bevestigend aanraken – een filosofisch onderzoek van de haptonomie

Mia van Luttervelt
Verslag 2e Colloquium
Haptonomie Frankrijk
Op 1, 2 en 3 september j.l. werd een 2e Colloquium Haptonomie gehouden in het Centre International
de Recherche et de Développement de l’Haptonomie (C.I.R.D.H) o.l.v. Président Frans Veldman, te
Oms, Frankrijk (zie verslag 1e Colloquium in HC 2004-4). De samenstelling van de groep was enigszins
gewijzigd. Er waren 26 deelnemers. Het Colloquium werd opnieuw speciaal voor deze geheel
Nederlandse groep gehouden met als voertaal Nederlands. Dit 2e Colloquium werd grotendeels gewijd
aan praktijksessies, waarbij Directrice AnneMarie van Polen, in nauwe samenwerking met Frans, een
zeer actief en didactisch aandeel had. Er werd, met toestemming van de deelnemers, deels gefilmd
voor het archief van het C.I.R.D.H. en, waar dat kon, door deelnemers gefotografeerd als persoonlijke
herinnering. Contacten: www.haptonomy.org en e-mail: cirdh@haptonomy.org of via de link vanuit
www.haptonomischcontact.nl
Sinds het 1e Colloquium is er het nodige gebeurd. Er werd een ‘Kerngroep Oms’ gevormd uit een aantal
geïnteresseerde deelnemers, die het afgelopen jaar een aantal keren bijeenkwam om in een groeiend
vertrouwen te praten over wat ons bezighield in de haptonomie, wat ons stoorde, wat we hoopten te
verwerkelijken en hoe we her en der contacten (kunnen) leggen om onze plannen te verwezenlijken. Ook
bespraken we een aantal hoofdstukken en (vertaalde) schema’s uit de Nederlandse en Franse boeken
van Frans Veldman, die door een groepje waren voorbereid. Er zijn vergevorderde plannen voor de
Nederlandse vertaling van de Franstalige boeken. En ook achter de schermen wordt er hard gewerkt.
Van Bestaan naar Zijn
Na het beantwoorden van vele vragen gaf Frans een theoretische inleiding over de Thymos, over
Representatie, Presentatie en Presentie en vervolgens over Bestaan en Zijn. Als zodanig zijn deze
begrippen terug te vinden in de nog niet vertaalde Franse boeken. Telkens opnieuw werd verduidelijkt
welke begrippen wijzen op effectiviteit en welke op affectiviteit, hoe subtiel de verschillen zijn, zowel
in taal als in de praktijksessies. ‘Ik nodig uit, maar leg niet uit om te overtuigen.’ ‘Eerst ervaren, dan
toelichten’. ‘Het gaat altijd om een actief interactioneel gebeuren. Bij depersonalisatie is geen contact
mogelijk.’ ‘Het gaat om contact, niet om (masserend) aanraken.’ Leven is communiceren, anteciperen
en retrociperen (de niet-bewuste prelogische reactie op nadering); van participeren (samenwerken) naar
partageren (iets met iemand delen). Het doel is het (leren) ontluiken uit de ‘Citadel van het Ego’.
‘In de wetenschap van de affectiviteit gaat het om de onderlinge en wederkerige gevoelsbeleving en de
daaraan inherente gemoedsaandoeningen en –uitingen binnen de menselijke verhoudingen. Centraal
staat het grondbeginsel van deze wetenschap: het bijdragen aan (het streven naar) de bevordering en de
vervolmaking van menselijk levensgeluk.’
Het Drieluik Revisited
Het drieluik van de drie introductiesessies, nog voor er van enige therapie sprake is, blijkt na alle jaren
de tand des tijds te hebben doorstaan en blijkt deze dagen nog steeds bruikbaar en essentieel om talloze
6 - HAPTONOMISCH CONTACT - 16 e JAARGANG - NUMMER 3 - SEPTEMBER 2005