SAMEN STERk! - Groen-Geel

kERSTMIS EIND JAREN VIJfTIG
Vooraf: dit kerstverhaal is het product van mondelinge overlevering. Om redenen
die de lezer straks duidelijk gaan worden, kwam het niet in aanmerking voor het
familiearchief. Nu moet je met overgeleverde verhalen altijd voorzichtig zijn, zeker
als die afkomstig zijn van mijn familie die het met het onderscheid tussen fictie
en non-fictie niet zo nauw neemt. De bron die ik heb geraadpleegd, staat echter
(naar eigen zeggen) als betrouwbaar bekend. En wie ben ik dan, om het verhaal in
twijfel te trekken?
Kerstmis eind jaren vijftig
Mijn moeder hield van kerstbomen. Of
die liefde wederzijds was, weet natuurlijk
niemand, maar de kans hierop was
buitengewoon klein. Dit moet ik even uitleggen:
omdat een kerstboom in die tijd
nog geen kluit had, moesten er hulpmiddelen
aan te pas komen om hem mooi
recht te laten staan. Zij koos steevast de
variant die hiervoor het minst in aanmerking
kwam; de boom werd in een
zinken emmer geplaatst en vervolgens
gevuld met duinzand. Een beetje aanstampen
en klaar.
Dat de boom scheef stond, leek haar niet
deren. Dit te verwaarlozen detail werd
ruimschoots gecompenseerd met een
overdaad van felgekleurde ballen, vogeltjes,
paddenstoeltjes en chocolade kerstkransjes,
die de boom een vrolijk aanzien
moest geven. Het resultaat deed denken
aan een verklede kromme grijsaard na
drie dagen carnaval. Natuurlijk hadden
we ‘echte’ kerstkaarsen; mijn vader moest
niets hebben van nieuwerwetse fratsen.
Om elk risico te vermijden, werd een
zinken emmer met water naast de boom
gezet. Het stilleven was compleet en het
feest kon beginnen.
Op eerste kerstdag vertoonde de kerstge-
dachte in het gezin de eerste scheurtjes.
Omdat er aan de dag geen einde leek te
komen, schortten mijn jongere broertjes
hun toch al labiele wapenstilstand op
en bekogelden elkaar met speelgoed.
Mijn zusjes bladerden lusteloos in meidenblaadjes,
terwijl mijn vader vergeefse
pogingen deed om de vrede te bewaren.
Mijn oudste broer had zich teruggetrokken
in zijn kamer. Hij liet vooraf duidelijk
weten vanwege huiswerk niet gestoord te
willen worden, wat in de praktijk betekende
dat hij stiekem aan het roken was en
zich bezig hield met het lezen van ranzige
blaadjes, die hij ergens in zijn kamer verstopt
had. De kerstboom leunde lusteloos
tegen de muur.
Eindelijk werd het donker. Mijn vader
stak de kaarsjes in de boom aan en
schonk zich een jonge jenever in. Verder
gebeurde er niets. “Gezellig, hè“ zei mijn
moeder. Het klonk niet overtuigend. Mijn
HOCkEY
oudste broer kwam binnen, nam met
een chagrijnig gezicht de situatie op,
stopte terloops twee stukken kerststaaf
in zijn zak en leek te overwegen weer
te vertrekken. Blijkbaar was hij nog niet
klaar met zijn huiswerk. “Laten we een
kerstliedje zingen” stelde mijn moeder
voor in een ultieme poging de stemming
erin te brengen. “Het zal godsklere toch
niet waar zijn” mompelde mijn oudste
broer en deed een poging om van onderwerp
te veranderen. “Ik heb gehoord, dat
jij een pak op je sodemieter van je jongere
broer hebt gehad” zei hij tegen het
andere broertje, dat een jaar ouder was.
“Dat mocht ‘ie willen” was de reactie en
als bewijs van ongelijk kreeg het jongste
broertje een dreun voor zijn kop.
De ramp voltrok zich. Beide broertjes rolden
over de grond. De emmer met water
werd ontweken, de kerstboom echter
niet. De muur bood onvoldoende rugdekking.
Tergend langzaam maakte de
boom slagzij, vatte vlam en leek om te
vallen. Mijn vader reageerde verrassend
snel. Hij schoot uit zijn stoel en kieperde
de emmer met water over de vlammen.
De ravage was compleet. De kamer
was bezaaid met gebroken kerstballen,
gesmolten kerstkransjes en verschroeide
naalden. De boom lag gestrekt in het
midden. Het bluswater had zich inmiddels
met het hoogpolige tapijt gemengd.
De roetvlek op het plafond had de vorm
van een aureool. Een postuum eerbewijs
aan het vroegtijdige einde van onze kerstboom.
De oorverdovende stilte die hierop
volgde, werd onderbroken door mijn
oudste broer, die “ Oh dennenboom, Oh
dennenboom” begon te zingen. “Je gaat
naar je kamer en ik wil je voorlopig hier
niet meer zien” riep mijn vader woedend.
“Nou, de beste wensen dan maar” hoorden
we nog net voordat hij uit het zicht
verdween. “We kunnen morgen toch een
nieuwe boom kopen” stelde één van mijn
zusjes voor. Mijn vader verslikte zich in de
jenever. Het werd etenstijd.
De ravage was behoudens een verminkt
tapijt teruggebracht tot aanvaardbare
7