You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De man die de<br />
sociologie ontwarde<br />
15.00 uur / de AAnVAng Heel stil staat hoogleraar<br />
sociologie wout Ultee achter de katheder. Hij ademt<br />
diep in, bolt de wangen en blaast vervolgens een keer<br />
flink uit. Hij trilt licht.<br />
Ultee is altijd een beetje nerveus als hij een nieuw<br />
publiek toespreekt, vertelt hij. “Dat heb ik bij eerstejaars<br />
ook. tweehonderd mensen die ik nog niet ken,<br />
in zo’n grote zaal. wat nou als ze met stenen gaan<br />
gooien?” Maar wanneer het tijd is om te beginnen, is<br />
zijn stem helder en duidelijk. “ik heb overwogen het<br />
improviserend te doen, maar dat heb ik niet gedurfd.”<br />
15.31 uur / de rede Ultee is op stoom. Hij accentueert<br />
zijn woorden met typische handgebaartjes en<br />
beweegt met zijn bovenlijf op het ritme van zijn eigen<br />
spraak.<br />
in de rede besteedt hij aandacht aan de vraag in welke<br />
mate mensen de religie uit hun ouderlijk huis achter<br />
zich lieten; de invloed van familie, geloof en<br />
onderwijs op iemands positie op de maatschappelijke<br />
ladder en aan de vraag wat niet-joden wisten van de<br />
jodenvervolging tijdens de tweede wereldoorlog. De<br />
rede is gebaseerd op zijn langlopende enquêtes naar<br />
familieverbanden en een uitvoerig interviewproject<br />
naar het leven van gewone Nederlanders in de tweede<br />
wereldoorlog.<br />
15.55 uur / de persoon gelardeerd met voorbeelden<br />
van de charmante eigenaardigheden van hoogleraar<br />
Ultee is de speech van student joris blaauw,<br />
spreker namens de studievereniging Den geitenwollen<br />
soc, waar Ultee altijd graag bij betrokken was. “Hij<br />
startte het inleidende college voor eerstejaars altijd<br />
met de mededeling ‘zegt u maar je tegen mij’. En dan<br />
begon het gehannes met de mechaniek.”<br />
tegen de stroom in. Dat zijn woorden die wout Ultee<br />
aardig typeren. in zijn dissertatie besteedde hij nauwelijks<br />
aandacht aan Nederlandse sociologen. toen al<br />
hamerde hij op het belang van methodologisch<br />
gezond, nieuw onderzoek. Daar ontbrak het aan, toen<br />
Ultee begon. “personen schrijven boeken over personen<br />
die een boek hebben geschreven over een persoon<br />
die een boek schreef. Dat is een gebrek van de<br />
sociologie, niet alleen in Nijmegen, maar in het algemeen.<br />
inmiddels is dat anders en ik ben er trots op dat<br />
ik daar een bijdrage aan heb geleverd.”<br />
Die bijdrage mag niet worden onderschat, betoogde<br />
eerder op de dag Harry ganzeboom, hoogleraar<br />
sociologie aan de vU en gepromoveerd onder Ultee<br />
in diens tijd aan de Universiteit Utrecht. “wout is er in<br />
geslaagd om de sociologie te ontwarren.”<br />
16.04 uur / het eMeritAAt kenmerkend is het<br />
dankwoord van Ultee. Niet geëmotioneerd, maar wel<br />
gevoelig, neemt hij afscheid van het verstandshuwelijk<br />
met Nijmegen. De keuze voor het hoogleraarschap<br />
in Nijmegen heeft grote gevolgen gehad voor<br />
zijn privéleven. zijn partner rené woont in amsterdam,<br />
Ultee heeft een appartement in Nijmegen. aan<br />
dat weekendhuwelijk komt nu een einde. Ultee gaat<br />
naar amsterdam. Het eerste dat hij gaat doen is rusten,<br />
fitter worden. Daarna gaat hij zich “vast weer met<br />
sociologie bezig houden en wie weet werken aan een<br />
Engelse vertaling van Sociologie”, het leerboek waarvan<br />
hij medeauteur is.<br />
het veRtRek van Wout ultee als hoogleRaaR algeMene en<br />
theoRetische sociologie betekent het einDe van een eRa.<br />
Ultee weRkte bijna vijfentwintig jaaR aan De RaDboUD UniveRsiteit.<br />
<strong>Vox</strong> volgDe heM tijDens Zijn afscheiD.<br />
Tekst: Mark Merks / Foto: Paul breuker<br />
het veRtRek<br />
29<br />
vox 3<br />
10/2011