Woensdrecht.nL - Uw Regio

Molen Johanna
Iets verscholen achter struikgewas ligt,
de trots van molenaar Hans Oele.
Molen Johanna is nauwelijks zichtbaar
door de oude melkfabriek en bossages,
maar daar gaat verandering in komen.
Het werk om de omgeving rond de
molen vrij te maken is reeds gestart. De
melkfabriek wordt waarschijnlijk gesloopt.
De plannen voor de bouw van
een appartementencomplex voor begeleid
wonen met daarbij een theehuis
zijn pril, maar definitief. Hierdoor wordt
Johanna eindelijk weer de blikvanger
van Huijbergen.
Molen Johanna is een beltmolen, die dateert
uit het jaar 1862. De belt, of berg, is een
kunstmatig opgeworpen heuvel, die ervoor
zorgt dat de molen wind kan vangen. In
de heuvel is aan twee zijden een doorgang
gemetseld, waardoor paard en wagen er
onderdoor kon rijden voor het laden en lossen.
De Huijbergse ronde, stenen molen
werd voornamelijk gebruikt voor het malen
van tarwe en voer. Het gebouw is nog
in dermate goede staat dat er wekelijks
op zondag gemalen wordt. Dit is mede de
verdienste van molenaar Hans Oele, die er
regelmatig te vinden is. “Een molen wordt
het best onderhouden door te draaien,” aldus
Oele. Daarnaast investeert de gemeente
Woensdrecht flink. Zo is twee jaar geleden al
het voegwerk vervangen, omdat de molen
niet meer waterdicht was. Dit zou onherroepelijk
verval in gang hebben gezet.
Aan een zak tarwemeel gaat het één en
ander vooraf. De molenaar begint met het
bepalen van het weer. Wind is een vereiste,
maar té hard waaien kan schade aan het
binnenwerk veroorzaken. De wieken worden
‘op de wind’ gezet door de kap door middel
van een radarwerk de juiste richting op te
draaien. Dit wordt kruien genoemd. Om de
wieken meer of minder wind te laten vangen,
kunnen er zeilen op de wieken gespannen
worden. Een wiek weegt ongeveer 6 ton
en kan met een flinke vaart toch wel zo’n
100 km p/u halen. Oele: “Daar moet je echt
geen klap van krijgen, want de kans is dan
groot dat je het niet meer na kan vertellen.”
Als de molen open is, wordt het gebied waar
de wieken draaien dan ook afgezet voor publiek.
Geïnteresseerden mogen wel naar boven
klimmen langs de nauwe trappen. Dan
kunnen ze zien hoe de zak tarwe met een
touw naar de steenzolder getakeld wordt,
waar de maalstenen liggen, die het eigenlijke
maalwerk doen. De tarwe wordt in een bak
gestort en belandt vervolgens in de schuddebak.
Hiermee kan de tarwe gedoseerd
tussen de maalstenen gebracht worden. De
WONEN IN
WOENSDRECHT
Cultuur
onderste steen - de ligger - zit vast aan vloer
met daarboven, met enige tussenruimte, de
bovenste steen die loper wordt genoemd.
De molenaar kan met een hefboom de ruimte
tussen de stenen aanpassen. Dit, plus
het soort groeven in de stenen, bepaalt de
kwaliteit van het meel. In Huijbergen zit dat
wel goed, want plaatselijke bakker bakt hier
het goed verkochte ‘molenbrood’ van. Ook
bezoekers kunnen het meel, wat uiteindelijk
op de begane grond in een zak terechtkomt,
voor eigen gebruik kopen.
Hans Oele is inmiddels ongeveer 25 jaar
molenaar. Met zijn 68 jaar wordt het wel tijd
om naar een opvolger uit te kijken. De molenaarsopleiding
duurt namelijk toch al gauw
zo’n twee jaar. Naast het bestuderen van
flink wat theorie moet er twee jaar lang stage
gelopen worden in verschillende soorten
molens en ervaring opgedaan worden met
allerlei weertypes. Bij Oele heeft de liefde
voor de techniek hem over de streep getrokken:
“Zo simpel, maar ’t werkt.” (FvB)
De molen is wekelijks gratis te bezichtigen
op zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
Groepen zijn op afspraak ook op andere
tijden welkom tegen een nader te bepalen
vergoeding. Informatie via de molenaar
Hans Oele: 06-12545260.
5