NCURSES ile Yazılım Geli¸stirme NASIL

1. Giri¸s
NCURSES ile Yazılım Geli¸stirme NASIL
Aptal uçbirimlerin oldu˘gu eski zamanlarda, uçbirimler bilgisayarlardan uzakta ve onlara ba˘glantıları seri kablolar
ile idi. Uçbirimler seri ¸sekilde bayt verileri göndermek için ayarlanabiliyordu. Uçbirimlerin tüm bu yetenekleri
(imleci yeni bir noktaya ta¸sımak, ekranın belli bir kısmını silmek, ekranda gezinmek, durumlar arası geçi¸sler, v.b.
gibi) seri ¸sekilde gönderilen bu baytlar ile sa˘glanmaktaydı. Bu denetim ardı¸sılları genelde kaçı¸s tu¸su dizisi olarak
adlandırılırdı, çünkü kaçı¸s karakteri olan (0x1B) ile ba¸slamaktaydı. ¸Simdi bile uygun bir benzetim ile benzeticiye
kaçı¸s karakterlerini göndererek uçbirim penceresinde aynı etkiyi olu¸sturabiliriz.
Bir satırı renkli olarak yazmak istedi˘ginizi dü¸sünelim. Konsolda ¸sunu yazmayı deneyin.
echo –e "\033[1;37;44mRenkli"
Ba¸staki "\033[" dizgesi kaçı¸s karakteridir. Di˘ger karakterler ekrana yazılabilir karakterlerdir. Sonucu mavi zemin
üzerine beyaz "Renkli" olarak görüyor olmalısınız. Bu renklendirme, bu ¸sekilde kalır, eski haline dönmek için
¸sunu yazın:
echo –e "\033[0;39;49mRenkli"
¸Simdi, bu sihirli karakterler de ne anlama geliyor? Anlaması zor mu? Bunlar farklı uçbirimler için farklı bile olabilir.
Bunun için UNIX’ı tasarlayanlar termcap isimli bir mekanizma bulmu¸slardır. Belli bir uçbirimin tüm yetenekleri
ile belli bir etkiyi elde etmek için gerekli kaçı¸s karakterlerini listeleyen bir dosyadır. Sonraki yıllarda bu terminfo
ile yer de˘gi¸stirmi¸stir. Çok fazla ayrıntıya inmeden, bu mekanizma uygulama programlarının terminfo veritabanını
sorgulamasını ve uçbirime veya uçbirim benzeticisine gönderilecek denetim karakterlerini edinmelerini sa˘glar,
demekle yetinece˘giz.
1.1. NCURSES nedir?
Tüm bu teknik saçmalıkların ifade edilmesinin nedenini merak ediyor olabilirsiniz. Yukarıdaki senaryoda her uygulama
programının terminfo’yu sorgulaması ve gerekli i¸slemleri yapması gerekmektedir (denetim karakterlerinin
gönderilmesi v.s.). Bu karma¸sıklıkla u˘gra¸smak bir süre sonra zorla¸stı ve bu da ’CURSES”ın do˘gmasına sebep
oldu. Curses "imleç eniyileme" ("cursor optimization") anlamına gelen bir kelime oyunudur. Curses kütüphanesi
ham uçbirim kodları ile çalı¸sırken onları sarmalayıcı bir yapı ve verimli bir API (Uygulama Programlama Arayüzü)
olu¸sturmaktadır. ˙Imleci hareket ettirmek, pencereler olu¸sturmak, renkler üretmek, fare ile oynamak v.b. için
i¸slevler sa˘glamaktadır. Uygulama programları alt kısımdaki uçbirim yeteneklerini dü¸sünmek zorunda kalmazlar.
Yani NCURSES ne demektir? Asıl System V gözden geçirme 4.0 (SVr4) curses’ın bir kopyasıdır. Özgür olarak
da˘gıtılan ve eski curses sürümleriyle tamamen uyumlu olan bir kütüphanedir. Kısacası, bir uygulamanın karakter
tabanlı uçbirimlerde görüntüleri üzerinde çalı¸sabilmeyi sa˘glayan i¸slevler kütüphanesidir. Belgenin geri kalanında,
curses ve ncurses birbirleri yerine kullanılmı¸stır.
NCURSES hakkındaki ayrıntılı bilgi kaynak da˘gıtımındaki NEWS dosyasından bulunabilir. ¸Su anki paket Thomas
Dickey tarafından geli¸stirilmektedir. Paketi hazırlayanlarla
adresinden ileti¸sime geçebilirsiniz.
1.2. NCURSES ile Ne Yapabiliriz?
NCURSES sadece uçbirim yetenekleri sarmalayan bir yapı olu¸sturmaz aynı zamanda metin kipinde ho¸s
görü¸sünü¸slü arayüzler olu¸sturmak için sa˘glam bir çalı¸sma tasla˘gı da olu¸sturur. Pencereler v.b. görünümleri
olu¸sturmak için i¸slevler sa˘glar. Karde¸s kütüphaneleri olan panel, menu ve form, temel curses kütüphanesine
bir geni¸sleme sa˘glar. Bu kütüphaneler genelde curses kütüphanesiyle beraber gelmektedir. Pekçok pencere,
menu, panel ve formlar içeren bir uygulama olu¸sturulabilir. Pencereler üzerinde ba˘gımsız olarak çalı¸sılabilir,
gezinilebilir ve hatta pencereler gizlenebilir.
http://belgeler.org Linux Kitaplı˘gı 7 / 90