LICHTSCHILDER - Kunstschilder Theo van Delft Jansz.

10 11
‘Ik wil vertellen’
Theo van Delft Jansz., schilder, negentig jaar.
‘Een portret maken doe je samen’, zegt hij. ‘Schilder en model hebben
elkaar nodig. Je hebt het plaatje en de persoon. Het gaat de schilder
om het laatste. Maar het model moet z’n persoon wèl laten zien.’ Volgt
een anekdote over een jongeman die zijn bruid op zijn bruiloft wilde
verrassen met een portret van zichzelf. Het portret van een verliefde.
Werd het een ‘persoon’ of een ‘plaatje’, wil ik weten. Ik bedoel, werd het
datgene wat het model zich ervan gedroomd had, of wat de schilder in
hem heeft gezien? De schilder lacht. ‘Mijn vader Jan van Delft was mijn
grote leermeester. Zijn belangrijkste stelling was: je moet niet liegen.
Ik praat graag met mijn modellen. In zo’n gesprek tonen mensen wie
ze zijn. Dàt probeer ik te schilderen. Overigens heeft de vrouw van die
verliefde jongeman later nog een portret van zichzelf besteld.’
Voor Theo liggen schilderen en praten dicht bij elkaar. Beide doet hij
ongeveer even graag en even veel. ‘Ik ben een kletskous geworden door
mijn vak.’ Zijn wat omfloerste stemgeluid ontbeert een bas en misschien
wel daardoor elke aanleg voor stelligheid. Hij noemt een model niet
ijdel, maar zegt dat de een wat liever een plaatje van zichzelf zou willen
laten zien dan een ander. Het is geloof ik niet alleen de behoefte aan
discretie waarom hij de nuance zoekt. Het is zijn methode om erachter
te komen hoe de wereld in elkaar steekt. Wetend dat het absolute zwart
net zo min bestaat als het volstrekte wit. Het is moeilijk kiezen tussen
de talloze grijzen die daartussen bestaan. Daarom lijkt hij vaak te
weifelen als hij moet oordelen. Daarom verwondert hij zich telkens als
hij een verband vermoedt tussen twee waargenomen feiten.