Span of Control - Eventview

130
Mensport
De ontwikkeling van de
mensport tot wedstrijdsport
Toen in de vorige eeuwen het mechanisch vervoer de paardenkrachten
verving, werden ook de routes van de postkoetsen
opgeheven. Maar een aantal enthousiaste Engelse rijders besloot
op een gegeven moment om de oude traditie voort te zetten en
gingen uit enthousiasme met hun vierspannen de verschillende
oude postkoetsroutes in wedstrijdverband rijden.
Het vertrek was vanaf het postkantoor in Londen. Er moest
volgens een bepaald tijdschema worden gereden en wel omdat
er verschillende soorten terreinen waren waarop gereden
diende te worden. Op een heuvelachtig terrein gaat het immers
langzamer dan over een mooie vlakke weg. Ook waren er
onderweg natuurlijke wegversperringen. Voorafgaande aan de
start werden zowel de paarden, de tuigen en de koetsen uitvoerig
geïnspecteerd, want er mocht onderweg niets kunnen gebeuren
dat het tijdschema van de postkoetsen in de war kon sturen. Naast
de koetsier ging er ook een verantwoordelijk persoon mee om
het tijdschema te controleren. De postkoetsen konden in allerlei
problematische situaties verzeild raken, zoals bijvoorbeeld een
ingestorte brug, een omgewaaide boom of gaten in de weg. Deze
hindernissen dienden uiteraard overwonnen te worden om de
route verder te kunnen afleggen. Door deze versperringen raakten
de postkoetsen echter wel achter op hun tijdschema, waardoor de
koetsiers hun aanspanningen soms tot galop moesten aanzetten
om de verloren gegane tijd weer in te halen.
Door deze liefhebberij in stand te houden heeft het er tenslotte
toe geleid dat allereerst het vierspanrijden als discipline bij
de paardensport erkenning kreeg. In december 1968 heeft de
Féderation Equestre Internationale (FEI) de opdracht gegeven
om een wedstrijdreglement op te stellen waarin duidelijk
de disciplines van het vierspanrijden naar voren kwamen.
Deze reglementen werden zo opgesteld, dat er niet alleen
wedstrijdbepalingen voor vierspannen kwamen, maar ook
voor twee-, tandem-, en enkelspannen en voor zowel met
pony’s als met paarden. Inmiddels is het wedstrijdrijden tot een
wereldsport uitgegroeid. De samengestelde menwedstrijden
bestaan nu reglementair uit een drietal onderdelen, namelijk
de dressuurproef, de marathon en de vaardigheidsproef.
De dressuurproef
Het onderdeel dressuur wordt verreden op een terrein van honderd
bij veertig meter en duurt ongeveer tien minuten. Alle
deelnemers uit dezelfde klasse rijden dezelfde proef. De
deelnemers worden door minimaal drie juryleden beoordeeld
die op de verschillende plaatsen van het terrein zitten, zodat
ze allemaal een andere kijk hebben op de proef. De dressuur is
bedoeld om de rust, de regelmaat van de gangen, de harmonie,
de soepelheid, de drang naar voren en de juiste houding van de
paarden in beweging te beoordelen. Tevens wordt de deelnemer
beoordeeld op zijn of haar stijl van rijden, nauwkeurigheid en
De dressuur is bedoeld om de rust, de regelmaat van de
gangen, de harmonie, de soepelheid, de drang naar voren en
de juiste houding van de paarden in beweging te beoordelen
beheersing van het span en de uiterlijke verzorging van de
menner en zijn assistenten. Ook wordt er beoordeeld op de staat
van onderhoud, de conditie, de onderlinge overeenstemming en
de verzorging van de paarden, het tuig en het rijtuig.
De marathon
Het zwaarste en meest spectaculairste onderdeel van de
samengestelde menwedstrijd is de marathon. Dit geldt zowel
voor de menner, als voor de pony‘s, paarden en de assistenten.
De marathon heeft een lengte van ongeveer vijftien kilometer
en is onderverdeeld in drie trajecten van verschillende afstanden
en snelheden. De deelnemers starten om de vijf minuten en
beginnen met het A-traject, gevolgd door het D-traject. Beide
trajecten moeten binnen een bepaalde tijd gereden worden. Na
het tweede traject hebben de teams een verplichte rustpauze
van tien minuten en worden ze gecontroleerd door de dierenarts.
Als de dieren zijn goedgekeurd door de dierenarts dan volgt als
laatste het zwaarste traject, namelijk het E-traject, waarin zes tot
acht hindernissen zijn opgenomen. Een hindernis bestaat uit
maximaal zes poorten (A t/m F), die gemarkeerd zijn met een rood
vlak (rechterkant) en een wit vlak (linkerkant). De deelnemers
dienen de juiste alfabetische volgorde van de poorten aan
te houden. Men mag wel door een poort gaan als men deze al
genomen heeft om bij een andere poort te komen, maar niet als
deze poort nog niet geweest is. Bij de hindernissen zijn verzwaar-
Mensport
de reglementen van toepassing. Bij overtreding hiervan kan men
extra strafpunten oplopen. Voorbeelden hiervan zijn: het afrijden
van magneetpaaltjes, beide voeten aan de grond van de grooms,
de koetsier op de grond, herstelde en niet herstelde fouten in het
parcours, het omslaan van de wagen en het neerleggen van de
zweep.
De vaardigheidsproef
Het laatste onderdeel van de samengestelde menwedstrijd is de
vaardigheidsproef. Het parcours is vijfhonderd tot achthonderd
meter lang en bestaat uit maximaal twintig hindernissen of doorgangen.
Deze worden gemarkeerd met oranje kegels waarop
een bal rust. De afstand tussen de kegels wordt bepaald door de
spoorbreedte van het rijtuig waaraan dertig tot zestig centimeter
kan worden toegevoegd. Het parcours moet met een gemiddelde
snelheid van tweehonderdtien meter per minuut worden afgelegd
door de vierspannen. Wanneer een deelnemer bijvoorbeeld
een of meerdere ballen afwerpt of de toegestane tijd overschrijdt,
dan krijgt hij daarvoor strafpunten. Een deelnemer wordt uitgesloten
van deelname indien deze een poort mist of deze van de
verkeerde zijde wordt gereden. Deze proef is bedoeld om de conditie,
de gehoorzaamheid, de soepelheid van de paarden na de
marathon te toetsen, alsmede de behendigheid en het vakmanschap
van de menner te beoordelen. <
131