(DKYB) El Kitabı - Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü

dkyb2 5/11/06 12:47 AM Page 14
TAfiIYICI DUVAR S‹STEM‹
Y›¤ma binalar; harman tu¤ladan, delikli tu¤ladan, tafltan veya kerpiçten infla edilir. Bu binalarda tafl›y›c›
sistem, duvarlar›n kendisidir. Tafl›y›c› duvar sistemine sahip binalar›n yap›sal elemanlar› flunlard›r:
• Temel
• Duvarlar
• Döflemeler
• Çat›
• Deprem hat›l›
2
Afl›r› flekil de¤ifltirme alt›nda duvarlar çatlayabilir, e¤ilebilir ve parçalanarak y›k›labilirler; fakat baz›
basit teknikler uygulanarak y›¤ma binalar depreme dayan›kl› hale getirilebilir. Tafl›y›c› duvarlar;
• Sürekli,
• Dengeli da¤›t›lm›fl,
• Farkl› yönlere bak›yor olmal›,
• Binan›n bütün k›s›mlar›na eflit olarak da¤›t›lm›fl olmal›,
• Duvarlar birbirine iyi ba¤lanm›fl olmal›d›r.
Tafl›y›c› duvarlar›n, yükleri zemine aktarabilmesi için dengeli bir flekilde da¤›t›lm›fl ve sürekli olmalar›
gerekir. Bu, duvarlar›n simetrik olmas› ve duvarlar›n içinde büyük aç›kl›klar olmamas› anlam›na
gelir. Tafl›y›c› duvarlardaki büyük boflluklar, duvarlar›n deprem veya di¤er güçler karfl›s›nda ayakta
kalmas›n› güçlefltirir. Pencereler ve kap›lar mümkün oldu¤unca küçük tutulmal›d›r ve aç›kl›k,
binalar›n köflelerinden en az 1.5 metre uzakta oldu¤unda sistem depreme daha dayan›kl› olur. Y›¤ma
binalarda duvarlar›n kal›n olmas› da, bu binalar›n depreme dayan›kl›l›¤›n› art›r›r. Bu nedenle; deprem
bölgelerinde infla edilecek olan kerpiç binalarda duvarlar en az 30 cm. tafl binalarda ise, en az 50 cm.
kal›nl›¤›nda olmal›d›r.
Tafl›y›c› duvarlar, perde duvarlar gibi bir yönde daha güçlüdür.
Duvarlar her iki yönde simetrik olarak yerlefltirilmelidir ve
mümkün oldu¤unca fazla say›da birbirini kesen duvarlar olmal›d›r.
Küçük odalara sahip küçük binalar daha fazla birbirini kesen
duvara sahip oldu¤undan genelde depreme karfl› daha dayan›kl›d›r.
Y›¤ma binalar› depreme dayan›kl› hale getirmenin en etkili yolu,
duvarlarda deprem hat›l› oluflturmakt›r. Betonarme veya ahflap
malzemeden yap›labilen hat›l, binan›n d›fl duvarlar› boyunca
sürekli olmal›d›r. Hat›l, en çok kap› ve pencerelerin hemen üzerine
yerlefltirildi¤inde etkili olur. Bu flekilde, duvarlar birbirlerine iyice
ba¤lanm›fl olur ve bir deprem s›ras›nda beraber hareket ederler.
14