We leren je graag een lesje!

BSO
PO
VO
MBO
Wij leren
je graag
een lesje
HBO
HBO
De educatieve programma’s van het Nationaal Onderwijsmuseum

WELKOM!
In een levendige en veelzijdige tentoonstelling laat het Onderwijsmuseum de vele aspecten
van onderwijs en de invloed hiervan op (jeugd)cultuur zien. Persoonlijke verhalen, actuele
gebeurtenissen en de ontwikkeling van onderwijs(geschiedenis) in het heden, verleden en
toekomst scheppen de context voor inspirerende, interactieve museumprogramma’s.
3
Het Nationaal Onderwijsmuseum biedt educatieve programma’s voor alle leeftijden. De programma’s
sluiten aan bij de diverse kern- en leerdoelen in het onderwijs. Begeleid door ervaren, professionele
museumdocenten kunt u uw leerlingen kennis laten maken met een nieuwe kant van het onderwijs en
nieuwe vaardigheden laten ontwikkelen. Voor zowel BSO’s, voortgezet-, beroeps- en hoger onderwijs
als voor volwassenen zijn leerzame en uitdagende programma’s samengesteld. In deze handzame
folder vindt u een actueel overzicht van ons aanbod.
Wilt u een programma boeken of heeft u interesse in een programma op maat? Neem contact
op met de afdeling Educatie per e-mail via educatie@onderwijsmuseum.nl of telefonisch
via 078-6326820.
2
Martine
onze vrolijke educator
boom
roos
vis
De programma’s die in het kader van onze
nieuwe tentoonstelling ‘boom roos vis, over
leren lezen en leesplezier’ zijn ontwikkeld
herkent u aan dit symbool.
Ontdek onze
lesenaanbod vanaf
buitenschoolse opvang
t/m onderwijsprofessionals

BSO
buitenschoolse opvang
VOORLEESUURTJE VOOR DE ALLERKLEINSTEN
Om de week kunnen kinderen van 2 tot 5 jaar genieten van een mooi (of grappig of spannend)
verhaal tijdens het voorleesuurtje in het museum. De kinderen beleven het verhaal mee door mee te
bewegen met wat er in het verhaal gebeurt en de geluiden te maken die in het verhaal voorkomen.
Na afloop zijn er bij het verhaal passende activiteiten.
Duur
Doelgroep
Kosten
45 minuten
kinderen van 2 tot 5 jaar
gratis, inclusief drinken en wat lekkers voor de kinderen
5
4
BSO
buitenschoolse opvang
HOERA, MET BEER IN HET MUSEUM!
Wat een feest is het om naar het museum te gaan! Zeker als er een bijzondere vriend bij ons in het
Onderwijsmuseum logeert: een heuse beer! Beer wil graag knettergekke avonturen beleven, maar
is soms een beetje bang. Kunnen de kinderen hem vinden en hem over zijn angst heen helpen? Als
beloning laat Beer jullie graag het museum zien.
Duur
Doelgroep
Kosten
60 minuten
kinderen tot 7 jaar
€ 50,- per 15 leerlingen
zoek de beer

PO
primair onderwijs
OP NAAR HET MUSEUM!
Luuk en Sophie hebben hulp nodig! De spullen van hun oma zijn kwijt. Oma was schooljuffrouw en
had nog veel mooie spullen van vroeger: een krijtbord, een muziekspeler, een leesplankje, mooie
stempels en nog veel meer. Oma heeft al deze mooie spullen aan een museum gegeven. Maar Luuk
en Sophie vertrouwen zo’n ‘museum’ niet en vragen de kinderen uit groep 1 en 2 om dit eens te
onderzoeken. Lukt het de kinderen om Luuk en Sophie gerust te stellen?
Duur
60 minuten
Doelgroep groep 1 t/m 2
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
6
PO
primair onderwijs
LETTERDANS
Welke letters ken jij al? Ga mee op avontuur in het letterbos en maak kennis met de
letters en de klanken die daarbij horen. Beleef het avontuur van woorden maken. Al
dansend komen de letters en woorden tot leven. Een activiteit in samenwerking met
Joy2dance.
Duur
60 minuten
boom
roos
vis
7
Doelgroep groep 1 t/m 4
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
v
uu r

PO
primair onderwijs
OP AVONTUUR IN HET LETTERBOS: HOE KLINKT
JOUW VERHAAL?
In deze workshop gaan de leerlingen op avontuur in het Letterbos en ontdekken
ze het plezier van lezen en schrijven. Ze schrijven een kort verhaal n.a.v. één van
de thema’s in het Letterbos. Van dit verhaal maken de leerlingen een hoorspel met
bijzondere geluidseffecten. Van alle hoorspelen wordt een mooi audioboek
gemaakt om nog eens te beluisteren in de klas of op een ouderavond.
boom
roos
vis
9
Duur
90 minuten
Doelgroep groep 3 t/m 5
Kosten
€ 75,- per 15 leerlingen
Dit programma
kan ook bij u op
locatie worden
verzorgd.
8
PO
primair onderwijs
SCHOOL IS VAN ALLE TIJDEN
Een interactieve en levendige reis door het onderwijs van vroeger en nu. Wat zijn de verschillen en
overeenkomsten tussen de school van vroeger en die van nu? Hoe zit het met de straffen van nu en
in de achttiende eeuw? Tijdens deze rondleiding duiken leerlingen in de wereld van het onderwijs en
leren dat alles wat zij nu doen, ergens in het verleden ook gedaan werd. Alleen dan net ietsje anders.
Duur
60 minuten
Doelgroep groep 3 t/m 8
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen

PO
primair onderwijs
GASTLES: ZO GING HET VROEGER OP SCHOOL
aap
Het museum komt naar je toe! Tijdens dit bezoek laten onze enthousiaste museumdocenten de
leerlingen (bijna) voelen hoe hard de (lijf-)straffen vroeger waren, vertellen ze over kattenkwaad
en leren de kinderen alles over het Aap-Noot-Mies-plankje bij het leren lezen. Natuurlijk hoort het
maken van een ouderwets dictee met een kroontjespen erbij. Kortom, beleef het onderwijs van
vroeger in je eigen school van nu.
zus
11
Duur 60 minuten
Doelgroep groep 3 t/m 8
Kosten € 80,- per klas (excl. reiskosten)
10
PO
primair onderwijs
DANS MEE MET HET VERHAAL
Na een korte, interactieve rondleiding door het Letterbos, maken we kennis met een
nieuw verhaal. Al dansend en onder begeleiding van dansdocent Alice van Ballegooie
komt het verhaal tot leven. Dit programma kan ook bij u op locatie worden verzorgd.
Duur
60 minuten
Doelgroep groep 5 t/m 6
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
Workshop in samenwerking met Joy2dance
noot
boom
roos
vis
Dit programma
kan ook bij u op
locatie worden
verzorgd.
kees

PO
MIDDELEEUWSE PRAKTIJKEN
Duik samen met uw leerlingen in de middeleeuwen! Tijdens een interactieve
Dit programma
primair onderwijs
rondleiding leren ze over kloosterscholen, ontmoeten ze Karel de Grote en volgen ze
een lesje Latijn. In een workshop ervaren de leerlingen hoe het is om monnikenwerk
te verrichten - met niets anders dan ganzenveer, inkt en perkament. Een leerzaam en
actief programma dat aansluit bij de Canon van Nederland en het tijdvak van monniken
en ridders.
kan ook bij u op
locatie worden
verzorgd.
13
Duur
60 minuten
Doelgroep groep 5 t/m 6
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
12
PO
primair onderwijs
VOOR HETZELFDE GELD
Eén op de tien kinderen in Nederland leeft onder de armoedegrens. Dat is gemiddeld drie kinderen
per klas. Wat is de waarde van geld en wat heeft het voor invloed op je leven als je minder te
besteden hebt? In Voor hetzelfde geld voeren leerlingen een interactieve opdracht uit en ontdekken
ze spelenderwijs de antwoorden op deze vragen. Een inspirerende en maatschappelijke rekenles.
Duur
60 minuten
Doelgroep groep 6 t/m 8
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
oefen schrijven
met een ganzenveer
en inkt

14
PO
primair onderwijs
GRIEZELBUS-ESCAPEROOM
Na een spannende speurtocht door het Letterbos en de tentoonstelling komen de
leerlingen in De Griezelbus-escaperoom. In de Griezelbus moeten ze een raadsel
oplossen om te kunnen ontsnappen. Lukt ze het de code te kraken? Naast de
speurtocht maken de leerlingen ook een echt griezelrijm!
Duur
60 minuten
boom
roos
vis
Doelgroep groep 6 t/m 8
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
PO
primair onderwijs
JEUGDJOURNAAL 2.0
Tijdens dit programma zijn de leerlingen journalisten en gaan ze in kleine groepjes een reportage
maken over het onderwijs van vroeger - en van nu. Na een korte rondleiding door studio 2.0 (het
museum), krijgen de leerlingen een iPod en een professionele microfoon mee. De afzonderlijke
reportages vormen samen Jeugdjournaal 2.0 dat de leerlingen in de klas kunnen terugkijken.
Duur
75 minuten
Doelgroep groep 7 t/m 8
Kosten
€ 62,50 per 15 leerlingen
maak zelf een reportage
met een professioneel
microfoon
15

VO
voortgezet onderwijs
DUURZAAM
Afval vormt wereldwijd een steeds groter probleem: het wordt snel geproduceerd, maar verdwijnt
slechts langzaam. In Duurzaam leren leerlingen wat zij aan dit probleem kunnen doen en leren ze
zelf biologisch afbreekbaar plastic te maken. De leerlingen duiken in de onderwijsgeschiedenis om
oplossingen te vinden voor de uitdagingen van nu.
Duur
120 minuten
Doelgroep klas 1 t/m 2
Kosten
€ 100,- per 15 leerlingen
17
16
VO
voortgezet onderwijs
GRIEZELBUS-ESCAPEROOM
Na een spannende speurtocht door het Letterbos en de tentoonstelling komen de
leerlingen in De Griezelbus-escaperoom. In de Griezelbus moeten ze een raadsel
oplossen om te kunnen ontsnappen. Lukt ze het de code te kraken? Naast de
speurtocht maken de leerlingen ook een echt griezelrijm!
Duur
60 minuten
Doelgroep klas 6 t/m 8
Kosten
€ 50,- per 15 leerlingen
boom
roos
vis
Dit programma
kan ook bij u op
locatie worden
verzorgd.

18
VO
voortgezet onderwijs
BEELD EN BOODSCHAP
De workshop ‘Beeld en Boodschap’ maakt leerlingen weerbaarder tegen digitale informatiebubbels en
fake news. In een voorbereidende les op school ontdekken leerlingen het verschil tussen reclame en
propaganda en leren hoe ze de boodschap áchter het beeld kunnen ontdekken. De aansluitende workshop
o.l.v. een museumdocent vindt ook op school plaats. Leerlingen maken beeldanalyses aan de hand van
een interactieve virtual reality-demonstratie en uniek historisch beeldmateriaal. De nieuw verworven
beeldgeletterdheid maakt leerlingen weerbaarder tegen digitale informatiebubbels en fake news.
Duur
Doelgroep
Kosten
120 minuten
klas 1t/m 6 vo en mbo
€ 100,- per 15 leerlingen
MBO
HBO
voortgezet onderwijs
HELD VAN JOUW VERHAAL
De workshop begint met het maken van een bijzondere en unieke belevingswereld.
In die zelfgemaakte omgeving gaan de leerlingen in groepjes het avontuur aan; in een
spelsituatie worden leerlingen geconfronteerd met uitdagingen en problemen die ze
moeten oplossen. Elk verhaal is uniek en de leerling bepaalt hoe het afloopt. Na het spel
schrijven de leerlingen hun verhaal op. Alle verhalen kunnen worden opgenomen in een
klassikaal audioboek. De spelmethode is gebaseerd op ‘Dungeons and Dragons’.
Duur
90 minuten
Doelgroep klas 1 t/m 6
Kosten
€ 75,- per 15 leerlingen
boom
roos
vis
Dit programma
kan ook bij u op
locatie worden
verzorgd.
19

VO
voortgezet onderwijs
HEEL HOLLAND EXPOSEERT
In Heel Holland Exposeert leren leerlingen met authentieke collectiestukken zelf een expositie te
maken. De leerlingen strijden in teams tegen elkaar - en tegen de tijd! Welk team scoort het hoogst
op inhoud, vormgeving en presentatie?
Duur
Doelgroep
Kosten
90 - 120 minuten (flexibel)
klas 1 t/m 6 vo
€ 75,- per 15 leerlingen
21
20
VO
MBO
HBO
ONDERWIJS, OVER VROEGER, VOOR LATER, VAN NU
Een reis ter inspiratie en ter verbreding van de horizon. Studenten gaan met zevenmijlslaarzen door
de onderwijsgeschiedenis en maken onderweg kennis met de rijkdom van het Nederlandse onderwijs
aan de hand van enkele topstukken uit onze collectie. Een interactieve en levendige reis door het
onderwijs van vroeger en nu.
voortgezet onderwijs
Duur
Doelgroep
Kosten
60 minuten
vo, beroeps- en hoger onderwijs
€ 75,- per 15 studenten

22
MBO
HBO
voortgezet onderwijs
OVER LEZEN EN LEESPLEZIER
Na een interactieve rondleiding door de tentoonstelling over de ontwikkeling van het
leesonderwijs, gaan de studenten aan de slag met competenties rondom het thema
leesbevordering. Waarom is lezen onmisbaar? Hoe draagt lezen bij tot persoonlijke
groei? Wat is het belang van tekstbegrip en wat zijn de daarmee samenhangende
deelvaardigheden? De studenten leren op welke manier ze het leesonderwijs kunnen
versterken en gaan zelf aan de slag om de opgedane kennis te verwerken in een
eigen les.
Duur
Doelgroep
Kosten
90 minuten
studenten onderwijsassistent, beroeps- en hoger onderwijs
€ 100,- per 15 studenten
boom
roos
vis
MBO
BOOM ROOS VIS
Ontdek onder leiding van een museumdocent de geschiedenis van het leesonderwijs.
HBO boom
Maak kennis met Frater Caesarus Mommers, ‘de leesvader van Nederland’ die aan de
Onderwijsprofessionals
wieg stond van ‘Veilig Leren Lezen’, de meest gebruikte leesmethode in Nederland en
Vlaanderen. Leer alles over de ontwikkeling van deze leesmethode, die ooit begon met
het iconische drieluik ‘boom roos vis’.
Duur 60 minuten
Doelgroep studenten onderwijsassistent, beroeps- en hoger onderwijs
Kosten € 75,- per 7 personen
roos
vis
23

U BENT WELKOM
Vergaderen op een exclusieve locatie?
Uw presentatie in een uniek monumentaal
pand uit 1939? Uw bijeenkomst te midden
van de grootste en meest toonaangevende
onderwijscollectie ter wereld? Ook dan
bent u van harte welkom in het Nationaal
Onderwijsmuseum.
Kijk op de website onder ‘zaalverhuur’ voor
meer informatie of neem contact op via
m.sharabani@onderwijsmuseum.nl.
TEAMUITJE
Een teamuitje naar het Onderwijsmuseum? Dat kan!
Laat u inspireren door de bijzondere, zeldzame en
mooie objecten uit onze collectie en neem deel aan
eigentijdse programma’s. Word museumjournalist,
leef u uit als tentoonstellingsbouwer, volg een
inspirerende rondleiding of neem deel aan een pubquiz
of een dictee. Bekijk de toffe mogelijkheden op onze
website. Een lekkere versnapering en/of een borrel in
ons gezellige museumcafé maakt uw uitje helemaal
compleet!
BEREIKBAARHEID
Het Nationaal Onderwijsmuseum ligt
vlakbij NS Station Dordrecht en op geringe
loopafstand van het centrum. Het museum
is ook goed bereikbaar met de auto: er is
ruime parkeergelegenheid in de buurt.
INFORMATIE EN RESERVERINGEN
Enthousiast geworden? Neem dan contact op
met Ruud Stolwijk van de afdeling Educatie
voor het reserveren van een programma.
Ruud is bereikbaar via:
r.stolwijk@onderwijsmuseum.nl.
Ruud
Nationaal Onderwijsmuseum
Burgemeester de Raadtsingel 97 • 3311 JG Dordrecht
078 - 632 68 20 • info@onderwijsmuseum.nl
.nl