Uitwerking NOV advies Metaal op Metaal articulerende implantaten ...

Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV)
Bruistensingel 128, 5232 AC ’s Hertogenbosch, E: nov@orthopeden.org
metaalprothese voorkomen. De kans op het ontstaan van metaalpartikels is sterk gerelateerd
aan de positie van de prothesedelen. Bij de resurfacingprothese wordt verondersteld dat
metaaldebris grotendeels door de kop-kom interface wordt gegenereerd. Daarbij bestaat er een
sterke relatie met de kompositie en -grootte (steile cup, anteversie < 00 of > 200, kop diameter
< 46 mm). Bij de MoM-totale heup is tenminste een deel van het metaaldebris afkomstig van de
taper-kop interface. De samenstelling van de metaaldeeltjes is hier afhankelijk van de gebruikte
materialen voor steel en kop. De productie van metaaldebris vanuit de taper-kop verbinding
wordt in tegenstelling tot de situatie bij de resurfacingprothese juist vaker gezien bij oplopende
kopdiameters.
Een lokale weefselreactie kan echter ook voorkomen bij een goed gepositioneerde prothese en
in afwezigheid van verhoogde chroom- en kobaltspiegels. Bij het optreden van deze lokale
weefselreacties spelen ook patiënt gerelateerde factoren een rol, zoals uit recente studies
steeds duidelijker wordt.
Metaalionen
De bloedserumspiegels van chroom en kobalt kunnen hoge waarden bereiken. De bepaling
kobalt is bij de meeste bepalingstechnieken minder gevoelig voor verstoring (van
koolstofdeeltjes) en is daardoor betrouwbaarder dan de bepaling van chroom. Voor controles
van patiëntengroepen is het dus voldoende alleen de spiegel van kobalt (Co) te bepalen. Voor
wetenschappelijke doeleinden kunnen beide bepalingen belangrijk zijn. De bepaling van
molybdeen heeft geen klinisch toegevoegde waarde.
Er is een relatie tussen hoge metaalspiegels in het bloed en het optreden van lokale
weefselreacties; deze relatie is echter niet lineair. Een lage kobaltspiegel sluit het optreden van
een lokale weefselreactie niet uit en een verhoogde kobaltspiegel is niet bewijzend voor lokale
problemen. Er is nog onzekerheid over de gezondheidseffecten van langdurig verhoogde
bloedspiegels van chroom en kobalt. In de literatuur wordt in casuïstiek een aantal effecten
toegeschreven aan systemisch kobalt. Het betreft hier met name neurologische effecten
(verminderde functie hersenzenuwen en polyneuropathie), dermatitis en effecten op de
schildklierfunctie. De relatie met cardiomyopathie is duidelijker beschreven, al is ook hier nog
veel onduidelijkheid over de hoogte van toxische spiegels waarbij effecten optreden. Er is ook
onduidelijkheid over genotoxiciteit. Carcinogeniteit is tot op heden niet aangetoond. De
beschreven effecten traden over het algemeen op bij zeer hoge kobaltspiegels (>100 ug/l = >
1600 nmol/L). Bij het optreden van systemische effecten van verhoogde kobaltspiegels wordt
een individuele gevoeligheid verondersteld maar ook een dosis-expositietijdeffect.
Revisies
Bij revisie van een MoM-prothese wordt geadviseerd om het gehele gewricht te reviseren, en
niet alleen de femorale of de acetabulaire component. Ter overweging wordt meegegeven om
wegens een veronderstelde sensitisatie van het lokale weefsel het gebruik van CoCr legeringen