Da staten kom til Nord-Troms - Munin - Universitetet i Tromsø

Ved sida av moderniseringa av dei næringsøkonomiske strukturane, har etterkrigstida i Norge
vore kjenneteikna av utbygging av offentleg sektor og oppbygginga av velferdssamfunnet.
Veksten i den offentlege aktiviteten og i den offentleg omsorga førte til ei rekke uintenderte
prosessar knytt til moderniseringa og dei strukturelle endringane av Nord-Troms. Eg har vore
tvinga til å avgrense oppgåva frå å drøfte desse forholda spesifikt. Når, og i den grad eg har
drøfta desse forholda, har det vore i samband med dei strukturelle endringane av busettinga i
området.
Omkalfatringa i Nord-Tromssamfunnet etter andre verdskrigen førte også til endringar i dei
kulturelle og etniske forholda i området. Kulturell homogenisering og einsretting var datidas
ideologi, og det var lite rom for det etniske og kulturelle mangfaldet Nord-Troms var rik på.
Etterkrigstida blei da også prega av ei sterk fornorsking av kultur, identitet og etnisitet.
Religiøst var og er området sterkt prega av læstadianismen, ei religiøs konservativ og
pietistisk lågkyrkjeleg retning innan statskyrkja. I kor stor grad kulturelle, etniske eller
religiøse faktorar har hatt innverknad på den økonomiske utviklinga i området har eg drøfta i
siste del av oppgåva. Eg kjem der fram til at desse faktorane ikkje var avgjerande for den
økonomiske moderniseringa i området, men eg ser likevel ikkje bort ifrå at dei kan ha spela
inn.
Både på 1950- og 1960-talet var det eit sterkt ønske ovanfrå om regionalisering i distrikta.
Sterkast kom dette til uttrykk på 1960-talet gjennom regionplanlegginga i fylka. Sjølv om
spørsmålet om regionalisering både er relevant og interessant i samband med problemstillinga
i denne oppgåva, og i høve til den pågåande debatten om regionalisering, har eg i liten grad
problematisert dette forholdet. I oppgåva er dei fire Nord-Tromskommunane på austsida av
Lyngenfjorden referert til som eit område, ikkje som ein region. Der eg nyttar region om
Nord-Troms siktar eg til alle dei sju Nord-Tromskommunane rundt Lyngenfjorden.
Den som leitar etter kvinnfolka og deira rolle i den næringsøkonomiske moderniseringa i
Nord-Troms kjem truleg til å bli skuffa. I stor grad er dette ei framstilling som tar for seg
menn og kva mannfolka ønske. Det tyder ikkje at kvinnfolka ikkje var der, eller at dei ikkje
hadde ønske og krav om utvikling og modernisering. Kvinnfolka var der heile tida. Alltid som
husmor og omsorgsperson i heimen, men også som bonde i fiskarbondetilpassinga, etter kvart
også som filetarbeidar i fiskeindustrien og som lønna omsorgsarbeidar i den veksande
25