atlas 'Sterk Besturen in een sterke regio' - Leiedal

Sterk Besturen in een Sterke Regio
54
• Het voorbeeld van Sinergiek toont het nut aan
om op regionaal niveau met een moratorium te
werken zodra ergens het voorstel wordt ontwikkeld
om een nieuw regionaal samenwerkingsverband
op te richten. Dit om te vermijden dat alleen
degenen die bij dat verband mogelijk betrokken
zijn zich daarover moeten uitspreken. We willen
dat dit breder en vanuit het effect op de regio
wordt bekeken. Dat zou het doel en het nut van
dat moratorium moeten zijn: een bepaalde periode
(bvb drie maanden) waarin een discussie kan
ontstaan over de opportuniteit van nog een nieuw
samenwerkingsverband. In een eerste fase kan dit
via een protocol tussen organisaties in de regio;
in een tweede fase kan dat worden ingebed in de
uitwerking van de voorstellen hieronder.
• Het voorbeeld van Sinergiek leert ook dat voor
samenwerkingsverbanden met een specifiek
doel of een specifieke doelgroep de cultuur van
tijdelijkheid zou moeten domineren. Een code
op regionaal niveau zou kunnen bepalen dat dit
soort samenwerkingsverbanden voor bepaalde
thema’s of rond projecten om de twee tot drie
jaar in principe stopt, tenzij er goede redenen zijn
om verder te werken. In dat laatste geval is een
discussie over de aanpassing van doelstellingen
of nieuwe doelstellingen noodzakelijk. Nu is de
cultuur vaak omgekeerd: de organisatievorm stopt
in principe niet, ook als er goede redenen zijn om
ze af te schaffen of grondig bij te sturen. Het niet
verder bestaan zou een uitgangspunt moeten zijn.
• De visitatiecommissie heeft aanbevolen om in de
regio veel meer te werken met ‘gebruikerspanels’
die een kritische buitenboordmotor kunnen zijn
om te voorkomen dat netwerken al te voldaan zijn
over zichzelf. Ook dit zou in een code op regionaal
niveau kunnen worden opgenomen. Het idee sluit
goed aan bij het concept van de ‘vrijplaatsen’:
mensen kunnen vrij zeggen wat ze vinden over de
kwaliteit van de samenwerkingsverbanden in de
regio. Daar is echt behoefte aan om te vermijden
dat netwerken te voldaan zijn over zichzelf en te
gesloten werken.
• Veel samenwerkingsverbanden zijn dienstverlenend
en uitvoerend. Dat betekent dat zeker
deze verbanden op hun effectiviteit, prestaties
en effecten kunnen worden beoordeeld. Dat zou
dan ook op een meer systematische manier dan
nu moeten gebeuren. Overheden die betrokken
zijn bij deze samenwerkingsverbanden kunnen
dat als voorwaarde in de oprichting en de werking
inbouwen. Voor gemeenten en OCMW’s sluit
dit sterk aan bij de impulsen tot evaluatie van
efficiëntie die zij vanuit het gemeentedecreet /
OCMW – decreet en de invoering van de nieuwe
beheerscyclus krijgen.
Een derde leerpunt uit de evaluatie op de vier
domeinen heeft te maken met een scherper zicht op
de complexiteit van het bestuur in de regio. Zo zien
we dat welzijn en gezondheidszorg zeer sterk door
private organisaties in de regio worden gestuurd.
Voor het formuleren van voorstellen is dat belangrijk:
als we voortgang willen boeken in de regio zullen we
in deze domeinen sterk moeten inzetten op netwerken
met deze private actoren. De Vlaamse overheid zal
dat ook mee moeten stimuleren en afstappen van
een strakke centralisering en sectoralisering. Voor
andere niveaus en aspecten van beleid kunnen door
de regio en door de lokale organisaties zelf meer
initiatief genomen worden. De ruimte tot handelen
is groter dan dat bvb op de domeinen van welzijn
en gezondheidszorg het geval is. Voor domeinen
waarbij de gemeenten en OCMW’s de belangrijke
organisaties zijn, kunnen we in de voorstellen
hieronder verder gaan dan voor deze domeinen waar
dat niet het geval is.