Athene 8 - STeenuil Overleg NEderland

Steenuilen in de gemeente
Raalte in 2003
Emiel Blanke
Inleiding
In de gemeente Raalte is sinds 2000 een
steenuilenwerkgroep actief. De groep richt zich
vooral op inventarisatie van het aantal
broedende steenuilen in het werkgebied. De
resultaten van het broedseizoen 2003 zijn
hieronder op een rij gezet.
hebben, dienen deze meer als een trend dan
als een absoluut getal (“feit”) beoordeeld te
worden.
De twee mislukte nesten gingen verloren in de
eifase. In het ene geval troffen we bij de
controle een dood, zeer sterk vermagerd,
vrouwtje aan op een voltallig legsel. Bij het
andere nest vonden we het vrouwtje (in
slechte conditie en herkenbaar aan haar
pootring), als verkeersslachtoffer, op circa 500
meter van de nestkast.
Resultaten
Inventarisatie
In 2003 hebben wij drie gebieden op de
standaardwijze op steenuilen geïnventariseerd
(Bloem et al. 2001). Tevens zijn deze
gebieden aangemeld voor het SOVONmonitoringproject.
De resultaten van deze
inventarisatie staan in tabel 1.
Gebied Oppervlakte
(km2)
Aantal
territoria
Aantal
territoria / 100
ha
1 13.95 10 0.7
2 6.0 6 1.0
3 6.40 8 1.2
Tabel 1. oppervlakte en dichtheden van broedende
steenuilen in het onderzochte gebied
Broedsucces in 2003
Bij 17 broedparen hebben wij de nestlocatie
kunnen vaststellen. Dit betrof 9 nesten in
gebouwen (veelal tussen isolatiemateriaal en
golfplaten) en 8 nesten in nestkasten. In tabel
2 staan de cijfers van de broedgevallen in
nestkasten. De nesten in de gebouwen
bevonden zich namelijk allemaal op plaatsen
waar de nestinhoud niet duidelijk is waar te
nemen laat staan dat er broedbiologische
gegevens verzameld kunnen worden.
Parameter
Datum eerste eileg
Aantal eieren per volledig legsel
Aantal jongen op ringdatum
Percentage succesvol (>= 1 jong op
ringdatum
Tabel 2: broedbiologische data 2003
Gemiddeld
(en
spreiding)
24 april
(16 -29 april)
3.33
(2 – 4)
1.67
(1 – 4)
75%
Gezien het geringe aantal waarnemingen
waarop bovenstaande cijfers betrekking
dood vrouwtje
In de literatuur wordt aangegeven dat er per
broedpaar ruim twee jongen moeten uitvliegen
om de populatie in stand te houden(Schönn et
al 1991). Dit broedresultaat is in de gemeente
Raalte in 2003 bij lange na niet gehaald.
Tijdens het ringen (half juni) waren er slechts
1.67 jong/paar aanwezig.
Discussie
Het broedseizoen kenschetste zich door een
late start, kleine legsels en een geringe
jongenproductie.
Een slechte voedselsituatie kan hieraan debet
zijn (Bloem et al 2001).
De wetenschap dat de muizenstand in de
winter en het vroege voorjaar laag was, de
slechte conditie van de aangetroffen dode
uilen, het feit dat een vrouwtje met een volledig
legsel aan het zwerven gaat en de slechte
conditie van een aantal jonge steenuilen zijn
hiervoor wat aanwijzingen.
In de braakballen van kerkuilen in Raalte was
het aantal veldmuizen in 2003 lager dan de
voorgaande jaren, namelijk: 2000 – 36%, 2001
– 38%, 2002 – 31% en 2003 – 31% (bron: P.
Uijtenboogaart Kerkuilenwerkgroep Raalte).
Door de droogte waren al voor de legperiode
regenwormen als alternatieve voedselbron
moeilijk bereikbaar. Een warme zomer is,
tegen veler verwachting in, niet voor alle
insecten een weldaad; onder andere kevers
schijnen er slecht tegen te kunnen
(persoonlijke mededeling).
43
Athene, Nieuwsbrief STONE nr 8, december 2003