gids voor gelijke kansen.indd - VLIR

100 Gids voor Gelijke Kansen
resse zijn aangepast toen mannen hun intrede deden in het beroep (respectievelijk
verpleegkundige, vroedkundige/-man, administratief bediende). Het verzet tegen
differentiatie wordt dus eerder veroorzaakt door sociale dan door grammaticale
opvattingen. 95
! De ongemarkeerde functiebenaming heeft over het algemeen een grammaticaal
mannelijk geslacht. Vrouwen zullen bijgevolg onzichtbaar blijven op deze posten.
! Als vrouwen zich niet kunnen identificeren met een functiebenaming, zullen ze niet
geneigd zijn te solliciteren naar de betrekking in kwestie. Door vrouwen expliciet
aan te spreken voor bepaalde functie, zullen traditioneel mannelijke of vrouwelijke
beroepen toegankelijker worden voor het andere geslacht.
! Taal evolueert voortdurend. Sprekers ontwikkelen en gebruiken constant nieuwe
woorden. De media spelen een belangrijke rol in deze trends en kunnen gebruikt
worden om nieuwe of ongewoon vrouwelijk gemarkeerde functiebenamingen te
neutraliseren.
! Aangezien bestaande vrouwelijk gemarkeerde functiebenamingen voornamelijk
verwijzen naar ‘ondergeschikte’ beroepen of sectoren (d.w.z. horizontale en verticale
segregatie), schatten jonge meisjes hun vooruitzichten mogelijk verkeerd in.
! Als vrouwelijke functiebenamingen niet systematisch gebruikt worden, zal de mannelijke
norm dominant blijven.
De tegenstanders van differentiatie doen een beroep op de volgende argumenten:
! Het gebruik van de vrouwelijke variant versterkt de mannelijke connotatie van generieke
benamingen. Men zal bijvoorbeeld het woord ‘bewindspersoon’ gebruiken
om te verwijzen naar een vrouw, terwijl men in alle andere gevallen gebruik blijft
maken van de traditionele term ‘bewindsman’.
! Vaak is het morfologisch onmogelijk een vrouwelijke variant te vormen als benamingen
dezelfde uitgang hebben als het vrouwelijke achtervoegsel -e (bv. beambte,
geleerde).
! Differentiatie dwingt de taalgebruiker altijd een genderonderscheid te maken, ook
als dit niet relevant of wenselijk is. 96
! Het gebruik van mannelijke én vrouwelijke functiebenamingen maakt een tekst
onleesbaar en ingewikkeld (bv. verkoper/verkoopster, verko(o)p(st)er, mannelijke of
vrouwelijke verpleegkundige). Bovendien is het niet duidelijk of de volgorde van
mannelijke en vrouwelijke functiebenaming belangrijk is. Ten slotte is het gebruik
van beide varianten bijna onmogelijk in de spreektaal.
! Ook samenstellingen met mannelijke termen (bv. doktersjas) en copulatieve samenstellingen
(bv. directeur-generaal) zorgen voor problemen. 97
! Het maken van nieuwe afgeleiden en samenstellingen druist in tegen de tendens
van economischer taalgebruik.
! Aangezien de vrouwelijke varianten vaak afgeleiden zijn van mannelijke omschrijvingen,
kan de vrouwelijke variant beschouwd worden als een expliciete afwijking
95 Lutjeharms 1998: 105.
96 De Caluwe 2001: 57.
97 De Caluwe 2001: 75.