You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Maandelijks<br />
P006567<br />
Afgiftekantoor<br />
3000 Leuven<br />
www.<strong>rotary</strong>belux.org<br />
<strong>471</strong> 04 | 2024<br />
Bosecoloog Bart Muys:<br />
‘Zuid-Europese bomen<br />
kunnen onze bossen redden’<br />
Rotaryclubs aan het einde<br />
van de wereld<br />
Zeven decennia overleven<br />
in een ijzeren long<br />
© freshidea / Adobe Stock
LEARN<br />
and LEAD<br />
with the<br />
ROTARY<br />
LEARNING<br />
CENTER<br />
Build personal and professional skills and<br />
prepare for leadership roles through online<br />
courses in the Rotary Learning Center.<br />
You’ll find lots of courses that let you learn<br />
at your own pace and in your own space!<br />
ENGAGING COURSES<br />
• Interactive features<br />
• Quizzes that help you apply<br />
what you’ve learned<br />
• Opportunities to track your<br />
progress and earn badges,<br />
points, and certificates<br />
FACILITATE YOUR LEARNING<br />
• Learning Plans: A series of related<br />
courses that let you more deeply<br />
explore a role or topic<br />
• Learning Topics: Collections of<br />
links, files, and courses related<br />
to specific subjects that you can<br />
contribute to and access<br />
Learning Center courses are<br />
included in your membership.<br />
Visit the Learning Center<br />
today at <strong>rotary</strong>.org/learn.
INHOUD<br />
© Smileus / Adobe Stock<br />
12<br />
IN<br />
Sinds RI-voorzitter Ian Riseley in 2017 vroeg om één boom per Rotariër<br />
te planten, gaven ook bij ons tal van clubs gehoor aan die oproep. Geen<br />
overbodige luxe, want Vlaanderen heeft dringend behoefte aan meer<br />
bos. Bosecoloog Bart Muys (KU Leuven) trekt aan de alarmbel maar biedt<br />
ook enkele uitdagende perspectieven om de situatie recht te trekken.<br />
ROTARY INTERNATIONAL<br />
4 Boodschap van de RI-voorzitter<br />
5 Boodschap van de DG 2150<br />
6 Clubs aan het einde van de wereld<br />
8 Het vlindereffect: milieuproject krijgt vleugels<br />
9 Foundation & RI Convention<br />
10 De Rotarywereld in actie<br />
DE FRANSTALIGE SECTIE…<br />
onder meer een artikel over YEPstudenten<br />
uit D 2150 die zich<br />
inzetten voor het klimaat en een<br />
kennismaking met de Rotaractclubs<br />
van D 2160.<br />
MAGAZINE<br />
12 ‘Zuid-Europese bomen kunnen onze bossen redden’<br />
15 Zeven decennia overleven in een ijzeren long<br />
16 Trapsgewijs vechten tegen Parkinson<br />
18 Rotarytijdschriften in het digitale tijdperk<br />
19 Boeken<br />
20 100 jaar surrealisme<br />
CLUBS<br />
24 ‘Stadsbos bevordert levenskwaliteit’ (Gentse clubs)<br />
25 Face Time 2024: de vele facetten van AI (Rc Kortrijk)<br />
26 Bibcyclet brengt boeken bij de jeugd (Rc Dendermonde) –<br />
Rc Sint-Truiden wordt eerste 100% PPS-club<br />
27 AGENDA<br />
ALSO ON TABLET<br />
"Rotary Belux"<br />
Niet-ondertekende artikels komen van de redactie.<br />
A publication of Rotary<br />
Global Media Network<br />
3
PRESIDENT’S MESSAGE<br />
Gordon McInally<br />
RI-voorzitter<br />
Verandering van binnenuit<br />
De wereld snakt momenteel naar vrede. Het Midden-Oosten<br />
is in jaren niet zo onstabiel geweest.<br />
De oorlog in Oekraïne is de grootste in Europa sinds de<br />
Tweede Wereldoorlog. Er is militaire beroering in Soedan<br />
en delen van Centraal-Afrika. Bijna elk continent<br />
heeft te maken met een groot gewapend conflict.<br />
Rotary heeft een vitale rol te spelen in het bevorderen<br />
van vrede - ik zeg vaak dat Rotary net zo agressief<br />
moet strijden voor vrede als de oorlogvoerende partijen<br />
voor de overwinning. Deze gedachte strookt<br />
met onze visieverklaring: ‘Samen zien we een wereld<br />
waarin mensen zich verenigen en actie ondernemen<br />
om blijvende verandering te creëren - over de hele<br />
wereld, in onze gemeenschappen en in onszelf.’ Die<br />
laatste oproep mogen we nooit uit het oog verliezen:<br />
om verandering teweeg te brengen in de wereld,<br />
moeten we verandering van binnenuit stimuleren.<br />
Het is aan ons om verzoening voorop te stellen, ook<br />
onder elkaar. Wat hebben we eraan om elkaars goede<br />
bedoelingen in twijfel te trekken en harde conclusies<br />
te trekken? Als we ons beledigd of geraakt voelen<br />
door bepaalde uitlatingen, laten we dan niet meteen<br />
in het verweer gaan, maar met oprechte belangstelling<br />
peilen naar de oorzaak of achtergrond ervan. Zo kunnen<br />
we een eventuele breuk vermijden of herstellen.<br />
Als we een baken willen zijn voor de wereld, laten we<br />
dat dan eerst zijn voor elkaar. Laten we elkaar bijstaan<br />
om meer begrip en zinvolle alternatieven te vinden<br />
voor woorden die pijn doen en wantrouwen veroorzaken.<br />
En laten we vasthouden aan onze principes,<br />
maar nooit twijfelen aan elkaars diepe intentie om<br />
conflicten te beëindigen in plaats van aan te wakkeren.<br />
Ik denk daarbij aan een toespraak die de Amerikaanse<br />
senator Robert Kennedy hield op 4 april 1968, de dag<br />
waarop Martin Luther King werd vermoord. Kennedy<br />
sprak in Indianapolis, in een overwegend Afro-Amerikaanse<br />
buurt waar de mensen nog niet op de hoogte<br />
waren van de feiten.<br />
Hij deelde het vreselijke nieuws mee en prees Martin<br />
Luther King voor alles wat hij had gedaan voor gerechtigheid<br />
en vrede. En toen stak hij een hand uit<br />
naar de woedende, rouwende menigte. Hij zei: ‘Tot<br />
degenen onder jullie die zwart zijn en in de verleiding<br />
komen om alle blanken te gaan haten door deze afschuwelijke<br />
daad, kan ik alleen maar zeggen dat ik<br />
diep vanbinnen hetzelfde soort gevoel herken. Er is<br />
ook in mijn familie iemand vermoord.’ Het was de<br />
eerste keer dat hij publiekelijk sprak over de moord op<br />
zijn broer, president John F. Kennedy. En terwijl er in<br />
veel Amerikaanse steden die nacht geweld uitbarstte,<br />
gebeurde dat niet in Indianapolis.<br />
In tijden van crisis en wanhoop hebben we empathie<br />
het hardst nodig. Empathie is het krachtigste instrument<br />
voor vrede. Het is van vitaal belang om ons<br />
nederig de eerste dappere stappen te laten zetten<br />
om hoop te brengen in de wereld.<br />
4
BOODSCHAP VAN DE DG 2150<br />
Openstaan voor<br />
nieuwe ideeën<br />
Enkele weken na de Internationale Vrouwendag<br />
(8 maart) en de ‘Soirée de la Femme au Rotary’<br />
in D 2150, die plaatsvond op 9 maart in aanwezigheid<br />
van Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib, wil<br />
ik dit voorwoord graag wijden aan de rol van vrouwen<br />
bij Rotary.<br />
Er bestaan nog steeds clubs met alleen mannen. Deze<br />
‘stoere Galliërs’ voeren argumenten aan als: ‘Onze<br />
vrouwen willen geen vrouwelijke leden aanvaarden’<br />
of ‘Onder mannen kunnen we wat meer “losgaan”.’<br />
Ik zou in deze context graag Rotary’s politiek inzake<br />
‘Diversity, Equity & Inclusion’ onder de aandacht willen<br />
brengen. Tegen de betrokken clubs zou ik zeggen:<br />
‘Als we het (nog) niet over lidmaatschap van vrouwen<br />
kunnen hebben, laten we dan op zijn minst ruimte<br />
laten voor diversiteit en verschillende profielen. Op<br />
die manier stellen we onze clubs open voor nieuwe<br />
ideeën.’<br />
Toen Rotary in 1905 werd opgericht, kwamen vier<br />
mannen met verschillende professionele achtergronden<br />
samen om op een ethische manier samen te<br />
werken. Ze hadden verschillende beroepen, nationaliteiten<br />
en religies. Vrouwen kwamen toen nog niet<br />
in beeld…<br />
DG 2150<br />
Brigitte Niset<br />
Bezoek aan Rc Gilly-Charleroi<br />
Pas in 1987 werden vrouwen toegelaten tot Rotary<br />
in de Verenigde Staten. Europa volgde in 1989, met<br />
Rc Bruxelles-Tercoigne als voortrekker in België.<br />
Vandaag zijn wereldwijd ongeveer 23% van de Rotariërs<br />
vrouwen: nog niet genoeg, maar we boeken<br />
vooruitgang!<br />
Wij kennen allemaal tal van actieve en ondernemende<br />
vrouwen, en zij spelen vaak een essentiële rol in onze<br />
organisatie. Zoals elders in de samenleving vormen<br />
ze met hun eigen specifieke talenten een waardevolle<br />
aanvulling voor een nog te overheersend mannelijke<br />
groepering.<br />
Mijn wens is dan ook dat we nog meer vrouwen mogen<br />
verwelkomen, als actieve leidinggevenden op alle<br />
niveaus van Rotary!<br />
COLOFON<br />
CEO – VERANTWOORDELIJKE UITGEVER<br />
PDG 2130 Koen Ringoot<br />
Noordzeedreef 3, 8670 Oostduinkerke<br />
SECRETARIAAT<br />
secretary@<strong>rotary</strong>beluxservices.org<br />
BESTUURSORGAAN<br />
LEDEN<br />
DG 2130 Geert Dewulf<br />
DGE 2130 Dominique Deschietere<br />
PDG 2130 Claude Hamilius<br />
CS 2130 Serge Goussaert<br />
DG 2140 Peter Wolters<br />
DGE 2140 Tony Janssens<br />
PDG 2140 Bart Purnal, voorzitter<br />
CS 2140 Arnaud D’Haen<br />
DG 2150 Brigitte Niset<br />
DGE 2150 Christian Dohogne<br />
PDG 2150 Étienne Bailly<br />
AG 2150 Jean-Luc Lebrun<br />
DG 2160 Joseph Faber<br />
DGE 2160 Vinciane Grevesse<br />
PDG 2160 Jean-Pierre Crosset<br />
CS 2160 Jean-Paul Hogenboom<br />
EREVOORZITTERS<br />
† Emiel Sanders PDG 2170<br />
Johan Verhaeghe PDG 1620<br />
Jules De Vleminck PDG 2170<br />
Paul Coppens PDG 1620<br />
Alain Van de Poel PDG 2170<br />
ADVISORY BOARD<br />
Luc Demol PDG 1620<br />
Christian Dohogne DGE 2150<br />
René Friederici PDG 1630<br />
Claude Hamilius PDG 2130, voorzitter<br />
Tony Janssens DGE 2140<br />
Koen Ringoot PDG 2130<br />
Dominiek Willemse PDG 2140<br />
REDACTIERAAD<br />
Koen Ringoot PDG 2130<br />
Steven Vermeylen<br />
Denis Crepin<br />
Evi Torfs<br />
vzw RBS D 2130-2140-2150-2160<br />
Wereldtentoonstellingslaan 68<br />
1083 Brussel<br />
tel. 02 420 35 00 – fax 02 420 11 10<br />
<strong>rotary</strong><strong>contact</strong>@<strong>rotary</strong>beluxservices.org –<br />
www.<strong>rotary</strong>belux.org<br />
LAY-OUT & DRUK<br />
Drukkerij Van der Poorten<br />
100% klimaatneutrale drukkerij<br />
Lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers.<br />
Overname verboden zonder voorafgaande toestemming.<br />
Vanwege strikte eisen naar vorm en inhoud is<br />
een nalezing van iedere tekst noodzakelijk. De redactie<br />
behoudt zich het recht voor de nodige veranderingen<br />
aan te brengen.<br />
Wie een tekst en foto(‘s) doorstuurt naar de redactie van<br />
Rotary Contact, gaat akkoord met de publicatie ervan (in<br />
print en online).<br />
5
ROTARY INTERNATIONAL<br />
Clubs aan het einde van d<br />
Ook op de meest afgelegen plekken is Rotary act<br />
Clubs aan het ein<br />
Ook op de meest afgeleg e<br />
Rc Nuuk, Groenland<br />
Mads Nordlund, zaakvoerder van guidetogreenland.com, wil<br />
niet alleen toeristen naar het grootste eiland ter wereld lokken.<br />
Hij zet zich ook in voor zijn medemensen, als lid van Rc Nuuk.<br />
De club heeft 48 leden. Best indrukwekkend, als je bedenkt dat<br />
Nuuk (de hoofdstad van Groenland) minder dan 20.000 inwoners<br />
telt en de dichtstbijzijnde stad zo’n 150 kilometer verderop ligt.<br />
‘We hebben een lijst van meer dan 20 goedgekeurde kandidaat-leden<br />
en accepteren vier mensen per keer,’ legt Mads<br />
uit. De oprichting van een Rotaractclub is nog niet aan de<br />
orde geweest in Nuuk. ‘Er zou te veel overlapping zijn met<br />
de Ladies Circle en de Ronde Tafel’, vermoedt Mads.<br />
Rc Nuuk is actief op het hele eiland. ‘Samen met een aantal<br />
jongeren hebben we een houten kerk gerenoveerd aan de<br />
oostkust. Dat stimuleerde hun gevoel voor eigenwaarde en<br />
bracht hen tegelijk een aantal ambachtelijke vaardigheden<br />
bij.’ De dichtstbijzijnde Rotaryclub, Rc Reykjavik, ligt maar<br />
liefst 1.430 kilometer verderop. Rc Nuuk onderhoudt goede<br />
<strong>contact</strong>en met Rotary in Denemarken. ‘We hebben van daaruit<br />
ook steun gekregen voor ons kerkproject’, aldus Mads.<br />
Rc Helgoland, Duitsland<br />
Leden van Rc Helgoland (Sleeswijk-Holstein) moeten minstens<br />
twee en een half uur over de Noordzee varen om een<br />
andere Rotaryclub te bezoeken. De dichtstbijzijnde club ligt<br />
immers ongeveer 60 kilometer van het eiland vandaan. In<br />
het verleden behoorde Helgoland tot Denemarken en het<br />
Verenigd Koninkrijk, maar sinds 1890 is het Duits. Er wonen in<br />
totaal 1300 mensen. ‘In zo’n kleine gemeenschap is de band<br />
tussen de Rotariërs erg sterk’, zegt clublid Bärbel Wichmann.<br />
De club van 25 leden heeft net haar 30 ste verjaardag gevierd.<br />
Ze hield het voorbije jaar verschillende fondsenwervingsacties<br />
tijdens enkele festivals op het eiland. Daarmee kon Rc<br />
Helgoland twee koffers met lesmateriaal aankopen voor de<br />
plaatselijke school, in het kader van de actie ‘End Plastic Soup’.<br />
Een ander project levert voedsel af bij senioren, met een handkar.<br />
De club werkte ook nauw samen met Rc Otterndorf-Land<br />
Hadeln in Nedersaksen, om hulp te sturen naar Oekraïne.<br />
Rc Tarawa, Kiribati<br />
District 9920 omvat de helft van Auckland (Nieuw-Zeeland)<br />
en zeven Pacifische staten: Amerikaans Samoa, de Cookeilanden,<br />
Fiji, Frans Polynesië, Samoa, Tonga en Kiribati. Er<br />
zijn 53 Rotaryclubs in dit gebied, waarvan een derde op de<br />
eilanden in de Stille Oceaan. Eén daarvan is Rc Tarawa. De<br />
club werd in 2019 opgericht op het belangrijkste atol van<br />
de Republiek Kiribati, waar de evenaar en de internationale<br />
datumgrens elkaar kruisen.<br />
De club telt momenteel slechts tien leden, maar heeft al<br />
voor bijna twee miljoen dollar aan projecten ondersteund.<br />
Eén daarvan is ‘Give Every Child a Future’, een Rotary-vaccinatieprogramma<br />
op alle 21 bewoonde eilanden van de<br />
Gilbert-archipel. Het biedt onder meer vaccins tegen het<br />
rotavirus, pneumokokken en baarmoederhalskanker.<br />
Ook hier is de dichtstbijzijnde Rotaryclub niet bij de deur.<br />
Hemelsbreed is het ongeveer 2.230 kilometer van Tarawa<br />
naar de Fiji-eilanden…<br />
6
ROTARY INTERNATIONAL<br />
e wereld<br />
iefde van de wereld<br />
n plekken is Rotary actief<br />
Rc Saint Pierre et<br />
Miquelon, Frankrijk<br />
De 21 leden tellende Rotaryclub<br />
van Saint Pierre et Miquelon werd<br />
in 1989 gecharterd op een kleine<br />
archipel met 6.000 inwoners, 25<br />
kilometer ten zuiden van Newfoundland.<br />
Het gebied maakt deel<br />
uit van Frankrijk. Ze is trouwens de<br />
enige Franse club in het verder Canadese<br />
District 7815. Dat omvat<br />
Newfoundland en Labrador, Nova<br />
Scotia, New Brunswick en Prince Edward Island. Door de<br />
geïsoleerde ligging werken de clubleden vaak samen met<br />
andere serviceclubs en verenigingen.<br />
In het afgelopen jaar hebben de leden 15 projecten en evenementen<br />
georganiseerd, waaronder een bingoavond in samenwerking<br />
met het lokale radiostation. Daarmee werd geld<br />
ingezameld voor End Polio Now. Ze hebben ook geholpen<br />
bij het opzetten van een mobiele bibliotheek, met boeken<br />
voor kinderen en volwassenen.<br />
Rc Saint-Pierre et Miquelon zal dit jaar voor het eerst een districtsconferentie<br />
organiseren. De huidige gouverneur, Roger<br />
Sévigny, is immers lid van de club. De dichtstbijzijnde Rotaryclub<br />
ligt op 45 minuten vliegen in St. John’s, Newfoundland.<br />
Rc Shetland, Verenigd Koninkrijk<br />
Sinds 1972 is Rotary aanwezig op de Shetland-eilanden, een<br />
Schotse eilandengroep die tussen Orkney en Noorwegen<br />
ligt, waar de Noordzee en de ruige Atlantische Oceaan elkaar<br />
ontmoeten. De club is gevestigd in Lerwick, de belangrijkste<br />
stad van de archipel, op zo’n 3,5 uur vliegen van Londen. De<br />
dichtstbijzijnde club ligt 129 kilometer verderop. ‘Veel <strong>contact</strong><br />
is er dus niet’, zegt clublid Susan Stout.<br />
De 17 Rotariërs concentreren zich op serviceacties op het<br />
eiland zelf, die ze bijvoorbeeld financieren met een diner.<br />
Ze spannen zich ook in om Rotary zoveel mogelijk zichtbaar<br />
te maken. Toen prinses Anne Shetland bezocht, wapperde<br />
dus ook de Rotaryvlag. De prinses is zeker vertrouwd met de<br />
idealen van Rotary. Haar broer, koning Charles III, is immers<br />
ere-Rotariër.<br />
‘We hebben ook een stand op een grote landbouwbeurs om<br />
onze club te promoten’, zegt Susan. ‘Dit vormt een goede<br />
gelegenheid om in <strong>contact</strong> te komen met andere eilandbewoners.’<br />
Rc Fairbanks, Alaska (VS)<br />
Rc Fairbanks bestaat ondertussen 84 jaar. De lunchvergaderingen<br />
van deze club met 95 leden worden altijd druk bijgewoond.<br />
‘Meestal zijn het zakenrelaties die leiden tot nieuwe lidmaatschappen’,<br />
zegt clublid Jonal Lani Machos. ‘In een kleine stad<br />
als Fairbanks kennen we nieuwe gezichten in de club meestal<br />
al van tevoren.’<br />
De Rotariërs kijken volop uit naar de voltooiing van een meerjarenproject<br />
in mei. De club investeerde namelijk 500.000<br />
dollar om een grote speeltuin te bouwen.<br />
Ze werkt ook intensief samen met een Rotaryclub in warmere<br />
oorden: Rc San Ignacio in Belize. Er zijn de laatste jaren<br />
wederzijdse bezoeken geweest, en die werden steevast gecombineerd<br />
met projecten. Zo ondersteunde Rc Fairbanks de<br />
bouw van sanitaire voorzieningen op verschillende scholen<br />
in en rond San Ignacio.<br />
Florian Quantz (Rotary Magazin) / S.V.<br />
7
ROTARY INTERNATIONAL<br />
Het vlindereffect: milieuproject<br />
krijgt vleugels<br />
Wanneer je iets kleins doet, kan dat grote<br />
gevolgen hebben. Dat heet het vlindereffect,<br />
en de Amerikaanse Rotaractster Advika<br />
Agarwal weet er alles van…<br />
Zes jaar geleden, toen ze in het eerste jaar van het middelbaar<br />
onderwijs zat, moest Advika een origineel idee<br />
bedenken voor een wetenschapswedstrijd van haar school.<br />
Samen met haar vriendin Angelina Xu dacht ze terug aan de<br />
refter van hun oude basisschool, en meer bepaald aan het<br />
voedselafval dat regelmatig op de gemeentelijke stortplaats<br />
werd gedumpt. De twee meisjes kwamen op de proppen<br />
met een project om het afval te composteren. Enige tijd later<br />
raakte het initiatief in een stroomversnelling, te midden van<br />
de coronapandemie.<br />
Een korte wetenschappelijke toelichting: het type afbraak dat<br />
gebruikelijk plaatsvindt op stortplaatsen heet ‘anaeroob’, wat<br />
betekent zonder zuurstof (of heel weinig). Anaerobe afbraak<br />
gaat heel langzaam en produceert methaan, een broeikasgas<br />
dat ongeveer 80 keer krachtiger is dan CO 2<br />
. Het kan bijvoorbeeld<br />
25 jaar duren voordat een krop sla op een stortplaats is<br />
afgebroken, waarbij dus zeer schadelijk methaangas wordt geproduceerd.<br />
Compostering is daarentegen een ‘aeroob’ proces.<br />
Het vereist een goede zuurstofdoorstroming, waardoor het<br />
voedselafval sneller wordt afgebroken. Er wordt geen methaan<br />
geproduceerd, alleen CO 2<br />
, en dit slechts voor een korte tijd.<br />
Maar terug naar Advika en Angelina. Dankzij een toelage<br />
van 48.000 US$ van het Wereld Natuur Fonds (WWF) coördineert<br />
de ‘Coalition to Re-Imagine School Waste’ nu de<br />
Rotaractster Advika heeft al een heel palmares<br />
als milieuactiviste<br />
inzameling van voedselresten in 78 scholen in Montgomery<br />
County (Maryland). En dat is nog niet alles: het programma<br />
heeft zich verspreid naar andere staten. Na intensief lobbyen,<br />
mede onder leiding van Advika, heeft Maryland bovendien<br />
een wetsvoorstel aangenomen dat over een periode van<br />
vijf jaar 1,25 miljoen US$ beschikbaar stelt om soortgelijke<br />
programma’s te ondersteunen.<br />
Afgelopen zomer behoorden Advika Agarwal, Angelina Xu<br />
en hun klasgenote Shrusti Amula tot de 34 studenten die de<br />
President’s Environmental Youth Award ontvingen van het<br />
Amerikaanse Environmental Protection Agency.<br />
Advika was al lid, en voorzitster, van een Interactclub op haar<br />
middelbare school. Als achttienjarige sloot ze zich afgelopen<br />
september aan bij de Rotaractclub van MoCo (Montgomery<br />
County). Twee maanden later maakte ze deel uit van een<br />
delegatie van twaalf Rotaracters die de klimaatconferentie<br />
(COP28) in Dubai bijwoonden. Daar legde ze <strong>contact</strong>en met<br />
andere milieuactivisten en gaf ze een opmerkelijke presentatie<br />
over de strijd tegen honger en voedselverspilling.<br />
‘Het besef dat een kleine actie als de mijne in het hele land en<br />
zelfs over de hele wereld kan worden overgenomen, geeft me<br />
hoop’, zegt Advika. ‘Dit heilzame voorbeeld van een vlindereffect<br />
voorkomt dat ik in klimaatpessimisme verval. We kunnen<br />
niet gewoon achterover leunen en niets doen. Integendeel,<br />
we moeten in actie komen voor het te laat is.’<br />
Geoffrey Johnson / S.V.<br />
8
ROTARY INTERNATIONAL<br />
Er gewoon aan beginnen!<br />
Voor velen zijn de Bahama’s een plek om te ontsnappen<br />
aan een koud klimaat, te ontspannen<br />
op witte zandstranden en te snorkelen in het heldere<br />
water. Ik ben er thuis. Van jongsaf ben ik gaan zeilen<br />
op deze wateren. Ook vandaag ga ik, wanneer ik maar<br />
kan, het water op met familie en vrienden. Het is waar<br />
mijn hart ligt.<br />
De milieubedreigingen waarmee mijn land wordt geconfronteerd,<br />
zijn reëel. Onze koraalriffen, die van<br />
vitaal belang zijn voor de biodiversiteit, lopen gevaar<br />
door de opwarming van de zee en door vervuiling.<br />
Orkanen en tropische stormen lijken jaar na jaar heviger<br />
te worden. De stijgende zeespiegel vormt een<br />
existentiële bedreiging voor de Bahama’s, omdat onze<br />
prachtige kustlijn erodeert en zout water onze kostbare<br />
en beperkte zoetwaterbronnen binnendringt.<br />
Eind vorig jaar had ik het geluk om Rotary te vertegenwoordigen<br />
op de COP 28, de VN-klimaatconferentie<br />
in Dubai. De consensus was daar dat de aanpak van<br />
de klimaatverandering te traag verloopt. We moeten<br />
het tempo opvoeren om de uitstoot van broeikasgassen<br />
te verminderen, gemeenschappen te helpen<br />
veerkrachtiger te worden tegen klimaatverandering<br />
en de landen die er het meest kwetsbaar voor zijn<br />
beter te ondersteunen.<br />
Rotary kan hierbij een deel van de oplossing zijn. Zoals<br />
u weet is milieubescherming één van de focusgebieden<br />
van Rotary. Veel clubs zijn lokaal actief met projecten<br />
zoals het schoonmaken van stranden, rivieren en<br />
bermen. Met de Rotary Foundation kunt u uw impact<br />
vergroten door uw middelen<br />
te bundelen met<br />
clubs en districten over<br />
de hele wereld.<br />
Stelt u zich de mogelijkheden<br />
eens voor.<br />
Misschien kunnen Rotarydistricten<br />
in Canada<br />
en Australië wetlands Barry Rassin<br />
beschermen in New<br />
Voorzitter Rotary Foundation<br />
South Wales (Australië).<br />
Rotariërs uit Brazilië, India en Taiwan kunnen projecten<br />
leiden om boeren in de Indiase staat Andhra Pradesh<br />
op te leiden inzake duurzame landbouw. Rotary- en<br />
Rotaractclubs uit de Bahama’s, Zuid-Afrika en New<br />
York zouden, met steun van hun districten, kunnen<br />
samenwerken om de natuurlijke rijkdom in mijn land<br />
te herstellen, één rif of mangrove per keer.<br />
De problemen waarmee ons milieu te kampen heeft,<br />
lijken overweldigend. Totdat je beseft dat veel problemen<br />
kunnen worden opgelost. Er zijn zoveel manieren<br />
om te helpen via Rotary. Zelfs als we zelf geen project<br />
leiden of er als vrijwilliger aan meehelpen, kunnen we<br />
allemaal iets doen voor het milieu door een schenking<br />
te doen aan de Foundation.<br />
Rotary kan de planeet niet in zijn eentje redden. Maar<br />
zoals ons succes bij de uitroeiing van polio bewijst, is<br />
de impact van Rotary erg groot als we onze visie voor<br />
een betere wereld in daden omzetten en er gewoon<br />
aan beginnen.<br />
Welke breakouts geven uw club een boost?<br />
Tijdens de plenaire sessies van de RI-conventie in Singapore zult u de energie van<br />
Rotary voelen bruisen. Tijdens de breakout-sessies kunt u dieper ingaan op de onderwerpen<br />
die u interesseren.<br />
U kunt er bijvoorbeeld strategieën leren om de sterke punten van Rotariërs en Rotaracters<br />
te combineren, problemen met het werven en behouden van leden op te lossen en het<br />
mentale welzijn te verbeteren - voor uzelf en de mensen om u heen. Misschien wilt u<br />
een CO 2<br />
-neutrale club worden of een dito evenement organiseren, experts inschakelen<br />
voor projectadvies of meer te weten komen over Interact? Er zijn breakouts die elk van<br />
deze onderwerpen behandelen.<br />
Krijg tips om nieuwe projecten en bestaande initiatieven nog succesvoller te maken en uw clubleden levenslang enthousiast<br />
te houden voor Rotary. Nog enkele thema’s die aan bod komen: resultaten meten om uw impact aan te tonen, bruggen<br />
bouwen tussen leden van alle leeftijden en de inzet van AI bij Rotary. Vooraf inschrijven voor een sessie hoeft niet. U kunt<br />
de volledige (voorlopige) lijst bekijken op convention.<strong>rotary</strong>.org.<br />
9
ROTARY INTERNATIONAL<br />
De Rotarywereld in actie<br />
Verenigde Staten<br />
Het OysterFest is een tweedaags<br />
festival georganiseerd door Rc Shelton<br />
Skookum (Washington). In de<br />
loop van vier decennia is het uitgegroeid<br />
tot een hoogtepunt op de<br />
kalender van de visserijsector in<br />
de regio. De editie van 2023 trok<br />
13.000 liefhebbers van zeevruchten<br />
en bracht 170.000 US$ op voor lokale<br />
verenigingen. Doorgewinterde<br />
vissers en amateurzeilers namen<br />
het tegen elkaar op in een vriendschappelijke<br />
wedstrijd, waarbij de<br />
winnaar erin slaagde om 24 oesters<br />
te openen in 73 seconden. ‘Het is<br />
een gevestigd evenement, waarbij<br />
het publiek hun favoriet luid aanmoedigt’,<br />
vertelt Laurie Brown, de<br />
genomineerde voorzitster van de<br />
club. Iedereen kan meedoen, maar<br />
de meeste deelnemers komen van<br />
schelpdierkwekerijen of restaurants.<br />
56 miljoen<br />
US$ Jaarlijkse omzet<br />
van de oesterkweek in de<br />
staat Washington<br />
Suriname<br />
Een daling van 50% in het slagingspercentage<br />
voor de toelatingsexamens<br />
op middelbare scholen baart<br />
de Surinaamse overheid grote zorgen.<br />
Rc Paramaribo Residence,<br />
waarvan verschillende gepensioneerde<br />
leerkrachten lid zijn, werkt<br />
eraan om deze teleurstellende<br />
resultaten te verbeteren. De club<br />
heeft bijvoorbeeld een ondersteuningsproject<br />
voor wiskunde opgezet,<br />
voor ongeveer twintig leerkrachten.<br />
Het programma omvat<br />
topics over verzamelingen, vergelijkingen,<br />
functies, vlakke meetkunde<br />
en goniometrie. ‘We gebruiken wiskunde<br />
in ons dagelijks leven, maar<br />
hier halen kinderen slechte cijfers<br />
voor dit vak’, legt clublid Yvonne uit.<br />
Ewald Levens, een gepensioneerde<br />
schooldirecteur en Rotariër, leidt<br />
de lessen, die gedeeltelijk worden<br />
gefinancierd door de Nederlandse<br />
Vereniging van Wiskundeleraren.<br />
75% Percentage<br />
Surinaamse kinderen (7-14 jaar)<br />
zonder basisvaardigheden rekenen<br />
10
ROTARY INTERNATIONAL<br />
1,98 miljard<br />
Aantal mensen in de wereld zonder<br />
voorzieningen voor basishygiëne<br />
Macau<br />
De vergaderlocatie van Rc Macau -<br />
een van de meest winstgevende casino’s<br />
ter wereld - is een troef gebleken<br />
voor de club. Sands China, de<br />
exploitant van The Venetian Macau,<br />
sponsort er namelijk het Rotarykerstfeest<br />
voor mensen met een<br />
verstandelijke beperking. Het casino<br />
financiert met name een gala,<br />
dat de belangrijkste fondsenwerving<br />
van de club is. Daarnaast werkten<br />
200 Sands-personeelsleden als vrijwilliger<br />
mee aan een clubproject om<br />
27.000 hygiënekits samen te stellen<br />
voor de Filipijnen. De kits werden<br />
vervolgens gedoneerd aan een liefdadigheidsinstelling<br />
die deze artikelen<br />
ook inzamelt bij hotels voor<br />
recycling en herverdeling.<br />
Nigeria<br />
Nigeria heeft één van de hoogste sterftecijfers voor<br />
borstkanker ter wereld, een statistiek die niet onopgemerkt<br />
is gebleven bij Rc Ikoyi. ‘Gezien de schrikbarende<br />
toename van deze vorm van kanker in ons<br />
land, heeft de club besloten om deze plaag met alle<br />
beschikbare middelen te bestrijden’, aldus clublid<br />
Winifred. Rc Ikoyi werkte samen met een lokale stichting<br />
om meer dan 500 vrouwen gratis te screenen in<br />
het Lagos General Hospital en 400 vrouwen in een<br />
buitenwijk van de stad. De club organiseerde ook<br />
een jazzconcert en een prijsuitreiking in het Alliance<br />
Française-theater om het bewustzijn van het publiek<br />
te vergroten.<br />
36%<br />
Overlevingskans na drie jaar voor<br />
Nigeriaanse vrouwen met borstkanker<br />
Australië<br />
Rod, een lid van Rc Highton,<br />
stelde voor dat zijn club rondleidingen<br />
zou organiseren door de<br />
oude papierfabriek van Fyansford,<br />
gebouwd in 1878. ‘Hoewel<br />
het een Australian Heritage Site<br />
is, hebben de molen en zijn geschiedenis<br />
niet de erkenning gekregen<br />
die ze verdienen’, betreurt<br />
Rod. Dus verzamelden de leden<br />
oude foto’s en tekeningen voor<br />
een kleine tentoonstelling bij de<br />
start van de rondleidingen, die in<br />
2022 begonnen. Tot de sluiting<br />
in 1923 maakte de fabriek papier<br />
van lompen, scheepszeilen, gerafeld<br />
touw, militaire uniformen<br />
en andere oude stoffen. Het was<br />
dus één van de eerste recyclingbedrijven<br />
in Australië. Tijdens de<br />
Tweede Wereldoorlog werden<br />
er in het geheim zeemijnen geproduceerd.<br />
De rondleidingen<br />
hebben al meer dan 12.000 US$<br />
opgebracht voor het goede doel,<br />
terwijl ze ook het enthousiasme<br />
voor het industrieel erfgoed van<br />
de regio hebben aangewakkerd.<br />
2de eeuw<br />
voor<br />
Christus<br />
Oudste bewijs van henneppapier<br />
in China<br />
11
ECOLOGIE<br />
‘Zuid-Europese bomen<br />
kunnen onze bossen redden’<br />
Sinds RI-voorzitter Ian Riseley in 2017 vroeg om één boom per Rotariër te<br />
planten, gaven ook bij ons tal van clubs gehoor aan die oproep (zie bv. p 24).<br />
Geen overbodige luxe, want Vlaanderen heeft dringend behoefte aan meer bos.<br />
Bosecoloog Bart Muys (KU Leuven) trekt aan de alarmbel maar biedt ook enkele<br />
uitdagende perspectieven om de situatie recht te trekken. ‘Grondeigenaars<br />
hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.’<br />
Recent bracht de VRT de verrassende vaststelling dat<br />
er in Europa vandaag méér bomen staan dan 100 jaar<br />
geleden.<br />
De voorbije eeuw is er inderdaad veel bos bijgekomen in<br />
Europa. Van de Middeleeuwen tot de 19 de eeuw leefden we<br />
in een ‘bioeconomie’, die grotendeels op hout dreef. Daardoor<br />
raakte het bosbestand sterk gedegradeerd. Vanaf de<br />
industriële revolutie, die mensen naar stedelijke gebieden<br />
dreef, begonnen de bossen zich te herstellen. Vooral na de<br />
Tweede Wereldoorlog is de economie helemaal op fossiele<br />
brandstoffen gaan draaien, waardoor er minder vraag naar<br />
hout was. Ook de landbouw is veel efficiënter en intensiever<br />
geworden. Marginale landbouwgronden, bijvoorbeeld in<br />
bergachtige streken, werden verlaten. Dat bood ruimte voor<br />
spontane verbossing. In landen als Spanje en Italië, en in<br />
delen van Oost- en Noord-Europa, is dat proces nog steeds<br />
aan de gang. Ook Frankrijk doet het goed, daar groeit het<br />
bosareaal jaarlijks met 70 à 80.000 hectare.<br />
Vlaanderen hinkt daarbij duidelijk achterop.<br />
Ja, en dat geldt voor alle gebieden met rijke landbouwgronden<br />
– en een hoge bevolkingsdruk. We zien hetzelfde fenomeen<br />
in Noordwest-Frankrijk, Ierland, Nederland, Denemarken… In<br />
zulke verstedelijkte regio’s hebben de mensen net behoefte<br />
© teddiviscious / Adobe Stock<br />
12
ECOLOGIE<br />
aan groen, om hun mentaal welzijn te ondersteunen. Al in<br />
1997 voorzag het Structuurplan Vlaanderen 10.000 ha aan<br />
bosuitbreiding. Dat was werkelijk het minimum minimorum,<br />
maar zelfs dat is na 25 jaar niet gerealiseerd. Door het recente<br />
boerenpro<strong>test</strong> is de aankoop van landbouwgronden<br />
in niet-herbevestigd landbouwgebied voorlopig zelfs stilgelegd.<br />
Dat gaat niet ten koste van kwetsbare natuur – die<br />
bevindt zich niet in zulke zones – maar wel ten koste van<br />
bosuitbreiding. En dus ten nadele van de meerderheid van<br />
de Vlamingen, die bos tekort hebben.<br />
Klopt het dat het Vlaamse bosbestand ongeveer stabiel<br />
in gebleven sinds de periode van de Ferraris-kaarten<br />
(1771-78)?<br />
Qua oppervlakte wel, maar we zien een dynamiek; de bossen<br />
zijn grotendeels van plaats veranderd. Eerst was er trouwens<br />
nog een daling, met een dieptepunt rond 1860, de periode van<br />
de grote landbouwcrisis en hongersnood ten gevolge van de<br />
aardappelplaag. In Oost- en West-Vlaanderen is toen veel ontbost<br />
ten behoeve van de landbouw. Er werden nieuwe gronden<br />
aangeboord waar de aardappelschimmel niet in zat, en waar<br />
men dus enkele jaren met succes aardappelen kon telen. Toen<br />
zijn er veel bossen verloren gegaan, die nooit gerecupereerd<br />
zijn. Nieuwe bossen verschenen vooral op de heidegronden<br />
van de Kempen. Het dennenhout werd gretig gebruikt in de<br />
mijnbouw. In de 20 ste eeuw zagen we een verdere toename,<br />
maar de laatste 30 jaar is er weer een daling door urbanisatie<br />
en industrie. Ondanks alle wetgeving gaan er vandaag nog<br />
steeds bossen verloren en komt er weinig bos bij.<br />
Waar ziet u dan ruimte voor nieuwe bossen?<br />
Er is maar één optie: landbouwgrond omvormen tot bos. De<br />
10.000 ha die voorzien zijn in het Structuurplan Vlaanderen<br />
vormen slechts een peulschil ten opzichte van de 750.000<br />
ha die bestemd zijn voor de landbouw. Vergeet niet dat de<br />
landbouw veel meer terrein loslaat aan verstedelijking dan<br />
aan bosuitbreiding. Helaas is het nu een symbooldossier<br />
geworden. Ik pleit evenwel voor een veel ambitieuzer bosuitbreidingsplan:<br />
naar 50.000 ha. Dat zou uiteraard wel grote<br />
gevolgen hebben voor de landbouw. Ik ben er echter van<br />
overtuigd dat we landbouwgrond kunnen herbestemmen én<br />
evenveel mensen blijven voeden – als we ons voedingspatroon<br />
aanpassen. Als we allemaal 20 tot 30% minder vlees<br />
eten – wat goed is voor mens en milieu – komt die landbouwgrond<br />
vanzelf vrij. Het is niet zo dat alle landbouwgrond in<br />
stand gehouden moet worden voor onze voedselzekerheid.<br />
Laten we wel wezen: een groot deel wordt gebruikt om op<br />
een milieuonvriendelijke manier vlees te produceren, grotendeels<br />
bestemd voor export.<br />
Daarnaast zien we ook een zekere ‘verpaarding’ van het landschap:<br />
grote terreinen die in privéhanden zijn en worden<br />
gebruikt voor wat in essentie een hobby is. Ik spreek dan<br />
niet over de professionele paardenfokkerij, die zeker een<br />
belangrijke economische waarde heeft. Het zou goed zijn als<br />
die eigenaars eens dieper gaan nadenken over het gebruik van<br />
hun gronden. Ook zij kunnen immers een maatschappelijke<br />
meerwaarde leveren door nieuw bos te creëren.<br />
Paradoxaal genoeg gebeurt er ook ontbossing voor<br />
natuurherstel, bijvoorbeeld de regeneratie van<br />
heidelanden.<br />
Dat is inderdaad significant. Het gaat om enkele duizenden<br />
hectare en er zit nog meer aan te komen. Qua bosuitbreiding<br />
is dit dweilen met de kraan open. Het is een gevoelig<br />
thema, voor sommigen lijkt er zelfs een taboe op te rusten.<br />
Bosuitbreiding en heideherstel moeten hand in hand kunnen<br />
gaan. Het probleem is dat er al vele jaren een uitzondering<br />
geldt op de boscompensatieregels voor natuurherstel. Nu<br />
is het stilaan welletjes: ook natuurherstel ten koste van bos<br />
moet gecompenseerd worden.<br />
Vlaanderen heeft internationale verplichtingen inzake de<br />
instandhouding van Natura 2000-gebieden. Maar we hebben<br />
ook verbintenissen tegenover de EU m.b.t. tot de koolstofbalans<br />
van ons landgebruik. Bij een negatieve balans zullen<br />
we de rekening moeten betalen. Met andere woorden: de<br />
belastingbetaler dreigt op te draaien voor de CO-emissies<br />
ten gevolge van ontbossing!<br />
Recente boomplantactie in het Sporenbos (Rc Zottegem)<br />
Hoe kunnen we boomplantacties zo efficiënt mogelijk<br />
aanpakken?<br />
Qua locatie kies je best voor een terrein dat aansluit bij een<br />
bestaand bos, om versnippering tegen te gaan. Idealiter ga<br />
je voor de uitbreiding van oude, waardevolle bossen maar<br />
ik besef dat dit niet altijd mogelijk is. Je kunt er ook voor<br />
opteren de connectiviteit tussen bossen te bevorderen. We<br />
willen geen ‘postzegelbosjes’; defragmentatie levert het<br />
meest winst op voor natuur en recreatie.<br />
Belangrijk is ook de boomsoorten in overeenstemming te<br />
brengen met de bodem. Het INBO biedt daarvoor online een<br />
handige bodemgeschiktheidstool. De inzichten op dat vlak<br />
zijn wel wat in beweging door de klimaatverandering. Het<br />
concept ‘inheemse soorten’ wordt meer en meer in vraag<br />
gesteld. We onderzoeken momenteel of Zuid-Europese varianten<br />
niet beter opgewassen zijn tegen de uitdagingen<br />
13
ECOLOGIE<br />
van het evoluerende klimaat. Alleszins is soortendiversiteit<br />
belangrijk, zowel voor de gezondheid van het bos als de bijhorende<br />
ecosystemen.<br />
Hoe staat het met de productiebossen in Vlaanderen?<br />
Wat is hun economisch en ecologisch belang?<br />
De traditionele populierenbossen zijn gestaag aan het afnemen,<br />
maar zijn toch nog goed voor zo’n 20.000 ha. Ze<br />
bevinden zich vaak in valleigebieden, die worden opgekocht<br />
door natuurverenigingen om er bijvoorbeeld hooilanden van<br />
te maken. Dat is duidelijk een verliespost voor de houtproductie.<br />
Ik hoop dat we tot een status-quo kunnen komen<br />
en dat populierenbossen blijven bestaan. Er wordt weleens<br />
geringschattend gedaan over hun natuurwaarde, maar een<br />
emblematische vogelsoort als de wielewaal is ten dode opgeschreven<br />
zonder populieren. Ook allerlei korstmossen gedijen<br />
er goed. Populieren zijn trouwens een interessante soort om<br />
bij bosaanleg mee te beginnen, ze groeien snel en op de<br />
bodem kunnen andere plantensoorten een plaats vinden.<br />
De moseik kan onze bossen verder diversifiëren<br />
Duurzame houtproductie kan perfect samengaan met recreatie<br />
en natuurbehoud. De vraag naar hout neemt hand<br />
over hand toe. We gaan naar een circulaire bio-economie,<br />
tegen 2050 wil de EU het rooien zonder fossiele energie. De<br />
transitie is volop in ontwikkeling. Mijn collega-professor Bert<br />
Sels heeft onlangs aangetoond dat we zowat alle chemicaliën<br />
geproduceerd door de petrochemie kunnen bekomen<br />
via een houtchemie. Mijn eigen onderzoeksgroep becijferde<br />
bovendien dat de Europese bossen in staat zijn genoeg<br />
duurzaam hout te produceren om de petrochemie in Europa<br />
volledig te vervangen. Ook in de bouw wordt meer en meer<br />
ingezet op houtconstructie. Er worden al flatgebouwen van<br />
25 verdiepingen opgetrokken in hout. Vooral Oostenrijk en<br />
Noorwegen zijn voortrekkers op dat vlak. In België kiest 8%<br />
voor nieuwbouw in hout. Intuïtief zijn veel Vlamingen tegen<br />
houtkap, maar hout invoeren uit gebieden met minder controle<br />
is zeker niet de oplossing. We moeten dus naar een<br />
duurzaam model voor houtproductie.<br />
In hoeverre vormt de klimaatverandering precies een<br />
bedreiging voor onze bossen?<br />
De bedreiging is zeer reëel. Het klimaat wordt niet alleen<br />
warmer, maar ook wispelturiger. De winters worden natter,<br />
met tot 20% extra neerslag, terwijl we in de zomer langere<br />
periodes van droogte krijgen. Vooral de zomers worden cruciaal:<br />
de droogte kan leiden tot meer ziekten en plagen. De<br />
natuurlijke verspreidingsgebieden van boomsoorten zijn al<br />
aan het evolueren. Op arme bodems, zoals in de Kempen, is<br />
de inheemse soortenrijkdom vanouds zeer gering. De berken<br />
hebben er geen goede vooruitzichten, en ook voor de den<br />
zijn er veel vraagtekens.<br />
Als ik ga spreken voor Waalse collega’s, zeg ik weleens dat<br />
we een nieuwe boomsoort moeten koesteren: le mélange.<br />
Daarmee bedoel ik dat er meer diversiteit nodig is in onze<br />
bossen. Net als op de beurs, mogen we niet alle eieren in<br />
één mand leggen. Het bos van de toekomst moet er zeer gemengd<br />
uitzien. Dat maakt het extra complex voor het beheer<br />
ervan en voor de houtindustrie maar de vitaliteit van onze<br />
bossen hangt ervan af. Ook soorten die we nu als exoten beschouwen,<br />
kunnen er hun plaats vinden. ‘Inheems-Vlaamse’<br />
soorten zijn trouwens een onzinnig begrip; bosecologie trekt<br />
zich niets aan van staatkundige grenzen. In mijn optiek concentreren<br />
we ons beter op ‘inheems-Europese’ soorten. Het<br />
is logisch dat we dan vooral naar Zuid-Europa kijken om onze<br />
bossen te diversifiëren en gezond te houden. Wij kennen<br />
een drietal inheemse eikensoorten, daar zijn er tientallen.<br />
De donzige eik uit Frankrijk zou hier kunnen gedijen, net als<br />
de moseik uit Italië en de Hongaarse eik.<br />
Bij de beuken is de Oosterse beuk een goede kandidaat.<br />
Zuid-Europa kent niet alleen een grotere diversiteit, de bomen<br />
hebben ook co-evolutionair gezien iets met de onze te maken.<br />
Het zijn dus geen verre exoten. Onze inheemse soorten leven<br />
ermee samen op andere plekken in Europa. In het Tertiair,<br />
toen het hier een stuk warmer was, stonden ze zij aan zij. Er<br />
valt weliswaar nog veel onderzoek te doen rond de impact<br />
op de biodiversiteit. Anderzijds: door de klimaatverandering<br />
gaan we sowieso biodiversiteit verliezen. Dan lijkt het mij<br />
beter om nieuwe, zuidelijke soorten te introduceren om het<br />
bos-microklimaat te behouden en inheemse soorten te laten<br />
overleven. Een groot obstakel is weliswaar dat de Vlaamse<br />
en Europese natuurwetgeving nog niet climate smart zijn.<br />
Het zijn alleszins boeiende tijden voor boswetenschappers!<br />
Steven Vermeylen<br />
14
Zeven decennia overleven<br />
in een ijzeren long<br />
POLIO<br />
Het overlijden van de Amerikaanse<br />
Rotariër Paul Alexander (78), die<br />
bijna zijn hele leven in een ‘ijzeren<br />
long’ leefde, kreeg vorige maand<br />
wereldwijd veel persaandacht. Paul<br />
geraakte in 1952 verlamd door polio<br />
en was sindsdien aangewezen op deze<br />
machine, die hem hielp met ademen.<br />
Paul Alexander kreeg polio toen hij zes was, en raakte daardoor<br />
verlamd vanaf zijn nek. Door de ziekte kon hij niet<br />
meer zelfstandig ademen. Net als voor veel andere toenmalige<br />
polioslachtoffers bood de ijzeren long (geïntroduceerd in 1927)<br />
uitkomst. Het apparaat, eigenlijk een negatieve-drukrespirator,<br />
werkt zonder dat er enige apparatuur in het lichaam ingebracht<br />
moet worden, en is dus een niet-invasieve behandelingsmethode.<br />
Ondanks zijn penibele toestand volgde Paul een universitaire<br />
opleiding, haalde zijn diploma in de rechten, was actief<br />
als advocaat en publiceerde een boek over zijn ervaringen.<br />
Hij besteedde meer dan acht jaar aan het schrijven van het<br />
boek, dat in 2020 verscheen. Met een plastic staafje in zijn<br />
mond tikte hij op een toetsenbord en andere delen dicteerde<br />
hij aan een assistent. In januari van dit jaar ging hij nog<br />
van start met een TikTok-account, waarop hij video’s postte<br />
waarin hij vertelde over zijn leven. Bij zijn dood bereikte hij<br />
daar 330.000 volgers.<br />
Zijn broer Philip herinnert hem in een gesprek met de BBC<br />
als een ‘warme persoon met een eeuwige glimlach’, die erin<br />
slaagde mensen meteen op hun gemak te stellen.<br />
Toen Paul in 1952 ziek werd, werd hij geopereerd in zijn woonplaats<br />
Dallas, waardoor zijn leven werd gered. Hij was echter<br />
niet langer in staat zelfstandig te ademen. Dat lukte wel<br />
dankzij een ijzeren long, die hij vaak zijn ‘oude ijzeren paard’<br />
noemde. De machine zuigt lucht uit een cilinder, waardoor<br />
je longen uitzetten en lucht opnemen. Wanneer de lucht er<br />
weer in wordt gelaten, zorgt het omgekeerde proces ervoor<br />
dat je longen leeglopen. Na jaren leerde Paul uiteindelijk om<br />
zelf weer te ademen, zodat hij in staat was om de ijzeren long<br />
voor korte periodes te verlaten.<br />
Zoals bij de meeste overlevenden van polio die in een ijzeren<br />
long werden geplaatst, werd niet verwacht dat hij lang zou<br />
overleven. Maar hij leefde nog tientallen jaren, lang nadat de<br />
Mijn leven is zo wonderlijk. Zelfs<br />
mocht ik een groot kunstenaar zijn,<br />
ik zou nooit in staat zijn om de tinten<br />
zo te mengen en aan te brengen op<br />
doek dat ze nog maar in de buurt van<br />
mijn ware leven komen.<br />
Paul Alexander<br />
ziekte door de uitvinding van het poliovaccin in de jaren 1950<br />
zo goed als uitgeroeid was in de Westerse wereld.<br />
Pauls vader was voorzitter van een Rotaryclub in de jaren<br />
1960, maar daaraan bewaarde hij geen herinneringen. Via<br />
een kennis kwam hij in <strong>contact</strong> met DG 5810 Bill Dendy. Die<br />
vroeg hem mee te werken aan een video die zijn vrouw aan<br />
het maken was over de uitroeiing van polio. Paul stemde<br />
toe en van toen af bezocht Dendy hem wekelijks. Op een<br />
dag stelde de DG Paul voor lid te worden van Rotary, en met<br />
name van de e-club van Houston. Paul aanvaardde, en hij<br />
sprak sindsdien op verscheidene grote Rotarybijeenkomsten.<br />
Door de vooruitgang in de geneeskunde werd de ijzeren<br />
long in de jaren 1960 overbodig en vervangen door andere<br />
beademingstoestellen. Maar Paul bleef vasthouden aan zijn<br />
ijzeren cilinder, naar eigen zeggen omdat hij eraan gewend<br />
was geraakt. Het leverde hem trouwens een officieel Guinness<br />
World Record op, als persoon die het langst in een ijzeren<br />
long leefde.<br />
S.V.<br />
15
GEZONDHEID<br />
Trapsgewijs<br />
vechten<br />
tegen<br />
Parkinson<br />
Op 11 april richt de Wereld Parkinson<br />
Dag wereldwijd de aandacht op deze<br />
ziekte. In ons land timmert Ivo de<br />
Bisschop (Rc Brussel-Coudenberg) al<br />
een paar jaar aan de weg, aan de hand<br />
van enkele opmerkelijke sportieve<br />
uitdagingen.<br />
Op zijn 62 ste vernam Ivo dat hij aan Parkinson lijdt. In België<br />
leven ongeveer 40.000 personen met deze ziekte.<br />
Bij Parkinson ontstaat er in de hersenen een tekort aan de<br />
neurotransmitter dopamine. Door dat dopaminetekort wordt<br />
de aansturing van spierbewegingen aangetast. Omdat de<br />
ziekte progressief is, is het belangrijk om tijdig een diagnose<br />
te stellen. Momenteel is er nog geen genezing mogelijk. Een<br />
vroege diagnose zorgt er wel voor dat de ziektesymptomen<br />
gedurende enige tijd onderdrukt kunnen worden.<br />
Kort na zijn diagnose richtte Ivo met enkele medestanders,<br />
onder meer uit zijn club, de vzw Stop Parkinson op. Die wil<br />
de ziekte meer onder de aandacht brengen, en onderzoek<br />
naar mogelijke behandelingen financieren. ‘Voor de overheid<br />
en de grote farmabedrijven blijkt dit geen prioriteit te zijn.<br />
Nochtans is de ziekte van Parkinson de snelst groeiende<br />
neurologische aandoening van dit moment. De Nederlandse<br />
neuroloog Bas Bloem spreekt zelfs van een “pandemie”.<br />
Hij waarschuwt dat het aantal patiënten binnen 20 jaar kan<br />
verdubbelen, of zelfs verdrievoudigen.’<br />
Ivo’s eerste initiatief, de Stop Parkinson Walk, was meteen een<br />
schot in de roos. Ivo wandelde in de zomer van 2020 rond de<br />
grens van België, goed voor zo’n 1.500 kilometer. Heel wat<br />
Rotaryclubs zorgden toen voor een warme ontvangst, én een<br />
gulle bijdrage. Zijn tocht werd door het Eén-programma ‘Vrede<br />
op Aarde’ zelfs uitgeroepen tot ‘prestatie van het jaar’. Hij<br />
ging door op het élan met Peloton Parkinson, een fietstocht<br />
van Oostende naar Eupen, eveneens langs de landsgrens.<br />
Deze zomer zal Ivo die tocht trouwens verderzetten. In totaal<br />
wist hij zo al 1,5 miljoen euro op te halen, mede dankzij een<br />
verdubbeling van de giften door de Michael J. Fox Foundation.<br />
Dit jaar komt Stop Parkinson met een nieuw initiatief op de<br />
proppen: een trappenloop in het stadion van Anderlecht. ‘We<br />
trachten steeds iets nieuws te bedenken. Met dit event willen<br />
we de deelnemers een unieke belevenis bieden. Ze doorkruisen<br />
het stadion op een uitdagend parcours, waarbij ze ook<br />
een kijkje kunnen nemen achter de schermen. We mikken<br />
op 350 deelnemers, individueel of in team. Uiteraard hopen<br />
we heel wat Rotaryteams te verwelkomen. We maken er op<br />
23 juni een geanimeerde zondag van. Er zullen ook enkele<br />
bekende namen aanwezig zijn bij de podiumceremonie, zoals<br />
Gunther Neefs en Charles van Domburg.’<br />
De deelnemers kunnen kiezen tussen een licht, gemiddeld<br />
en zwaar parcours. Alleen tijdens het laatste uur gaat het<br />
echt om de competitie. ‘Die zal niet min zijn, want we hebben<br />
de wereldrecordhouders trappenlopen kunnen strikken.<br />
Het gaat om het Leuvense duo Kevin Eulaerts en Rik Goris.<br />
In mei 2021 vestigden zij het wereldrecord “everesting” op<br />
de trappen van de Montagne de Bueren in Luik. Ze haalden<br />
er maar liefst 26.544 hoogtemeters, of drie keer de hoogte<br />
van de Mount Everest. In oktober betrekken we hen ook bij<br />
onze volgende trappenloop, in B-Mine. Daar zullen ze hun<br />
eigen Belgisch record proberen te verbeteren.’<br />
Ivo en zijn medewerkers zijn van plan hun ervaringen te<br />
bundelen in een draaiboek, om anderen aan te moedigen<br />
gelijkaardige events op te zetten. ‘Geregeld worden er trouwens<br />
spontane steunacties gehouden. Zo kregen we onlangs<br />
3.000 € uit de opbrengst van de Kennedymars, een initiatief<br />
van Rc Maasland-Lanklaar en Rc Maaseik. Ook Tom Coghe,<br />
die de AD Delhaize van Tielt uitbaat en zelf aan Parkinson<br />
lijdt, zamelde reeds 20.000 € in voor Stop Parkinson. Zulke<br />
acties zijn hartverwarmend en geven telkens extra motivatie<br />
om door te gaan!’<br />
S.V.<br />
Meer info: www.stopparkinson.be<br />
Ivo (r.) tijdens Peloton Parkinson 2023<br />
16
Trappenloop<br />
Stadion RSC Anderlecht<br />
Zondag 23 juni 2024<br />
Bestorm de trappen van het<br />
voetbalstadion van Anderlecht!<br />
Beleef met vrienden, familie en<br />
uw Rotary Club een uitdagende<br />
dag en steun onderzoek naar<br />
de ziekte van Parkinson!<br />
Doe mee via stopparkinson.be<br />
Schrijf u<br />
nu in!<br />
Powered by<br />
STEUN<br />
HET<br />
KLIMAAT<br />
Geld heb ik niet<br />
maar ik kan wel<br />
steunen in natura.<br />
17
MAGAZINE<br />
Rotarytijdschriften<br />
in het<br />
digitale<br />
tijdperk<br />
Rotaryredacties uit de hele wereld verzameld in Evanston<br />
ethinking the magazine’. Zo luidde het centrale thema<br />
‘R van het ‘Rotary Global Media Network Editors Seminar’,<br />
dat begin maart werd gehouden. Veel aandacht ging daarbij<br />
naar de voortschrijdende digitalisering en de mogelijkheden<br />
én ethische implicaties van Artificial Intelligence.<br />
Elke twee jaar komen uitgevers en redactieleden van alle<br />
regionale Rotarytijdschriften ter wereld samen voor een interactief<br />
seminar op het RI-hoofdkwartier in Evanston. Samen<br />
met verantwoordelijken van het Amerikaanse Rotarymagazine<br />
en het communicatiedepartement van RI steken zij de koppen<br />
bij mekaar om de impact van onze magazines te bestendigen<br />
en waar mogelijk te vergroten.<br />
Waar op vorige seminars de vraag ‘papier of digitaal’ nog<br />
vaak centraal stond, geven veel Rotarybladen vandaag de<br />
voorkeur aan een slim samenspel van beide. Digitale media,<br />
en met name sociale netwerken, bieden daarbij de mogelijkheid<br />
tot een levendige interactie met het (lezers)publiek.<br />
Voor magazines met een gediversifieerd en meertalig publiek<br />
(bijvoorbeeld Rotary Norden, dat heel Scandinavië bedient in<br />
vijf talen) bleek een overgang naar een digitale aanpak een<br />
handige manier om elke taal volwaardig aan bod te laten<br />
komen. Inzake digitalisering loopt Europa trouwens voorop,<br />
erkende ook Wen Huang, hoofdredacteur van het Amerikaanse<br />
Rotarymagazine. Momenteel ligt het aantal digitale lezers<br />
van zijn tijdschrift op 12%, een percentage dat hij binnen vijf<br />
jaar wil opdrijven tot 35%. De oplopende papier- en portkosten<br />
doen trouwens vrijwel alle tijdschriften meer inzetten<br />
op digitale verspreidingsvormen (via een flipbook en/of app<br />
– zoals er ook voor Rotary Contact ter beschikking staan).<br />
Dat papier niet heeft afgedaan, bewijzen onder meer<br />
het Franse en het Duitse Rotarytijdschrift, die voluit blijven<br />
investeren in hun papieren versie. Het Amerikaanse<br />
flagship-Rotarymagazine kreeg enkele jaren geleden een<br />
make-over, met een bredere horizon aan onderwerpen en<br />
diepgaande verhalen die aansluiten bij Rotarythema’s als<br />
mentale gezondheid. ‘Never underestimate the power of<br />
storytelling’, bezwoer gewezen RI-director Jeffrey Cadorette,<br />
die optrad als moderator. ‘Het traditionele magazine is al talloze<br />
keren doodverklaard, maar toch blijven kwaliteitsbladen<br />
die zich richten op een welomschreven doelgroep het goed<br />
doen. Niet zelden slagen zij er in meer engagement op te<br />
wekken bij hun lezers dan digitale media, die per definitie<br />
vluchtiger zijn.’ Wat niet belet dat ze hun inhoud kunnen<br />
verrijken met online belevingen, zoals filmpjes of podcasts.<br />
Via een QR-code sla je snel de brug van het ene medium<br />
naar het andere. Vandaag kan je zelfs een microchip integreren<br />
in een bladzijde, om zo verbinding te maken met je<br />
telefoon. ‘Slim papier’, heet zoiets… Door toevoeging van<br />
zulke interactieve elementen groeit een magazine uit tot<br />
een ‘multiplatform-concept’, dat niet alleen informeert maar<br />
leden ook met elkaar connecteert.<br />
Ook de opkomst van Artificial Intelligence stelt uitgevers voor<br />
uitdagingen. Het (toch al lage) vertrouwen in journalisten –<br />
van algemene media – dreigt hierdoor nog verder aangetast<br />
te geraken. Wie garandeert immers dat een tekst niet door<br />
een machine is geschreven? Een praktische oefening tijdens<br />
het seminar toonde hoe AI aan de hand van enkele prompts<br />
(feitelijke opsommingen) een vrij behoorlijk artikel kan produceren,<br />
al ging de technologie op sommige vlakken totaal de<br />
mist in. Voor hulp bij research, vertalingen, en om teksten in<br />
te korten of om te werken voor social media, bleek met name<br />
ChatGPT wel een grote hulp. Rotary Magazin (Duitsland)<br />
wijdde recent trouwens een dossier aan AI, met als afsluiter<br />
een interview met, over en door… ChatGPT zelf. Transparantie<br />
is hierbij het sleutelwoord. Dieperliggend bestaat het gevaar<br />
dat de technologie met bepaalde ‘vooroordelen’ is behept,<br />
te wijten aan onvolkomenheden in de ontwikkeling of bij het<br />
gebruikte bronnenmateriaal. Ook de oncontroleerbaarheid<br />
van de tools en het gebrek aan duidelijkheid over de gebruikte<br />
algoritmes nopen voorlopig nog tot voorzichtigheid.<br />
S.V.<br />
18
BOEKEN<br />
De man achter de cartograaf<br />
De kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, beter gekend als de ‘Ferrariskaart’ werd<br />
opgemaakt in de periode 1771-1778, op initiatief van Graaf de Ferraris. Ze beslaat nagenoeg het<br />
volledige grondgebied van België en het Groothertogdom Luxemburg. Het is dan ook de eerste<br />
kaart die onze streken op een bijna uniforme wijze in beeld brengt. Omdat de kaart een goede<br />
weerspiegeling biedt van het toenmalige landschap en landgebruik, is ze nog steeds een belangrijke<br />
leidraad bij het huidige natuur- en bosbeheer. De opdrachtgever, Joseph Jean François de Ferraris<br />
(1726-1814), bleef lang verborgen tussen de plooien van de geschiedenis.<br />
Kunsthistorica Karen De Coene volgde het spoor van deze raadselachtige man, die zich wilde bewijzen<br />
te midden van het tumult van de achttiende eeuw. De Europese grootmachten botsen met elkaar<br />
in opeenvolgende oorlogen, de Verlichting doet zijn intrede en in de salons wordt aan tradities en<br />
de samenleving gewrikt. Tussen al dat gewoel probeert Ferraris zijn plaats bij de Habsburgse elite<br />
veilig te stellen. Hij komt op een goed blaadje te staan bij de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia<br />
en wordt een beschermeling van prins Karel van Lotharingen. Met zijn kaartproject wil Ferraris het<br />
Weense hof overtuigen om de Oostenrijkse Nederlanden te behouden. Er lag immers een plan op<br />
tafel om het gebied te ruilen voor Beieren. Zijn kaart zal later van onschatbare waarde blijken, hoewel<br />
de zorgvuldig getekende grenzen al onmiddellijk worden aangevochten tijdens de Brabantse<br />
Omwenteling, die paradoxaal genoeg uitbreekt met de steun van zijn aangetrouwde familie.<br />
Karen De Coene,<br />
Carte Blanche, Lannoo,<br />
34,99 €<br />
De Holocaust in Oekraïne<br />
Op 19 september 1941 namen Duitse troepen Kiev in. Als vergelding voor enkele aanslagen – allicht door<br />
Stalins geheime dienst – besloten de nazi’s alle Joden uit de stad dood te schieten in een ravijn. Die<br />
plek heette Babi Jar. Ze bleef tijdens de hele Duitse bezetting het decor vormen voor massaexecuties.<br />
Anatoli Koeznetsov was amper twaalf toen de Duitsers arriveerden. Aanvankelijk beschouwden veel<br />
Oekraïners hen als bevrijders van de onderdrukking door de Sovjet-Unie. Al gauw bleek dat ze het<br />
bij het verkeerde eind hadden. Oekraïne werd een Reichskommissariat, geleid door Erich Koch, die<br />
bij zijn aankomst al verklaarde: ‘Onze taak is Oekraïne alle goederen af te nemen waar we de hand<br />
op kunnen leggen, zonder aandacht te schenken aan de gevoelens of het bezit van de Oekraïners.’<br />
Koeznetsov doet helder en overtuigend verslag van de verschrikkingen van de oorlogsjaren. Zijn<br />
‘document in de vorm van een roman’ bevat enkel feiten. De oorspronkelijke versie, uit 1966, werd<br />
zwaar gecensureerd door de Sovjets. Nadat de auteur in 1968 naar het Westen vluchtte, kon hij zijn<br />
authentieke tekst publiceren. In deze vertaling zijn de passages die de Sovjet-censor schrapte in vet<br />
gemarkeerd. Het kostte Koeznetsov meer dan twee decennia om de woorden te vinden voor de onzegbare<br />
tragedie die hij als jongen meemaakte. Babi Jar is een boek dat dan ook lang blijft nazinderen.<br />
Anatoli Koeznetsov,<br />
Babi Jar, De Bezige Bij,<br />
29,99 €<br />
Criminologie op kindermaat<br />
Normaliter laten we in deze rubriek geen kinderboeken aan bod komen. We maken graag een uitzondering<br />
voor het eerste jeugdboek van prof. Charlotte Colman (UGent), die in 2022 de Rotary Science<br />
Award van Rc Gent won. In het boek legt de criminologe op een leuke, toegankelijke en kritische manier<br />
uit hoe ons rechtssysteem in elkaar zit en hoe het leven in de gevangenis verloopt. Veel misverstanden<br />
over strafrecht ontstaan immers op jonge leeftijd. Zo is er heel wat stereotiepe beeldvorming over hoe<br />
‘boeven’ eruit zien of waarom mensen misdaden plegen. En die beelden zijn vaak hardnekkig. Colman,<br />
die op haar achttiende overwoog om zelf gevangenisdirecteur te worden, ging de uitdaging aan om<br />
enkele van deze vooroordelen de wereld uit te helpen. Want de kinderen die haar boek vandaag lezen,<br />
worden de volwassenen die later de regels mee bepalen. Ze legt uit hoe wetten gemaakt worden, waarom<br />
sommige mensen ze overtreden en hoe mensen in de middeleeuwen gestraft werden. Ook heeft<br />
ze het over de meest beruchte ontsnappingspogingen, de grootste strafzaken uit de geschiedenis en<br />
andere criminele wist-je-datjes. De kleurrijke illustraties van Stefanie Van Hertem brengen de wereld<br />
van de criminologie helemaal tot leven. De opbrengst van het boek gaat naar het Centrum Algemeen<br />
Welzijnswerk (CAW), dat onder meer werkt met kinderen van gedetineerde ouders.<br />
Charlotte Colman,<br />
Wie zit in de gevangenis?,<br />
Borgerhoff & Lamberigts,<br />
24,99 €<br />
19
KUNST<br />
100 jaar surrealisme<br />
Expeditie naar het onderbewuste<br />
jaar<br />
surrealisme<br />
Expeditie naar het onderbewuste<br />
Met hun subversieve kunst poogden de surrealisten de wereld<br />
te veranderen. De Belgische aanhangers van het surrealisme<br />
paarden provocatie graag aan humor en erotiek, zo toont een<br />
nieuwe tentoonstelling in Bozar. Je ontdekt er zo’n 250 werken<br />
van een vijftigtal bekende en minder bekende namen.<br />
onderd jaar geleden, in november 1924, zag het<br />
surrealisme het levenslicht. In Parijs publiceerde<br />
schrijver en dichter André Breton toen het baanbrekende<br />
Manifest van het surrealisme. Voordien was Breton al<br />
betrokken geweest bij het dadaïsme, net zoals Paul Van Ostaijen<br />
bij ons. Van 1927 tot 1935 was hij, samen met tal van andere<br />
surrealisten, lid van de Communistische Partij van Frankrijk.<br />
Breton breekt een lans voor de ‘écriture automatique’, die<br />
rechtstreeks uit het onderbewuste moet voortvloeien. Ook in<br />
de beeldende kunsten neemt hij het op voor het eigenzinnige<br />
karakter van het automatisme, waarbij hij teruggrijpt naar<br />
het credo van psychoanalyticus Jacques Lacan: ‘Niet alleen<br />
kan het wezen van de mens niet begrepen worden zonder de<br />
waanzin, maar dat wezen wordt evenzeer gekenmerkt door<br />
de waanzin als limiet van zijn vrijheid.’ De kunstenaar zal de<br />
waanzin dus als de enige vorm van begrenzing van de vrijheid<br />
beschouwen. Hierin ligt ook de oorsprong van de hang naar<br />
zogenaamde ‘wilde, onbeperkte en irrationele liefde’ die de<br />
surrealisten zo dierbaar is. Het doet hen bovendien pogen om<br />
dezelfde artistieke uitingen en mentale vrijheid te bereiken<br />
die zij ontdekken bij geesteszieken.<br />
20
KUNST<br />
Meer nog dan een kunststroming is het surrealisme een ‘state<br />
of mind’. Dat verklaart allicht waarom deze beweging in<br />
België bijna zestig jaar lang aanhangers heeft gevonden. De<br />
surrealisten trachten louter esthetische bekommernissen<br />
te overstijgen en te streven naar maatschappelijke verandering.<br />
Het Belgische surrealisme maakt daarbij vaak gebruik<br />
van humor als subversieve strategie. Daarnaar verwijst ook<br />
de titel van de tentoonstelling in Bozar: Histoire de ne pas<br />
rire. Dat is ook de titel van een bundel beschouwingen van<br />
de Brusselse ‘theoreticus’ van het surrealisme, Paul Nougé<br />
(1895-1967). Een surrealistisch kunstwerk lijkt op het eerste<br />
zicht vaak louter een grap, maar er zit veel meer achter…<br />
Het is zeker een grote verdienste van deze tentoonstelling om<br />
wat minder bekende namen voor het voetlicht te halen. Om<br />
te beginnen dus Paul Nougé, een wat teruggetrokken figuur<br />
die liever anoniem bleef. Hij was als biochemicus werkzaam<br />
in een medisch laboratorium. Samen met Marcel Lecomte en<br />
Camille Goemans publiceert Nougé, ook rond 1924, een reeks<br />
pamfletten onder de titel Correspondance. Ze richten zich<br />
tot bekende schrijvers, imiteren soms hun stijl en waarschuwen<br />
voor literaire verleidingen en de zoektocht naar roem.<br />
Daarmee worden ze de eerste surrealistische groepering in<br />
Brussel, al wordt die term op dat moment nog niet gebruikt.<br />
Nougé was in 1921 één van de oprichters geweest van<br />
de Communistische Partij van België. Hij zou zijn politieke<br />
overtuiging levenslang trouw blijven, maar hij was tegelijk een<br />
hevige voorstander van de autonome kunsten, zonder enige<br />
inmenging van de politiek. Nougé en René Magritte leerden<br />
elkaar kennen in 1924 en werden zeer goede vrienden. Het<br />
was Nougé die Magritte de weg naar het surrealisme wees.<br />
Hij schreef ook een begeleidende tekst voor Magrittes eerste<br />
solotentoonstelling in galerie ‘Le Centaure’ in Brussel,<br />
in 1927. Later zou hij hem geregeld suggesties doen voor<br />
(raadselachtige en/of humoristische) titels voor zijn werken.<br />
Betekenis in vraag stellen<br />
Magritte vond de weg naar het surrealisme ook via Giorgio<br />
De Chirico, en meer bepaald via een reproductie van diens<br />
schilderij Lied van de liefde (1914). De Chirico liet daarmee<br />
‘de poëzie boven de schilderkunst’ uitstijgen, wat Magritte<br />
naar verluidt tot tranen toe bewoog. Hij besloot zijn eigen<br />
schilderkunst radicaal te veranderen, met bevreemdende<br />
voorstellingen in een realistische stijl en motieven als de<br />
bolhoed, vogels en wolken. Objecten en mensen worden op<br />
een ongebruikelijke manier en in een vreemde omgeving met<br />
elkaar gecombineerd, zodat hun algemeen geaccepteerde<br />
betekenis in vraag wordt gesteld en poëtische en filosofische<br />
vragen aan de orde komen.<br />
Bozar toont in deze expo onder meer een aantal Magrittes uit<br />
privébezit, zoals Starende Blikken uit 1927 – het jaar waarin<br />
de schilder naar Parijs trekt. Hij bezoekt er de groep rond<br />
André Breton en ontdekt het werk van Joan Miró. Onder<br />
diens invloed maakt hij een reeks ‘woordschilderijen’, waarin<br />
hij de relatie tussen het object, de voorstelling ervan en de<br />
taal thematiseert. Hij maakt er ook kennis met Salvador Dalí,<br />
René Magritte, Het kristallen bad, 1946<br />
die sterk onder de indruk geraakt van Magritte en een aantal<br />
van zijn stilistische elementen overneemt. Magritte verblijft<br />
nog tot 1930 in Parijs, en schildert er ongeveer een vierde<br />
van zijn oeuvre.<br />
In ons land was het surrealisme niet enkel een Brusselse<br />
aangelegenheid. In 1934 wordt ook in de Henegouwse stad<br />
La Louvière een surrealistische groep opgericht. Volgens haar<br />
statuten zou zij ‘de revolutionaire gewetens aanscherpen’ en<br />
‘bijdragen aan de ontwikkeling van een proletarische moraal’.<br />
Achille Chavée, André Lorent, Marcel Parfondry en Albert<br />
Ludé geven de groep de naam Rupture, een weerspiegeling<br />
van het politieke en economische klimaat van die tijd. Na een<br />
splitsing op grond van politieke meningsverschillen ontstaat<br />
de ‘Groupe surréaliste en Hainaut’, met nieuwe leden als Armand<br />
Simon, een autodidactische tekenaar, Marcel Lefrancq,<br />
een fotograaf en collagekunstenaar, schilder Louis Van de<br />
Spiegele en de jonge Pol Bury, die toen nog werd beïnvloed<br />
door de schilderkunst van Magritte. Ondanks frequente <strong>contact</strong>en<br />
vinden de Brusselse en Henegouwse surrealisten<br />
weinig gelegenheid om samen te werken.<br />
Tijdens de Duitse bezetting van België vermindert de surrealistische<br />
activiteit aanzienlijk. Magritte en Nougé moeten<br />
zich relatief gedeisd houden, maar een nieuwe generatie<br />
lijkt klaar te staan. Marcel Mariën en Christian Dotremont<br />
© Photothèque R. Magritte, Adagp Images, Paris<br />
21
KUNST<br />
René Magritte, Portret van Paul Nougé, 1927<br />
leggen zelfs <strong>contact</strong>en in het bezette Parijs. In Brussel kan<br />
Magritte nog exposeren, hoewel hij verdacht wordt gemaakt<br />
door collaborateurs. De Henegouwse surrealisten wordt<br />
echter het zwijgen opgelegd. Paul Delvaux weigert zijn kunst<br />
publiekelijk tentoon te stellen. De werken die hij tijdens de<br />
bezetting maakt beschrijven de wanhoop waarvan hij getuige<br />
is. Alsof hij de duisternis van de bezetting wil bezweren,<br />
begint Magritte in 1943 op een nieuwe, haast impressionistische<br />
manier te schilderen. Deze ‘période Renoir’ zou<br />
een aantal van zijn bewonderaars in verwarring brengen.<br />
Voor de schilder is het zonlicht dat zijn nieuwe schilderijen<br />
overspoelt echter geen verloochening van de werkelijkheid<br />
maar een manier om nieuwe onderwerpen te verkennen.<br />
In 1946 scharen de Belgen zich rond deze nieuwe stijl met<br />
het manifest Le Surréalisme en plein soleil, wat leidt tot een<br />
conflict met André Breton.<br />
© succession Magritte – Sabam België<br />
Marcel Mariën, De Tao, 1976<br />
Droombeelden<br />
In mei 1948 wordt Magritte uitgenodigd om tentoon te stellen<br />
in Parijs. Hij toont er een aantal schilderijen en gouaches die<br />
niets meer te maken hebben met zijn zonnige intermezzo.<br />
Ze zijn ruw en in een bewust grove stijl geschilderd, bedoeld<br />
om het Parijse publiek te choqueren: zijn ‘période vache’.<br />
Vanaf het midden van de jaren 1930 schildert Paul Delvaux<br />
geheimzinnige droombeelden met naakten, treinen en skeletten.<br />
Hoewel zijn werk duidelijk beïnvloed is door De Chirico<br />
en Magritte, vindt hij de term ‘surrealisme’ te beperkend. Hij<br />
neemt daarom een bijzondere plaats in binnen het Belgische<br />
surrealisme. Hoewel hij meewerkt aan de surrealistische<br />
tentoonstellingen van 1938 en 1940, blijft hij in de marge<br />
van de Brusselse groep. Hij weigert bovendien elk politiek<br />
engagement. Na de oorlog wordt hij om die reden fel bekritiseerd<br />
door Magritte.<br />
Voor de subversieve surrealisten is de erotiek een artistiek<br />
wapen tegen Kerk en bourgeoisie. Het vrouwelijk naakt is<br />
voor hen dan ook een centraal onderwerp. Ook de vrouwelijke<br />
surrealisten gebruiken het naakt vaak als onderwerp,<br />
maar dan eerder als reflectie over de eigen maatschappelijke<br />
positie en identiteit. Vaak lijken de mannelijke surrealisten<br />
de vrouw nogal stereotiep af te beelden, geïdealiseerd als<br />
muze of gereduceerd tot lustobject. ‘In het surrealisme’, zo<br />
schreef Simone de Beauvoir in haar feministische boek De<br />
tweede sekse (1949), ‘is de vrouw alles, behalve zichzelf.’<br />
Maar de representatie van de vrouw binnen het surrealisme<br />
is een complexe kwestie. Tegelijk zijn de surrealisten immers<br />
wel voorstanders van emancipatie en steunen ze vrouwelijke<br />
kunstenaars.<br />
Twee daarvan komen uitgebreid aan bod in deze tentoonstelling:<br />
Rachel Baes en Jane Graverol. Rachel Baes, dochter<br />
van schilder Emile Baes, begint al heel jong met schilderen<br />
en bouwt een succesvolle carrière uit met een eerder decoratief<br />
oeuvre vol bloemen en stillevens. De executie van haar<br />
minnaar Joris Van Severen, leider van de extreemrechtse beweging<br />
Verdinaso, laat in mei 1940 een diepe indruk op haar<br />
© Fondation Marcel Mariën<br />
22
KUNST<br />
Jane Graverol, Zonder titel (Bevrijde vrouw), 1949<br />
© Sabam België<br />
© Rechten voorbehouden.<br />
Max Servais, C’est un peu de rêve…, c. 1934<br />
na. Ze gaat op zoek naar een nieuwe esthetiek en creëert een<br />
geheel eigen versie van het surrealisme, waarin de leefwereld<br />
van kleine meisjes de trauma’s van de kindertijd verbeeldt. De<br />
Franse dichter Paul Éluard schrijft de inleiding bij haar eerste<br />
tentoonstelling in Parijs, waar ze een tijdlang woont. In 1961<br />
kiest ze ervoor zich terug te trekken in Brugge, waar ze een<br />
eenzaam bestaan leidt. Wel blijft ze actief in de periferie van<br />
de surrealisten. ‘Ik ben geen surrealistische schilder,’ zei ze,<br />
‘ik ben een surrealist die schildert.’<br />
Ook Jane Graverol was de dochter van een schilder: de<br />
Franse symbolist Alexandre Graverol. Jane schildert al van<br />
haar zestiende. Haar werk is aanvankelijk intimistisch en<br />
bestaat uit stillevens, landschappen en zelfportretten in een<br />
vrij realistische stijl. Halverwege de jaren 1930 leert ze de<br />
surrealisten kennen. Ze is sterk onder de indruk van het werk<br />
van Magritte en ontwikkelt in zijn spoor een surrealistische<br />
stijl. Ze onderzoekt vooral de positie, het lichaam en de vrijheid<br />
van de vrouw, met vogels en kooien als terugkerende<br />
thema’s. Haar schilderijen beschrijft ze als ‘bewuste dromen’.<br />
In de jaren 1950 speelt ze een cruciale rol in de oprichting<br />
van Les Lèvres nues, het tijdschrift van haar toenmalige<br />
partner Marcel Mariën. Ze onderhoudt ook nauwe banden<br />
met Paul Nougé, die ondertussen afstand heeft genomen<br />
van Magritte. In 1964 schildert ze het groepsportret De<br />
waterdruppel, dat de belangrijkste Brusselse surrealisten<br />
afbeeldt. Graverols werk is de laatste jaren aan een sterke<br />
opmars bezig. Zo was het in 2022 nog te zien op de Biënnale<br />
van Venetië.<br />
S.V.<br />
Hoe kan het dat men<br />
niet zag dat het<br />
surrealisme veeleer<br />
een geesteshouding is<br />
dan een doctrine?<br />
Paul Nougé<br />
Nog tot 16 juni. Meer info: www.bozar.be<br />
Tegelijk presenteren de Koninklijke Musea voor Schone<br />
Kunsten van België IMAGINE!, een tentoonstelling<br />
over 100 jaar internationaal surrealisme en de rol van<br />
het symbolisme bij de opkomst ervan. Het Magritte<br />
Museum creëert dan weer een boeiende dialoog<br />
tussen het fascinerende universum van René Magritte<br />
en de poëtische creaties van Jean-Michel Folon. Beide<br />
expo’s lopen tot 21 juli.<br />
23
CLUBS<br />
Gentse clubs<br />
‘Stadsbos<br />
bevordert<br />
levenskwaliteit’<br />
Schepen Astrid De Bruycker,<br />
DG Geert Dewulf,<br />
DG Anja Rijlaarsdam en AG Rita Galle<br />
In 2017 vroeg de Australische RI-voorzitter Ian<br />
Riseley de Rotariërs om één boom per lid te<br />
planten. De Gentse Rotary- en Rotaractclubs<br />
omarmen deze oproep tot op vandaag. Na de<br />
uitbreiding van het Hutsepotbos in Zwijnaarde<br />
gingen ze eind februari aan de slag in de<br />
Gentbrugse Meersen.<br />
Op 23 februari 2019, de 114de verjaardag van Rotary,<br />
organiseerden de Gentse clubs een groots<br />
evenement waarbij 500 bomen werden aangeplant in<br />
het Hutsepotbos (zie Rotary Contact 416, april 2019).<br />
Zo werd deze verjaardag meteen ook een concrete stap<br />
richting een groenere toekomst. De bedoeling was enkele<br />
jaren later bijkomende gronden in Zwijnaarde te bebossen,<br />
zodra Natuurpunt die zou hebben verworven. Maar<br />
die bosuitbreiding bleek niet mogelijk, en dus was het<br />
uitkijken naar een andere locatie.<br />
Vijf jaar later, op 24 februari 2024 (één dag na de 119de<br />
verjaardag van Rotary), verzamelden de Gentse Rotariërs<br />
en Rotaracters zich opnieuw, ditmaal in de Gentbrugse<br />
Meersen. Met meer dan honderdtwintig leden, partners,<br />
kinderen en kleinkinderen, werd het project nieuw leven<br />
ingeblazen, in samenwerking met Natuurpunt en met<br />
de steun van District 2130. Het doel: het aanplanten van<br />
maar liefst 2100 bomen en 400 heesters op het laatste<br />
beschikbare stukje van de Gentbrugse Meersen, een<br />
Ook Rotaract plantte enthousiast mee<br />
belangrijke stap in het behoud en herstel van dit waardevolle<br />
natuurlijke ecosysteem.<br />
Tijdens de plantactie benadrukte AG Rita Galle het belang<br />
van deze inspanning voor de toekomstige generaties,<br />
en onderstreepte ze het engagement van Rotary voor<br />
milieu-initiatieven. ‘Dit stemt me hoopvol voor de toekomst<br />
van onze aarde. Het is onze verantwoordelijkheid<br />
onze planeet in stand te houden, zodat onze kinderen<br />
en kleinkinderen zich kunnen ontplooien en alle kansen<br />
krijgen op gezondheid en geluk.’<br />
Naast een ecologisch belang heeft een stadsbos als dit<br />
ook een belangrijke sociale functie. Het bevordert de<br />
levenskwaliteit op tal van niveaus. In die zin is het een<br />
schoolvoorbeeld van ‘Dienst aan de gemeenschap’. Het is<br />
een duurzaam langetermijnproject, aangezien we hopen<br />
dat dit Rotarybos over honderd jaar (en lang daarna) nog<br />
altijd een groene oase zal vormen.<br />
Onze inspanningen werden warm onthaald door de lokale<br />
overheid, vertegenwoordigd door Schepen van Openbaar<br />
Groen Astrid De Bruycker, die haar waardering uitte voor<br />
de bijdrage van Rotary aan de vergroening van de stad. DG<br />
2130 Geert Dewulf benadrukte de uitstekende samenwerking<br />
tussen de Gentse clubs en plantte de eerste boom. Dat<br />
gebeurde in aanwezigheid van een Nederlandse delegatie<br />
met DG 1610 Anja Rijlaarsdam, haar AG Johan Dedeckel<br />
en onze PDG’s Claude Hamilius en Werner Braemscheute.<br />
Onder een stralende zon werd in de uiterst drassige<br />
grond - met vallen en opstaan - gestart met de plantactie.<br />
Gelukkig hadden medewerkers van Natuurpunt al<br />
de nodige plantgaten aangemaakt. Dankzij een District<br />
Grant konden we ook een prachtige picknickplek (tafel<br />
en banken) schenken, waar wandelaars even kunnen<br />
verpozen… en ondertussen aan Rotary denken! De activiteit<br />
werd afgesloten met een koekje en een drankje,<br />
en pas daarna begon het flink te regenen! Zouden ook<br />
de weergoden Rotariërs zijn?<br />
Jacques Eichperger<br />
24
CLUBS<br />
Rc Kortrijk<br />
Face Time 2024:<br />
de vele facetten van AI<br />
Met hun debatavonden op hoog niveau hebben<br />
de Kortrijkse Rotariërs Joris Claeys en Jacques<br />
Delfosse een unieke standaard gezet. ‘Face Time<br />
Kortrijk’ is uitgegroeid tot een vaste afspraak in<br />
de agenda van vele honderden belangstellenden.<br />
Voor de achtste editie werd dan ook uitgeweken<br />
naar een ruimere locatie: Kortrijk Xpo. Het<br />
centrale thema was overal de ‘talk of the town’: wat<br />
moeten we met artificiële intelligentie (AI)?<br />
Rc Kortrijk, de oudste serviceclub van de Guldensporenstad<br />
en 85 jaar jong, koos jarenlang voor de<br />
indrukwekkende Barco Campus als locatie voor haar<br />
fundraisingevent ‘Face Time Kortrijk’. Bezielers Jacques<br />
Delfosse en Joris Claeys namen voor deze achtste editie,<br />
op 6 maart, evenwel het initiatief om te verhuizen naar<br />
Kortrijk XPO. ‘Barco bood een unieke setting maar ons<br />
event barstte er uit zijn voegen. Wanneer je elk jaar je<br />
ticketverkoop vroeger moet afsluiten wegens sold out,<br />
dan is dit een signaal dat je niet kan negeren’, getuigt<br />
Jacques Delfosse.<br />
Groter, beter, sterker<br />
‘We keken er enorm naar uit, in de overtuiging dat we<br />
in het Meeting Center van Kortrijk XPO naar bigger,<br />
better en stronger zouden gaan’, zegt Joris Claeys.<br />
‘We hielden er ook een VIP-receptie voor onze hoofdsponsors.<br />
We brachten opnieuw drie boeiende keynote<br />
sprekers, gevolgd door een uitgebreide receptie met<br />
een frisse pint. We mochten meer dan 800 aanwezigen<br />
ontvangen, dus meer dan genoeg gelegenheid tot<br />
netwerken. Maar vooral de onderwerpen die tijdens de<br />
voordrachten aan bod waren gekomen, zorgden telkens<br />
voor boeiende discussies aan de toog. Tot onze grote<br />
vreugde mochten we ook onze gouverneur, de immediate<br />
past-gouverneur en de inkomende gouverneur<br />
begroeten.’<br />
Terwijl de locatie veranderde, bleef het thema echter<br />
hetzelfde als vorig jaar: ‘artificial intelligence’. Joris Claeys<br />
licht toe: ‘Vorig jaar kwam ons event enkele weken na<br />
het grote doorbraakmoment van ChatGPT. Sindsdien is<br />
de hele space nog veel verder geëvolueerd. We vonden<br />
dan ook dat we nog niet uitgepraat waren over deze<br />
ingrijpende technologische revolutie, die de volgende<br />
jaren een enorme impact zal hebben.’<br />
Topsprekers in de aanbieding<br />
De drie sprekers benaderden het thema AI elk vanuit een<br />
andere invalshoek. Jacques Delfosse: ‘We begonnen met<br />
een ondernemer uit eigen streek: Jorn Vanysacker, die als<br />
medeoprichter van Henchman software maakt voor advocaten.<br />
De lancering van ChatGPT betekende ook voor hen<br />
een stroomversnelling. Het gaat loeiend hard en ondertussen<br />
hebben ze klanten in 35 landen. Vervolgens kwam<br />
Tom Van de Weghe aan het woord. De meeste mensen<br />
kennen hem uit zijn tijd als correspondent bij de VRT, in de<br />
Verenigde Staten en China. Wat velen echter niet weten is<br />
dat Tom in 2018 de prestigieuze John S. Knight Journalism<br />
Fellowship van Stanford University kreeg. Als research<br />
fellow onderzocht hij in Stanford een jaar lang de impact<br />
van artificiële intelligentie en deepfakes. Hij lag ook mee<br />
aan de basis van het Stanford Deepfake Research Team.’<br />
Joris Claeys geeft toelichting bij de derde spreker: ‘Rik<br />
Vera was onze afsluiter en daarmee haalden we een echte<br />
topper in huis. Als oprichter van Nexxworks, samen met<br />
Peter Hinssen, heeft hij bewezen op het speerpunt te<br />
zitten van nieuwe businessstrategieën en technologische<br />
evoluties. Hij weet zijn verhaal bovendien op een onnavolgbare<br />
wijze over te brengen bij het publiek.’<br />
Face Time 2024 samengevat: een nieuwe setting, nieuwe<br />
invalshoeken en heel wat uitdagende ideeën om mee<br />
naar huis te nemen…<br />
Rc Kortrijk<br />
25
CLUBS<br />
Rc Dendermonde<br />
Rc Dendermonde lanceerde een innovatief project om<br />
taalachterstand bij jongeren tegen te gaan: de Bibcyclet.<br />
De Bibcyclet is meer dan zomaar een bakfiets; het is<br />
een symbool van hoop en kansen. ‘Hiermee willen we<br />
de Nederlandse taal dichter bij de jeugd brengen, door<br />
letterlijk de boeken van de Dendermondse bibliotheek<br />
tot bij hen te vervoeren’, zegt Rotariër Jan Adriaens. ‘De<br />
Bibcyclet is een bakfiets met elektrische ondersteuning<br />
die een lading boeken kan transporteren naar scholen en<br />
speelpleinen in de omgeving van Dendermonde. Eens<br />
op de bestemming aangekomen klapt het deksel in twee<br />
helften open. Iedere dekselhelft kan dan gebruikt worden<br />
als zitbank of, mits het verplaatsen van een paneel, als<br />
verzamelbak voor boeken, speelgoed en dergelijke. Het<br />
is de bedoeling om voorleesmomenten te organiseren<br />
en jongeren warm te maken om zelf ook meer te lezen<br />
en naar de bibliotheek te gaan.’<br />
De bak op het fietsonderstel bestaat uit een buizenframe<br />
met buitenbekleding in polyester en is van binnen afgewerkt<br />
in geverfde multiplex. De constructie werd ontworpen,<br />
gebouwd en gefinancierd door Rc Dendermonde.<br />
Taalachterstand op jonge leeftijd blijkt vaak een belangrijk<br />
effect te hebben op latere kansen in het leven. ‘Hiermee<br />
wil onze club jongeren uit kansarme en anderstalige milieus<br />
meer perspectieven bieden. We geven de voorkeur<br />
aan zo’n eigen, concreet project, eerder dan puur<br />
financiële ondersteuning te voorzien. Ook zijn er in onze<br />
club verscheidene leden die taalkundig heel sterk zijn<br />
en enthousiasme kunnen wekken bij jongeren. Samen<br />
met de stad en de bibliotheek zullen we bekijken hoe zij<br />
kunnen meewerken bij de voorleesmomenten…’<br />
Rc Sint-Truiden<br />
End Polio Now (EPN) is en blijft de ‘core<br />
business numero uno’ van Rotary International.<br />
Inkomend RI-voorzitster<br />
Stephanie Urchick begon niet voor niets<br />
haar toespraak voor de inkomende gouverneurs<br />
tijdens hun opleiding met dit<br />
item. Daarmee benadrukte ze het belang<br />
dat RI blijft stellen in de uitroeiing<br />
van polio.<br />
De financiering van onze strijd tegen polio gebeurt op<br />
drie niveaus:<br />
• District: RI vraagt 20% van het DDF te schenken aan EPN<br />
• Club: gewenste bijdrage van 1500 € of 40 €/lid<br />
• Individueel: lid worden van de Polio Plus Society en<br />
100 € per jaar schenken (of minstens 1000 US$ voor<br />
het Polio Fund via de Paul Harris Society).<br />
Op 5 maart werd Rc Sint-Truiden de eerste club in België<br />
waarvan alle clubleden aangesloten zijn bij de Polio Plus<br />
Society. De club nam het engagement op zich om gedurende<br />
drie jaar (2024-26) de bijdrage van 100 euro per lid<br />
over te schrijven op de poliorekening van D 2140. Deze<br />
belofte werd in een document gegoten en ondertekend<br />
door de huidige, de inkomende en de verkozen voorzitter.<br />
2026 is trouwens het jaar waarin volgens de WHO polio<br />
uit de wereld zal zijn. Een Powerpoint gaf de clubleden een<br />
beeld van wat er op het terrein allemaal gerealiseerd wordt<br />
en maakte duidelijk dat onze steun noodzakelijk blijft. Elk<br />
clublid kreeg het PPS-certificaat en bijhorende PPS-pin.<br />
De club ontving bovendien een mooie roll-up, die bij elke<br />
clubactiviteit een prominente plaats zal krijgen.<br />
Ook niet-Rotariërs kunnen lid worden van de PPS; in D<br />
2140 zijn er momenteel een vijftal. In totaal tellen wij net<br />
geen 200 leden, dat is met stip het hoogste aantal van<br />
Regio 22 (Vlaanderen en Nederland). Op naar de 300<br />
dus! Dan genereren we 90.000 euro per jaar voor EPN,<br />
dankzij jullie inbreng en dankzij de ‘bonus’ vanwege de<br />
Bill & Melinda Gates Foundation.<br />
PDG 2140 Dany Vandevoort<br />
26
AGENDA<br />
agenda<br />
APRIL | 2024<br />
Deadlines agenda<br />
Dit overzicht biedt een greep uit de clubactiviteiten die, op de 15 de van de voorafgaande maand, zijn ingevoerd via Polaris (in publieke modus; dus<br />
zichtbaar op districts- en multidistrictsniveau). Graag putten we ook uit het beeldmateriaal dat de clubs zo ter beschikking stellen. De selectie gebeurt<br />
door de redactie. Wilt u extra aandacht voor uw clubactiviteit? Vraag onze voordelige advertentievoorwaarden!<br />
Ledenbestand <strong>rotary</strong> <strong>contact</strong> 472<br />
WERELDWIJD<br />
ROTARIËRS 1.177.787 CLUBS 36.902<br />
ROTARACTERS 177.145 CLUBS 10.734<br />
BELUX<br />
ROTARIËRS 10.053 CLUBS 288<br />
VERSCHIJNINGSDATUM 05.05<br />
PERIODE 05.05 – 30.06<br />
DEADLINE 15.04<br />
bankrekeningen<br />
D 2130<br />
District vzw: BE68 0689 4445 0934<br />
Rotary Foundation: BE57 0689 4445 1035<br />
Polio: BE46 0689 4445 1136<br />
D 2140<br />
District: BE24 0018 6507 1338<br />
Rotary Foundation: BE42 0018 8540 4154<br />
PolioPlus: BE31 0018 8540 4255<br />
DATum uur CLUB ACTIVITEIT PLAATS/CONTACT<br />
03.04 19u30 Waasmunster-<br />
Durmeland<br />
Katrin Gillis & dr. Chris Jadoul, ‘Project Odette‘ (afbouwen<br />
medicatie bij dementie)<br />
De Lekkerbek<br />
04.04 19u30 Brugge-Orscamp Bezoek Alpaca Farm Hof ter Meulen, De Haan<br />
04.04 19u30 Houthalen Midden-<br />
Limburg<br />
Oud-kolonel Roger Housen<br />
09.04 19u30 Gent-Zuid Marc Roppe, ‘Shelterbox: een dak boven je hoofd<br />
in barre tijden’<br />
Abdijhoeve<br />
10.04 19u30 Overijse-Zoniën Dr. Jan Tytgat, ‘Circulaire economie’ Afrikapaleis<br />
Salons Roskam, Merelbeke<br />
11.04 19u Gent-Noord Getuigenis Youth Exchange in Taiwan door Margaux Beele Hotel de Lourdes<br />
11.04 19u30 Gavere Schelde-Leie Wim De Martelaere; ‘Het dark web’ ‘t Raadsel<br />
13.04 19u Mechelen Malines Royale Salons Van Dyck<br />
13.04 19u30 Leuven-Rotselaar Soirée Chantante met Gunter Neefs De Roosenberg<br />
14.04 16u Knokke-Oostkust Comedy met Hans Cools CC Scharpoord<br />
18.04 19u30 Gavere Schelde-Leie Erik Kiekens, ‘Alles is goed in mijn wereld’ D’Ouwe Hoeve<br />
18.04 19u30 Gent-Zuid Brigade-generaal Katrien D’Hert, ‘Klaar voor conflict?’ ‘t Groenhof<br />
18.04 19u30 Harelbeke Geert Moerkerke, ‘Offshore windeiland Prinses Elisabeth’ HULA<br />
19.04 19u Kruishoutem Fundraising ‘Dancing with Horses’ Tent Kerkakkers<br />
20.04 19u Tervuren Squares & Stripes Party Afrikapaleis<br />
20.04 20u Landen Concert Sint-Gertrudiskerk<br />
22.04 19u Gent 20 jaar Voedselondersteuning Gent met Wouter Torfs,<br />
voorzitter CAW<br />
Balenmagazijn<br />
27
AGENDA<br />
DATum uur CLUB ACTIVITEIT PLAATS/CONTACT<br />
23.04 19u Brussels International Karel Vinck, Opportuniteiten in een consensuele politiek’ Hotel Amigo<br />
24.04 16u Brugge ’t Vrije Bloedgeefactie Rode Kruis, Stationsplein<br />
25.04 19u Antwerpen-Park Dr. Riet Breesch & Dr. Zaid Kasim, ‘Dementievriendelijke<br />
zorg in een algemeen ziekenhuis’<br />
De Jachthoorn<br />
25.04 19u30 Diest Meeting zone 9: The Business value of AI Katsenberg<br />
25.04 19u30 Gavere Schelde-Leie Tom Van Den Noortgaete, ‘Energie in de wereld van<br />
morgen’<br />
‘t Raadsel<br />
27.04 8u30 D 2140 District Training Assembly Thomas More Geel<br />
28.04 9u Linter-Getedal Bloesem-experience Erfgoeddomein Luitenant Halleux<br />
01.05 8u Tongeren Tungrirun Sportpark De Motten<br />
05.05 11u Maldegem Lenteconcert ‘A Musical Medley’ Den Hoogen Pad<br />
05.05 12u Gistel Duck Fest Festivalweide & Vaartje Oudenburg<br />
06.05 18u Gent Uitreiking 6 de Rotary Science Award Stadhuis Gent<br />
07.05 19u30 Ieper Filmavond ‘Blue Box’ (Palestina) CC Het Perron<br />
07.05 21u E-club Belgium 1<br />
Passport<br />
Ross Hopcroft, ‘School of Hard Knocks’<br />
18.05 7u Tielt Classic Car Charity Rally<br />
Online<br />
23.05 10u Gent-Noord Bloedinzameling ‘Bloedbad’ Justitiepaleis Gent<br />
23.05 19u Antwerpen-Amerloo Kris Peeters, ‘Een blik op de politiek van binnenuit’ Salons Weilandshof<br />
28.05 19u Brussels International Chat meeting with Thomas Lambert, Belgian ambassador<br />
in Luxembourg<br />
Hotel Amigo<br />
02.06 10u Beveren-Waas Aperitiefconcert met Astrid Stockman De Casino<br />
06.06 19u30 Gavere Schelde-Leie Ilse Van den Eede, ‘Autisme op de werkvloer’ ‘t Raadsel<br />
06.06 19u30 Brugge-Orscamp Workshop chocolade Loweide<br />
07.06 19u Nieuwpoort-Westhoek Kreeftenfestijn De Normandie<br />
08.06 9u Antwerp.International 10 de Rotary Drakenbootfestival Kattendijkdok<br />
Wilt u uw activiteit extra in de verf zetten? Kies voor een voorkeurvermelding in dit agenda-overzicht, met contrasterende achtergrondkleur<br />
en foto. Prijs: 75 €. Info: <strong>rotary</strong><strong>contact</strong>@<strong>rotary</strong>beluxservices.org.<br />
in memoriam<br />
PAUL DECRAENE<br />
Rc Mechelen<br />
FRANCIS DEPREZ<br />
Rc Ieper<br />
JOHN KIEBOOM<br />
Rc Westerlo<br />
LOUIS THEUWIS<br />
Rc Beringen<br />
JULIEN DEKONING<br />
Rc Kortrijk-Groeninghe<br />
JACQUES HESPEL<br />
Rc Kortrijk-Groeninghe<br />
JAN LECOT<br />
Rc Kortrijk-Groeninghe<br />
nieuwe leden<br />
Rc Aalst-Noord: Filip De Boever - Rc Borgloon-Haspengouw: Steven Raets - Rc Brugge ’t Vrije: Inge Esselen - Rc Brussels International:<br />
Didier Brackenier - Rc Genk: Peter Emmery - Rc Houthalen Midden-Limburg: Eric Claes - Rc Izegem: Hannes Van Damme - Rc Knokke-Oostkust:<br />
Steven Coens - Rc Maasland-Lanklaar: Leona Vanheusden - Rc Oostende: Luc Duinslaeger - Rc Oostende Ter Streep: Philip Moyersoen -<br />
Rc Sint-Pieters-Leeuw: Ronald Ritzen - Rc Tervuren: Elena Donckerwolcke - Rc Zeebrugge-Oosthoek: Dirk Slachmuylder<br />
28
Change language