techniek - Technopolis

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKTechniekprojectenPeter HantsonDocent techniekArteveldehogeschoolOpleiding bachelor in het onderwijsSecundair onderwijsVakgroep technologische opvoeding

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Techniek komt van de godenPrometheus steelt het vuur van de godenals blijkt dat de mens, als laatst geschapeneover geen extra’s kan beschikken (vogelsbeschikken over vleugels, roofdieren overklauwen, …)Het vuur staat hier als metafoor voortechniek, het hulpmiddel voor de mens omzich toch door het leven te kunnen slaan

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Wat is techniek: een eerste aanzet

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Wat is techniek: een eerste aanzet

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKEnge visies op techniek

• TOS21STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK1. Project TOS21: "Techniek Op School voor de 21steeeuw"2. Gezamenlijk initiatief van de Vlaamse minister vanEconomie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie enBuitenlandse Handel en de Vlaamse minister van Werk,Onderwijs en Vorming

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• TOS21: waarom nieuwe ET / OD?1. Ingrijpende impact van techniek2. Actief burgerschap in een technische wereld: meeralgemeen vormende techniek3. Problemen met het vak TO en het domein techniekbinnen WO4. Impact techniek in SO negatief5. Motivatie van jongeren om ook de keuze voor techniekop te nemen is laag

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• TOS21: waarom nieuwe ET / OD?1. Impact technologische opvoeding in SO negatief:krantenartikel

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• TOS21: waarom nieuwe ET / OD?1. Impact technologische opvoeding in SO negatief:krantenartikel

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKWE ZWEMMEN IN EEN ZEE VAN TECHNIEK

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKWE ZWEMMEN IN EEN ZEE VAN TECHNIEK

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKTegenstellingen1. low-tech high-tech2. noord zuid

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEKTegenstellingen binnen techniek1. gewoon exclusief2. achterhaald toekomstgerichtenz …

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS211. Kijken vanuit het perspectief van detechniekgebruiker• op een competente manier leren leven in een technischewereld• objectief leren kiezen voor techniek2. Een leerlijn techniek: 2,5 jaar -> 18 jaarkleuter lager onderwijs 1ste graad SO 2de en 3de graad SO

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS211. Techniekgebruiker2. Een leerlijn techniek: 2,5 jaar -> 18 jaar3. Eigenheid van techniek• techniek is niet een verlengde van toegepastenatuurwetenschappen (vaak wel interactie!)• kerncomponenten of eigen kenmerken van techniek:systemen, processen, hulpmiddelen, keuzes maken

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS214. Technische geletterdheid operationaliseren -leren ‘kijken’ naar techniek• Hoofdrubrieken of dimensies– begrijpen (cognitieve dimensie – inzichten verwerven): watis techniek?– hanteren (proces-dimensie) wat kan je met / in techniekdoen?– duiden (maatschappelijke dimensie): wat betekent techniekvoor jezelf en de maatschappij? (technische, ethische,maatschappelijke, wettelijke …)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Hoofdrubrieken of dimensies1. weten wat techniek is en waar het in techniek om gaat:techniek begrijpen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Hoofdrubrieken of dimensiesover de nodige vaardigheden beschikken om verantwoord encompetent om te gaan met techniek:techniek hanteren

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Hoofdrubrieken of dimensieshet belang en de impact van techniek op de mens, maatschappij,natuur en milieu inschatten en beoordelentechniek duiden

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Hoofdrubrieken of dimensies

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Hoofdrubrieken of dimensies

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS213. Technische geletterdheid operationaliseren -leren ‘kijken’ naar techniek• Kerncomponenten: transfer!– technische systemen: werking ifv gebruik, inzicht …– technische processen: technisch proces, ontwerpproces,maakproces, gebruiken, onderhouden …– hulpmiddelen: mensen, kapitaal, middelen, grondstoffen …– keuzes: afwegingen tussen wensen en mogelijkheden(technische, ethische, maatschappelijke, wettelijke, …)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Kerncomponenten1. technische systemen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Kerncomponenten3. hulpmiddelen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Uitgangspunten van TOS21Kerncomponenten4. keuzes

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Standaarden voor technische geletterdheidBinnen de matrix van dimensies en kerncomponentenontwikkelt TOS21 in totaal 19 standaarden dieomschrijven wat technische geletterdheid in Vlaanderenbetekent

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Standaarden vertalen op verschillende niveaus:referentiepunten -> leerlijn techniek

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Standaarden -> Eindtermen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Eindtermen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Eindtermen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica– Een practicum vertrekt van het idee dat dehandelende mens kennis, vaardigheden enattitudes verwerft. Het is dan ook de belangrijkstewerkvorm in competentiegericht techniekonderwijs– Handelingsgericht techniek leren is diepgaand:kennis, vaardigheden en attitudes gaan op natuurlijkewijze samen (cfr. doelenmatrix)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica– In onze dagelijkse omgang met techniek, en ook zekerin de bedrijfs- en beroepswereld, staanverschillende vormen van probleemoplossingcentraal:• techniek gebruiken• ontwerpen• maken• fouten opsporen• onderhouden• onderzoeken van verschijnselen, systemen,effecten...– Ook in techniekonderwijs moeten deze werkwijzenaan bod komen onder de vorm van verschillendepractica om levensecht techniekonderwijs terealiseren

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica– In onze dagelijkse omgang met techniek, en ook zekerin de bedrijfs- en beroepswereld, staanverschillende vormen van probleemoplossingcentraal:• techniek gebruiken• ontwerpen• maken• fouten opsporen,• onderhouden• onderzoeken van verschijnselen, systemen,effecten...– Ook in techniekonderwijs moeten deze werkwijzenaan bod komen onder de vorm van verschillendepractica om levensecht techniekonderwijs terealiseren!

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practicum: definitieEen practicum is een didactisch vereenvoudigdesimulatie van een levensechte werkwijze uitgaandevan een concrete probleemstelling. Aan dezevereenvoudiging wordt structuur gegeven dooropsplitsing in 5 (iteratieve) kenmerkende fasen ofstappenIteratief wil zeggen dat het stappenplan in de realiteit nietaltijd sequentieel verloopt maar dat verschillende stappengelijktijdig door elkaar lopen of heen- en teruggesprongenwordt

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica– voor het overkoepelende technisch procesgebruiken we de naam FASEN (5)– de ontwerp- of maakfase van het technischproces bestaat uit verschillende STAPPEN (5)– deze stappenplannen mogen niet gebruikt wordenom het leerproces dwangmatig in vaste patronen tegieten. Ze moeten gebruikt worden als ankerpuntenwaarbij de leerstijl van de leerlingengerespecteerd wordt

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica en leerstijlen– elke leerling pakt technische problemen andersaan:• sommige llen beginnen onmiddellijk met uitvoeren(= de uitvoerder)• anderen beginnen te organiseren(= de beslisser)• nog anderen zoeken eerst informatie op (= dedenkers)• of proberen goed waar te nemen wat er gebeurt (=de dromers)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica en verscheidenheid: leerstijlen– elke leerling pakt een probleem anders aan– elke leerkracht geeft les vanuit zijn eigen dominanteleerstijl– lk spreekt daardoor alleen die leerlingen aan met eenovereenkomstige leerstijldenker beslisser dromer doener

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica en verscheidenheid: technischesleutelcompetenties en leerstijlendenkerbeslisserdromerdoener

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Practica en verscheidenheid: meervoudigeintelligentie

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• ContextenDe keuze voor contexten roept de associatie op metrecente onderwijskundige ontwikkelingen zoals hetcompetentiegericht leren binnen leerkrachtigeleeromgevingenToepassingsgebieden vanuit TOS21:– techniek en energie– techniek en informatie en communicatie– techniek en constructie– techniek en transport– techniek en biochemie (chemie van het leven – hetgaat over eiwitten en suikers, vetten en vitamines,enzymen, micro-organismen en ggo’s …)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Interdisciplinaire benaderingTechnische processen hebben in de realiteit eeninterdisciplinair karakter: 2 voorbeelden1 een architect heeft in de realisatie van een opdracht1 een architect heeft in de realisatie van een opdrachtelementen uit bouwkunde, wetgeving, ruimtelijkeplanning, projectmanagement, communicatie,administratie, … nodig

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Interdisciplinaire benaderingTechnische processen hebben in de realiteit eeninterdisciplinair karakter: 2 voorbeelden2 een productieopdracht in een onderneming gaat2 een productieopdracht in een onderneming gaatgepaard met een bundeling van commerciële,wetenschappelijke, technische, productietechnische(veiligheid, kwaliteit, milieu, ergonomie,…),psychologische, … input

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Interdisciplinaire benadering‘Doen’ en ‘denken’ zijn geen losstaande activiteiten!– taxonomiespiraal: MOEYAERT, O. (1989). Didactiek voor beroepspraktijken technische vakken. Antwerpen: Standaard educatieve uitgeverij. 161pp.

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Interdisciplinaire benaderingTransfer:Feitjes versus transfer: voorbeelden1. waterturbine – schroef (bouw ifv medium)2. generator – elektrische motor (‘zelfde bouw’ –omgekeerde werking)3. vleugel vliegtuig – wieken windmolen4. sterke constructies5. techniekprocessen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Interdisciplinaire benaderingTransfer:Feitjes versus transfer: voorbeelden6. enzymen7. elektriciteitcentrale vs principes elektriciteitsproductie8. systemen bestuderen9. turbines versus medium10. logistiek…

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Projectmatig werken (lessenreeks)– thematisch werken ontaardt vlug in eensamenraapsel van inhoudselementen– een interdisciplinaire aanpak krijgt doelgerichtheiddoor introductie van projectmatig werken– systematiek in algemeen vormendtechnologieonderwijs moet gericht zijn op de koppelingmet:• authentieke technische toepassingsgebieden• authentieke processen– projectwerk is een didactische werkvorm …– didactische structuur van een project (volgende dia)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Projectmatig werken (lessenreeks)– didactische structuur van een techniekproject• Fase 1: kennismaking met project en toepassingsgebied•Fase 2: onderzoeken en oefenen: samenhangendekennisopbouw in functie van o.a. technisch proces• Fase 3: technisch proces met focus op ontwerpen, maken,gebruiken …• Fase 4: techniek en maatschappij - nadenken over techniek: o.a.effectenonderzoek

BEGRIJPENHANTEREN DUIDENIn grove lijnen …

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Projectmatig werken (lessenreeks)– techniekproject versus TP– Techniekproject:• een didactische werkvorm om techniek op een authentieke ensamenhangende manier vanuit één of meerderetoepassingsgebieden te realiseren– Technisch proces:• didactisch vereenvoudigd stappenplan (practicum) om eenprobleem op te lossen vanuit een behoefte door te ontwerpenen te maken

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Krachtlijnen - synthese– onderwijsprocessen gebaseerd op authentiekecontexten en processen– interdisciplinaire benadering van systemen enprocessen– gericht op oriëntatie en enthousiasmering van deleerling– gericht op het ontwikkelen van competentegebruikers van techniek– gericht op het realiseren van transfer– competentiegerichte aanpak te realiseren binnenleerkrachtige leeromgevingen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• 9. Processen: fasen- en stappenplannen -> transfer– doelenmatrix: niet-techniek-specifieke practica

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– doelenmatrix: niet-techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN1. onderzoekend practicum (inducerende werkvorm)1. wat gaan we onderzoeken? (onderzoeksvraag)2. hoe gaan we dit onderzoeken?3. experiment uitvoeren4. besluitvorming5. nadenken over het onderzoek

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– doelenmatrix: niet-techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN2. instrumenteel practicum (inducerende werkvorm)1. globale waarneming2. analyseren (informeren)3. zelf uitvoeren (feedback)4. fouten analyseren5. fouten verbeteren

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– doelenmatrix: niet-techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN3. oefeningen (deducerende werkvorm)1. probleemstelling2. oplossingen zoeken3. uitvoeren4. testen5. evalueren

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practica• creativiteit: (heeft niets te maken met ‘decoreren’)– divergerend denken (veel mogelijkheden)– convergerend denken (juiste keuzes maken)– juiste kennis verzamelen– rekening houden met eisen• psychomotorisch handelen:– specifieke technische handelingen voldoende juist ennauwkeurig uitvoeren– juiste technische hulpmiddelen veilig (...) gebruiken– ontwikkelen van psychomotorische vaardigheden• authenticiteit:– levensecht en integrerend (versch. domeinen)– werkelijkheidsgetrouwe realisatie, ontwerp, onderzoek– systeem kaderen in cultuur– + en – effecten van techniek op mens, natuur en milieu

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practica

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practica• 1, 2 en 4: ONTWERPEN• 3: TECHNISCH PROCES• 5 en 6: MAKEN• 7: EFFECTENONDERZOEKPSYCHOMOTORISCH HANDELEN

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: onderbelichten van de 3 middelenpsychomotorisch handelen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: onderbelichten van middelen‘design’

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practicaFASENPLAN1. technisch proces1. behoeftefase2. ontwerpfase (zie deelstappenplan ‘ontwerpen’)3. realisatiefase (zie deelstappenplan ‘productie’)4. ingebruiknamefase of actualiseringfase5. evaluatiefase

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN1. ontwerpend practicum (ontwerpproces)1. wat moeten we ontwerpen? (ontwerpprobleem)2. waaraan moet het voldoen? (eisenprogrammaopstellen)3. oplossingen zoeken4. een model (=prototype) bouwen5. evalueren en bijsturen

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN2. productief practicum (Maakproces)1. product bepalen: wat moeten we maken?2. proces bepalen: de werkvoorbereiding3. praktische realisatie4. producttest: we evalueren het gemaakte voorwerp5. procesevaluatie: hoe kunnen we beterproduceren?

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Processen: fasen- en stappenplannen– middelenmatrix: techniek-specifieke practicaSTAPPENPLANNEN3. practicum effectenonderzoek2. wat gaan we onderzoeken?3. verkenning van de technologie4. inschatten van de gevolgen op maatschappij5. beoordelen van de gevolgen6. voorstellen voor bijsturing

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Systemen: transfer– dynamische systemen: steeds invoer van energie• mens• plantbiologie• stoommachine• boormachine• elektrische auto …techniek– statische systemen: structuren• driepuntsverbinding• boogvorm• schuim• ...

Bionica

Bionica

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Dynamische systemen– systeemschema: transfer

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Dynamische systemen– energieomvormingsschema: transfer

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Dynamische systemen– Identiteitskaart systeem: transfer

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Dynamische systemen– Systeem en deelsystemen: transfer

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen:competentiegericht onderwijs– elk proces (en deelproces) spreekt een andere leerstijl /intelligentie aan– elk practicum spreekt een andere leerstijl /intelligentie aan– elke werkvorm spreekt een andere leerstijl /intelligentie aan– tijdens het doorlopen van specifieke techniekprocessen,practica en werkvormen ontdekken de leerlingen huntalenten of versterken deze– gezien het ruime gamma practica kunnen de leerlingenzowel cognitieve, psychomotorische als attitudinaletalenten bij zichzelf exploreren– Een keuze voor een ‘specifieke (technische) richting’wordt zo een ruim onderbouwde keuze – een positievekeuze en dus niet een zoveelste illustratie van hetwatervalsysteem (= negatieve keuze)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen:competentiegericht onderwijsHet ontwikkelen en demonstreren van competenties inhet vakgebied techniek (en andere) betekent hetgeïntegreerd verwerven van 4 categorieën vanvaardigheden• toegankelijke domeinspecifieke kennis• cognitieve strategieën• metacognitie• affectieve componenten

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Domeinspecifieke kennis• leerinhouden zoals verschijnselen, feiten metsamenhang, symbolen, definities, formules,begrippen, wetten, algoritmen …• soorten kennis:– wat-kennis = declaratieve kennis: kennis dieopgeslagen ligt in de vorm van concepten (wetenwat logistiek is, weten wat de 5 fasen van hettechnisch proces zijn …)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Domeinspecifieke kennis• leerinhouden zoals verschijnselen, feiten metsamenhang, symbolen, definities, formules,begrippen, wetten, algoritmen …• soorten kennis:– wat-kennis = declaratieve kennis– hoe-kennis = procedurele kennis: handelingendie men moet verrichten om verbanden te bepalen,begrippen te identificeren, verschijnselen teherkennen … (het is niet omdat je de 5 fasen vanhet TP kent dat je ze daarom herkent kunttoepassen in een concrete situatie)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Domeinspecifieke kennis• Verschil tussen lerenden:voorkennis:» meer of minder» goed of slecht gestructureerd» meer of minder beschikbaar» juist of minder juist» declaratieve kennis: misconcepties(misvattingen)» procedurele kennis: ‘buggy procedures’(foute procedures)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Rol van domeinspecifieke kennis• Vakinhoudelijke kennis speelt een belangrijke rolbij leren, denken en problemen oplossen:leren is een actief en constructief proces• >> samenhangende kennis met transfer(feitjes)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Rol van domeinspecifieke kennis• Vakinhoudelijke kennis speelt een belangrijke rolbij leren, denken en problemen oplossen:leren is een actief en constructief proces• >> samenhangende kennis -> betergeorganiseerd

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Rol van domeinspecifieke kennis• Vakinhoudelijke kennis speelt een belangrijke rolbij leren, denken en problemen oplossen:leren is een actief en constructief proces• >> samenhangende kennis -> betergeorganiseerd -> actievere kennis

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Rol van domeinspecifieke kennis• Vakinhoudelijke kennis speelt een belangrijke rolbij leren, denken en problemen oplossen:leren is een actief en constructief proces• >> samenhangende kennis -> betergeorganiseerd -> actievere kennis ->

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs1. Rol van domeinspecifieke kennis• Vakinhoudelijke kennis speelt een belangrijke rolbij leren, denken en problemen oplossen:leren is een actief en constructief proces• >> samenhangende kennis -> betergeorganiseerd -> actievere kennis ->

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs2. Cognitieve strategieën• dit zijn leer- en denkstrategieën om nieuweinformatie op te nemen, te verwerken of op teslaan

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs2. Cognitieve strategieën• indien betrekking op het oplossen van problemen:probleemoplossingsstrategieën ofheuristieken– Heuristiek: door een aantal stappen te zetten(zoekstrategieën) hoop je een bepaald probleemop te lossen (TP, ontwerpen, maken …) –verhogen wel sterk de kans door systematiek enplanmatigheid! Deskundigen bedienen zich vandeze strategieën!– Algoritme: een stappenplan om tot eendoelgericht resultaat te komen (handleiding bijbenzine tanken) = pasklare oplossing

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs2. Rol van cognitieve strategieën• Leerstrategieën:verband tussen het toepassenvan leerstrategieën en leerresultaat– hoe meer strategieën hoe beter het leeresultaat– leerstrategieën geen effect opreproductievragen (feitenkennis) …– … wel op synthese- (door bv te onderlijnen) entoepassingsvragen (maken conceptueel netwerkin samenvatting of schema)

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs3. Metacognitie• metacognitieve kennis– iedereen weet min of meer hoe hij/zij denkt enleert (eigen vermogen van onthouden, leren,redeneren, problemen oplossen …)– iedereen kan min of meer de moeilijkheid vanleertaken inschatten (woord herkennen < zelfwoord genereren)– iedereen kan min of meer de effectiviteit van eenleerstrategie en manier van probleemoplosseninschatten (‘iets uitleggen’ of ‘regelmatig herhalen’zijn goede manieren van doen)• deze kennis kan goed of fout zijn …

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs3. Metacognitie• metacognitieve denkbeelden van lerenden– primitief concept: leren = volstoppen = ‘losseweetjes’– geavanceerd concept: abstraheren vanbetekenisvolle verbanden zoals ‘transfer’ en‘gebruik van ‘modellen’» leren = zelf opbouwen van kennis en inzicht» hanteren van betekenisgerichte strategieën» intelligentie = geheel van vaardigheden datdoor leren en inzet (!) uitgebreid en verbeterdwordt

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs3. Rol van metacognitie• metacognitieve processen– denkactiviteiten die het leer- en denkprocesreguleren (welke leerstrategie gebruiken enwaarom …)– voorbeelden van metacognitieve vaardighedenzijn:» plannen van het leer- en oplossingsproces» leerproces bewaken» verifiëren» verbeteren» reflecteren …

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Talenten ontdekken en ontwikkelen: competentiegerichtonderwijs4. Rol van affectieve componenten• Het affectieve: een scala aan vakgebonden (opzich of een onderdeel)– gevoelens– houdingen– emotievolle denkbeelden / overtuigingen(angst, vreugde, trots …)• Deze componenten oefenen een sterke invloed uitop het aanpakken van problemen (duur,intensiteit, inspanningen) en dus op hetleerresultaat!– plezier goede resultaten– angst - invloed op resultaten

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• Techniekmeter1. Drie dimensies beoordelen• verhogen psychomotorisch handelen• probleemoplossend denken en handelen• authenticiteit

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• 12. Techniekmeter2. Drie dimensies beoordelen• Het

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• 12. Techniekmeter• Het

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• 12. Techniekmeter1. Rol• Het

STANDAARDEN TECHNIEKVRAGEN EEN RIJKE DIDACTIEK• 12. Techniekmeter3. Grafische voorstelling