Erlenmeyerzaal brochure - Het Paleis

1
Paleiszaal
2
3
4
5
6
7
8

Paleiszaal..
Inhoud
Inleiding
De voormalige collegezaal
Ontwerp
Programma
Objecten
Scenario’s
Tekeningen en impressies
Tekst, ontwerp en visualisatie: Peter Stut en Marcus Petstra
Advies en calculatie: Bart Kempinga, Op Maat, Meubelmakers en Vormgevers
Opdrachtgever: Stichting COB10
1
1
3
6
11
13
16

Paleiszaal..
Inleiding
Bloemsingel 10, het voormalig scheikundig laboratorium van de Rijks Universiteit Groningen
wordt de creatieve broedplaats Het Paleis, waarin creatieven, kennis- en onderwijsinstellingen en
bedrijfsleven elkaar in een zeer actieve omgeving gaan meemaken. Het allesomvattende thema is
daarbij dat innovatie plaatsvindt. Niet vanaf eilanden en onbekend met elkaars intenties en werk,
maar met netwerken en crossovers waardoor uitgebreid uitwisseling en onderlinge stimulansen
ontstaan. Dit positieve effect resulteert in verhoogde kwaliteit en effectiviteit van elk initiatief.
De voormalige collegezaal
De inrichtingsvisie dd 24-10-07 geeft zicht op intenties. Enkele zinsnedes daaruit : “De
bestaande, historisch interessante collegezaal wordt behouden en zal een renovatie ondergaan”.
“Gezien de activiteiten die hierin kunnen plaatsvinden gaat deze ruimte een prominente rol in
het complex vervullen”. “Deze voorziening vervult een spilfunctie voor het aantrekken van een
breed publiek”. “De architectonische kenmerken en de daarbijhorende sfeer wordt behouden“.
Essentieel wordt gevonden, dat zoveel mogelijk groepen, instituten , personen zich aangesproken
kunnen voelen door sfeer en uitrusting van de collegezaal (voortaan “paleiszaal” genoemd),
waardoor een maximaal gebruik tot stand zou moeten komen. Het geheel zal bij elk specifiek
gebruik min of meer als “ideaal’ omschreven moeten kunnen worden. Een bijzondere opvatting
van de term “multi-functioneel” wordt daarmee gevraagd. Het moet niet leiden tot een neutrale
oplossing: elke gebruiker zou naast het optimaal functioneren een juiste eigen sfeer moeten
kunnen realiseren.
1

melodieën die ik zelf nooit had kunnen bedenken
2

Ontwerp
De belangrijkste opvatting is geworden dat door “weinig-ontwerp” te introduceren de gebruiker
maximaal de mogelijkheid wordt geboden zelf te bepalen welk functioneel nivo en welke
sfeer past bij zijn/haar activiteit. Dit wil niet zeggen dat weinig ontwerp geen interessante en
inspirerende omgeving zou opleveren. Met het weinige precies op de goede plaats en op het
juiste moment beschikbaar te hebben wordt onnodige complexiteit vermeden. Elk gebruik zou
vanuit een grote vanzelfsprekendheid van middelen moeten kunnen starten. Voor ons was het
de kunst om met deze opvatting een uniek centrum te bouwen; een bruisend hart van Het Paleis
bovendien.
Bij de ontwikkeling is zoveel mogelijk rekening gehouden met de vele wensen die er leven. Het
programma wat daaruit voortkomt leidt tot enkele grote en uitgebreid inzetbare maatregelen.
Dit lijkt soms in strijd met het “weinig-ontwerp-idee”. Door grote eenvoud en directheid van de
oplossingen blijft dat idee toch overeind.
Gekozen is voor een maximaal behoud van de huidige werking van de lege ruimte. De
positieve elementen van de huidige architectuur worden maximaal benut. Zo blijven de stalen
vakwerkspanten en de hoge ramen volledig in zicht.
De grote schuifwanden ter afsluiting van een toneelgedeelte zou een architectonische ingreep
genoemd kunnen worden, evenals de deuropening vanaf de eerste etage.
Verplaatsbare ruimtelijke en vlakke units voor verschillende functies kunnen naar behoefte
worden ingezet. Die kunnen dan eveneens als scheidingswanden en theatervloerdelen worden
benut.
Een helder maatgegeven grid op de vloer zal bij het inrichten zeer behulpzaam zijn. De
ruimtelijke, functionele elementen kunnen daar snel en doelgericht op geplaatst worden.
In een gebruiksboekje zullen plaatsingsmogelijkheden voor verschillende handige composities
indicatief en suggestief worden opgenomen.
Er is onderscheid gemaakt in vloer-, kast- en wand-elementen. Additioneel wordt een theaterblok
voorgesteld dat aan de achterwand gehangen gaat worden. Bedoeld als inspirerend extra element
dat ook inzetbaar is voor meer technische of regie wensen. Vrij bereikbaar vanuit de eerste
etage.
De noodzakelijke meubels (stoelen, tafels) gaan een bescheiden en klassiek “non-design”
karakter krijgen om te voorkomen dat er één nadrukkelijke sfeer zou ontstaan, die dan zou
moeten passen bij alle gebruikssituaties. Deze meubels worden in de ruimtelijke kastelementen
opgeborgen. Andere kastelementen functioneren als garderobe. Alleen dat wat nodig is wordt
ingezet. De rest blijft buiten beeld.
Als drager voor verlichtingsarmaturen zijn twee verticaal beweegbare trusconstructies bedacht.
Een groot vierkant en een klein vierkant daarbinnen. Elk gewenst velum kan daar gemakkelijk
ingespannen worden om specifieke eigen sferen te creëren.
3

De grote schuifwanden bieden de mogelijkheid de kleinere ruimte daarachter al dan niet bij de
zaal te betrekken. Zo kan deze ruimte o.a. worden ingezet als toneel, gebruikmakend van de
podiumdelen, als extra barruimte, maar ook als aparte kleine zaal (zie afbeelding hieronder).
Voor de raampartijen zijn verduisteringsoplossingen bedacht, naast dat overdag een sferische
toevoeging op het glas interessant zou kunnen zijn.
Met deze middelen kunnen zeker een aantal zeer verschillende sferen worden opgeroepen.
De 8 door ons onderscheiden programmagebieden vragen daar ook om. Een amateurtheatergroep
vraagt een geheel andere entourage dan een zakelijk congres.
Ook door goed gebruik te maken van de verschillende verlichtingsopties kunnen de verschillen
verder geaccentueerd worden.
De sfeertekeningen en computersimulaties geven in aanzet de verschillende scenario’s weer.
Feitelijke maatvoeringen zijn daarbij gecombineerd met suggestieve ambiances behorend bij elk
specifiek gebruik.
bar
kleine zaal
grote zaal
4

Programma
Het complexe pakket aan wensen is verwerkt tot een meer overzichtelijke indeling waardoor een
eerste programma duidelijk wordt. Het is een zaak van groeperen van mogelijke overeenkomsten
in gebruik, voorzieningen en/of atmosfeer.
Er kunnen 8 hoofdgroepen onderscheiden worden:
1 - Manifestaties
2 - Internationaal
3 - Theater en dans
4 - Muziek
5 – Film
6 - Training
7 - Zakelijk gebruik
8 - Algemeen
Vervolgens zijn per groep globaal de gevraagde activiteiten beschreven en gekoppeld aan
voorzieningen.
Sub 1 : Manifestaties
Kunst en cultuur
Multimedia en kunstpresentaties
Boekpresentaties
Architectuur- en vormgevingspresentaties
Festivals
Poëzie manifestaties
Tentoonstellingen
Voorzieningen Zaal indeelbaar
Beeldscherm(en)
Beamer
Vlakke (scheidings-)wanden
Vitrines en sokkels
Stoelen (max 150) en tafels
Lessenaar: Lezingenbox
Berging
Garderobe
Plafonds
Basis geluidsvoorziening
Specifiek licht: diffuus, kleur
6

Sub 2 : Internationaal
Activiteiten voortkomend uit de artists-in-residence programma’s
Presentaties
Netwerkbijeenkomsten
Workshops
Uitvoeringen
Internationale congressen
Summerschool
Voorzieningen Gebruik van alle aanwezige middelen 1 tm 5
Berging
Bar, trolley
Garderobe
Basis licht
Basis geluid
Sub 3 : Theater en dans
Amateurtheater
Theatersport
workshops
cursussen
trainingen
Poppen- en circustheater
Kinder-, jeugd- en jongerenvoorstelling
Dansvoorstellingen
Tangosalon
Voorzieningen Vloer
Zaal: geheel
Podium
Stoelen (max 150)
Regieruimte
Kleedruimte
Garderobe
Berging : decors en stoelen
Specifiek licht Film
7

Sub 4 : Muziek
Muziekuitvoeringen
Koorconcerten en repetities
Geluidsopnames
Kamermuziek
Masterclasses
Muziektheater
Jazz
Manifestaties
Voorzieningen Podium
Zaal, geheel en gedeeltelijk
Kleedruimte
Garderobe
Basis geluidsvoorziening
Berging o.a. instrumenten en stoelen
Specifiek licht
Sub 5 : Film
Kunst- en cultfilms
Diavoorstellingen
Documentaires
Bedrijfsfilms
Beamerpresentaties
Voorzieningen Scherm
Zaal: geheel
Projector
Beamer
Berging
Garderobe
Stoelen (max 150)
Basis geluidsvoorziening
Specifiek licht: dimmen
8

Sub 6 : Training
Educatie
Congressen
Bedrijfspresentaties in relatie tot creatieve industrie
Boekpresentaties
Vergaderingen
Seminars
Workshops
poëzie
creatieve training
sieraden
Inleidingen
excursies
culturele reizen
Summerschool
Voorzieningen Zaal: indeelbaar
Vlakke (scheidings-)wanden
Scherm
PP
Beamer
Laptop
Stoelen en tafels
Lessenaar: lezingenbox
Berging
Garderobe
Sub 7 : Zakelijk gebruik
Congressen met uiteenlopende thema’s
Conferenties
Recepties
Diploma- en buluitreikingen
Promoties
Product- en bedrijfspresentaties
Netwerkborrels
9

Voorzieningen Zaal: geheel, maximaal vloeroppervlak
Scherm
PP
Beamer(s)
Laptop
Stoelen: max 150
Lessenaar; lezingenbox
Berging
Garderobe: max 150
Basis licht
Basis geluid
Bar, trolley
Sub 8 : Algemeen
Horeca
Voorzieningen Berging
Bar, trolley
Garderobe
Basis licht
Basis geluid
10

Objecten
Architectuur (A)
a - Roldeuren Inzetbaar als scheidingswand tussen grote en kleine
zaal, theater”doek”
b - Barruimte Inzetbaar als catering-unit, café
Interieur (I)
Losse/verrijdbare elementen:
c - Ruimteblokken Inzetbaar als bergingskasten, ruimteverdelers, garderobekasten,
decorstukken, catering-opslag, audio/video-kasten
d - Vloerblokken Inzetbaar als podiumdelen, tentoonstellingselementen,
ruimteverdelers, lichtelementen
e - Wanden Inzetbaar als tentoonstellings- en presentatie-elementen
Vaste elementen:
f - Ruimteblokken Inzetbaar als bergingskasten, regieruimte, lichttoren, decor
g - Theatertrussen Inzetbaar als dragers lichtarmaturen, velumdragers, decorstuk
Vloer:
h - Vloer Inzetbaar als dansvloer, toneelvloer, muziekzaalvloer,
manifestatievloer, werkvloer, congresvloer
Meubels:
i - Stoelen Inzetbaar bij elk zaalgebruik, maximaal 150 zitplaatsen
j - Tafels Idem
Algemeen (Al)
k - Gas, water, algemeen licht
Gasleidingen, waterleiding, electriciteit leidingen, aansluitingen
l - Verdere Bouwkundige aanpassingen
Wanden
Vloeren
Plafonds
Spanten
Acoustische- en thermische isolatie
Deuropening 1 e etage
11

.....
12

Scenario’s
De eigen inbreng van de zeer verschillende gebruikers zullen elke keer de definitieve
functionaliteit en sfeer gaan bepalen. De zaal met zijn nieuwe mogelijkheden moet daarvoor op
een uitdagende wijze ruimte bieden. Aan de hand van enkele scenario beschrijvingen wordt een
eerste, maar arbitraire indruk gegeven wat dat in zou kunnen houden.
Sfeertekeningen vullen enkele karakteristieke gebruikssituaties in. Zo worden ook enkele
bijzondere voorzieningen zoals bar en wandunit in beeld gebracht.
Tekeningen
1 Manifestaties : van tentoonstelling tot architectuurpresentatie
Beide zalen kunnen gelijktijdig worden benut door ruimtelijke 2d en 3d elementen als
sokkels of scheiding- en presentatiewanden te gebruiken. Een goed samenspel van de
aanwezige belichtingsmogelijkheden met “ingebrachte” elementen kunnen een bijzondere
sfeer realiseren. Diffuse verlichting is mogelijk door het gebruik van een ingespannen
velum. Eventueel in beide verlichtingsvierkanten. De barfunctie in de aansluitende ruimte
kan toegevoegd worden.
2 Internationaal : initiatieven eigen Paleisgebruikers/bewoners
Verwacht kan worden dat door het jaar heen verschillende initiatieven ontwikkeld worden
door de eigen bewoners en gebruikers van Het Paleis. Daar is alle ruimte voor. Naar
eigen wensen moet elke hierboven beschreven inrichtings- en gebruiksmogelijkheid benut
moeten kunnen worden. Uiteraard zijn producties en presentaties uit eigen huis en
daarnaast netwerkbijeenkomsten goed denkbaar.
2a Bar : inzetbaar bij vele functies
Bij recepties en gebruik van de grote zaal kan de barruimte uiteraard ook ingezet worden
als “catering-keuken”. Door de flexibele inrichting en catering trolley kan het bereik uitgebreid
worden.
3 Theater en dans : toneelvoorstellingen en muziekuitvoeringen
In deze opstelling wordt een klassieke centraal geplaatste positie van de toneelvloer ten
opzichte van de bezoekers aangegeven. Garderobekasten vullen het overblijvende deel
van dit asymmetrisch gebruik van de hele zaal functioneel in. De vloer van de zaal is
uiteraard ook geschikt voor “rondom”-theater en dansuitvoeringen. De kleine zaal kan
door grote roldeuren afgesloten worden van de grote zaal waardoor meer intieme
opstellingen mogelijk worden.
13

3a Wandelement : een extra theatervoorziening
Het ruimtelijke element aan de achterwand kan voor elk wenselijk doel maar zeker ook
voor theaterdecor- of regiedoeleinden worden ingezet.
4 Muziek : lezing of presentatie voor een klein publiek
Naast de kleine zaal kan ook de grote zaal voor “klein-gebruik” ingezet worden. De sfeer
voor elke toepassing kan zelf worden ingebracht, maar de voorwaarden ervoor worden op
suggestieve wijze aangeboden en mogelijk door subtiele plaatsing van de ruimtelijke
objecten. Kleine podia, als voorbeeld, kunnen worden ingezet voor poëzie-avonden of
kamermuziek-uitvoeringen voor een beperkt publiek.
5 Film : een groot publiek bij een film of digitale presentatie
De beide kopse zijden van de zaal kunnen voor film- en digitale presentaties worden
ingezet. Ook kan uiteraard de kleine zaal afzonderlijk hiervoor worden gebruikt. Kleine
thematische of studieuse producties en presentaties kunnen afzonderlijk en gelijktijdig
opgezet worden. Een goed gebruik van de twee verlichtings-vierkanten (trussen) geeft
een interessante, bijzondere sfeer.
6 Training : Workshops/ Presentaties culturele reizen/ Summerschools
Een veelheid aan activiteiten op cultureel gebied maar ook onderwijs en vrije-tijd zijn
goed denkbaar en inpasbaar in beide zalen. Het voorzieningenpakket is daarom ook zo
veelzijdig gehouden. Werkplaatsen maken uiteraard zelf hun sfeer en nemen hun eigen
inrichtingselementen mee. Maar die kunnen altijs aan gevuld worden met dat wat Het
Paleis aanbiedt.
7 Zakelijk gebruik : Bedrijfsleven- en onderwijspresentaties
Het bedrijfsleven vraagt uiteraard zijn eigen sfeer. Toch is het mogelijk in beide zalen
en met gebruik van de bar een bijzondere relevante maar ook bijzondere atmosfeer te
creëren. Vele projectiemogelijkheden, elke denkbare podiumuitvoering zullen daarvoor
gaan zorgen. Catering kan vanuit het Paleisrestaurant geregeld worden. Maar ook elk
gewenst lichteffect is mogelijk. Een meer intiem zakelijke sfeer kan geregeld worden door
gebruik te maken van een sterk verlaagd velum. Promoties en diploma-uitreikingen
kunnen zeker in de grote zaal plaatsvinden.
Ook hier geldt dat elke bijzondere sfeer kan worden geraliseerd. Recepties, in aansluiting
op presentaties, zijn door de flexibele inrichtingelementen snel te regelen.
14

8 Algemeen : Nog niet bedacht gebruik
En dan wat nog niet op dit moment te voorspellen valt. De verschillende functies en
gebruik zullen nieuwe inspiratie opleveren voor verdere invullingen. Het hele pakket aan
voorzieningen en gebouw-aanpassingen moet, naast wat bedacht is, op nieuwe manieren
“moeten kunnen worden” ingezet. Dat is de verwachting. Daar wordt aan gewerkt en daar
zal verder aan gewerkt worden.
15

Manifestaties
Van tentoonstelling tot
architectuurpresentatie
1
Beide zalen kunnen gelijktijdig worden
benut door ruimtelijke 2d en 3d
elementen als sokkels of scheiding- en
presentatiewanden te gebruiken. Een
goed samenspel van de aanwezige
belichtingsmogelijkheden met
“ingebrachte” elementen kunnen een
bijzondere sfeer realiseren. Diffuse
verlichting is mogelijk door het gebruik
van een ingespannen velum. Eventueel in
beide hangende verlichtingsvierkanten.
De barfunctie in de aansluitende ruimte
kan toegevoegd worden.
16

Bar
inzetbaar bij vele functies
2 a
Bij recepties en gebruik van de grote zaal
kan de barruimte uiteraard ook ingezet
worden als “catering-keuken”. Door de
flexibele inrichting en catering trolley kan
het bereik uitgebreid worden.
17

Theater en dans
toneelvoorstellingen en
muziekuitvoeringen
3
In deze opstelling wordt een klassieke
centraal geplaatste postie van de
toneelvloer ten opzichte van de bezoekers
aangegeven. Garderobekasten vullen het
overblijvende deel van dit asymmetrisch
gebruik van de hele zaal functioneel in.
De vloer van de zaal is uiteraard ook
geschikt voor “rondom”-theater en
dansuitvoeringen.
De kleine zaal kan door grote
roldeuren afgesloten worden van de grote
zaal waardoor meer intieme opstellingen
mogelijk worden.
18

Theater en dans
een extra theatervoorziening
3 a
Het ruimtelijke element aan de
achterwand kan voor elk wenselijk doel
maar zeker ook voor theaterdecor- of
regiedoeleinden worden ingezet.
19

Muziek
lezing of presentatie voor
klein publiek
4
Naast de kleine zaal kan ook de grote
zaal voor “klein-gebruik” ingezet worden.
De sfeer voor elke toepassing kan zelf
worden ingebracht, maar de voorwaarden
ervoor worden op suggestieve wijze
aangeboden en mogelijk door subtiele
plaatsing van de ruimtelijke objecten.
Kleine podia, als voorbeeld, kunnen
worden ingezet voor poëzie-avonden
of kamermuziekuitvoeringen voor een
beperkt publiek.
20

Film
een groot publiek bij een film of
digitale presentatie
5
De beide kopse zijden van de zaal kunnen
voor film- en digitale presentaties worden
ingezet.
De kleinere zaal kan hier ook voor
worden gebruikt. Kleine thematische of
studieuse producties en presentaties
kunnen zo afzonderlijk en gelijktijdig
opgezet worden.
Het goed gebruiken van de twee
hangende verlichtingsvierkanten
(trussen) zorgt voor een interessante,
passende sfeer.
21

Zakelijk gebruik
Bedrijfsleven- en
onderwijspresentaties
6
Het bedrijfsleven vraagt uiteraard zijn
eigen sfeer. Toch is het mogelijk in beide
zalen en met gebruik van de bar een
bijzondere relevante maar ook bijzondere
atmosfeer te creëren.
Vele projectiemogelijkheden, elke
denkbare podiumuitvoering zullen
daarvoor gaan zorgen. Catering kan
vanuit het Paleisrestaurant geregeld
worden. Maar ook veel bijzondere
lichteffecten zijn mogelijk. Een meer
intiem-zakelijke sfeer kan geregeld
worden door gebruik te maken van een
sterk verlaagd velum.
Promoties, recepties en diplomauitreikingen
kunnen zeker in de grote zaal
plaatsvinden.
22

5
6
4
3
2
1
7
8