Toen de Romeinen in de tweede eeuw voor Christus op <strong>Rab</strong> aankwamen, troffen ze eenreeds ontwikkelde stad aan. De grootste Romeinse keizer, Augustus Octavianus, lietstadsmuren en wachttorens bouwen om de stad makkelijker te kunnen verdedigen. Opde fundamenten daarvan staan tot op de dag van vandaag de overblijfselen van de laterestadsmuren en vestingen. De Romeinen noemden de stad “gelukkig” – Felix Arba.Met die titel werden de rijkdom, het belang en de verdiensten van een gemeente voor Romeaangeduid.Vanaf de Romeinse overheersers van weleer, via Byzantium, Venetië, de Hongaarseen Kroatische koningen wisselde <strong>Rab</strong> steeds van heerser, maar de stad werd nooitnoemenswaardig aangetast of verwoest. Misschien verwees het Romeinse Felix Arba daaral naar. De subtiele weg van <strong>Rab</strong> door de geschiedenis wordt ook uitgedrukt door diensgebouwen en het eenvoudige stratenpatroon, gedomineerd door drie parallele evenwijdigestraten.De oudste stadskern, “Kaldanac” bevindt zich in de onmiddellijke nabijheid van de katedraal,een gebouw met een uitbundige gevel gemaakt van de tweekleurige steensoort van <strong>Rab</strong> die„breča“ heet. In de katedraal van de Heilige Maagd Maria wordt onder de talloze relikwieëndie daar zijn het hoofd van St. Christofoor, beschermheer van de stad, bewaard. Volgens delegende komt juist St. Christofoor de verdienste toe de stad in 1075 verdedigd te hebbentegen de noormannen. Door zijn voorspraak konden de pijlen van de noormannen vanaf deschepen rond de vesting de stadstorens en –muren niet raken. Tot op de dag van vandaagwordt op 27 juli, de sterfdag van de heilige martelaar, die “Dies Natalis” wordt genoemd, ditbelangrijkste relikwie van <strong>Rab</strong> in een processie voor de gelovigen gedragen.Naast de katedraal staat de belangrijkste klokkentoren van <strong>Rab</strong> – een weelderig 26 meterhoog romanistisch bouwsel.In de oude stadskern bevindt zich ook het klooster St. Antun Opata. Tegenwoordig levener nonnen, die bekend staan om het handwerk dat ze leveren, waarbij vooral de kantentafellakens, gemaakt van garen afkomstig van de agave-plant een grote reputatie heeft.De oudste klokkentoren van <strong>Rab</strong> staat naast het benediktijner klooster St. Andrija.In de St. Justina-kerk, die de bewoners van <strong>Rab</strong> zelf gebouwd hebben, bevindt zichtegenwoordig een sacraal museum.De kerk van het Heilige Kruis uit de dertiende eeuw staat ook bekend om de zomerconcertendie er al meer dan 20 jaar worden gehouden. De kerk werd gebouwd op de ruïnes van de St.Johannes de Evangelist-kerk.De romaanse klokkentoren is het enige in zijn geheel bewaard gebleven element van diekerk. De pilaren rond het altaar zijn onlangs gerestaureerd, waardoor de aldus afgebakenderuimte rond het altaar ‘s zomers een open podium vormt voor diverse culturele manifestaties.Aan de architectonische rijkdom van het oude centrum leveren behalve de kerken ook detalrijke stadsvilla’s van aristocraten, patriciërs en later ook rijke burgers een bijdrage.De meest markante renaissancistische stadsvilla is het paleis van Dominis Nimira uit devijftiende eeuw. De voorgevel toont behalve de karakteristieke prachtig gedecoreerderenaissancistische ramen ook het wapenembleem van de familie Dominis, waarvan deberoemde Marko Antun de Dominis stamt.Boven het paleis ‘het Vorstenhof’ steekt de gotisch-renaissancistische stadstoren uit met zijnkarakteristieke balkon en ballustrades. Het heeft al acht eeuwen dezelfde rol – het is centrumvan stadsbestuur en vormt op een dergelijke lokatie een waardevolle zeldzaamheid vanEuropese proportie.Serenisima bouwde tijdens zijn heerschappij in 1509 een stadsloge, als een open zaal waarinrechtspraak werd gehouden, werd getrouwd, gehandeld en waarin belangrijke besluitengenomen. De stadsloge vervult zelfs vandaag de dag nog enkele van deze functies in hetopenbare leven van <strong>Rab</strong>.Tegelijk met de loge werd de stadsklok gebouwd. Het mechanisme toont de bewoners van<strong>Rab</strong> en zijn gasten nog altijd precies hoe laat het is.Buitengewoon interessant is de oudste intact gebleven kerk op het eiland, de St. Petruskerkin Supetarska Draga, uit 1059. Deze kerk is zelfs het best bewaard gebleven romaansebouwwerk aan de oostkust van de Adriatische Zee. Nog altijd hangt in deze kerk de in 1299gegoten kerkklok!Een ware parel is het St. Eufemia-klooster, dat in de gelijknamige baai gebouwd werd doorde fransiscanen. In de oorkonde over de bouw van het klooster wordt voor de eerste keerde Kroatische naam <strong>Rab</strong> genoemd. Het klooster vormt een ware schatkist gevuld metkunstwerken, en ook het Etnografisch museum van het eiland <strong>Rab</strong> bevindt zich hier.Op de berg boven Barbat liggen de ruïnes van de St. Damjan-kerk, die behalve een sacraleook een verdedigingsfunctie had. Men gaat ervan uit dat hier ook een byzantijnse vesting uitde periode van keizer Justianus (zesde eeuw) stond.De Romeinen noemdende stad “gelukkig” –Felix Arba.67