Onderzoek naar het leven van polderjongens - Over . . . Sliedrecht

HOOFDSTUK 1.
Inleiding.
Allereerst worde stilgestaan bij het begrip, dat aan de benaming '"polder-
jongen" te hechten is.
Van ouds verstaat men onder dezen naam de grondwerkers, die trekkend
van de eene plaats naar de andere, gebruikt worden bij de uitvoering van
openbare werken.
Ik heb gemeend goed te doen dit begrip een weinig uit te breiden en in
de volgende studie ook enkele categoriën van vaklieden te begrijpen, die eveneens
een nomadische bevolking vormen en evenzeer gebezigd worden bij het maken
van belangrijke werken.
Vroeger toen, o. a. in den tijd der groote spoorwegwerken, de Staat een
werkgever was, die jaarlijks aan duizenden den kost gaf, trokken deze lieden'
regelmatig van het eene naar het andere werk. Zti woonden dan steeds in de be-
kende, van riet. vervaardigde, keeten en verdienden vaak in 9 maanden, gedurende
welke men, een twintig tal jaren geleden, gewoonlijk aan de publieke werken
arbeidde, genoeg, om de overige 3 maanden tehuis, bij vrouwen kinderen, uit
te rusten van het zeer inspannende werk, dat in de overige drie kwartalen van
hen gevergd werd.
Voor een deel hadden deze "polderjongers", zooals de algemeen geldende
naam van allen was, onverschillig welken leeftijd zij hadden, van vader op zoon
hetzelfde vak beoefend. Voor een ander deel werden zij in de drukke jaren, toen
het eene belangrijke openbare werk, als het ware, het andere verdrong, gerecru-
teerd uit landarbeiders.
Zij, die thans het onderwerp van het onderzoek hebben uitgemaakt, zijn de
zonen of kleinzonen van hen, die tusschen de jaren 1860-1890, het groote
grondverzet, noodig voor de Staatsspoorwegen uitvoerden en in dezelfde 3 decennia
bij de belangrijke werken arbeidden, die op zoo verschillend gebied toen door Rijk,
provincies of gemeenten werden uitgevoerd.
In de laatste 20 jaren zijn er al langer hoe minder werken van dien aard
door publieke lichamen ondernomen. Bovendien maakte de invoering van rnachi-
neriën vaak de tewerkstelling van groote ploegen arbeiders overbodig. Ook
waren er oorzaken, die bijv. enkele' gemeenten van de hulp dezer lieden afkeerig
maakten: 's Gravenhage schrijft o.a. in hare bestekken voor, dat zooveel mogelijk
van de hulp van ingezetenen moet worden gebruik gemaakt.
Toch moesten de "polderjongens" trachten aan den kost te komen. Hun
aantal nam eer toe dan af; voor hen, die eenmaal tot dit gilde behoord hadden,
was in het algemeen geen plaats meer bij den landbouw; evenmin konden