maart - De Alde Feanen

Schaatspret in Nationaal Park De Alde Feanen
Deze winter was het eindelijk weer eens zo ver. Eindelijk kon er
weer eens lekker worden geschaatst. Vooral gebieden als de Jan
Durkspolder, de Wester Sanning en de Headamskampen trokken
duizenden schaatsliefhebbers. Ondergelopen polders en
gebieden waar natuurontwikkeling heeft plaatsgevonden bieden
dus niet alleen kansen voor vogels, planten en dieren om
zich er te vestigen, maar in perioden met vorst kan er al gauw
worden geschaatst. Neem de Jan Durkspolder, bekend om zijn
vogelrijkdom in de herfst en winterperiode. Door de vorst
Uitgelicht: It Jurjenslân
De Alde Feanen heeft vele deelgebieden met vaak een eigen type
beheer en beheerdoel. We lichten er één deelgebied uit: It
Jurjenslân, een gebied met petgaten en stripen. Dit gebied is
alleen te bekijken vanaf een boot in de Skeansleat (= Sietse
Maaikesleat). Het gebied bevindt zich op de noordoost oever,
vlak voordat de Skeansleat in De Holstmar uitkomt. Wat wordt
er gedaan en waarom?
De stripen zijn ontstaan tijdens de turfgraverijen. Jurjenslân
was rond 1840 in eigendom van Jurjen Annes Oldersma. De uitgegraven
delen zijn petgaten. Op de overgebleven oevers, de
stripen, stond de turf te drogen. De Skeansleat is tijdens de turfgraverij
gegraven om de turf met schepen af te voeren naar de
markt in onder andere Leeuwarden.
Halverwege de twintigste eeuw werden deze stripen nog jaarlijks
gemaaid door boeren. In het pachtcontract van De 18 Mêd
werd de boer verplicht naast een aantal hectares land ook een
aantal hectares ‘onland’ te maaien, waaronder de stripen. Alles
ging met de hand, zelfs het dragen van het hooi naar de praam
(boot), want paarden en tractoren waren te zwaar. Hooien moet
met mooi weer, weer waarbij de insecten, zoals horzels het
actiefst zijn. Met recht ‘onland’ dus.
Bloemenzee
Het effect van dat maaien was wel dat de stripen in het voorjaar
een kleurrijke bloemenzee vormden. De stripen waren erg in
De Alde Feanen Feanen
waren de vogels verdwenen en richting zuiden vertrokken. Hun
plek werd nu ingenomen door vele schaatsliefhebbers die er een
prachtig rondje konden schaatsen. Beheerder It Fryske Gea
heeft deze gebieden dan ook opengesteld voor het publiek om
volop te kunnen genieten van de winterpret. In het laatste
weekeind van deze vorstperiode kon er in bijna de gehele Alde
Feanen geschaatst worden en velen hebben dan ook volop genoten
van het gebied in wintersfeer.
trek bij de recreant. Langs de Skeansleat lag ’s zomers dan ook
vaak een lange rij boten afgemeerd.
De laatste boer vertrok in 1966 van De 18 Mêd naar de vaste
wal. Daarna werden de stripen niet meer gemaaid. Er ontstond
een rietkraag. De boten werden groter en breder, liggen in het
riet was niet meer toegestaan.
In 1996 is het plan opgevat om juist op deze stripen te proberen
de bloemenpracht terug te krijgen. Om het riet versneld te verzwakken
wordt het twee keer per jaar gemaaid en afgevoerd.
Het resultaat van dit zogenaamde zomer-maaibeheer mag er
zijn. Er bleken nog vele zaden in de bodem aanwezig, want al
snel kwamen de eerste grote boterbloemen en koekoeksbloemen
tevoorschijn. Nu groeien er zelfs orchideeën, ronde zonnedauw
en grote ratelaar. De kleurrijke bloemenzee is in mei-juni
op zijn mooist.