Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
16 goirke / hasselt / bouwmeesterbuurt / algemeen<br />
Foto Expositie: Carrosserie Wed. G. Smul<strong>de</strong>rs<br />
gebouwd, waar voertuigen in een aparte<br />
omgeving kon<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n afgewerkt en<br />
geschil<strong>de</strong>rd.<br />
Wijkraad Goirke<br />
Hasselt<br />
Bouwmeesterbuurt<br />
Ontwikkeling van <strong>de</strong> wijk Hasselt.<br />
De wijk Hasselt, on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van Tilburg<br />
Oud-Noord, is nu een woonwijk zoals vele<br />
an<strong>de</strong>ren. Waar in het verle<strong>de</strong>n diverse bedrijven<br />
en vele winkels het straatbeeld bepaal<strong>de</strong>n,<br />
treft men nu nog slechts enkele<br />
winkels aan. Eén van die bedrijven was<br />
carrosserie wed. G. Smul<strong>de</strong>rs. Meer dan<br />
hon<strong>de</strong>rd jaar maakte het bedrijf <strong>de</strong>el uit van<br />
<strong>de</strong> Hasseltse gemeenschap.<br />
Door <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong> Tilburgse textielindustrie<br />
in <strong>de</strong> 2e helft van <strong>de</strong> 19e eeuw<br />
trokken vele mensen uit <strong>de</strong> omliggen<strong>de</strong><br />
dorpen naar <strong>de</strong> stad om er werk te vin<strong>de</strong>n.<br />
Daardoor nam <strong>de</strong> bevolking toe en dus<br />
ook in De Hasselt. Wonen en werken waren<br />
nog niet geschei<strong>de</strong>n zoals nu. Een timmerman<br />
had naast of achter zijn huis zijn<br />
werkplaats, evenals een smid. Een thuiswever<br />
werkte on<strong>de</strong>r hetzelf<strong>de</strong> dak waar<br />
hij woon<strong>de</strong>. De bakker bakte in zijn bakkerij<br />
ons dagelijks brood. Het geluid van<br />
het ambacht kon men horen in <strong>de</strong> straat.<br />
Aan het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> 19e eeuw was <strong>de</strong><br />
bevolking in <strong>de</strong> wijk zodanig toegenomen,<br />
dat in 1897 een nieuwe kerk werd<br />
gebouwd, die een jaar later op 26 sept. in<br />
gebruik werd genomen.<br />
In dit zelf<strong>de</strong> gebouw kunt u thans <strong>de</strong> fotoexpositie<br />
bezoeken Carrosserie Wed. G.<br />
Smul<strong>de</strong>rs, aangevuld met Tilburg-Transport<br />
in miniatuur.<br />
Wagenmakerij G. Smul<strong>de</strong>rs.<br />
Gerardus Adriaen Smul<strong>de</strong>rs, werd geboren<br />
in Loon op Zand op 9 okt. 1831. Hij<br />
leer<strong>de</strong> het vak van zijn va<strong>de</strong>r, die wagenmaker<br />
was. Hij trouw<strong>de</strong> in nov. 1857 in<br />
zijn geboorteplaats met Adriana Laurijsse.<br />
In 1887 verhuis<strong>de</strong> <strong>de</strong> familie Smul<strong>de</strong>rs<br />
vanuit Loon op Zand naar <strong>de</strong> stad Tilburg<br />
en vestig<strong>de</strong> zich als wagenmaker in <strong>de</strong><br />
Hasseltstraat 31 nabij <strong>de</strong> Hasseltse kapel.<br />
Daar vervaardig<strong>de</strong> hij <strong>de</strong> transportmid<strong>de</strong>len,<br />
die wer<strong>de</strong>n gebruikt in <strong>de</strong> agrarische<br />
sector en <strong>de</strong> opkomen<strong>de</strong> textielindustrie.<br />
Kruiwagens, handkarren met mankracht<br />
voortbewogen of één-assige houten karren<br />
getrokken door een paard en geleid door<br />
een voerman. Het personenvervoer vond<br />
in die tijd plaats met koets of paar<strong>de</strong>ntram.<br />
In <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> omgeving woon<strong>de</strong> enkele boeren,<br />
wevers en o.a. bakker Van Rooij, een<br />
naam die nu nog bij vele oud-Tilburgers<br />
bekend is. Bei<strong>de</strong> pan<strong>de</strong>n (van Smul<strong>de</strong>rs en<br />
Van Rooij) moesten in <strong>de</strong> jaren zestig wor<strong>de</strong>n<br />
gesloopt door <strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> roton<strong>de</strong><br />
Hasselt, <strong>de</strong> plek waar nu een draaiend huis<br />
<strong>de</strong> ontstane ‘leegte’ vult.<br />
In 1897 overleed <strong>de</strong> eigenaar en werd het<br />
bedrijf voortgezet door zijn zoon on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> naam Wed. G. Smul<strong>de</strong>rs. In 1901 slaat<br />
het noodlot toe. Bij een hevige brand bij<br />
<strong>de</strong> bakker aan <strong>de</strong> overkant, verspreid<strong>de</strong><br />
het vuur zich in <strong>de</strong> omgeving en wer<strong>de</strong>n<br />
diverse woonhuizen in <strong>de</strong> as gelegd,<br />
ook het bedrijf Smul<strong>de</strong>rs. Slechts <strong>de</strong> inhoud<br />
van <strong>de</strong> brandkast bleef bewaard.<br />
Dit was voor Nico van Blerck uit het<br />
Smidspad, als fabrikant en leverancier van<br />
brandkasten en tabernakels, aanleiding om<br />
zijn producten nog jaren nadien in advertenties<br />
in <strong>de</strong> ‘Nieuwe Tilburgsche Courant’<br />
aan te bevelen om hun bijzon<strong>de</strong>re kwaliteiten<br />
met verwijzing naar <strong>de</strong> brand van 1901.<br />
De wagenmakerij werd herbouwd en extra<br />
voorzieningen wer<strong>de</strong>n getroffen, waaron<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> aanleg van een waterput als brandpreventie.<br />
Aan het begin van <strong>de</strong> 20e eeuw <strong>de</strong>ed <strong>de</strong><br />
automobiel zijn intre<strong>de</strong> in Europa, een<br />
voertuig aangedreven door een benzinemotor.<br />
Deze ontwikkeling was een<br />
stimulans voor <strong>de</strong> industriële ontwikkeling<br />
in die tijd. Belangrijk voor<strong>de</strong>el: over<br />
grotere afstand kon men sneller meer<br />
vracht vervoeren. Het beteken<strong>de</strong> ook<br />
een uitbreiding van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit<br />
van Wagenmakerij Wed. G. Smul<strong>de</strong>rs.<br />
In 1913 werd naast <strong>de</strong> zagerij en <strong>de</strong> timmerwerkplaats<br />
een nieuwe wagenloods<br />
Carrosserie wed. G. Smul<strong>de</strong>rs<br />
In 1919 verhuis<strong>de</strong> <strong>de</strong> firma naar <strong>de</strong> Hasseltstraat<br />
95 en 97 waar naast een nieuw woonhuis<br />
ook een bedrijfshal werd gebouwd.<br />
Bijna 80 jaar was het bedrijf gevestigd op<br />
dit adres. Vele producten von<strong>de</strong>n een bestemming<br />
in Tilburg en <strong>de</strong> naaste omgeving,<br />
bijv. vrachtwagens voor <strong>de</strong> “Coöperatie<br />
Tilburgsche Melkunie’ en autobussen<br />
voor <strong>de</strong> ‘Brabantsche Buurt Spoorwegen<br />
en Autodiensten’. Maar ook bij transporton<strong>de</strong>rnemingen,<br />
frisdrankfabrikanten en<br />
touringcarbedrijven in Tilburg en omgeving<br />
had Smul<strong>de</strong>rs een goe<strong>de</strong> naam.<br />
In <strong>de</strong> jaren <strong>de</strong>rtig exporteer<strong>de</strong> het bedrijf<br />
een touringcar via <strong>de</strong> Piushaven naar <strong>de</strong><br />
haven van Rotterdam, om vandaar uit te<br />
wor<strong>de</strong>n vervoerd naar Padang in Indonesië.<br />
Vele jaren later, ± 1970, werd een vaste<br />
laadbak vervangen door een afzetbare container.<br />
Niet alleen transport is voortdurend<br />
in ontwikkeling, ook logistiek <strong>de</strong><strong>de</strong>n zich<br />
veran<strong>de</strong>ringen voor. Textielfabrieken verdwenen<br />
uit <strong>de</strong> stad, maar ook an<strong>de</strong>re bedrijven<br />
verplaatsten zich naar afzon<strong>de</strong>rlijke<br />
ingerichte bedrijfsterreinen aan <strong>de</strong> rand van<br />
<strong>de</strong> stad.<br />
In 1997 verhuis<strong>de</strong> het bedrijf Smul<strong>de</strong>rs naar<br />
industrieterrein ‘Vossenberg’ om haar activiteiten<br />
ver<strong>de</strong>r uit te bouwen, afgestemd op<br />
<strong>de</strong> milieu-eisen van die tijd. In 2004 hield<br />
het bedrijf op te bestaan.<br />
Vijf generaties Smul<strong>de</strong>rs hebben borg gestaan<br />
voor een product van Hasseltse oorsprong,<br />
dat bekend was in <strong>de</strong> naaste omgeving<br />
en ver daarbuiten.<br />
Tilburg-Transport in miniatuur.<br />
De foto-expositie wordt aangevuld met<br />
miniaturen van <strong>de</strong> Tilburgse transportsector.<br />
Patrick Mommers verzamelt alles wat<br />
met het transport in Tilburg heeft te maken.<br />
Schaalmo<strong>de</strong>llen van vrachtwagens van alle<br />
bedrijven maken <strong>de</strong>el uit van zijn collectie,<br />
maar ook reclame objecten. Hij toont een<br />
<strong>de</strong>el van zijn verzameling, maar wil die<br />
ook graag uitbrei<strong>de</strong>n. Patrick is te bereiken<br />
via email: tilburgtransport013@gmail.com<br />
Heemkun<strong>de</strong> “Klein-Hasselt” organiseert in<br />
samenwerking met Stadsmuseum Tilburg,<br />
Contour<strong>de</strong>Twern, VERRIJKJEWIJK en<br />
Patrick Mommers (verzamelaar Tilburg-<br />
Transport), een foto-expositie over <strong>de</strong> resultaten<br />
van het bedrijf in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren.<br />
Openingstij<strong>de</strong>n:<br />
Open-monumentendag 14 sept. vanaf<br />
11.00 u. tot 17.00 u. Vanaf ma. 15 sept.<br />
t/m 25 sept. vanaf 13.00 u. tot 17.00 u.<br />
en op do. 18 en 25 sept. van 19.00 u. tot<br />
21.00 u. (weekend 20-21 sept. gesloten)<br />
Locatie: MFA De Poorten, Hasseltstraat<br />
194 te Tilburg.<br />
Voor meer informatie:<br />
Heemkun<strong>de</strong> “Klein-Hasselt”,<br />
Krelis Swaans, tel: 013-5362979.<br />
Email: krelis@macuser.nl - www.kleinhasselt.nl<br />
Wijkraad Goirke Hasselt Bouwmeesterbuurt<br />
kan nog steeds versterking gebruiken.<br />
De wijkraad houdt zicht bezig met een<br />
groot aantal zaken die belangrijk zijn<br />
voor <strong>de</strong> gehele wijk. Omdat <strong>de</strong> wijk erg<br />
groot is hebben we ook behoorlijk wat<br />
mensen nodig die zich voor hun wijk<br />
in willen zetten. We hebben regelmatig<br />
overleg met o.a. <strong>de</strong> gemeente (zowel<br />
politiek als ambtelijk), woningbouw<br />
coöperaties, politie, Contour<strong>de</strong>Twern,<br />
bewonersgroepen etc. De on<strong>de</strong>rwerpen<br />
zijn zeer uiteenlopend: het kan gaan<br />
over veiligheid, woonomgeving en wat<br />
daar allemaal moet gebeuren en <strong>de</strong>rgelijke,<br />
maar ook complete herstructurering<br />
in een bepaald <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> wijk kan<br />
zomaar aan bod komen. Ook gaat binnenkort<br />
kin<strong>de</strong>rboer<strong>de</strong>rij Kerkibo <strong>de</strong>el<br />
uit maken van onze stichting net zoals<br />
kin<strong>de</strong>rspeelplaats Kasteeltuin daar <strong>de</strong>el<br />
vanuit maakt. Tevens valt het budget<br />
Verrijk je Wijk on<strong>de</strong>r onze verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
met daarin ook een uitleenservice<br />
voor wijkactiviteiten. Het organiseren<br />
van grotere bijeenkomsten en<br />
activiteiten is ons niet vreemd. On<strong>de</strong>rwerpen<br />
te over dus. Wij zijn dus op zoek<br />
naar bewoners die het leuk vin<strong>de</strong>n om,<br />
samen met an<strong>de</strong>re, na te <strong>de</strong>nken over<br />
een gebied dat hun directe buurt overstijgt.<br />
Je dient te beschikken over een<br />
goe<strong>de</strong> uitdrukkingsvaardigheid, inlevingsvermogen,<br />
en tijd in <strong>de</strong> avonduren.<br />
Je moet er op rekenen dat je gemid<strong>de</strong>ld<br />
minimaal 1 avond per 2 weken nodig<br />
hebt om dit vrijwilligerswerk goed te<br />
kunnen doen, afhankelijk van <strong>de</strong> zaken<br />
die je op wilt pakken.<br />
Heb je interesse? Mail dan naar: bestuur@goirke-hasselt.nl<br />
waarna we direct<br />
een afspraak met je maken voor een<br />
gesprek.<br />
Filmmiddag<br />
Werkgroep 55 +<br />
Op 24 September a.s. biedt <strong>de</strong> werkgroep<br />
55+ een gezellige filmmiddag<br />
met verrassing aan.<br />
Aanvang 14.00 uur<br />
Kaartverkoop aan De Baselaer vanaf<br />
1 september.<br />
Entreeprijs tij<strong>de</strong>ns voorverkoop € 3,-<br />
Kaartjes aan <strong>de</strong> zaal € 3,50<br />
Wij hopen u <strong>de</strong>ze middag te mogen<br />
begroeten.<br />
De werkgroep 55+ Hoefstraat 175 ,<br />
wijkorganisatie “De Ring“