Lummen - huiszwaluw - Provincie Limburg

De internationale verdragen werden in Europa vooral in de vogelrichtlijn (1979) en de
habitatrichtlijn (1992) verankerd. Deze richtlijnen vormen tevens het kader waarbinnen de
voorzieningen van het Verdrag van Bern (1981) worden toegepast. De habitat- en vogelrichtlijn
verschaffen bovendien het kader voor de oprichting van een Europees ecologisch netwerk, Natura
2000 (1992).
Het Verdrag van Bonn (1982) of het “Verdrag inzake de bescherming van migrerende wilde
diersoorten”, dat in 1998 aangepast werd, regelt de bescherming van migrerende dieren die minstens
een deel van hun levenscyclus in Europa doorbrengen. Dit verdrag mondde uit in een aantal andere
verdragen die de bescherming van specifieke soortgroepen regelen.
In 2001 te Gothenburg bleek echter dat er vooral nood was aan concrete doelstellingen. Dit mondde in
2002 uit in “Het 6 de milieuactieprogramma van de Europese Gemeenschap (Milieu 2010: Onze
toekomst, onze keuze)”. In 2004 werd de “2010 doelstelling” herbevestigd te Malahide en werd tevens
in de schoot van het IUCN het “Countdown 2010-initiatief” opgestart (www.countdown2010.net). Dit
is een Europese oproep aan iedereen om de handen in elkaar te slaan om de achteruitgang van
planten en dieren te helpen stoppen. Geen ronkende verklaringen meer, maar concrete doelstellingen
en acties. De provincie Limburg en de Limburgse regionale landschappen zijn allen partner van dit
initiatief.
1.5 België en Vlaanderen
België ondertekende heel wat internationale en Europese verdragen. Dat verplicht België ertoe de
inhoud van deze verdragen in nationale wetgeving om te zetten. België is evenwel een federale staat,
waarbij een hele reeks bevoegdheden zijn toegewezen aan de gewesten. Dit is ondermeer het geval
voor natuurbehoud. De gemaakte beloftes moeten dus in de Vlaamse decreten en besluiten
verankerd worden.
De belangrijkste Vlaamse decreten zijn “het natuurdecreet” en “het bosdecreet”. Belangrijke
initiatieven zijn het creëren van natuurreservaten (natuurdecreet), het creëren van een ecologisch
netwerk (cf. VEN-afbakening, natuurdecreet), het stimuleren van duurzaam gebruik (criteria duurzaam
bosbeheer) en de bescherming van een aantal diersoorten (via het KB van 22 september 1980) en
plantensoorten (via het KB van 16 februari 1976). Er is echter nog heel wat werk aan de winkel,
aangezien veel decreten nog niet volledig naar uitvoeringsbesluiten vertaald werden, wat betekent dat
op dit moment niet duidelijk is hoe ze toegepast moeten worden.
De aanpak die bij het opstellen van de Vlaamse decreten gebruikt werd, een zeer sterke gestuurde
top-down benadering met een beperkt aantal belangengroepen, heeft niet altijd het gewenste resultaat
opgeleverd. Onze milieu- en natuurwetgeving is zeer complex. Ze is bovendien over verschillende
beleidsniveaus en –domeinen versnipperd. Een slechte zaak voor de natuur, want erg transparant,
laat staan gemakkelijk toepasbaar kan je ze niet noemen. Het Vlaamse gewest kiest momenteel
echter steeds vaker voor inspraakmodellen, waarbij een zo ruim mogelijke groep belanghebbenden
(stakeholders) geraadpleegd wordt. Dat is alvast een stap in de goede richting.
In tabel 1.2 geven we een overzicht van hoe België zijn afspraken in nationale wetgeving heeft
gegoten.
21