rAntGroen 23 - Zuidrand

Studie
Zwaluweninventarisatie in onze afdeling : een randverschijnsel
rAntGroen - 22
Hugo Waeterschoot & Johan Baetens
In aanvulling op de zwaluwinventarisatie te Aartselaar en Hove in 2006, hebben we dit jaar onze
aandacht gericht op het district Wilrijk en de gemeente Edegem. Op zaterdag 12 mei telden
we het aantal zwaluwnesten door met de fiets het ganse grondgebied van de gemeente/district
te doorkruisen. Door renovatiewerken aan een huisgevel is het laatste nest van de Huiszwaluw
spijtig genoeg verdwenen te Edegem zodat deze soort niet meer broedt op het grondgebied van
onze afdeling. Anderzijds houdt de Boerenzwaluw daarentegen stand op de broedplaatsen die
voor hem geschikt zijn (oude boerderijen met in gebruik zijnde stallingen). We konden voor
Edegem zelfs een nieuwe standplaats vaststellen. Het totaal aantal nesten in de twee geïnventariseerde
gemeenten (< 20) steekt echter schril af met de veel hogere populaties in het meer landelijke
Hove: 21-25 en Aartselaar: 37-40 nesten. Dit is duidelijk te wijten aan het beperkt voorkomen van boerderijen met oude
stallingen meestal gelegen in de resterende beekvalleien aan de rand van deze gemeenten. Zwaluwen te Edegem en Wilrijk
zijn dus letterlijk “een randverschijnsel”.
Onderstaande tabel geeft het aantal nesten/vogels van dit jaar met deze van de vorige telling.
Voorkomen van de Boerenzwaluw te Edegem en Wilrijk
Locatie 2007
Wilrijk : manege Groenenhoek
Minstens 3 adulten. Onbekend aantal nesten (exacte aantalen niet bekend wegens
geen toegang)
Wilrijk : boerderij Klaverblad
8 adulten, 5 nesten
Edegem : Edegemse hoek – boerderij 1 Minstens 3 koppels. Juist aantal kon niet geteld worden wegens geen toegang tot de
stal.
Edegem : Edegemse hoek – boerderij 2 Minstens 2 koppels. Juist aantal kon niet geteld worden wegens geen toegang tot de
stal
Edegem : Edegemse hoek – boerderij 3 3 adulten, 1 nest in aanbouw
Edegem : Edegemse hoek – boerderij 4 2 adulten, 1 nest in aanbouw (sinds 3 jaar terug broedgeval)
Opmerkelijk is dat de twee resterende boerderijen achter het
golfterrein van Edegem ieder nog een behoorlijke populatie
Boerenzwaluw herbergen. Anderzijds is de populatie van boerderij
Terbekehof te Wilrijk in de loop van de jaren verdwenen
doordat deze werd heringericht als een manege. Misschien was
het puur toeval maar we noteerden opvallend veel mussen dit
jaar tijdens onze zoektocht naar zwaluwen !
Zoals vorig jaar meldden sommige boeren ons enkele leuke
weetjes :
- In tegenstelling tot 2005 bleek het tweede legsel vorige
jaar meestal niet succesvol. Het erg slechte weer van augustus
zal daar zeker voor iets tussenzitten.
- De zwaluwen kwamen ook dit jaar eerder laat aan (15 april werd meestal aangegeven als eerste waarneming),
dit ondanks het erg mooie weer gedurende deze periode. Het probleem zat hem echter in het zuiden (Zuid Frankrijk en
Spanje) waar van begin tot einde april het weer barslecht was en mogelijks een bariëre vormde voor deze vogels om door te
trekken naar het noorden.
- In Edegem werd een oude boerderij herstelt en nu als woonst gebruikt. Toch kwam de Boerenzwaluw er dit jaar
voor het eerst na vele jaren terug, wat de eigenaar duidelijk plezierde.
Steun van de beleidgever ontbreekt
Ondanks de soms lokale hinder leverden vele boeren/gezinnen dikwijls extra inspanningen om het de zwaluwen naar hun
zin te maken, zoals extra invliegopeningen, later kuisen van de stallen, ... . Om deze boeren verder te steunen in de erkenning
van het belang van zwaluwen, stelt Natuurpunt Zuidrand Antwerpen voor om alle gemeenten van onze afdeling aan
te zetten een subsidiebeleid in te voeren ter behoud van zwaluwen.