blokfluitconsort - B-Five Blockflötenconsort

Deze regels lofspraak, de woorden van Hendrik VIII zelf, in een theaterstuk uit 1605, tonen de invloed aan die
Christopher Tye zelfs na zijn dood uitoefende. De werken van deze componist zijn verzameld in een
anthologie die rond 1578 werd samengesteld. Dit Booke of in nomines and other solfaigne songs bevat
eveneens één van de belangrijkste werken van William Byrd, een ‘gentleman’ uit de koninklijke kapel: The
Leaves be greene, een prachtige variatiereeks op een Engelse folksong die in de meeste bronnen vermeld staat
onder de titel Browning.
De Elizabethaanse muziek had een diepe impact op de muziek in de rest van Europa. Dat zien we bijvoorbeeld
in de collectie Der Fluyten Lusthof van de Utrechtse koster Jacob van Eyck, waarin we talrijke Engelse
melodieën aantreffen. Samen met eenvoudige, anonieme consortliederen als When Daphne from fair Phoebus
did fly, vinden we er ook Pavane Lachrimae in terug, een compositie van John Dowland, de grote
melancholicus die zichzelf omschreef als ‘Jo: dolandi de Lachrimae’. De toestand van melancholie fascineerde
mensen uit die tijd: er werden verschillende verhandelingen geschreven over de oorzaken en gevolgen van
deze gemoedsgesteldheid, en in de mode dweepte men met de kleur zwart. Dowlands ‘Seven passionete
pavans’ uit zijn verzameling Lachrimae or seven Tears kunnen we opvatten als een muzikaal essay dat perfect
binnen deze cultus past.
In 1600 werd Dowland’s Second book of Ayres gedrukt. Het eerste lied daarin is opgedragen aan de
“allerberoemdste Anthony Holborne”. Een jaar eerder had deze populaire luitist een anthologie gepubliceerd
met werken als Bona Speranza, naast korte levendige dansen. Deze dansen met hun betoverende melodieën,
getuigen van de exuberante joie de vivre van een samenleving die maar al te goed besefte dat ze in een
‘gouden tijdperk’ leefde.
Mina Voet, Markus Bartholomé