project van het cultureel educatief project Groep 8! - Cultuurbasis

Groep 8 ! Deelproject 01
Cultureel educatief project met 76 leerlingen van groepen 8 en bovenbouw van basisscholen De Reis van Brandaan en
De Regenboog in Eindhoven
Van 15 april t/m 2 juni vond het tweede deelproject plaats van
het cultureel educatief project Groep 8! Aan dit project namen 30
bovenbouwleerlingen van basisschool De Reis van Brandaan (speciaal
onderwijs) en 46 groep 8 leerlingen van De Regenboog (Vrije School)
in stadsdeel Stratum deel. De kinderen uit het laatste jaar van de
basisschool sluiten een belangrijke periode in hun leven af. Na acht jaar
gaan zij naar de middelbare school. Zo ook de 76 kinderen die aan dit
project deelnamen. Ze verruilen hun inmiddels vertrouwde omgeving
in voor een nieuwe, spannende periode op de middelbare school; van
schoolbinken naar brugpiepers.
Sichting Cultuurbasis acht het van belang dat deze kinderen even
de tijd nemen om terug te blikken voordat zij doordenderen naar de
volgende fase van hun schoolloopbaan. Wat is er allemaal gebeurd
in die periode? Welke leuke dingen hebben ze meegemaakt en welke
minder leuke ervaringen kunnen zij zich nog herinneren? Aan de hand
van een aantal opdrachten proberen ze dat boven water te krijgen en
dat aan ons, de kijkers en de lezers, over te brengen.
De eerste opdracht aan de pubers in spé was de volgende: zet zowel leuke
als vervelende herinneringen en ervaringen aan school om in beeld.
De meeste kinderen van 12 en 13 jaar hebben wel eens gefotografeerd
maar dan fotograferen ze hele concrete situaties zoals familie en
huisdieren. Op zich is het geen gemakkelijk proces om herinneringen
om te zetten in beeld. Feitenlijk is dit het domein van de kunstenaar
en de schrijver. De opdracht is een artistiek proces met als doel stil te
staan bij een zeer wezenlijke periode van hun leven. Het noodzaakt de
kinderen te graven in hun schoolverleden, er over te praten met hun
ouders, vriendjes en leerkrachten en vervolgens een aantal aspecten
daarvan om te zetten in beeld.
Op maandag 15 en dinsdag 16 april 2013 zijn alle deelnemende groep
8 en bovenbouwleerlingen per klas geïnformeerd over het project en
wat er van hen verwacht werd. Evenals tijdens het pilotproject werd
vraag de vraag gesteld of een familielid ook op de foto mocht. Dat mag
maar alleen als oma, opa of mama ook wat met de schooltijd te maken
heeft (gehad). Als mama bijvoorbeeld vaak hielp bij rekenen of een
ander vak.
Daarna kregen ze een fotografiecursus waarbij aan de hand van een
camera obscura de kinderen is uitgelegd hoe een camera werkt en
hoe fotografie en dus ook de camera, ontwikkelt is tot het digitale
apparaat wat het geworden is. Op een enkel kind na wisten ze niet hoe
een fotocamera nou precies werkt. De verbazing was dan ook groot
toen bleek dat binnen komende licht (beeld) op z’n kop geprojecteerd
stond op het kalkpapier. Ook is ingegaan op het fotograferen zelf:
standpunt kiezen, rekening houden met lichtval, de essentie van
een portret, achtergrond etc. Tot slot zijn de (genummerde) digitale
camera’s uitgereikt en is de werking van de camera doorgenomen. Alle
mondelinge informatie hebben ze ook op papier meegekregen. Op
maandag 22 en dinsdag 23 april is op de scholen met hulp van mij en
een ICT-docent per kind een selectie van maximaal 10 foto’s gemaakt.
De soms best wel moeilijke keuze werd opgeslagen in een map met
hun naam. Foto’s die te maken hadden met een vervelende herinnering
of ervaring kregen NL achter hun naam: Niet Leuk. Daarna zijn alle 735
foto’s afgedrukt op het formaat 11,3 x 15 cm.
De tweede opdracht was het opschrijven van 2 ervaringen.
Bij voorkeur een leuke en een vervelende herinnering. De 2 verhalen
samen moesten in ieder geval op een A4-je passen. Deze opdracht
kon uitgevoerd worden tijdens de taalles. Een aantal kinderen met
een duidelijk handschrift mochten hun verhaal ook handgeschreven
inleveren.
Tot slot is hen gevraagd een alternatieve klassenfoto te bedenken
in overleg met hun docent. Klassenfoto’s bestaan al heel lang maar
die zijn onveranderd saai: geknipt en gewassen op een rijtje op het
schoolplein met de juf of de meneer. Doorgaans hebben de kinderen
geen inbreng in hoe de klassenfoto eruit gaat zien. Deze keer wel
hadden ze die wel.
De vier foto’s, gemaakt door Maarten van Loosbroek, werden in een
formaat van 116 x 84 cm samen met de foto’s van de kinderen en
hun verhalen in een tentoonstelling geplaatst in het te huur staande
winkelpand aan de Leenderweg 88 in stadsdeel Stratum.
Tijdens het verwerken van al het materiaal verbaasde ik me niet over
het feit dat ook op deze school vriendschappen van zeer grote betekenis
zijn. Lange vriendschappen en korte vriendschappen. Vriendschappen
die ophouden en een jaar later weer verder gaan. De meeste vriendjes
en vriendinnetjes die nu vastgelegd zijn zien ze waarschijnlijk na hun
vertrek van de basisschool niet meer.
Andere leuke herinneringen zijn bepaalde leerkrachten of stagaires,
het schoolkamp en het schoolplein (avonturenplein). Op het plein
staan de speeltoestellen, de knikkerholletjes en bomen. Het veld
waar je kunt voetballen met de meneer. Een plek kortom waar je fijn
kunt spelen maar dat tevens het decor is van pesterijen en van knok-
en valpartijen. Die valpartijen van speeltoestellen weet een aantal
kinderen zich nog goed te herinneren. Jelmer zegt hierover: “Ik schrijf
eens een ander verhaal als de rest dus ik houd het niet over vallen en
pijn.”
Evenals bij de pilot fotograferen veel kinderen op de Trinoom de
naam en het logo van de school. Het getuigt van een zekere trots op
de school waar ze zitten. Een verbondenheid.
Pesten blijft een probleem op elke school. Een aantal kinderen
schrijft er over. In de meeste gevallen houdt het pesten op een
gegeven moment op vaak door adequaat ingrijpen van de docent.
Concluderend blijken veel beelden inwisselbaar te zijn: wat leuk
was voor de een was een ellende voor de ander. Ik denk hierbij aan
speeltoestellen, het lesmateriaal, het klaslokaal, de leerkracht en
bepaalde lessen.
Van elk kind zijn twee foto’s en hun verhalen opgenomen in deze
krant. Hoewel het een moeilijke opdracht is hebben de meesten
zich ingespannen om foto’s te maken over het wel en wee van hun
schooltijd. Natuurlijk zitten er veel dubbelingen in (het plein, de juf
en de meneer) maar ook een aantal hele originele foto’s. Boeiend zijn
de detaifoto’s van bepaalde voorwerpen zoals een afvalcontainer, een
regenpijp, een zeepje, bepaald lesmateriaal. Tom K. gaat zover dat hij
een hele reeks foto’s heeft gemaakt van de inhoud van vuilnisemmers.
Haarscherp gefotografeerd.
De teksten zijn zeer divers. Van oppervlakkig tot indringend, van
typerend tot ronduit grappig. Het is natuurlijk ook zo dat de een wat
makkelijker schrijft dan de ander. Daarnaast bevat deze publicatie
een paar foto’s van de selectie door de kinderen, de presentatie van
het project en de klassenfoto’s.
De openingen van de tentoonstelling vond plaats op donderdag 23
mei (met de kinderen en groepskrachten van de Reis van Brandaan) en
op vrijdag 31 mei (met de leerlingen en docenten van De Regenboog).
De expositie was voor publiek te bezichtigen op zaterdag 25 en
zondag 26 mei en op zaterdag 1 en zondag 2 juni van 14:00 tot 17:00
uur aan de Leenderweg 88 in Eindhoven.
Marc Niessen, mei 2013
Naar de middelbare school,
spannend en leuk!
Ook al is het best lang geleden, ik weet nog goed hoe de overgang van
Groep 8 naar de middelbare school was. Ik woonde in een dorp en ik
moest voor de middelbare school gaan fietsen naar de stad. Dat kostte
me wel 2 uur per dag. Best veel als ik daarop terugkijk, maar ik vond het
niet vervelend. Ik was de enige van mijn klas die naar deze school ging.
Maar ook dat vond ik niet erg. Ik was heel benieuwd naar de nieuwe
school, naar nieuwe klasgenoten en naar alle nieuwe vakken. Bovendien
kreeg ik een nieuwe fiets, dus dat was een leuk extraatje.
Ik weet dit allemaal nog zo goed, omdat deze periode een grote indruk
op me maakte. En dat zal bij jullie niet anders zijn. Afscheid nemen van
je school, van je klasgenoten, van je leerkracht, van je vertrouwde omgeving.
En na de zomer een nieuwe school, waar je nog niet bekend bent.
Nieuwe klasgenoten, verder fietsen misschien, nieuwe docenten, nieuwe
vakken…
Heel leuk dat jullie eerst nog een project gaan doen om je basisschoolperiode
goed af te sluiten. Een erg leuk project waar je veel plezier aan
zult beleven.
Heel veel succes en heel veel plezier de komende tijd!
Lenie Scholten
Wethouder gemeente Eindhoven
Lenie Scholten is wethouder in Eindhoven. In Eindhoven hebben we
6 wethouders die allemaal over verschillende onderwerpen plannen
maken voor onze stad. De ene gaat over het geld, de andere gaat over
verkeer en sport en weer een ander over gebouwen die gebouwd gaan
worden. Lenie Scholten maakt plannen voor scholen, voor kinderen en
jongeren, voor ouderen, en voor mensen die hulp nodig hebben.