Download Distant Targets 30 - Werkgroep Deepsky

Naar aanleiding van een artikel over Mars, onlangs verschenen in Heelal (mei 2003, p.122), werd in een
kaderstukje het zogenaamd e apodizing aanbevolen door Alexander Vandenbohede. Kurt contacteerde me
prompt, scherp staande zoals altijd, met de vraag naar mijn mening over dit omstreden wondermiddel tegen
seeing. Van het een kwam het ander en ik besloot er eens een stukje over te schrijven voor Distant Targets als
startschot voor het werkelijk uitproberen ervan de komende maanden op Mars. Lijkt me ook een ideale
activiteit voor de Starpaw eind augustus !
door Johan Vanbeselaere
G r a f i s c h e
voorstelling van het
b e g r i p
contrastoverdracht
Horizontaal is het
waarneembare
spectrum aan
frequenties voor je
telescoop weergeven
met helemaal rechts
het scheidend
vermogen. De
verticale as geeft de
respons van de
telescoop op een
golfje met een
welbepaalde
frequentie weer;
waarde 1 stemt
hierbij overeen met
een perfecte respons
(scherp afgelijnd
beeld), bij een waarde
0 loopt het volledige
beeld in elkaar over
en heb je geen
contrast meer.
In de literatuur is er uiteraard wel een en
ander terug te vinden. Het ter ziele gegane
tijdschrift Telescope Making (nrs. 24 tem
29) liegt er niet om hoe omstreden het
onderwerp wel is. Uiteindelijk kwam ik
terecht bij het boek ‘Star Testing
Astronomical Telescopes’ van Suiter. Bij
dit boek zit de software Aperture, waarmee
je apodizing zelf kunt bestuderen. In plaats
van zomaar vanalles over te schrijven uit
de literatuur en dus misschien fouten verder
door te geven, besloot ik met die software
Aperture zelf een theoretisch onderzoekje
te plegen. Hieronder vind je daarvan een
samenvatting.
Het komt erop neer dat het effect van
apodizing best te bestuderen is via de
contrastoverdracht van je telescoop. Alles
over dit onderwerp vind je eveneens terug
in het boek van Suiter en/of in het boek
‘Telescope Optics’ van Rutten en van
Venrooij! We gaan er hier niet verder
uitvoerig op in. In een vooruitgave van
Starpaw, ooit in Houthulst, heb ik daarover
in een voordracht al eens uitvoerig
uitgeweid.
Verderop volgen enkele vergelijkende
grafiekjes, zelf gemaakt met de software
Aperture, aangevuld met enkele besluiten
van mezelf. Mag ik erop wijzen dat dit
alles geen evangelie is en een praktische
ervaring verspreid over meerdere nachten
met verschillende seeing en verschillende
kijkers een zinvolle feedback zou zijn!
Hieronder heb ik toch nog eens zo’n
grafiek gezet om kort het begrip
contrastoverdracht te duiden. Horizontaal
vind je het spectrum aan frequenties, die je
kunt waarnemen met je telescoop met
helemaal rechts z’n scheidend vermogen
(op de voorstelling een blokgolf, in
werkelijkheid moet dit sinusoïdaal zijn).
Verticaal vind je de respons hierop; bij
waarde 1 een perfecte respons, bij 0 loopt
alles in elkaar over en heb je geen contrast
meer.
1. Telescoop zonder obstructie en zonder
apodizing scherm, bij een seeing kleiner
dan de resolutie van de telescoop (ideale
geval, ter vergelijking met het volgende!)
DT 30 Zomer 2003 Pagina 4