gif, bloedlink het verhaal - Greenpeace Nederland

SAMENVATTING
De chemische industrie is spectaculair gegroeid
sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw. Meer dan
100.000 verschillende chemicaliën zijn inmiddels
op de markt, die onder meer worden verwerkt in
talloze consumentenproducten. Nuttige en handige
artikelen, die het leven makkelijker en aangenamer
maken. Maar veel kunstmatige stoffen hebben
een akelig luchtje: ze zijn schadelijk voor mens,
dier en milieu.
daadwerkelijk terechtkomen in onze lichamen.
De chemische industrie produceert schadelijke
chemicaliën en tal van bedrijven passen ze toe in
producten en productieprocessen. Ook in producten
die we dagelijks gebruiken, zoals computers, bankstellen
en cosmetica. Nederlandse bedrijven dragen
hun steentje bij aan die chemische vervuiling: vier
van de vijf schadelijke stoffen die Greenpeace
onderzoekt, worden hier geproduceerd.
Schadelijke stoffen zijn overal. Van de Alpen tot het
kwetsbare noordpoolgebied vinden we stoffen
terug, die in enorme hoeveelheden worden geproduceerd
in de geïndustrialiseerde wereld. Op luchten
waterstromen reizen ze over de hele wereld.
Ze breken slecht af en hopen zich op in de voedselketen.
Onvermijdelijk belanden veel stoffen uiteindelijk
in de lichamen van mens en dier.
Greenpeace publiceerde de afgelopen decennia
diverse rapporten die op een rij zetten wat de
effecten kunnen zijn van chemische stoffen, als ze
eenmaal zijn terechtgekomen in milieu, mens en
dier. Bij dieren vonden onderzoekers een duidelijke
relatie tussen schadelijke stoffen en tal van gezondheidseffecten.
Maar ook in de lichamen van mensen
troffen ze schadelijke chemicaliën aan.
‘De zwakke schakel’ noemt wetenschapper Vyvyan
Howard het ongeboren kind. Moeders kunnen
schadelijke stoffen ongewild doorgeven aan hun
kind, zowel tijdens de zwangerschap als via de
borstvoeding. De onbeschermde foetus is uiterst
kwetsbaar voor hormoonverstorende stoffen.
Kleine hoeveelheden tijdens de ontwikkeling
kunnen grote gevolgen hebben voor de gezondheid
als volwassene.
Hoe komen schadelijke stoffen terecht in de
lichamen van mens en dier? Greenpeace analyseerde
dagelijkse producten, maar ook huisstof en
regenwater op ‘nieuwe’, nog weinig onderzochte
stoffen als ftalaten en broomhoudende vlamvertragers.
De uitkomsten bevestigen het vermoeden
dat deze stoffen uit de producten ‘lekken’. In een
vervolgonderzoek zal Greenpeace Nederland in
bloedmonsters van mensen en (huis)dieren onderzoeken
of de stoffen waaraan we blootstaan ook
Substitutie, het vervangen van schadelijke stoffen
door onschadelijke alternatieven, is de enige
mogelijkheid om ons en generaties na ons te
vrijwaren van een giftige erfenis waarvan de
gevolgen niet te overzien zijn. Voor veel schadelijke
stoffen of toepassingen bestaan al alternatieven.
Koplopers in het bedrijfsleven gebruiken ze, of
zetten hun innovatieve krachten in om onschadelijke
alternatieven te ontwikkelen.
Maar helaas staan veel andere bedrijven niet te
trappelen om hun schadelijke stoffen te vervangen.
Daarom moeten overheden hen daartoe verplichten.
In Nederland én in Europa is recent chemicaliënbeleid
ontwikkeld, dat het voorzorgprincipe als uitgangspunt
heeft en een belangrijke rol toekent aan
substitutie. Greenpeace wil dat politici deze kans
aangrijpen om het milieu en onze gezondheid daadwerkelijk
te beschermen tegen schadelijke stoffen.
In deze publicatie zet Greenpeace nog eens op een
rij waarin schadelijke stoffen zijn aangetroffen en
wat de mogelijke effecten zijn op mens, dier en
milieu. Wat doen industrie en politiek en wat zou er
moeten gebeuren? Zeven wetenschappers geven
antwoord op dezelfde vragen, in vijf uitgebreide
en twee kortere interviews. Tot slot bieden vijf
factsheets gedetailleerde informatie over de vijf
stoffen waarop Greenpeace zich concentreert:
broomhoudende vlamvertragers, ftalaten,
organotinverbindingen, alkylfenolen en
synthetische muskverbindingen.
7