'Reformed Baptists': Geschiedenis en Huidige ... - Sola 5 Baptisten

Deze groep groeide en in 1630 waren er 6 baptistengemeenten. Deze groep werd later bekend
onder de naam General Baptists vanwege hun arminiaanse opvattingen. In het laatste deel van
de 18 e eeuw gingen deze baptistengemeenten het unitarisme leren waarbij de godheid van
Jezus ontkend wordt. Veel gemeenten verwaterden en verdwenen.
Los hiervan kwam een heel andere ontwikkeling op gang. In de eerste helft van de 17 e eeuw
ontstonden er nog een aantal andere gemeenten los van de kerk van Engeland. Deze
gemeenten waren onafhankelijk (congregationalistisch) en hadden een visie op de gemeente
die inhield dat deze zou moeten bestaan uit ware gelovigen. De theologie was calvinistisch.
Een van de bekendste gemeenten was gesticht door de puritein Henry Jacob (1553-1624). Zijn
opvolgers waren John Lathrop (1584-1653) en Henry Jessey (1601-1663). Deze gemeente die
later de Jacob-Lathrop-Jessey (JLJ) gemeente werd genoemd, onderhield nog wel relaties met
de kerk van Engeland. Binnen deze gemeente kwam een aantal mensen tot de overtuiging dat
alleen gelovigen gedoopt mochten worden. Deze mensen scheidden zich op vriendelijke wijze
af en vormden de eerste zogenaamde Particular Baptist Church. Het woord particular slaat
op de calvinistische visie van een bijzondere of particuliere verzoening waarbij Christus
alleen voor de uitverkorenen is gestorven. 6 De eerste voorganger van deze gemeente was John
Spilsbury (1593-1668). Ze bleven goed contact houden met de JLJ gemeente. Parallel
ontstonden nog enkele van deze gemeenten, die zich daarna snel verder vermenigvuldigden.
In 1660 waren er ongeveer 131 Particular Baptist gemeenten en 115 General Baptist
gemeenten. Pas in 1689 kwam er meer godsdienstvrijheid. 7
Vorming theologische identiteit:
Het is goed om kort stil te staan bij enkele sleutelfiguren in deze beginnende RB beweging en
aan te geven hoe zij de theologische en ecclesiologische basis gelegd hebben die tot op de dag
van vandaag van groot belang is.
John Spilsbury (1593-1668) was de leider van het eerste uur. Een heel belangrijke bijdrage is
zijn geschrift over de doop waarin hij de doop van alleen gelovigen verdedigt: ‘A Treatise
Concerning the Lawfull Subject of Baptisme’. In het tweede deel wijst hij de stelling af dat de
doop zoals nu gepraktiseerd in de baptistengemeenten niet geldig was omdat er geen sprake
was van apostolische successie van toepassing van de doop: deze gelovigen waren begonnen
met zichzelf te dopen. Spilsbury reageert daarop door te zeggen dat de doop gegrond is in de
Schrift, en niet in een historische, apostolische successie. Er is alleen sprake van een
geestelijke opeenvolging: Christus – de apostelen – het woord, en dat laatste komt direct tot
ons (2 Tim. 3:15-17). Zijn tweede geschrift bestaat uit twee essays onder de titel: ‘God’s
Ordinance, The Saints Privilege’. Het eerste gaat tegen de opvatting in van de zogenaamde
Seekers. Dit waren mensen, die zeiden dat een 2 e Pinksteren nodig was voor de hervorming
van de kerk, en dat de Baptisten dus geen bestaansrecht hadden. Het argument van Spilsbury
is in de lijn van het bovenstaande: we hebben de Schrift. Het tweede deel bevat een uitleg en
verdediging van de opvatting van particular atonement (particuliere verzoening in
tegenstelling tot algemene verzoening). Ook was Spilsbury betrokken bij de opstelling van de
eerste geloofsbelijdenis van de baptisten in 1644.
William Kiffin (1616-1701) was aanvankelijk een handelsman die behoorlijk rijk geworden
was. Ook hij was een van de leiders van het eerste uur. Hij combineerde zijn werk met de taak
als voorganger in een van de baptistengemeenten (Devonshire Square). Zijn belangrijkste
6 Zie het parallelartikel: Kees van Kralingen, Reformed Baptists, een theologische karakterschets
7 Zie de bibliografie voor diverse boeken over deze geschiedenis.
4