Küreselleşme Sürecinde Çin Ekonomisi ve Türkiye ile Dış ...
Küreselleşme Sürecinde Çin Ekonomisi ve Türkiye ile Dış ...
Küreselleşme Sürecinde Çin Ekonomisi ve Türkiye ile Dış ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Küreselleşme</strong> <strong>Sürecinde</strong> <strong>Çin</strong> <strong>Ekonomisi</strong> <strong>ve</strong> Selim ĐNANÇLI<br />
<strong>Türkiye</strong> <strong>ile</strong> <strong>Dış</strong> Ticaretinin Ahmet KAMACI<br />
Yapısal <strong>ve</strong> Sektörel Analizi<br />
alışkanlık haline gelmiştir. 2001’de kırsal kesimin yarısı renkli televizyona sahipken, bugün <strong>Çin</strong><br />
Motorola’nın en büyük pazarı haline gelmiştir. Milyonlarca <strong>Çin</strong>li özel araba sahibi olmuş <strong>ve</strong><br />
üni<strong>ve</strong>rsite öğrenc<strong>ile</strong>ri rutin bir şekilde uluslar arası haberlere <strong>ve</strong> hisse senedi fiyatlarına<br />
internetten ulaşabilmiştir (http://wwics.si.edu).<br />
<strong>Çin</strong>’de son 30 yılda görülen reformlaşma hareketleri <strong>Çin</strong>’i kapitalizme yakınlaştırmış <strong>ve</strong><br />
küreselleşme sürecine dâhil etmiştir. Bugün, dünyanın süper gücü konumuna gelmesinde de<br />
temel faktör bu reform süreci olmuştur.<br />
<strong>Çin</strong> 26 Nisan 1996’da kendisi <strong>ile</strong> birlikte Rusya, Kazakistan, Kırgızistan <strong>ve</strong><br />
Tacikistan’ın devlet başkanları Şanghay kentinde bir anlaşma imzaladılar. Anlaşmanın <strong>Çin</strong>’in<br />
Şanghay kentinde yapılması <strong>ve</strong> 5 ülkenin bu anlaşmaya katılmasından dolayı bu oluşuma<br />
Şanghay Beşlisi denildi. Oluşumun amacı tamamen sınır gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ile</strong> ilgiliydi. Kazakistan,<br />
Kırgızistan <strong>ve</strong> Tacikistan ABD riskine karşı <strong>Çin</strong> <strong>ve</strong> Rusya’nın desteğini almak için bu oluşuma<br />
üye olmuşlardı. Anlaşma uyarınca, devlet başkanları her yıl üye ülkelerden birinin başkentinde<br />
toplandılar <strong>ve</strong> işbirliği konularını genişlett<strong>ile</strong>r.<br />
15 Haziran 2001’de Şanghay’daki 6.zir<strong>ve</strong>ye Şanghay Beşlisine Özbekistan da katılmış<br />
<strong>ve</strong> oluşum Şanghay Đşbirliği Örgütü adını almıştır. Moğolistan (2004), Hindistan, Đran <strong>ve</strong><br />
Pakistan da 2005 yılında Şanghay Đşbirliği Örgütünde gözlemci üye statüsünde yer almıştır.<br />
Şanghay Đşbirliği Örgütü 10 üye <strong>ile</strong> daha dinamik olarak etkinliğini artırmıştır. <strong>Çin</strong><br />
Şanghay işbirliği içinde etkinliği oldukça yüksektir <strong>ve</strong> dış ticaret potansiyeli bu Pazar içinde<br />
önemli ölçüde artış göstermektedir.<br />
II. ÇĐN EKONOMĐSĐNĐN MAKRO PARAMETRELERĐ VE DIŞ TĐCARET<br />
A. ÇĐN EKONOMĐSĐNĐN MAKRO PARAMETRELERĐ<br />
1. Büyüme, GSMH <strong>ve</strong> Kişi Başına Gelir<br />
<strong>Çin</strong> Halk Cumhuriyeti 1978’den itibaren küreselleşme sürecine girerek, gelişmekte<br />
olan ülkeler sınıfından günümüzün gelişmiş ülkeleri sürecine ilk adımı atmıştır. Reformlardan<br />
önce baskı altına alınan talep daha çok tarım sektörüne dayalıyken, reformlardan sonra sanayi<br />
sektörü <strong>Çin</strong>’in kalkınmasında başrolü oynamıştır. <strong>Çin</strong> ekonomisi 1978 reformlarından itibaren<br />
ortalama % 10 büyümektedir. Bunda küreselleşmenin etkisi büyüktür.<br />
141
Change language