Het Haagse Grondwetpad.pdf - het Grondwetpad

de tuinen, nu het Plein. De ommuurde moes- en siertuin
was wat groter dan het Plein nu is. Toen het Plein een echt
plein werd, bouwden Amsterdam en Rotterdam hier hun
logementen voor afgevaardigden. ‘Beroemde’ Nederlanders
als graaf Johan Maurits en Constantijn Huygens
bouwden ook een huis aan het Plein.
Architectuur
Het Plein werd in de zeventiende eeuw aangelegd. Het
Place Royale in Parijs was de inspiratiebron voor de vormgeving
en inrichting van het Plein. Midden op het Plein
staat een standbeeld van Willem van Oranje (Louis Royer).
In zijn linkerhand heeft de prins een document, waarop
de namen van de steden staan die de opstand tegen de
Spanjaarden zijn begonnen. Bij zijn rechterbeen is een
hond afgebeeld. Volgens de overlevering zou deze één van
de moordaanslagen op zijn baas hebben verhinderd. Het
beeld werd in 1848 onthuld. Sinds de jaren tachtig van de
twintigste eeuw heeft het Plein een ondergrondse parkeergarage.
ARTIKEL 9 GRONDWET
1. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend,
behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de
wet.
2. De wet kan regels stellen ter bescherming van de
gezondheid, in het belang van het verkeer en ter
bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
16 HET HAAGSE GRONDWETPAD
Plein 4
Constitutioneel
Artikel 98 van de Grondwet regelt de dienstplicht. Er is
nu geen dienstplicht in Nederland. Deze is ´opgeschort´.
De Grondwet laat hier ruimte voor, maar maakt het ook
mogelijk dat de dienstplicht in de toekomst weer wordt
ingevoerd.
Plein 4 is het voormalige logement van de afgevaardigden
van Rotterdam en nu onderdeel van het ministerie van
Defensie. Hier is de Bestuursstaf gevestigd. Het ministerie
van Defensie bestaat uit de Bestuursstaf (het departement),
de Koninklijke Marine, de Koninklijke Landmacht,
de Koninklijke Luchtmacht, de Koninklijke Marechaussee,
het Commando DienstenCentra en de Defensie Materieel
Organisatie. Het ministerie van Defensie staat onder leiding
van de minister en de staatssecretaris.
Defensie heeft in totaal 68.160 medewerkers en is daarmee
één van de grotere werkgevers van Nederland. Bij de
Bestuursstaf werken ongeveer 2.000 burgers en militairen.
Geschiedenis
De eerste bekende bewoner van Plein 4 was Thijman van
Volbergen, schatmeester van stadhouder Frederik Hendrik.
Van Volbergen overleed in 1650. Daarna is het pand
aangekocht door de stad Rotterdam. In 1655 besloot de
stad het pand te gaan gebruiken als logement voor haar
afgevaardigden.
De stichting van de Bataafse Republiek maakte in 1795
een einde aan het gedecentraliseerde staatsbestel van de
Republiek, waarbij de landsregering bestond uit vertegenwoordigers
van de steden. De nieuwe landsregering werd
gekozen uit en door de bevolking. De steden hoefden geen
vertegenwoordigers meer naar Den Haag te sturen en
hadden hun Haagse logementen niet meer nodig. Rotterdam
deed hetzelfde als veel andere steden en verhuurde
het gebouw.
In januari 1798 werd het gebouw voor het eerst ingericht
als ministerie van Defensie. Het werd gehuurd voor de
Agent (‘minister’) van Oorlog Gerrit Jan Pijman en zijn
departement. In 1806 kon Rotterdam het pand verkopen
aan de Staat. Koning Lodewijk Napoleon wilde het Binnenhof
als paleis inrichten en daarom moest een aantal
instellingen verhuizen naar een ander gebouw. Het Rotterdamse
stadslogement zou worden gebruikt voor het
HET HAAGSE GRONDWETPAD
4
17