2008 / 6 - Wijkvereniging Benoordenhout

weten had freule Daisy (1871-1939)
innige banden met Engeland. Niet
alleen omdat er familie van haar woonde,
maar ook wegens haar contacten
met de hoogste kringen van de Engelse
adel (the Edwardians), tot in hofkringen
toe. Freule Daisy was ‘more English
than the English’! Daaraan hebben we
nagenoeg zeker de Japanse tuin in
Clingendael te danken, op haar initiatief
aangelegd omstreeks 1910.
Oud-directeur Plantsoendienst S.G.A.
Doorenbos noemde de freule een ‘bijzonder
begaafde dilettante’. Zij legde
omstreeks 1915 naar eigen ontwerp
een ‘Dutch Garden’aan in Clingendael
(zie afbeelding). Zo noemde zij haar
geometrische tuin aan de voet van de
terrastrap van Springer: de Dutch
Garden; zeer Engels, met fraaie figuren
van buxus en vormsnoei heesters
(bekend van foto’s). In het centrum
stond een zonnewijzer. Soms leest men
wel eens dat dit tuintje herinnert aan
de voormalige formele tuin van
Clingendael uit de zeventiende eeuw,
maar niets is minder waar.
De zogenaamd Oud Hollandse tuin
Bij onderzoek in het gemeentearchief
blijkt dat, toen Clingendael in Haags
Clingendael circa 1690
29
Ontwerp Dutch Garden.
bezit kwam en de tuin voor het publiek
werd opengesteld (27 mei 1955) uitsluitend
de benaming ‘Hollandse Tuin’
werd gebezigd. Pas vanaf 1960 kwam
de naam Oud Hollandse tuin in
gebruik. Iemand moet dat hebben
bedacht. De term ‘Oud Hollands’ wordt
wel gebruikt in de bouwkunst. Het is
de Hollandse versie van de neo renaissance,
zoals men ook neo classisme
kent, neo barok, neo gotiek en dergelijke.
Het zijn (bouw) stijlen waarbij men
teruggrijpt naar de historie, en
opnieuw introduceert.
wijkblad Benoordenhout december 2008
Het - opnieuw - toepassen van bijvoorbeeld
trapgevels is wat men Oud
Hollands noemt. De naam Oud
Hollands wordt te pas en te onpas
gebruikt; Google bevat liefst 64 pagina’s
met het lemma ‘Oud Hollands’. Het
door de freule ontworpen tuintje is
géén Oud Hollandse tuin, het is een
Dutch Garden.
Herstel van de Dutch Garden in
Clingendael
De bij dit artikel gevoegde tekening
laat schematisch de vorm zien van de
aan te leggen Dutch Garden, die uiteraard
is gebaseerd op het oorspronkelijke
ontwerp. Op deze schets is nog niet
de vormsnoei te zien van vier stuks
heestertjes. Onder bestudering van
oude foto’s zullen die worden gereconstrueerd.
Ook zal de Dutch garden
evenwijdig worden gelegd aan de terrastrap.
Op Google is goed te zien dat
dit momenteel niet het geval is. Over
de toe te passen bloemen wordt nagedacht.
Onderhoudsvriendelijkheid is
daarbij een belangrijk criterium, want
het onderhoud van dit soort tuinen is
zeer arbeidsintensief. Het is verheugend
dat de gemeente dit karwei op
zich gaat nemen.
En wat de naamgeving betreft: de
auteur stelt voor om op het begeleidende
naambordje ‘Hollandse Tuin’ te
zetten, en daaronder tussen haakjes
‘Dutch Garden’. Die eer moeten we
freule Daisy gunnen, en de historie
wordt er recht mee gedaan!
Joost S.H. Gieskes