Presentatie Petri Ven, Federplast.be (2Mb)

FEDERPLAST.BE 

Vereniging van producenten van 

kunststof- en rubberartikelen vzw 

Een gemeenschappelijke koepelstructuur van Agoria en 

essenscia 

Duurzaam bouwen met 

kunststoffen 

(Petri Ven – Sr Advisor Bouw en Normalisatie)

2 

Kunststoffen & duurzaamheid 

Duurzaamheid: wat is dit? 

“Duurzame ontwikkeling = voorzien in behoeften 

zonder toekomstige generaties in gevaar te brengen” 

Brundtland rapport (1987): 

“Milieuactivist is niet diegene die roept dat de rivier vuil 

is, wel diegene die het vuil opkuist.” 

Ross Perot (1996):

3 

Duurzaam bouwen met kunststoffen 

Duurzaam bouwen, een noodzaak 

Duurzaam Bouwen 

Een verleden heb je, 

een toekomst daar moet je aan bouwen

4 

Kunststoffen 

Waarvoor staat Federplast? 

Plastics 4P: 

“Door middel van zijn ledenwerking en maatschappelijke netwerking ondersteunt Federplast.be 

de ontwikkeling van de kunststof- en rubberverwerkende industrie in België ter bevordering 

van een duurzame toekomst. 

• Staat voor 306 bedrijven, 34000 werknemers en een omzet van 16 

miljard € in 2009 in België. 

• Met een exportaandeel van 20 miljard € in 2009 de belangrijkste 

sector in de handelsbalans van België. 

• De groei van de kunststofindustrie in België veilig stellen, door 

opleiding en innovatie in de sector. 

• Door besparing van grondstoffen en energie een belangrijke bijdrage 

leveren tot een meer duurzame economie.

5 

Kunststoffen toekomstvisie 2030 

Ray Hammond (i.o.v. Plastics Europe) 

6 bepalende factoren van de toekomst 

• Wereldwijde bevolkingsexplosie en demografische 

veranderingen 

• Klimaatverandering & Milieu 

• Energiecrisis 

• Toenemende globalizering 

• Ziektebestrijding en langere levensverwachting 

• Exponentiële technologische ontwikkeling 

Werelpopulatie (in miljoenen) 

6000 

4000 

2000 

0 

-10000 -3000 -2000 -1000 0 1000 2000 

Jaren

6 


Ray Hammond (i.o.v. Plastics Europe) 

Tegen 2030 zal de wereldbevolking toenemen van 

6,6 miljard tot 8 of 9 miljard mensen. 

• Hoe gaan we zo‟n bevolking voeden? huisvesten? 

• Hoe de gezondheidszorg verzekeren? 

• Hoe drinkbaar water aanbieden en verdelen? 

• Hoe het afvalbeheer en de afvalwaterbehandeling 

organiseren? 

• Hoe gaan we aan de energiebehoefte voldoen? 

Mondiaal probleem.

7 


Europese situatie… 

• Klimaat Energie Pakket 2009: 

• CPR sinds 24 april 2011 

• Eco Design 

• Eco Labeling 

• Energy Labeling 

• EPBD 

• Huidige CO 2 – doelstelling voor België 

(-15% tussen „05 en „20): 

• Industrie 

• Landbouw 

• Bouw 

• Transport

8 



Kengetallen 

- Landbouw -

9 


Europese situatie… kengetallen landbouw 

• Bevolking: 

• 1900 levensverwachting 45 jaar 

• 2010 levensverwachting 80 jaar 

• tov 100 jaar geleden bevolking X 5 

• tov 100 jaar geleden energie x 18 

• Landbouw een geoptimaliseerde industrie: 

• 1910: 1landbouwer voor 4 personen 



• Landbouw onder druk: 

• laatste hongersnood 150 jaar geleden 

parasiet 90% aardappeloogst verloren 

gewasbeschermers, meststoffen 

• productie sinds 1990 gelijk 

probleem: klimaatwijziging 

oplossing: bestendige soorten…?

10 



Kengetallen 

- Industrie -

11 


Producten uit spaarzame grondstof processen 

• Energiemix: 

(bron: duurzaamheidsrapport essenscia) 

• 2% aardolie 95% feedstock 

(60% minder emissies per ton sinds „90) 

• 61% elektriciteit 

• 30% aardgas met WKK 

(WKK in 2008 @ 813 MWe) 

• Efficiëntere productie (sinds „70): 

• Productie x 4 

• Energiegebruik x 2 

• Energie-efficiëntie x 2 

• Multi-modaal vervoer: 

• Spoor, water, weg

12 


Producten uit spaarzame grondstof processen - koolstofintensiteit [kg CO2/$ sales]

13 


Producten spaarzaam aan de bron 

Kunststoffen putten grondstoffen niet uit! 

Aardolie wordt voor 87% verbrand!

14 


Producten spaarzaam qua impact (Denkstatt studie) 

• Substitutie kunststoffen door alternatieven in 

EU27+2 voor 173 producten 

• Totale massa materialen: x 3.7 

• Energieverbruik: + 57% 

= 2400 miljoen GJ/jaar 

• Broeikasemissies: + 61% 

= CO 2 emissies van België 

= 39% van de EU15 Kyoto doel

15 



Kengetallen 

- Bouw -

16 

Kunststoffen 

Europa afhankelijk qua energie en grondstoffen 

• Bouw in Europa goed voor: 

40% energieverbruik 

40% CO 2 emissies 

50% grondstoffen 

• Status Europa - José Manuel Barroso 5/1/2011: 

“De Europese Unie loopt sterk achter op haar doelstellingen om haar energie efficientie met 20 % te verhogen 

tegen 2020”, betreurde woensdag 5 januari de President van de Europese Commissie José Manuel Barroso. 

“Het is realistisch te denken dat we ons objectief van 20% hernieuwbare energie zullen bereiken, doch dat we 

maar 10% realiseren van de vooropgestelde energie efficiëntie indien we de huidige basis aanhouden” 

verklaarde hij tijdens een persconferentie te Brussel. Volgens hem heeft de Europese Unie een enorme 

potentieel in energetische besparing van de transportsector en de verwarming van gebouwen, maar « zij maakt 

onvoldoende vooruitgang op het vlak van energie efficientie ». 

De Europese Commissaris van Energie, Günther Oettinger, heeft dezelfde vaststelling reeds 10 november geuit. 

Hij oordeelde dat de Europese Unie slecht voorbereid is om de uitdagingen aan te nemen van een exploderende 

prijs van fossiele grondstoffen en de afhankelijkheid tov het buitenland. 

Europeanen zijn nochtans zeer ambitieus. In hun strijd tegen de opwarming van de aarde, hebben ze zich drie 

doelstellingen voorop gesteld. De CO2 emmissies met 20% verlagen tov het niveau van 1990, het aandeel 

hernieuwbare energie verhogen tot 20% en 20% besparen op het energetisch verbruik. 

De achterstand inzake energetische besparingen is te wijten aan het feit dat de actieplannen nationaal zijn en 

niet bindend, onderlijnde G. Oettinger. De Commissie wil deze “bindend en controleerbaar” maken annonceerde 

hij. 

(La Vie Eco - A La Une 5 janvier 2011)

17 

Kunststoffen 

Europa kiest voor “kennis economie” 

• Klimaat Energie Pakket 2009: 

• CPR 

• Eco Design 

• Eco Labeling 

• Energy Labeling 

• EPBD 

• Bijna Nul-Energie-Woningen 

• 2012: lidstaten bepalingen 

• 2013: bepalingen van kracht 

• 2015: lidstaten tussentijdse 

doelstelling 

• 2018: overheidsgebouwen 

• 2020: nieuwbouw woningen 

• Wat brengt dit? 

• E80: via technische verbeteringen 

• E60: anders bouwen 

innoveren 

opleiden

18 

Kunststoffen 

België volgt… 

• Nieuwbouw ca 1% van het woningpark per jaar 

• Renovatie + nieuwbouw ca 2% 

• Energetische her-evaluatie van woningen – EPC 

• Maar +72% tov gemiddelde Europa 

• Maar +57% tov gemiddelde buurlanden 

(bron: FRDO) 

(bron: Isover)

19 


Hoe behalen? 

• Grootste en goedkoopste potentieel zit in 

woningpark (40% van de totale 

emissiereductie). Er is nog een lange weg af te 

leggen. 

aangepaste subsidies, bouwvoorschriften, 

isolatie-, luchtdichtheids- en 

ventilatienormen voor nieuwe en bestaande 

woningen zorgen ervoor dat dit potentieel 

ook benut wordt. 

• Grootste potentieel voor materialen zit in 

kunststoffen (Denkstatt 2010 - Koolstofbalans 

van kunststoffen.) 

• essenscia heeft tal van producten op de markt 

die vooruitgang betekenen op vlak van 

duurzame economie 

alternatieve grondstoffen (combinatie 

van hernieuwbaar en hergebruik) 

performante materialen 

design for recycling

20 


Hoe behalen? 

1. Meer met minder: constante verbetering van de performantie 

van materialen, systemen en verwerkingstechnieken door cross 

sectorale markt innovatie 

2. Groeiend gebruik van hernieuwbare grondstoffen : 

Biopolymeren : gemodificeerde natuurlijke polymeren 

en polymeren uit biotechnologie 

Hernieuwbare grondstoffen voor klassieke polymeren 

Natuurlijke versterkingsmaterialen bv vlas, hennep 

Hout-kunststof composieten (WPC) 

3. Recyclage van kunststoffen: “Design for recycling”


1. meer met minder: meer performante producten 

Centrale verluchting met warmte 

recuperatie 

Kunststof schrijnwerk 

met 3-dubbele 

beglazing 

Kunststof gescheiden 

afvoersysteem 

met warmte recuperatie 

21 

Pleister 

met latente 

warmteopslag 

Brandstofcel 

Kunststof 

dakisolatie 

Kunststof vloerisolatie 

Quelle: BASF 

PV paneel 

Kunststof 

wandisolatie 

Kunststof buffers 

voor hergebruik grijs water

22 


1. meer met minder: meer performante producten 

• Meer performantie bvb thermische isolatie gebouwen, in de 

koelketen en in industriële installaties 

• Sparen van andere grondstoffen door gewichtsreductie: 

bouw, voertuigen, verpakkingen, bagage... 

• Bijdragen tot energiezuinige of hernieuwbare energie 

verlichting en displays op basis van organische elektronica 

(OLED, LCP ….) 

• Barrière functies in elektrische isolatie in kabels, batterijen, 

apparaten, voeding … 

• Energiebesparing door miniaturisatie in ICT, domotica…

23 


1. meer met minder: volledige systeemoplossingen door CSMI 

• CSMI: cross sectorale markt innovatie 

• Vb. integraal waterbeheer: 

Belgisch gezin: 110 liter water / dag.persoon 

besparingspotentieel drinkbaar water: 

• 30 liter toilet 

• 17 liter was 

• 8 liter diverse 

Water strategische grondstof 

• optimaliseren watercyclus bedrijven /gezinnen 

• bufferen water 

• voorkomen wateroverlast / vervuiling waterlopen 

• voorkomen uitdroging grondwaterreserves 

gescheiden rioleringsstelsels met kleurcode 

dichte rioleringsstelsels (geen zwerfstromen) 

accepteren invoering nieuwe technologiën

24 



• Vb. massief passief bouwen: 

Isolatiepeil < K15 

Netto energiebehoefte < 15 kWh/m² per jaar 

n 50< 0,6 h -1 

Hoe? Ontwerp (oriëntatie, zonnewering, compactheid) 

• Goed & correct isoleren (vaklui) 

• 193 plaatsers opgeleid voor wandisolatie 

• 383 plaatsers opgeleid voor dakisolatie 

• Luchtdicht bouwen (vaklui) 

• Balansventilatie met warmterecuperatie

25 


1. meer met minder: isolatie muren door CSMI 

• Vb buitenmuren isoleren – www.isofinish.be 

• Isolatie langs buitenzijde plaatsbaar 

via doorontwikkeling gevelschroef 

• Waterdicht scherm geplaatst op houten 

profielen biedt vrije keuze in gevelafwerking 

• leien 

metaalplaten 

kunststof profielen 

…

26 


1. meer met minder: Sarking dak door CSMI 

• Vb daken isoleren – www.isotec.be 

• Integreren van verschillende functionaliteiten 

• luchtdichtheid 

• isolatie 

• onderdakfolie 

• tengellatten 

• panlatten

27 



• Vb luchtdichte bouwaansluiting schrijnwerk: 

• vertrekpunt: basisluchtdichtheid 

• design for air tightness = “oog voor (bouw)detail” 

• één ononderbroken luchtdichte laag 

• eenvoudige uitvoeringsdetails 

• beperkt aantal perforaties 

• uitvoering: 3C‟s (communicatie, coördinatie, controle) 

• Binnen sector afstemmen bouwmaterialen op elkaar 

• afstemmen bouwmaterialen op elkaar voor zowel hout, alu 

als pvc 

• bekijken evaluatie levensduur bouwmaterialen 

• nakijken nood voor scholing 

• opstellen uitvoeringsdetails voor architecten en aannemers 

• nakijken met aannemers hoe luchtdichtheid afdwingbaar 

kan gemaakt worden bij onder-aannemers

28 


1. vernieuwende technologiën 

• Niet-perforerende verbindingen 

• Isolatie schil 

• Luchtdichte schil 

• Structurele beglazing 

• Bonding / debonding polymeren 

• lijmen en voegkitten 

• Cross Sectorale Markt Innovatie: 

• Passief huis: www.massiefpassief.be 

• Buitengevelisolatie: www.isofinnish.be 

• ETICS: http://www.ivp-coatings.be/etics/page38134644.aspx

29 


2. hernieuwbare grondstoffen 

• Fossiele brandstoffen 

vandaag >99% van de 

grondstoffen 

• Groeiende belangstelling 

voor biomassa als feedstock 

• Competitie met gebruik van 

biomassa als energiebron 

Modified 

Crops 

Mechanical 

recycling 

Energy 

Energy ) 

(Fossil fuels, renewables) 

Resource Procurement for Plastics 

Biomass 

Biodegradable 

Polymers 

Monomers 

Energy 

recovery 

De meest eco-efficiente routes kiezen ! 

CO 2 

Oil & 

Gas 

Traditional 

Polymers 

Landfill 

Recycled 

Feedstock 

Feedstock 

recycling

30 


2. meer met vernieuwende bouwmaterialen 

• Energiebesparende bouwmaterialen 

• vermindering warmtelasten 

• besparing koelinstallaties 

• Nagroeibare bouwmaterialen 

• witte dakbedekking op plantaardige basis

31 


2. door hernieuwbare grondstoffen 

• Combinatie van methanol-to-olefines process (MTO) en Olefin Cracking Process (OCP) 

• Grotere verscheidenheid in feedstock voor productie 

petro-chemie 

• Grotere opbrengst van kwaliteit-olefines

32 



• Bio olie (bron: Oleon, Gent, opgericht 2000) 

• locatie Gent (Ertvelde), capacitieit 100 000 ton per jaar 

• grondstof plantaardige oliën 

• 90% vetzuren methyl-esters EN 10% glycerol 

• EBB (European Biodiesel Board) d.d. 1 juli ‟08 

• 27 EU-lidstaten, 241 Europese dieselfabrieken 16 MTon 

productiecapaciteit en 1,6 MTon glycerol 

• UGent (prof Wim Soetaert) 1,3-propaandiol 

biopolymeren (laboschaal) 

• K.U.Leuven (prof Pierre Jacobs) 1,2-propaandiol 

kunsthars, antivries,… (laboschaal) 

• Pittsburg State Univ polyolen voor PUR schuim 

• Bio base Europe: world recognized production & training 

centre in biotechnology 

• Pilot plant bio based products & training centre

33 



• Bio olie 

(bron: Bio Oil Exploitation, Tessenderlo) 

verhitten van organisch afval zonder O 2 

via pyrolyse tot olie 

verwerking 20 000 ton per jaar. Per kg biomassa 

• 700 g olie 

• 200 g houtskool 

• 100 g gas 

groene stroom 10 MWth thermische opbrengst 

bestendigheid via standing wave gasifier 2 de 

grootste installatie wereldwijd 

• PLA plant 

vanuit fermentatie van suikers of zetmeel 

1500 ton/jaar

9% 

other 

34 


3. door gemengd, gesloten materiaalkringlopen 

plastic 

production 

extraction 

refining 

feedstock 

production 

4% 

30% 

Oil 

product 

production 

87% 

energy use 

63% 

energy 

recovery 

use 

phase 

end of 

life

35 


3. door gemengd, gesloten materiaalkringlopen: recycling 

% 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 

Recyclage Energierecuperatie

36 



• Vinyl 2010 (privé initiatief op Europees vlak 2000 - 2010): 

• 260 000 ton (2010) daken, kunststof schrijnwerk, baches, kabels... 

• Geen gebruik Cd in EU 27 

• Vervanging van Pb in 2015 in EU27 

• Cd en Pb in België reeds voltooid, maw jaren voor op EU-schema 

• Vinyl Plus (2020): 

• 800 000 ton (2020) daken, kunststof schrijnwerk, baches, kabels... 

• grondstoffen 100% conform EU doelstellingen 

• duurzame additieven 

• 20% minder energieverbruik

37 



• Kunststof profielen (PVC) 

Vrijwillig initiatief recyclage van PVC schrijnwerk, rolluiken, 

wandbekleding, geluidsschermen…kaderend binnen Vinyl Plus 

• Kunststof Riolen (Kurio) 

Vrijwillig initiatief recyclage thermoplastische kunststof 

leidingssystemen (PVC - PE – PP) 

kostenloze inzameling alle buizen, hulpstukken 

• Recycleren van EPS in isolatiemateriaal 

Initiatief Styfabel / BEPSRA 

• Opzetten studie zoals bvb met OVAM: 

PE en PP bouwmaterialen 

Initiatief Federplast 

In opstartfase (studie grootte-orde fracties)

38 


3. door gemengd, gesloten materiaalkringlopen 

• Tweede levenscyclus gerecycleerde kunststoffen: 

(bron: EKOL) 

recycleert kunststof afval van 750 000 inwoners 

(Limburg, Vlaams Brabant, Antwerpse kempen) 

69 000 ton producten gerecycleerd tot palen, 

profielen, zitbanken, geluidswerende wanden, 

compostbakken,…

39 



De toekomst 

vraagt om

40 

Duurzaam bouwen, de toekomst vraagt om 

1.Geen materiaalsubstitutie maar performantie afhankelijke subsidies 

10€/m² subsidie performantie afhankelijk toekennen = 

extra CO 2 besparing van 17% 

(LCA benadering)

41 


1.Geen materiaalsubstitutie maar performantie afhankelijke subsidies 

10€/m² subsidie performantie afhankelijk toekennen = 

extra CO 2 besparing van 17% 

(LCA benadering)

42 


2. Vernieuwende evaluaties 

Duurzaamheidevaluatues op gebouwniveau: 

CEN TC 350 EPD communicatieformaat: 

• Duurzaamheid van bouwmaterialen wordt 

bepaald op gebouwniveau via LCA 

gegevens van bouwmaterialen uit een 

Wieg – Graf hetzij Wieg - Wieg 

benadering. 

• geen referentie naar uitsluitend 

productiefase, ook gebruik en EoL 

• geen single value methodiek 

• ook transportkilometers, landgebruik, 

installatietijd en -energie 

Dit vereist… nog meer open communicatie 

tussen verschillende sectoren.

43 


3. Vernieuwende vermarktingmodellen 

• Betalen voor een “functie” ipv “bouwmateriaal” dat 

de functie vervult; vb “5de gevel” 

waterdichting 

groendaken 

waterrecuperatiesystemen 

nieuwe functionaliteiten

44 


4. Uw inzet ! 

• Cluster Duurzaam Bouwen Kempen 

Cluster van kunststofbedrijven (schrijnwerk, buizen, 

folie, lijmen en voegkitten, sandwichpanelen, 

polymeren, waterdichting…) 

Provinciaal steunpunt Duurzaam Bouwen: Kamp C 

Getrokken door SPK en Federplast.be 

• Uw inbreng is van vitaal belang om een goede transitie te 

waarborgen. 

• Uitnodiging voor deelname aan onze volgende meeting 

op 8 september 2011 om 17u00. 

Hoe dit samen verder aanpakken !?

45 

Bedankt voor uw interesse 

Contact info: Petri.Ven@federplast.be

Presentatie Petri Ven, Federplast.be (2Mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?