06.09.2013 Views

2de kwartaal 2009, 26° jaargang nr. 117, juni 2009 - Recht op ...

2de kwartaal 2009, 26° jaargang nr. 117, juni 2009 - Recht op ...

2de kwartaal 2009, 26° jaargang nr. 117, juni 2009 - Recht op ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

uitgegeven had. Men begrijpt dan het wat,<br />

hoe en waarom van het menselijk lichaam.<br />

Het is de staat die zich ledig houdt met de uitreiking<br />

van de dokterdiploma’s; gedaan met<br />

de kwakzalvers, de gezondheidsofficieren en<br />

de baardscheerders. Bijgevolg begint het leven<br />

eigendom te worden van de mens: men geneest,<br />

men onttrekt de krankzinnigen aan elke<br />

vorm van een demonische macht, men bouwt<br />

grote kerkhoven om gezondheidsredenen.<br />

Maar niet alleen dat! Doden worden uit kerken<br />

verwijderd waar ze vroeger trouwens werden<br />

begraven. Symbolisch gezien worden zieken<br />

ook aan de familie onttrokken en zal men in de<br />

20ste eeuw in een ziekenhuis sterven.<br />

De vertegenwoordiger van God – de priester –<br />

staat dus zijn plaats af aan de geneesheer; in<br />

zekere zin wordt deze beweging ‘humaner’. Toch<br />

hoort men veeleer zeggen dat de dood niet humaner<br />

wordt. Zit daar geen tegenstelling in?<br />

Wat men de laatste 30 jaar ‘dehumanisering<br />

van de dood’ noemt, is het feit dat men in een<br />

hospitaal sterft, in afwezigheid van familie,<br />

middenin medisch apparatuur. Men tracht actueel<br />

deze procedure te veranderen in andere<br />

zin, het idee indachtig dat de betrokkene zijn<br />

gekozen voorwaarden van sterven bepaalt –<br />

en hierover is de Belgische wet zeer duidelijk.<br />

Ten aanzien van uw vraag, kan gesteld worden<br />

dat er een ‘uit bezitstelling’ bestaat van de medische<br />

wereld betreffende de dood maar die<br />

dan toch door de medische wetenschap niet<br />

ontkend wordt, die in tegendeel nu daarbij<br />

hoort. Men is daarover baas geworden en het<br />

is het individu dat daarover beslist.<br />

Sommigen drijven die logica van weder inbezitstelling<br />

van zijn leven zeer ver, door bijvoorbeeld<br />

welbepaalde medische handelingen te weigeren<br />

die eigenlijk de meest evidente zijn ter wereld,<br />

zoals bij geboorte en dood.<br />

Medische akten zijn natuurlijk volstrekt noodzakelijk.<br />

Bij bevalling is het sterftecijfer van<br />

kinderen tot praktisch nul herleid en daar<strong>op</strong><br />

hoeft men niet terug te komen. Andere medische<br />

akten zijn totaal nutteloos. Kijk maar<br />

naar de wereld van het psychische: het medisch<br />

antwoord blijft aan al zulke problemen<br />

schuldig. Integendeel: men komt nog in een<br />

<strong>117</strong> - JUNI <strong>2009</strong><br />

Pers: binnen- en buitenland<br />

slechtere toestand terecht. Een krankzinnige<br />

onttrekken aan zijn lijden was destijds vooruitstrevend,<br />

maar nu past men via het medische<br />

voor emoties en gedragspsychologie tot in het<br />

onbegrijpelijke toe. Er moet een merkbaar<br />

onderscheid bestaan tussen organische en<br />

psychische geneeskunde. Wat de dood betreft,<br />

haar ‘de-medicalisatie’ is noodzakelijk wanneer<br />

er geen genezing meer mogelijk is. Geneeskunde<br />

kan slechts genezing, het betere,<br />

vooruitgang tot doel hebben. Alles daarbuiten<br />

hoort de patiënt toe.<br />

Om terug te komen <strong>op</strong> die overgang van priester<br />

naar geneesheer: welke zijn de gevolgen in psychologische<br />

termen?<br />

De komst van de wetenschap heeft een einddoel<br />

tot gevolg gehad waarbij de bevoorrechte<br />

betrekking met God tot wie men zich destijds<br />

wendde via de priester, afgeschaft werd. Zelfs<br />

wanneer God alom tegenwoordig was, ben<br />

ik er vast van overtuigd dat er toch panische<br />

angsten bestonden ten aanzien van de dood.<br />

Het hiernamaals werd weliswaar bedacht, in<br />

omvangrijkere godsdiensten, om die angsten<br />

te verdoezelen. Maar het is niet omdat men<br />

overtuigd is dat er een hiernamaals bestaat,<br />

dat men niet bang is.<br />

Beter gezegd: wat destijds niet pathologisch<br />

bevonden werd, is actueel wel het geval. Kijk<br />

als voorbeeld naar wat het Vaticaan gedaan<br />

heeft: een negenjarige Braziliaanse jonge<br />

moeder geëxcommuniceerd die abortus onderging<br />

na verkracht te zijn geweest door haar<br />

schoonvader. Deze excommunicatie is afschuwelijk,<br />

trouwens als dusdanig ook aanzien<br />

door katholieken. Men heeft een einde gesteld<br />

aan een embryo om het leven te redden van<br />

dat jonge meisje, en tegenwoordig lijkt deze<br />

handeling zeer normaal. Hoewel dit voorbeeld<br />

niet kadert in ons gesprek, toont dit wel aan<br />

dat voortaan de verouderde gedachte, dat leven<br />

en dood uitsluitend een zaak is van God,<br />

nu werkelijk pathologisch aan het worden is.<br />

In het bijzonder het levenseinde: te veel laten<br />

lijden, niet toelaten om zijn levenseinde zelf te<br />

beslissen wanneer iemand in een zulke staat<br />

van ‘ondraaglijk leven’ zit, dat het ‘geen leven<br />

meer is’, wordt pathologisch.<br />

Gedicht<br />

Amelie<br />

door Staf De Wilde<br />

moet je dan smeken als je heen wil gaan<br />

alsof dit leven een tuchthuis is met zeven<br />

grendels <strong>op</strong> de deur en de zeef<br />

van tralies voor de vensters<br />

wie maakt de deemoed woedend: predikheren<br />

praten over <strong>op</strong>enbaring, de boodschap<br />

van een geest in de buik van een berg,<br />

een vleugeldrager in een meisjeskamer<br />

stond daar van een god te gebaren<br />

jij bent vastbesloten om los te laten,<br />

alleen jij kent het saldo van schade en<br />

baten: geen heiliger schrift<br />

dan de eigen wil, geen <strong>op</strong>enbaring<br />

kan ons beter verklaren<br />

wie afscheid neemt hoeft zich niet<br />

los te scheuren, men zigzagt zachtjes<br />

<strong>op</strong> de zwaartekracht, je ziet het blijmoedig<br />

rood en goud van bladeren<br />

wie heen wil gaan zal dichter<br />

naderen, nader tot vrede en licht,<br />

omgeven door handen die reiken tot over de rand:<br />

je bent met ons, even alleen als met allen verwant<br />

neem geen vrede met een smekend gebaar:<br />

geen schoner daad noch hogere tucht<br />

als rustig ademen,<br />

wat predikheren noemen ‘jouw ziel en zaligheid’<br />

voegt zich nu samen zoals rimpelend water<br />

dat luistert naar een avondzucht

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!