META 2013/3 - VVBAD

Over de grensDe Folger Shakespeare Libraryin Washington DCDr. Goran Proot, Andrew W. Mellon Curator of Rare BooksIn het hart van de Amerikaansehoofdstad, aan de overkantvan de Library of Congressen slechts op een steenworpvan het capitool, ligt één van’s werelds belangrijkste renaissancebibliotheken:de FolgerShakespeare Library. De BelgGoran Proot trad er vorig jaarin dienst en hij laat ons kennismaken met deze bijzonderebibliotheek.De naam van de bibliotheek verwijst enerzijdsnaar haar oprichters, het echtpaarHenry Clay en Emily Folger, en anderzijdsnaar the Bard of Avon, wiens werken doorde Folgers decennia lang gepassioneerdwerden verzameld. Samen met de collectiegroeide ook het idee om een heusebibliotheek te bouwen en open te stellenvoor het publiek. Op 23 april 1932 — nietgeheel toevallig Shakespeares sterfdag —werd het gebouw met de mooie witte artdecogevelplechtig ingehuldigd in aanwezigheidvan president Herbert Hoover envele andere hoogwaardigheidsbekleders.Een schitterenderenaissancebibliotheekEen jaar geleden trad ik er in dienstals Andrew W. Mellon Curator of RareBooks en in die rol ben ik verantwoordelijkvoor de ruim 125.000 oude drukken.De vroegste kern bestaat uit‘Shakespeareana’ en alles wat daarmeeverband houdt. Naast de vele unica opdit gebied vormen de 82 exemplarenvan de first folio — de eerste uitgavevan het toneelwerk van Shakespeare infolio-formaat (1623) — beslist de parelaan de kroon. De Folgers verzameldenechter niet alleen alle mogelijke editiesvan Shakespeares werk, maar ook allewerken waaruit hij mogelijk geput konhebben én alle denkbare materiaal dat inde meeste brede zin een getuige vormtvan de tijd waarin hij leefde. 1Het zou echter een grove vergissing zijnom te denken dat de collectie zich daartoebeperkt. Niet alleen is de bibliotheeksinds haar oprichting de belangrijkste plekter wereld voor Shakespeare-onderzoek.Ze is ook de derde grootste bibliotheekvoor het vroegmoderne Engelse boek.Verder bevatten de magazijnen ruim35.000 zogenaamde continentale drukkenuit onder andere Italië, Duitsland,Frankrijk en de Lage Landen, naast duizendenpamfletten en Mazarinades.De nadruk ligt op de 16e en 17e eeuw;werken van na 1714 worden niet systematischverzameld. Behalve literatuur— uiteraard — ligt de nadruk op wat derenaissance heeft gevormd en de periodedaarna heeft bepaald: de ontdekkingsreizen,uitvindingen, ontwikkelingen opwetenschappelijk, cultureel, politiek enreligieus gebied. Sinds de verwerving vande collectie van Emanuel Stickelberger in1977 vormt het protestantisme één van devele zwaartepunten. 2Terloops vermelden we hier dat de Folgerook nog vele tienduizenden handschriften(vooral Engelse), talloze kunstwerken(vooral prenten, maar ook schilderijen enartefacten) en efemera (vooral toneelaffichesen -programma’s) bezit, materiaalwaarvoor mijn collega’s curatoren zorgdragen.Building on strengthDe strategie voor collectievorming is ereen van aanvullen en verdiepen van hetbezit. Uitmunten in datgene waarin wereeds goed zijn is ook de leidraad van dehele organisatie en daarbij staat de vraagcentraal hoe we de collecties optimaalkunnen bewaren, ontsluiten en onderzoeken.Onderzoekers, hier steevast readersgenoemd, moeten geloofsbrievenvoorleggen om hier te kunnen werken,maar nadat de formaliteiten zijn vervuldwordt er alles aan gedaan om hen te helpen.Als Curator of Rare Books staat mijndeur altijd voor hen open.Naast het aanvullen van de collectie enhet helpen van lezers overleg ik op dagelijksebasis met de conservatoren hoe wede collectie in zijn geheel en specifiekeobjecten daarbinnen beter kunnen preserverenof moeten conserveren. Samenmet de afdeling catalografie ontwikkelenwe strategieën om de online catalogus(genaamd Hamnet) te verbeteren. 3 Op ditogenblik is met een project begonnen omhet boekenbezit dat voorlopig enkel viasteekkaartencatalogi beschikbaar is tedigitaliseren en elektronisch doorzoekbaarte maken. Het gaat naar schattingom ca. 35.000 beschrijvingen die in deloop van 2013 online komen. In overlegmet de fotografieafdeling worden kwetsbare,belangrijke of unieke documentenduurzaam gedigitaliseerd en via Lunabeschikbaar gesteld. 4 Sinds juni 2012werd de Folger Luna-omgeving sterkuitgebreid met de Folger Bindings ImageCollection, die intussen 3500 afbeeldingentelt en nog elke week wordt aangevuld.Het betreft een beeldenbank van bijzondereboekbanden met gedetailleerdebeschrijvingen die bedoeld is als onderzoeksinstrument.De databank zal in dezomer van 2013 het voorwerp vormen eeninternationaal congres over boekbandenonderzoek.5Als Curator of Rare Books ben ik nauwbetrokken bij een aantal ambitieuze projecten,zoals een driejarig project om debeschrijvingen van alle Shakespeareanaverder op punt te stellen, of zoals hetBritish Book Illustrations-project. Datheeft als doel 10.000 illustraties enafbeeldingen uit het vroegmoderneEngelse boek te digitaliseren, systematischdoorzoekbaar te maken en onlinebeschikbaar te maken tegen 2015.Wegens haar uitstekende reputatie is deFolger een gegeerde plek voor stagiairs,waarvan ik er momenteel twee onder mijnhoede heb. Samen met hen brengen we deVlaamse vroegmoderne drukken in kaarten voegen exemplaren en edities toe aande Short Title Catalogus Vlaanderen. Deeerste resultaten van dat werk zijn veelbelovenden kenschetsend voor de instelling.Niet alleen bezit ze een heel fijne selectievan de meest vooraanstaande uitgaven,maar daarenboven treffen we hier veletientallen edities aan die nog niet in eenvan de reeds verwerkte collecties zitten! 6Over deze en andere vondsten rapporteerik regelmatig via een blog genaamd TheCollation. A gathering of scholarship fromthe Folger Shakespeare Library. 7 Het iseen van de vele hedendaagse instrumentenwaarmee de Folger met haar publiekcommuniceert. 828 | META 2013 | 3