v akbladbos

Veilig Werken in Bos & Natuur
De arbeidshygiënische strategie
Sietze van Dijk
Werken in bos en natuur is vaak
zwaar werk waarbij, als het mis gaat,
regelmatig doden zijn te betreuren.
Bovendien wordt meestal gewerkt op
verafgelegen locaties waar adequate
hulp bij ongevallen niet altijd (op tijd)
beschikbaar is. Naast ongeschooldheid
van boswerkers in veiligheidsaspecten
is er binnen bedrijven en organisaties
zelf vaak ook onvoldoende aandacht
voor veiligheid. Een goed werkend
veiligheidsplan kan echter veel ellende
voorkomen. In dit nummer laten we
u kennis maken met de arbeids-
hygiënische strategie als basis voor
het veiligheidsplan.
Een werkend veiligheidsplan is altijd
gebaseerd op ‘preventie’, het
voorkómen van ongevallen. Een goed
hulpmiddel hierbij is de zogenaamde
arbeidshygiënische strategie. Deze strategie
bestaat uit een drietal niveaus
waarop gewerkt kan worden bij het
voorkomen of opheffen van onveilige of
ongezonde situaties tijdens het werken
in bos en natuur.
De strategie gaat er vanuit dat maatregelen
altijd gericht moeten zijn op bronbestrijding.
Maatregelen gericht op de
‘bron’ (het veiliger maken van bijvoorbeeld
de motorzaag, de tractor, lieren
en kabels) pakken immers de echte oorzaak
van het probleem aan, alle overige
maatregelen zijn slechts bedoeld om de
gevolgen zo veel mogelijk te bestrijden.
Met bronbestrijding wordt het hoogste
niveau van veiligheid en gezondheid bereikt
en heeft daarom altijd de voorkeur
in het veiligheidsplan van een bedrijf of
organisatie.
Helaas is bronbestrijding niet altijd een
haalbare optie. Dit kan om zowel technische
als bedrijfseconomische redenen
het geval zijn. In dergelijke gevallen kan
een grote mate van veiligheid en gezondheid
bereikt worden door maatregelen
te nemen op het tweede niveau:
maatregelen gericht op scheiding. Met
scheiding wordt bedoeld dat je zoveel
als mogelijk afgescheiden wordt (door
middel van cabines, isolatie, schokdempers)
van de mogelijke risico’s. Naast de
Bron
fysieke scheiding tussen de boswerker
en het ‘gevaar’, kan bij maatregelen op
dit niveau ook gedacht worden aan het
verminderen van het aantal blootgestelde
personen en de blootstellingduur. In
veel gevallen kan dit eenvoudig bereikt
worden door het werk anders te organiseren.
Wanneer ook scheiding niet mogelijk is,
zijn maatregelen op het derde en laatste
niveau noodzakelijk; maatregelen
gericht op individuele bescherming. In
de praktijk betekent dit vooral het verstrekken
en gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen (PBM’s, zoals
gehoor- en gelaatsbescherming, veilig-
30 Vakblad bos & natuur, no.1
Scheiding
De drie niveaus van de arbeidshygiënische
strategie zijn allen
gericht op preventie
heidskleding en -schoeisel). PBM’s zijn
daarmee vaak het ‘sluitstuk’ van het veiligheidsplan.
Bovendien, het woord zegt
het al, geven PBM’s individuele bescherming
terwijl de eerste twee niveaus bescherming
bieden aan alle op aanwezigen
op de werkplek.
PBM’s
EHBO/BHV
CURE CARE
De drie niveaus van de arbeidshygiënische
strategie zijn allen gericht op
preventie, het voorkómen van ongevallen
en gezondheidsschade. Mocht er
ondanks al deze maatregelen toch nog
iets mis gaan, dan is een goede EHBO
en bedrijfshulpverlening (BHV) van
groot belang. Een goed gevulde verbandtrommel
voor het verlenen van eerste
hulp en communicatiemiddelen om
hulp van buiten in te roepen moeten dan
ook altijd op de werkplek aanwezig zijn.
Het kan het verschil zijn tussen leven en
dood! u
sietze van dijk is als Capacity building
officer werkzaam bij tropenbos International
in suriname.