SaId Belhadj, een marokkaanSe utreChter met puha Gzllg Cultuur zn rbsche tkst p je shrt 26 1 MAART 2013
Ik koop een mooi t-shirt met een ogenschijnlijk arabische tekst. de lettercombinatie betekent in het arabisch niets, maar als je de klanken uitspreekt, staat er `gezellig’. een woord dat in de arabische taal niet bestaat. een t-shirt dus voor nederlandssprekenden die ook arabisch kunnen lezen. Wie of wat gaat hierachter schuil? Het shirt blijkt gemaakt te worden door 100% Halal en de man achter het idee woont in Utrecht. sterker nog, hij heeft een kledingwinkel genaamd Puha in de Hardebollenstraat, het hoerenstraatje in hartje centrum. We spreken af tegen etenstijd. said is een uitstekende kok. louter op basis van kruiden, zonder gebruik van bouillon of vlees, maakt hij een heerlijke maaltijd met eekhoorntjesbrood, salade en gierst. `is deze wijn wel halal?’ said Belhadj, geboren Utrechter van Marokkaanse afkomst, heet mij welkom met een brede lach op het gezicht. Een flesje wijn, door mij meegebracht, wordt door said een moment bekeken. Met een stroef gezicht vraagt hij: `Is het wel Halal?’. Ik verschiet van kleur. Wat is mijn kennis toch beperkt. `Ik weet het niet man, is dat met wijn ook al een issue’?. Dan kijkt hij me spottend aan en zegt: `geintje hoor’. fuck, ik ben er in gelopen. `Is dat Marokkaanse humor of zo?’ `Nee hoor, gewoon, humor.’ We lachen er nog om als said het eten opschept en de wijn inschenkt. Ik vertel hem dat dat gezellig-shirt verschillende reacties opriep. op de markt werd ik door een traditioneel geklede moslimvrouw staande gehouden. Ze wilde zeker weten of er echt stond wat er stond. Toen ze het begreep, sloeg ze zich op de dijen van het lachen. De tranen liepen haar nog over de wangen toen ze wegliep. Ze riep me na: `gezellig! gezellig!’ said knikt vrolijk. Maar ik werd ook door brommerjongetjes aangesproken, niet zo vriendelijk, omdat ik `de spot dreef met de Arabische taal’. said gaat rechtop zitten: `sukkels heb je overal’. Hij schenkt nog een wijntje in. `Ik maakte naast deze serie ook een aantal shirts met als thema het gezeur over de boerka. Het ging daar veel te vaak over. Maar een minuscuul percentage moslims in Nederland wil zo’n ding dragen, maar iedereen had het er ineens over. symboolpolitiek heet dat. Eén shirt had een pacmanprint waarbij de gekleurde spookjes allemaal boerkaluikjes hadden: Boerka-mania. Een ander had een 1 maart 2013 school spermacelletjes met boerkaluikjes. Dat soort dingen. op die shirts kreeg ik commentaar van sommige kennissen en familieleden. Ze waren bang dat de shirts als anti-moslimuitingen werd gezien. Het onbegrip dat er heerst, is best gevaarlijk. En omdat ik graag mooie dingen wil blijven maken en verkopen, heb ik besloten wat minder tijd in die boerka’s te stoppen’. Met de winkel, Puha, geeft said een podium aan zo’n vijftig jonge lokale designers. `We richten ons op ecologisch verantwoorde en eerlijk geproduceerde producten. Dat is óók best belangrijk. Een van onze leveranciers zit het grootste gedeelte van de tijd in Nepal. Ze bevestigt een label met een code aan elk kledingstuk dat ze produceert. Als je op haar site die code intikt, kun je een digitale handdruk geven aan degene die dat specifieke kledingstuk heeft gemaakt. Ze werkt hard aan de lokale arbeidsomstandigheden en betaalt een eerlijk loon.’ tussen kunst en... `Puha doe ik samen met Tamara Karsdorp, een autonoom kunstenares. Wij kopen alleen aan wat we zelf tof vinden. De winkel fungeert daardoor ook wel een beetje als galerie. Zo hebben we bijvoorbeeld een aantal gebreide menselijke huiden, compleet met tepels, borsthaar en navels, tentoongesteld. Niemand die dat koopt, veel te `raar’, maar ik vind het toch belangrijk dit te laten zien. We verkopen nu van dezelfde kunstenares buttons met gebreide tepels. Dat zijn goedkopere kunstobjectjes en die vinden wel aftrek. Ze worden gemaakt door granny’s finest, een merk uit Rotterdam dat werkt met ouderen in verz<strong>org</strong>ingstehuizen. De jonge mensen laten de ouderen nu hun ontwerpen breien. De breisters geven elk product een boodschap mee in de vorm van een wens, een spreuk of een rijmpje. De klant kan ook een boodschap terugsturen. granny’s finest z<strong>org</strong>t er dan voor dat de makers die boodschap dan echt krijgen’. De winkel valt op tussen de etalages waarin rood licht en schaars geklede vrouwen het beeld bepalen. `Bij de opening hebben we ze allemaal uitgenodigd. Dat was ook echt nodig, want er was een modeshow met een catwalk en een roze loper door de straat. Toen konden de meisjes niet werken. Ik heb de uitnodiging in het spaans gesteld, omdat de meesten spaanstalig zijn. Ik heb goed contact, als buren, zoals dat hoort. In het begin was ik me nog heel bewust van wat er in de straat gebeurt. Ik zag mensen uit alle lagen van de bevolking. Een zakenmannetje met telefoon aan zijn oor, dat steeds heen en weer door de straat liep, ouwe viezeriken, veel jonge gastjes. Maar na een tijdje hield ik me daar niet meer mee bezig. Ik krijg nu best leuke reacties van de meiden. soms koopt er een iets of vraagt ze wat iets kost, maar als er een evenement is, een modeshow of een bandje voor de deur, vinden ze dat wel lastig.’ Van alles wat said geeft verder workshops zeefdrukken en blijkt ook te dj’en. `Ik draai graag ouwe plaatjes, beetje funky, wat Argentijnse en spaanse dingen, van alles eigenlijk. Naast festivals en feestjes draai ik ook af en toe in Café Tilt, op de Voorstraat. Ik vind het leuk om de originele platen te draaien die mensen nu kennen van een remake. Ik draai dan bijvoorbeeld ‘Papa Americano’, bekend van Yolanda be Cool, maar dan in de versie ‘Tu Vuò fà l’Americano’ door Renato Carosone. gaat iedereen daar ineens vreselijk uit zijn dak op een plaat uit 1956!’ Dan gaat de telefoon en de drukke creatieveling, om de hoek van wijk C geboren, voert een lange conversatie in vloeiend Arabisch. Als hij ophangt, leest hij mijn gedachten: `Moar ik ken ok Utrègs hoor, jochie’. MIke PLatenkaMP JAAgT oP PARADIJsVogEls EN ZWARTE PAREls IN HET UTRECHTs CUlTUURlANDsCHAP. IN sTRAATNIEUWs TooNT HIJ ZIJN BUIT. oPDAT U KUNT MEEgENIETEN. foTogRAfIE Frank drIes 27
Change language