Lees de pdf - Museum Volkenkunde

GEMEEN GOED. GEDEELD CULTUREEL ERFGOED IN HET MUSEUM NASIONAL INDONESIA
EN HET RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
1907 – 1915 Nieuw-Guinea
Naast deze, door nietsontziende ijzervreters geleide en uitgevoerde militaire (straf)expedities, zijn er
gelukkig ook andere georganiseerde troepenbewegingen geweest. Daarbij hebben de deelnemers in
pais en vree - maar ook met pijn en moeite - zich een weg gebaand door toen nog onbekende
streken. Vooral de jarenlange militaire verkenningen en breed georiënteerde verzamelactiviteiten in
Nieuw-Guinea en nabij gelegen eilandengroepen moeten hier worden genoemd.
Voor de kennis over de bevolkingsgroepen waarmee men in contact kwam en voor de omvangrijke
uitbreiding van de volkenkundige collecties in de musea in Batavia en Leiden, zijn deze tochten in elk
geval van onschatbare waarde gebleken. Het verhaal over één militair commandant - ‘A.J. Gooszen:
de Pionier in Nieuw-Guinea’ - wiens inspanning voor de verwerving van kennis over en voorwerpen
uit Nieuw-Guinea van bijzonder belang is geweest voor beide musea, is in dit verband illustratief.
Staf van het zuidelijke exploratiedetachement in 1908. Zittend met muts A.J. Gooszen (2).
Ook het verhaal van W.O.J. Nieuwenkamp, een kunstschilder die professioneel helemaal niets te
maken had met militaire acties, maar die wel op 14 september 1906 op Bali aan het strand van Sanur
zat te tekenen, toen daar op de oorlogsvloot van de militaire expeditie voor de kust verscheen, kan
een bijzonder licht werpen op een militair ingrijpen en de gevolgen daarvan voor de plaatselijke
bevolking en cultuur.
Tekening van W.O.J. Nieuwenkamp van de aankomst van de oorlogsvloot bij het strand van Sanur, 14 september 1906.
28