Snoeien om weer te bloeien - ACW regio Midden en Zuid West ...

Stijn Oosterlinck
Solidariteit heruitvinden
In de komende periode vernieuwen we onze besturen en onze werking. Ook daar willen we
‘iedereen mee’. Maar wat betekent dat op vandaag? Wat betekent solidariteit in deze tijd? Tijdens
de ACW-meeting van 18 december gaf Stijn Oosterlinck, woordvoerder van het centrum
OASes (Ufsia Antwerpen) een lezing over solidariteit. Samen sterk: we laten niet alles over
aan het individueel ondernemerschap, maar pakken de uitdagingen samen aan.
‘Een sociale beweging zoals ACW heeft een
unieke rol te spelen in de procedure van solidariteit.
Maar solidariteit is er niet zo maar,
dit vraagt veel werk. Solidariteit is rapper
kapot gemaakt dan terug opgebouwd. En
is ook niet meer vanzelfsprekend. “Die generositeit,
dat medeleven, die tolerantie,
begrippen die wij hier onder de noemer
solidaire samenleving vatten, zijn niet langer
universeel erkende waarden,” schreef
Béatrice Delvaux (Le Soir) naar aanleiding
van de verkiezingen in de USA (8 november
2012). Een verontrustende gedachte, die ons
moet bezighouden.’
‘Samen kunnen we meer dan alleen. Belangrijk
is dat de uitdagingen collectief
aanpakken, en niet alles overlaten aan het
individueel ondernemerschap. Maar hoe doe
je dat, die solidariteit aanpakken? Met wie
moeten we nog solidair zijn? Met de nieuwkomers?
Met de Walen? Solidariteit is wat
het mogelijk maakt om samen te leven op
een ordentelijke manier.’
De samenleving
bestaat niet meer
‘De samenleving ondergaat fundamentele
veranderingen. De basis ervan, wordt zelfs
in vraag gesteld. Er zijn verschillende transities,
structurele veranderingen gaande:
1. Demografische transitie: verkleuring,
vergrijzing, vergroening.
2. Ecologische transitie: veranderende consumptie
–en productiepatronen
3. Socio-economische transitie: er is een
toenemende sociale ongelijkheid en het
nationaal sociaal contract staat onder
druk
4. Sociaal-ruimtelijke transitie: de staat is
steeds minder de “container“ van het leven
waarbinnen we ons begeven.
5. De bestuurlijke transitie (rol van de
staat).’
‘De vraag die we ons moeten stellen: waar
bevinden zich de kiemen voor een nieuwe
samenleving? Welke nieuwe samenleving
kunnen we boetseren vanuit de net genoemde
verschillende transities?’
Een nieuwe samenleving vergt
nieuwe vormen van solidariteit
‘Laat ons eerst een antwoord zoeken op de
vraag hoe solidariteit ontstaat? Wat dit veronderstelt?
Eerst is er nood aan gedeelde waarden en
normen. Daarnaast is het ook heel belangrijk
om de andere te ontmoeten. Een sociale,
multiculturele mix te creëren. Zo zal er begrip
en empathie ontstaan, en die kan leiden
tot solidariteit. Ook gedeelde strijd en zelforganisatie
zijn onontbeerlijk in functie van solidariteit.
Als groep vechten tegen onrecht,
is niet meer vanzelfsprekend, maar wel een
krachtig teken van solidariteit.’
Wat ons deelt
‘De vorige modellen van solidariteit, zijn op
vandaag niet meer voldoende. Een nieuwe
optie is de PLAATS waar men leeft, als potentiële
kans om solidariteit te verwerven.
De plaats als ruimtelijk register (waar we
wonen, leven, werken,…), vanuit de fysieke
nabijheid (naast elkaar, vertrouwd zijn, intimiteit,…).
Pluspunt hierbij is dat waarden
en normen niet per definitie gedeeld moeten
worden. We delen immers de plaats en
we vertrekken van hieruit om verantwoordelijkheid
te nemen. Het geeft de ontmoeting
met anderen een concrete doelstelling
en benadrukt wat gedeeld wordt, niet wat
ons verdeelt. En dat kan ook zorgen voor
strijd’.
ACW als sociale innovator
Het ACW heeft alles in zich om vanuit de
plaats waar mensen leven de solidariteit opnieuw
uit te tekenen.
Het ACW kan lokale coalities sluiten rond
gedeelde verantwoordelijkheid voor plaats:
met anderen, met mensen die we niet
kennen
we overschrijden klasse, gender en leeftijdsgrenzen
we werken samen met nieuwe organisaties
zoals buurtcomités, wijkcomités,
groen en rood,…
Sterk dossier
Stijn Oosterlinck: ‘Het komt er op aan een nieuwe samenleving
te boetseren vanuit verschillende transities. Het
begrip solidariteit her uit te vinden. De andere te ontmoeten,
waarden en normen te delen waardoor solidariteit kan
ontstaan. In dat verband kan het ACW een sociale innovator
zijn die lokale coalities sluit met mensen die we niet kennen,
die klasse, gender (man/vrouw) en leeftijdsgrenzen
overschrijdt, en die met nieuwe organisaties zoals buurt- en
wijkcomités, groen en rood e.a., gaat samenwerken. De slogan
‘iedereen mee’ is brandend actueel’.
Het ACW heeft een lokale inbedding maar
met bovenlokale netwerken:
Het ACW is lokaal sterk verankerd. Het grote
voordeel van een bovenlokaal netwerk is dat
goede praktijken kunnen doorgegeven worden
en elkaar versterken.
Sociale ongelijkheid en diversiteit:
ACW moet iedereen betrekken bij het bestrijden
van sociale ongelijkheid. De slogan
Iedereen mee is brandend actueel.
ACW heeft de traditie van universaliteit:
De meeste organisaties werken immers met
doelgroepen, nichegericht, op bepaalde issues,
… Het ACW staat en gaat voor iedereen.
Dit zorgt ervoor dat ACW een belangrijke
sociale innovator kan zijn.
‘Het ACW kan een belangrijke rol spelen bij
het herdenken van de solidariteit. Het ACW
als Beweging is er hard nodig in de huidige
samenleving’
Wim Verlinde, Dominique Coopman
infoactief I 5