Herman Bernard Wiardi Beckman – deel 1 (juli ... - Kamp Amersfoort

4
verantwoording te dragen, zoolang de grondslagen van de maatschappij nog zoo absoluut met zijn
principes in strijd zijn'. Daarom is 'Wibaut ( ... ) een van de meest typische vertegenwoordigers van een
strooming, waar o.i. de toekomst van Europa van afhangt; de stroming, die wel wordt aangeduid als
die van het constructief socialisme'.
Naar de arbeidersbeweging
Het voorzitterschap van de Leidse afdeling van de SDSC (Sociaal Democratische Studenten Club) werd
beslissend voor zijn loopbaan in de socialistische beweging. Tot de leden van die afdeling hoorden o.a.
Meia Albarda en Lietie Sannes. Meia was de dochter van ir. J. W. Albarda, die in 1925 na het sterven
van Troelstra door de Tweede-Kamerfractie van de SDAP tot haar voorzitter was gekozen en
daardoor meteen de politieke leider der partij werd. Lietie Sannes was de dochter van de jurist G. W.
Sannes, voor de SDAP lid van de Tweede Kamer en totdat hij met zijn gezondheid ging sukkelen, ook een
mogelijk opvolger van Troelstra. Beckman was vooral met Lietie Sannes bevriend, waarbij van haar
kant meer genegenheid voor hem was dan andersom. De vriendschap met Meia en Lietie werd van
groot belang toen Beckman via hen kennis kon maken met de nieuwe leider van de SDAP, Albarda.
Die kennismaking vond Pinksteren 1926 plaats in Amsterdam, waar destijds een internationaal
pinksterfeest was van socialistische jongeren. Namens de afdeling Leiden van de SDCS was daarbij
Beckman met Meia en Lietie aanwezig.
Enerverende dagen
Als Beckman zijn vriend Van der Goes schrijft over dit pinksterfeest, uit hij zich zowel emotioneel, als
zakelijk. Emotioneel als het gaat over het gevoelsmatige van zijn ervaringen op het feest en nogal zakelijk
wanneer hij hun vorderingen belicht in de socialistische beweging. In deze dagen heb ik beseft, beleefd de
stelling, die wij vroeger slechts verstandelijk poneerden: dat de vernieuwing van de wereld van
onderen op moet komen. Tegenover deze elite van het proletariaat zijn wij zwakke, aarzelende,
ethisch-redeneerende zonen van de ondergaande klasse, de zwakken en de geleiden! Ik schrijf onzin,
geloof ik; van werken komt nog niets; ik ben helemaal gek: het Socialisme belijden deden wij altijd,
hier hebben wij het Socialisme beleefd.' Vervolgens feliciteert hij Van der Goes met zijn werk voor de partij
en ontmoeting met partijleider Albarda. Dan ook laat hij zijn vriend van zijn eigen vorderingen weten en met
wie hij allemaal kennis maakt, zoals de familie van Lietie Sannes en de familie Albarda. Het zijn enerverende
en belangrijke dagen voor Beckman.
Kritiek op mede-studenten
In twee artikelen (Het nummer van Virtus Concordia van 27 mei 1926 en dat van 28 januari
1926, met de titel ‘Vrijheid en Verdraagzaamheid’) uit Beckman kritiek op personen die zich
naar zijn visie wat betreft hun denken en opvattingen onttrekken aan hun
verantwoordelijkheden. Met vrijheid bedoelt Beckman in dit artikel de geestelijke vrijheid,
die inhoudt ‘...het recht, zelfs de plicht, zich los te maken van de vooroordeelen, die milieu
of leermeesters hem hebben willen inprenten. Van den student mag men verwachten
een eigen onafhankelijk oordeel over alle vragen van het leven. Misschien was het
wel rustiger, toen anderen voor ons beslisten, welke opvattingen en idealen getolereerd
werden en welke niet... Die ruimheid van geest, zij is naar mijn meening het hoogste,
wat wij in Leiden zoeken moeten en bereiken kunnen. Helaas kan niet worden ontkend,
dat er ook onder ons velen zijn, die behalve eenige gewone ontspanning, waarbij zij
zich dan nog zorgvuldig ervoor wachten met hun vriendjes over iets belangrijks te praten,
zich met niets anders bezighouden dan met examenwerk... Vrijheid van de geest; dat wil
ook zeggen het begrijpen en waardeeren van opvattingen, die de onze niet zijn.’
Verdraagzaamheid
Van hieruit redenerend komt Beckman bij verdraagzaamheid, zijn andere onderwerp, en zegt dan eerst:
'Niets is verderfelijker voor een samenleving – dus ook voor ons Corps – dan schotjespolitiek, dan een
kliekjesgeest, waardoor menschen van eenzelfde politieke of godsdienstige overtuiging samenhokken en van
omgang met anderen niet willen weten... Wie liever alleen met geestverwanten omgaat, en daarom buiten het
Corps blijft, bewijst bang te zijn voor aanraking met anderer oordeel, en weet niet wat hij mist door aldus zijn
kans om een ruim mensch te worden zeer gering te maken.'
Verantwoordelijkheden
In het artikel ‘Student en Politiek’ verwoordt Beckman het nog scherper. Hij wijst gesprekken over het
droevig verval van de parlementaire zeden en over de vele kwade eigenschappen van den tegenwoordiger tijd
zoals die volgens hem 'op de kroeg' worden gevoerd, als volslagen onbelangrijk af. Beckman gaat verder met
het aldoor wijzen op de verantwoordelijkheden die genomen moeten worden in plaats van die te ontduiken en
toe te geven aan een luie geest, aan laksheid en het zich afwenden van de problemen die er in de gezinnen
zijn van de talloze werklozen en arbeiders.
Voorrecht
En dan komt de frontale aanval op zijn medestudenten, die de gemoederen 'op de kroeg' van het corps
behoorlijk in beroering brengt: 'De jongen van 21 jaar uit de andere klassen, staat midden in het leven, moet
voor zijn brood werken, verricht in de wereld productieve arbeid: Wij mogen studeeren en onze geest