de binckhorst: het best bewaarde geheim van ... - Stroom Den Haag
de binckhorst: het best bewaarde geheim van ... - Stroom Den Haag
de binckhorst: het best bewaarde geheim van ... - Stroom Den Haag
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ARCHITECTUURGIDS VOOR DE BINCKHORST<br />
17<br />
18<br />
1<br />
19<br />
2<br />
3<br />
4<br />
11<br />
16<br />
10<br />
15<br />
14<br />
12/13<br />
5<br />
9<br />
8<br />
6<br />
7<br />
ARCHITECTUURGIDS VOOR DE BINCKHORST Filip Mens, Sandra Wilkins<br />
De Binckhorst is meer dan een verzameling<br />
roestige loodsen en anonieme kantoorpan<strong>de</strong>n:<br />
<strong>het</strong> bedrijventerrein herbergt enkele topstukken<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> twintigste-eeuwse architectuur.<br />
Architect Filip Mens en architectuurhistoricus<br />
Cassandra Wilkins geven een overzicht <strong>van</strong><br />
bidkapel tot sigarettenfabriek, <strong>van</strong> kasteel tot<br />
vliegtuigschool en <strong>van</strong> telefoonmagazijn tot<br />
vuiloverslagstation.<br />
1. SMART CENTER<br />
1997 — adres: Mercuriusweg 1<br />
Architect: Kauffmann Theilig & Partner,<br />
Stuttgart<br />
Het ron<strong>de</strong> gebouw met <strong>de</strong> grote witte lamellen<br />
(werkplaats, showroom en kantoren) en <strong>de</strong><br />
opvallen<strong>de</strong> Smart-toren is meer dan hon<strong>de</strong>rd<br />
keer gebouwd in Europa en fungeert als<br />
beeldmerk voor Smart. Het ontwerp <strong>van</strong><br />
Kauffmann Theilig & Partner was <strong>de</strong> winnaar<br />
<strong>van</strong> een internationale prijsvraag. De opgave<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> prijsvraag luid<strong>de</strong>: met één gebouw<br />
dat in serie gerealiseerd zal wor<strong>de</strong>n een<br />
onuitwisselbare i<strong>de</strong>ntiteit te creëren voor <strong>het</strong><br />
nieuwe automerk. Smart heeft <strong>het</strong> winnen<strong>de</strong><br />
concept zelf ver<strong>de</strong>r ontwikkeld zon<strong>de</strong>r<br />
betrokkenheid <strong>van</strong> Kauffmann Theilig.<br />
2. KASTEEL DE BINCKHORST<br />
circa 1308, grondige renovatie in 1727, restauratie<br />
in 1935 — adres: Binckhorstlaan 149<br />
Architect: restauratie door H.H. <strong>van</strong> Zeggelen<br />
Kasteel Binckhorst is rond 1308 gebouwd en<br />
door <strong>de</strong> Graaf <strong>van</strong> Holland in leen gegeven<br />
aan een <strong>van</strong> zijn vertrouwelingen, Sijmon <strong>van</strong><br />
Benthem. De eerste eeuw <strong>van</strong> <strong>het</strong> kasteel<br />
was roerig: in 1380 is <strong>het</strong> zelfs tot <strong>de</strong> grond<br />
toe afgebroken. Het werd herbouwd maar<br />
in <strong>de</strong> zeventien<strong>de</strong> eeuw zijn <strong>de</strong> muren rond<br />
<strong>het</strong> kasteel afgebroken en zijn er tuinen<br />
op <strong>het</strong> bijbehoren<strong>de</strong>, omringen<strong>de</strong> landgoed<br />
aangelegd. Het eerste om<strong>van</strong>grijk ‘hofdicht’<br />
in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal ging over <strong>de</strong> Binckorst<br />
en verscheen in 1613. Het hofdicht was een<br />
vorm <strong>van</strong> literatuur waarin <strong>de</strong> natuur en <strong>de</strong><br />
gecultiveer<strong>de</strong> natuur (hof = tuin) <strong>de</strong> hoofdrol<br />
speel<strong>de</strong>n. Het kasteel fungeer<strong>de</strong> <strong>van</strong>af <strong>de</strong><br />
zeventien<strong>de</strong> eeuw als buitenplaats voor<br />
a<strong>de</strong>llijke families.<br />
De gedaante die <strong>het</strong> gebouw nu heeft is pas<br />
ontstaan in 1727 na een grondige verbouwing.<br />
Het kasteel heeft een classicistischer<br />
uiterlijk gekregen, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re doordat<br />
<strong>het</strong> <strong>van</strong> zijn trapgevels is ontdaan. Eigenlijk<br />
herinnert alleen <strong>het</strong> torenelement nog aan <strong>het</strong><br />
oorspronkelijke kasteel. In 1935 is <strong>het</strong> kasteel<br />
voor <strong>het</strong> laatst grondig verbouwd door architect<br />
H.H. <strong>van</strong> Zeggelen. Inmid<strong>de</strong>ls is <strong>het</strong> kasteel<br />
omsingeld door industrie en kantoorgebouwen<br />
waardoor <strong>het</strong> gebouw <strong>van</strong>af <strong>de</strong> weg niet meer<br />
zichtbaar is. De huidige eigenaar, Medisch<br />
Centrum Scheveningen <strong>van</strong> plastisch chirurg<br />
Schoemacher, heeft <strong>het</strong> kasteel zorgvuldig<br />
opgeknapt. De gemeente en <strong>de</strong> eigenaar streven<br />
ernaar <strong>de</strong> zichtbaarheid <strong>van</strong> dit rijksmonument<br />
in <strong>de</strong> toekomst te vergroten.<br />
3. ANTHONY FOKKERSCHOOL<br />
1959-1963 — adres: Binckhorstlaan 249-251<br />
architecten: F.C. <strong>de</strong> Weger, W. Zonneveld<br />
Eind jaren vijftig besluit men op <strong>de</strong> Binckhorst<br />
een nieuw schoolgebouw te bouwen voor <strong>de</strong><br />
Luchtnijverheidsschool die sinds 1940 in<br />
Scheveningen gevestigd is. Het gebouw voor<br />
350 leerlingen wijkt af <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re technische<br />
scholen door <strong>de</strong> enorme montagehal waar<br />
complete vliegtuigen in opgesteld kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n. De hal <strong>van</strong> <strong>de</strong>rtig bij veertig meter,<br />
met een vrije hoogte <strong>van</strong> zeven meter, is <strong>het</strong><br />
centrale punt <strong>van</strong> <strong>het</strong> complex. De architectuur<br />
is zakelijk en industrieel, wat aansluit bij <strong>de</strong><br />
functie <strong>van</strong> <strong>het</strong> gebouw en <strong>het</strong> karakter <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> omgeving. Momenteel wordt <strong>het</strong> gebouw<br />
voor heel verschillen<strong>de</strong> doelein<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
De school heeft nog steeds <strong>de</strong>len in gebruik,<br />
<strong>de</strong> motagehal wordt <strong>de</strong>els verhuurd aan <strong>de</strong><br />
Sionkerk die er diensten houdt.’<br />
4. SDU KANTOOR<br />
2003 — adres: Binckhorstlaan 403<br />
architect: Hans Gover<strong>de</strong>, Kraaij<strong>van</strong>ger *Urbis<br />
Het gebouw huisvest Sdu Uitgevers en grafisch<br />
bedrijf Delta Hage. Het biedt achtduizend<br />
vierkante meter bedrijfsruimte op <strong>de</strong> begane<br />
grond en nog eens achtduizend vierkante<br />
meter kantoorruimte op <strong>de</strong> eerste verdieping<br />
en in <strong>het</strong> hoogbouwvolume <strong>van</strong> acht lagen.<br />
Met <strong>de</strong> hoogbouw wil <strong>de</strong> architect, in<br />
antwoord op <strong>het</strong> tegenoverliggen<strong>de</strong> hoge<br />
gebouw, een ingangspoort vormen aan <strong>de</strong><br />
zuidzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> Binckhorstlaan. De gevels<br />
zijn rondom gelijkwaardig behan<strong>de</strong>ld zodat<br />
er geen herkenbare achterkant is. De huid<br />
<strong>van</strong> <strong>het</strong> gebouw is opgebouwd uit lagen en<br />
is afhankelijk <strong>van</strong> <strong>de</strong> oriëntatie afwisselend<br />
ingevuld met verticale raamstroken, zwart /<br />
zilver metselwerk, aluminium puien met glas,<br />
of houten accenten in <strong>de</strong> vorm <strong>van</strong> erkers.<br />
fotografie: Filip Mens / foto: SDU (Kraaij<strong>van</strong>ger • Urbis): Jeroen Musch<br />
76<br />
77