Minderheid in Oekraïne De Oekraïens-orthodoxe Kerk van het ...

Minderheid in Oekraïne
De Oekraïens-orthodoxe Kerk van het
patriarchaat Moskou
Godsdienstvrijheid voor religieuze minderheden
vormt een aanhoudend probleem
in Oost-Europa waar ooit het communisme
heerste. Ingegeven door een
gebrekkig begrip van democratie, politiek
opportunisme of de gevoelde noodzaak
van een religieus-filosofisch fundament
onder de jonge staat worden meerderheidsgodsdiensten
bevoorrecht. En dat
gaat ten koste van minderheden.
Oekraïne blijkt een geval apart, wat
onder andere duidelijk wordt bij de
Oekraïens-orthodoxe Kerk van het
Moskouse patriarchaat. Die bevindt zich
in een vreemde spagaat: bevoorrechte
meerderheid in oostelijk Oekraïne, gediscrimineerde
minderheid in het westen.
Frans Hoppenbrouwers was in juni 2007 in
de westelijke metropool Lviv en sprak er
met aartsbisschop Avgoestin Markevitsj
en pastoor Volodimir Koezo. Wat zit hen
zo al dwars?
W
ie op bezoek gaat bij aartsbisschop Avgoestin
van Lviv en Galicië merkt al vlug
dat het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de
Oekraïense onafhankelijkheid (1991) een traumatische
ervaring was. In de westelijke regio’s
van Oekraïne verlieten talloze gelovigen, priesters
en religieuzen zijn kerk en keerden terug
De noodkerk in stadsdeel Sichiv (Lviv) van Orthodox
priester Volodimir Koezo. (Foto: F. Hoppenbrouwers)
naar de geünieerde Grieks-katholieke Kerk. Ze
kozen massaal voor de kerk die in 1946 door de
communisten verboden was en waarvan zij zelf,
hun ouders of grootouders deel uit maakten.
Het domein van aartsbisschop Avgoestin
schrompelde ineen. Kerken en kapellen werden
al dan niet met geweld aan het gezag van het patriarchaat
van Moskou onttrokken. De pompeuze
rococo-kathedraal van Sint-Joris bijvoorbeeld
werd noodgedwongen verruild voor
een tamelijk klein, van oorsprong Roemeensorthodox
kerkje met wat bijgebouwen in de rustige,
lommerrijke Korolenkastraat.
Daar, in zijn werkkamer met laptop, modelvliegtuigjes,
militaire decoraties en vliegbrevetten,
die aartsbisschop Avgoestin in het
Oekraïense leger behaalde, maakt de welbespraakte
55-jarige serieuze grapjes. Onder
andere over de kleding van de meegebrachte
Grieks-katholieke zuster Julia die de vertaling
verzorgt: een wit boordje, de witte bies aan het
hoofdkapje. Een echte Orthodoxe religieuze is
van heel andere kwaliteit, stelt de kerkvorst
vast, want ze kan zich zonder spiegel aankleden.
Aldus staat de kloosterdracht symbool
voor het onnatuurlijke en gekunstelde karakter
van de concurrerende Grieks-katholieke Kerk:
een kerk die zegt de Orthodoxe traditie te koes-
Po krof
3