Türklerde İslamiyet Öncesi İnanç Sistemleri - Öğretiler-Dinler

Bilmeyenler bilsin beni
Ben Ali’yim Ali benim
Kıtaları ile Kul Hüseyin’ in
Balım sultan gerçek sırr-ı Ali’sin,
Müminlerin kanadısın kolusun,
Pirim Hünkar Hacı Bektaş Veli’ sin,
Cansız duvarları yürüten medet.
Kıtaları da örnekler arasındadır (Gölpınarlı-Boratav: 1991:98-99).
8. Yada Taşı ve Yağmur Tılsımları
Avcıoğlu, yada taşının bazı hayvanların karnından ya da kafatasından yapıldığını, yağmur, kar
yağdırma ve fırtına estirme gibi sihirli güçlerinin olduğunu belirtmiştir (Avcıoğlu, 1995:374).
Yada taşı, Türk topluluklarında çok eski bir inanca konu olmuş bir nesnedir. Bu inanca göre,
Türk tanrısı Türklerin en eski atasına, istendiğinde yağmur, kar ve dolu yağdıran sihirli bir taş
armağan etmiştir. Yada, cada, yat denilen bu taşın her dönemde Türk Şamanlarının (kam) ve
komutanlarının elinde bulunduğuna inanılır. Yakutlar yada taşına sata derler ve en kuvvetli sata taşının
kurdun karnında bulunduğuna inanırlar. Sata taşına bir yabancının ya da bir kadının eli değdiğinde
taşın öldüğüne inanılırdı (Örnek, 1988:162-163).
9. Havada Uçma (Levitation)
Bu motife ilişkin yalnızca iki menkıbe bulunmaktadır. Bunların ikisi de Vilayetname-i Sultan
Şucauddin’dedir. Bu menkıbelerden ilkine göre, sultan bir gün müritleriyle otururken aniden vecde
gelip herkesin gözü önünde yerden yükselmiş ve bulutların üstünde bir süre uçtuktan sonra tekrar yere
inmiştir. İkinci menkıbede ise, Sultan Şucauddin kendisine bir koyun vermeyi reddeden sürü sahibine
kızarak havalanıp uçmuş ve bulutlara yükselmiştir (Ocak, 1983:180).
Bu motiflere hem Budizm hem de Şamanizm inancında rastlamaktayız. Fakat “havada uçma”
özellikle Budizm inancında görülen mistik yöntemlerden biridir.
Kaynakça
Turan, Şerafettin (1994), Türk Kültür Tarihi, Bilgi Yayınları, Ankara.
Akarsu, Bedia (1988), Felsefe Terimleri Sözlüğü, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
Meydan Larousse (1971), İnanç, C.6, Meydan Yayınevi, İstanbul.
Tezcan, Mahmut (1996), Kültürel Antropoloji, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Avcıoğlu, Doğan (1995), Türklerin Tarihi, I. Cilt, Tekin Yayınevi, İstanbul.
Hançerlioğlu, Orhan (1993), Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Ocak, Ahmet Yaşar (1983), Bektaşî Menakıblarında İslâm Öncesi İnanç Motifleri, Enderun Kitabevi,
İstanbul.
.............. (2000), Alevi-Bektaşi İnançlarının İslâm Öncesi Temelleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
Örnek, Sedat Veyis (1988), 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane, Gerçek Yayınları,
İstanbul.
Uraz, Murat (1994), Türk Mitolojisi, Düşünen Adam Yayınları, İstanbul.
Esin, Emel (1978), İslâmiyet'ten Önce Türk Kültür Tarihi ve İslâm'a Giriş, İstanbul.