Open artikel de Architect - BAVAVLA

Thema Renovatie en transformatieOp de meest publieke, zuidwestelijke hoek van Blok iv voegt Mulders vandenBerk Architecten acht woningen samen tot café-restaurant.De blinde gevels van de bergingen worden doorgebroken om ruimte te creëren voor ateliers en een community shop van Stichting Bijlmer Style.Het ontwerp is van Urban Symbiose.Voor eigenaar Ymere en Stadsdeel Zuidoost staat in 2007 detoekomst van het door architect Frans van Gool ontworpenHeesterveld vast. Sloop gevolgd door nieuwbouw is in hunogen het enige redmiddel voor de sociale problemenvan het complex uit 1982, dat bestaat uit middelhoge,carrévormige blokken met portiekwoningen rondomgeschakelde binnenhoven. Twee jaar later ziet de wereld erheel anders uit en is de woningcorporatie genoodzaakt devoorgenomen strategie voor Heesterveld te herzien en denieuwbouwplannen, die deel uitmaken van de grootschaligevernieuwingsoperatie in de Bijlmer, op de lange baan teschuiven.Heesterveld Creative CommunityYmere vroeg Eva de Klerk, projectbooster en initiator vande Kunststad op de Amsterdamse ndsm-werf, een plan temaken voor de herontwikkeling van het gebouwencomplexvoor de jaren tot aan de nieuw geplande sloopdatum in 2017.Na een grondige analyse kwam De Klerk tot de conclusie datde alom vertegenwoordigde creatieve sector in dit deel vanAmsterdam sterk de behoefte heeft zichzelf te profileren,maar dat de middelen daarvoor ontbreken. Ze heeft eenplan van aanpak geschreven om Blok IV van Heesterveldom te vormen tot de Heesterveld Creative Community(hcc): een creatieve en culturele hotspot voor kunstenaars,studenten, creatieve ondernemers en oorspronkelijkebewoners. Ymere stemt in met de plannen en zegt toe dehuuropbrengst van vijf jaar, anderhalf miljoen euro, aante wenden voor de realisatie van tachtig woonwerk- enbedrijfsruimtes en ondersteunende, publieke functies alshoreca en een wijkwinkel.Om het project aan te jagen, stelt De Klerk vanuit haarnetwerk het zogenaamde H-Team samen. Vanaf april 2010is dit creatieve collectief samen met bewoners en lokaleondernemers verantwoordelijk voor de werving en selectievan nieuwe bewoners, het opzetten van de programmering,het werven van fondsen, het smeden van allianties en hetvormgeven van bouwprojecten. Vanuit haar ervaring metbottom-up stadsontwikkeling en community building werktDe Klerk met haar team toe naar een situatie waarin deprogrammering en het beheer volledig in handen komenvan de oude en nieuwe bewoners. “Een hotspot maak jeimmers niet, die moet van binnenuit ontstaan.” In de loopvan 2013 draagt het H-Team zijn werkzaamheden over aande bewonersvereniging hcc. Om dit voorspoedig te latenverlopen, worden huurders in Blok iv bewust geselecteerdop hun toegevoegde waarde voor de gemeenschap en demate waarin zij zich door ondernemerschap onderscheiden.Inmiddels bestaat hcc uit een bont gezelschap vanoorspronkelijke bewoners, beeldend kunstenaars, dichters,fotografen, muzikanten, producers en vormgevers. Dekracht van het concept ligt volgens De Klerk in het feit dater nu in Heesterveld mensen wonen die bewust voor deplek kiezen en voor het leven dat daarbij hoort. Een grootverschil met de oorspronkelijke bewoners, die vaak niet uiteigen wil in Heesterveld zijn terechtgekomen.De metamorfose van HeesterveldDe transformatie van Heesterveld is op het moment involle gang. Dankzij een aansprekende programmering dieinspeelt op de behoeften in de wijk en de stad als geheel, ishcc inmiddels een cultureel ankerpunt in de Bijlmer. Met hetuitgebreide (online) netwerk van de creative community alsbasis worden activiteiten georganiseerd als de maandelijksenetwerkbijeenkomsten H-Talk, Poetry Lounges en StorageSpace Exhibitions. Hoogtepunten tot nu toe zijn het driedaagsefestival ‘Heesterveld Leeft’ en hiphopfestival ‘Op deBlock’, dat in september 2012 meer dan duizend bezoekersnaar de binnenplaats van hcc trok.Het recent opgeleverde gevelkunstwerk van grafisch vormgeveren lid van het H-Team Floor Wesseling is de eerste visuelemanifestatie van de metamorfose van Heesterveld. Het kleurigelijnenspel is gebaseerd op de beeldtaal van de jaren tachtigen benadrukt richting de buitenwereld de collectiviteit vande broedplaats en rondom de binnenplaats de individualiteitvan de huurders en woningen. In de loop van dit jaar krijgenook twee andere bouwprojecten vorm. Op de meest publieke,zuidwestelijke hoek van Blok iv voegt Mulders vandenBerkArchitecten acht woningen samen tot café-restaurant. De blindegevels van de bergingen worden naar een plan van UrbanSymbiose doorgebroken om ruimte te creëren voor ateliersen de community shop van Stichting Bijlmer Style, die als doelheeft creatief talent in Amsterdam-Zuidoost te ondersteunenen die zelf meer zichtbaar wil zijn in de wijk.De architectuur van Heesterveld lijkt alle ingrepen uitstekendte verdragen. Dankzij het strakke stramien vanprefab betonnen gevelelementen, waarin vierkante ramenen halfronde balkons elkaar afwisselen, manifesteren debouwblokken zich als een driedimensionale matrix. Hierinzijn ruimtelijke aanpassingen als het samenvoegen vanwoningen, maar ook andere vormen van gebruik op eenvanzelfsprekende wijze in te passen.72 de Architect, april 2013 de Architect, april 2013 7 3