Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18 januari 1945: vervolg van het vreselijke oorlogsscenario:<br />
Tegen <strong>de</strong> middag van 18 januari drong het geluid van draaien<strong>de</strong> motoren door tot <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
kel<strong>de</strong>r, alsof er <strong>een</strong> luchtvloot overvloog, maar het bleken tanks, die vanuit Sus<strong>te</strong>ren en<br />
Echt opdrongen. Er breekt <strong>een</strong> waar <strong>in</strong>ferno van zwaar geschut los, met tussendoor het<br />
ra<strong>te</strong>len van mitrailleurs. Ie<strong>de</strong>r<strong>een</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r werd er stil van; zelfs bid<strong>de</strong>n g<strong>in</strong>g niet<br />
meer. Van <strong>een</strong> van <strong>de</strong> rustige m<strong>om</strong>en<strong>te</strong>n maak<strong>te</strong> Mart Deneer gebruik <strong>om</strong> met <strong>de</strong> emmer<br />
naar boven <strong>te</strong> gaan. Daar stond hij voor het eerst van zijn leven <strong>te</strong>genover <strong>een</strong> Engelse<br />
soldaat <strong>in</strong> gevechts<strong>te</strong>nue.<br />
Een paar moedigen uit <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r die al dach<strong>te</strong>n bevrijd <strong>te</strong> zijn, waag<strong>de</strong>n zich ook naar<br />
boven. Er ston<strong>de</strong>n drie tanks <strong>in</strong> <strong>de</strong> Houtstraat; <strong>een</strong> voor het huis van Weeda, twee <strong>een</strong><br />
e<strong>in</strong>dje <strong>te</strong>rug richt<strong>in</strong>g kruispunt. In <strong>de</strong> weggescho<strong>te</strong>n ramen van <strong>de</strong> bovenverdiep<strong>in</strong>gen<br />
za<strong>te</strong>n Engelsen. Voor het H.Hartbeeld, op <strong>de</strong> hoek van het kerkhof, lag <strong>een</strong> Engelse<br />
soldaat die met zijn bren regelmatig salvo’s gaf richt<strong>in</strong>g Oelers en het Hoogveld. De tu<strong>in</strong>en<br />
za<strong>te</strong>n vol met zich zelf fel ver<strong>de</strong>digen<strong>de</strong> Duitsers en ook vanuit <strong>de</strong> kerktoren wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
Engelsen on<strong>de</strong>r vuur gen<strong>om</strong>en.<br />
De eers<strong>te</strong> Engelse solda<strong>te</strong>n die ons <strong>in</strong> <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r opzoch<strong>te</strong>n, had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van<br />
sprookjesfiguren, die ons <strong>de</strong> bevrijd<strong>in</strong>g brach<strong>te</strong>n. Maar zover was het nog niet.<br />
Voortdurend g<strong>in</strong>gen ze naar <strong>de</strong> bovenverdiep<strong>in</strong>g <strong>om</strong> van daaruit <strong>de</strong> kerktoren on<strong>de</strong>r vuur<br />
<strong>te</strong> nemen. In <strong>de</strong> euforie van <strong>de</strong> ontmoet<strong>in</strong>g haal<strong>de</strong> mijn va<strong>de</strong>r <strong>een</strong> goed bewaar<strong>de</strong> fles<br />
wijn on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> noodbed<strong>de</strong>n vandaan, ontkurk<strong>te</strong> <strong>de</strong>ze en bood <strong>de</strong> Engelsen met <strong>een</strong> “voila”<br />
<strong>een</strong> glas aan. Ze ver<strong>te</strong>l<strong>de</strong>n ons hoe <strong>de</strong> situatie was, want rond het kruispunt werd nog<br />
verwoed gevoch<strong>te</strong>n. Even la<strong>te</strong>r werd er weer op <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r<strong>de</strong>ur geklopt. In hun bes<strong>te</strong><br />
Engels riepen onze Lies en Paula van Neer: “C<strong>om</strong>e <strong>in</strong>, here are no Germans”. De <strong>de</strong>ur g<strong>in</strong>g<br />
open en <strong>in</strong> onvervalst Duits klonk: “Was, wie heiszt das?”<br />
Ome Naad stoof naar <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>rtrap, trok <strong>de</strong> meisjes <strong>te</strong>rug en maak<strong>te</strong> <strong>de</strong> Duitsers dui<strong>de</strong>lijk<br />
dat er all<strong>een</strong> burgers <strong>in</strong> <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r za<strong>te</strong>n. Dat hielp niet, we moes<strong>te</strong>n allen uit <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r en<br />
naar <strong>de</strong> besneeuw<strong>de</strong> b<strong>in</strong>nenplaats. Intussen on<strong>de</strong>rzoch<strong>te</strong>n <strong>de</strong> Duitsers <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r, maar<br />
von<strong>de</strong>n g<strong>een</strong> Engelsen. We moch<strong>te</strong>n weer <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r <strong>in</strong>, <strong>te</strong>rneergeslagen. Door <strong>de</strong> kapot<strong>te</strong><br />
ramen van <strong>de</strong> w<strong>in</strong>kel zagen we voor het huis van Weeda <strong>een</strong> bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> Engelse tank.<br />
Vanuit <strong>de</strong> oprit van ons huis werd hij met <strong>een</strong> Pantzerfaust op <strong>een</strong> afstand van tien me<strong>te</strong>r<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> flank doorboord.<br />
Van <strong>de</strong> bemann<strong>in</strong>g sneuvel<strong>de</strong> <strong>de</strong> Engelse soldaat F<strong>in</strong>ch, die enkele dagen la<strong>te</strong>r op het<br />
kerkhof van Pey begraven werd. Door <strong>de</strong> felle bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> tank vat<strong>te</strong> ook het huis van<br />
Weeda vlam. De familie Weeda, va<strong>de</strong>r moe<strong>de</strong>r en vijf k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rgedoken<br />
broer van moe<strong>de</strong>r Weeda moes<strong>te</strong>n <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r verla<strong>te</strong>n en staken <strong>de</strong> straat over naar <strong>de</strong><br />
familie van <strong>de</strong> Brekel. Va<strong>de</strong>r Weeda en zijn on<strong>de</strong>rgedoken zwager Knoops liepen <strong>te</strong>rug <strong>om</strong><br />
nog wat spulletjes op <strong>te</strong> halen. Bij het overs<strong>te</strong>ken sprak Knoops <strong>een</strong> Engelsman aan,<br />
waarschij<strong>nl</strong>ijk <strong>om</strong> <strong>een</strong> sigaret <strong>te</strong> vragen. Bij <strong>te</strong>rugkeer uit het bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> huis nam <strong>een</strong><br />
sluipschut<strong>te</strong>r hem vanuit <strong>de</strong> kerktoren on<strong>de</strong>r vuur. Zwaargewond kon hij <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r van<br />
Van <strong>de</strong> Brekel nog bereiken, maar enkele uren la<strong>te</strong>r bezweek hij aan zijn verwond<strong>in</strong>gen.<br />
Hij werd op het kerkhof begraven naast <strong>de</strong> gesneuvel<strong>de</strong> Engelsman F<strong>in</strong>ch. Maan<strong>de</strong>n la<strong>te</strong>r<br />
is hij <strong>in</strong> Kon<strong>in</strong>gsbosch herbegraven .<br />
4