HABER BÜLTENİ - TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN UYGULAMA VE ESASLARI
HAKKINDA YÖNETMELİK TASLAĞINA İLİŞKİN
ODA’MIZ GÖRÜŞÜ
24
Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme:
“Bitki Koruma Ürünlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Taslağı”,
amaç ve kapsam maddesinde belirtildiği üzere, bitki koruma ürünleri kullanan
gerçek ve tüzel kişiler ile bunları işyerleri için izin, çalışma, denetim usul ve esaslarını
düzenlemeye odaklanmaktadır. Taslağın 6 ıncı maddesinde ise, BKÜ uygulaması
yapacak kişi ve kuruluşlar sayılırken, uzmanlık ve meslek hiyerarşisi dikkate
alınmadan bir tanımlama yapılmakta ve kendi arazisinde uygulama yapacak üreticiler
de bu Yönetmelik Taslağının düzenleme alanı içine alınmaktadır.
Bu çerçevede Yönetmelik Taslağı, tüm tarım alanları ve öztüketim için üretim yapanlar
da dahil olmak üzere tüm üreticileri de kapsama iddiası taşımakta ve bunlar
için BKÜ izin belgesi zorunluluğu getirmektedir. Böylece, daha başlangıçta, uygulanamaz
bir içerik söz konusu olmaktadır.
Bunların da yanında, BKÜ Uygulama Belgesi düzenlemesi, eğitim verilmesi gibi
konular, ilgili alanda mevcut yasa - tüzük - yönetmeliklere ve mahkeme kararlarına
aykırı bir şekilde düzenlenmektedir.
Bu çerçevede, işbu Yönetmelik Taslağı‘nın bu içeriğiyle yayımlanması halinde hem
zirai mücadele alanında halen sürmekte olan mevcut karmaşaya bir yenisi daha eklenecek,
hem de gerek Oda‘mız, gerekse ilgili diğer kişi ve kuruluşların açacağı iptal
davaları ile düzenleme geçersiz hale gelecektir.
Teklif:
Mevcut taslak hem Türkiye genelinde işleyen bir sistemi kurmaktan uzak düşmekte,
hem de 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Mühendislerinin
Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Ziraat Mühendislerinin Hizmet Alanlarındaki
Çalışmalarıyla İlgili Mesleki Denetim Uygulamaları ve Disiplin Hükümleri
Hakkında Yönetmelik (RG 24.7.2002 gün, 24825 sayı), Ziraat Mühendisleri Odası
Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği (RG 8.11.2005 gün,
25987 sayı), Ziraat Mühendisleri Odası Serbest Müşavirlik, Mühendislik Hizmetleri
ve Belgelendirme Yönetmeliği (RG 14.12.2005 gün, 26023 sayı) ile çelişik / aykırı
hükümler taşımaktadır.
Ayrıca, Yönetmelik, uygulanabilir olmayan bir içeriğe de sahiptir.
Tüm bu görüşlerin doğru bir temelde değerlendirilebilmesi için, Taslağın kamu dışında
uzman kuruluşların da katılımına açık demokratik bir ortamda görüşülerek
hazırlanması ve olgunlaştırılması yararlı olacaktır.
Taslak Maddesi:
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu‘nun
38 inci maddesine dayanılarak hazırlanılmıştır.
Görüş ve Değerlendirme:
Hazırlanan Yönetmelik Taslağında, yalnızca Zirai Mücadele ve Zirai Karantina
Kanunu‘nun Ziraat Vekaleti‘ne yetki veren 38 inci maddesi dayanak olarak gösterilmiştir.
Oysa bu Yönetmeliğin uygulanmasında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nın görev ve
yetkileri yanında, bizzat uygulamayı gerçekleştirecek olan ziraat mühendislerinin
yasal görev ve yetkilerinin de önemli rol oynayacağı açıktır.
Nitekim, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 19.3.1993 gün, 21529 sayılı Resmi
Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Zirai Mücadele İşlerini Ücret Karşılığında
Yapmak İsteyenler Hakkında Yönetmelik” in dayanak maddesi aynen şöyledir;
“Bu Yönetmelik 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu‘nun 32 inci
maddesi, Bakanlıkların Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki 3046 sayılı Kanun‘un 37
inci maddesi ile 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un 6 ıncı
maddesi gereğince yürürlüğe girmiş bulunan Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine
İlişkin Tüzüğün 5 inci maddesi gereğince hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur”
Bu çerçevede, 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un ve Ziraat
Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük‘ün zirai mücadele alanındaki
hükümleri, yasal dayanak kısmına eklenmelidir.
Aksi bir tutum, diğer meslek mensuplarınca açılacak davalar karşısında Yönetmeliğin
yasal korumasını eksik bırakacak ve ilgili alana sürekli haksız müdahalelere
açık kapı bırakacaktır.
Teklif:
Yönetmeliğin Yasal Dayanak kısmına, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina
Kanunu‘nun 38 inci maddesi yanında, 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisleri Hakkındaki
Kanun‘un 2 inci ve 6 ıncı maddesi ile Ziraat Mühendislerinin Görev ve
Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 5 inci maddesi de eklenmelidir.
Taslak Maddesi:
İKİNCİ BÖLÜM
İzin Alma ve Başvuru Şartları
BKÜ Uygulaması Yapacak Kişiler ve Kuruluşlar
Madde 5- BKÜ uygulamaları aşağıdaki nitelikleri taşıyan kişilerce yapılabilir.
a) Ziraat Mühendisleri, Ziraat Teknikerleri, Ziraat teknisyenleri
b)Uygulamayı rofesyonel/ticari olarak yapmak isteyen kişiler ve kuruluşlar
c) Kendi arazisinde uygulama yapacak kişiler ve kuruluşlar
d) Danışmanlar ve danışmanlık şirketleri
Görüş ve Değerlendirme:İlgili Yönetmelik Taslağı‘nda BKÜ uygulaması yetkisi
ziraat mühendisleri yanında hiçbir ayrım gözetmeksizin ziraat teknikeri ve teknisyenlerine
de verilmekte, kendi arazisinde uygulama yapacak kişi ve kuruluşlar da
kapsama alınmaktadır.
Maddenin (c) bendi düzenlemesi, öztüketim için veya pazara yönelik olup olmadığına
bakmaksızın tüm üretim alanlarını kapsama almakta, böylelikle uygulanamaz
bir düzenleme niteliğine dönüşmektedir.
Bu çerçevede, öncelikle Yönetmelik taslağının (c) bendi iptal edilerek düzenleme
kapsamından çıkarılmalıdır.
Taslak Yönetmeliğin 5 ıncı maddesinin (a) bendinde ise, BKÜ uygulaması yapacak
kişiler “ziraat mühendisleri, ziraat teknikerleri ve ziraat teknisyenleri” olarak sayılmakta,
böylece yükseköğrenim görerek ilgili alanda uzmanlaşmış ziraat mühendisleri
ile meslek lisesi mezunu ve / veya tamamlayıcı eğitim almış kişiler arasında
herhengi bir fark gözetilmemektedir.
Bakanlık, bu düzenlemeyi yaparken, hangi mevzuata dayanmaktadır 7472 sayılı
Yasa ve Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük uyarınca ziraat
mühendislerine münhasır bir yetki alanını Bakanlık, hiçbir kısıtlamaya tabi tutmadan
diğer kişilerin çalışmalarına açma gayreti, ham kamu yararına aykırı hem de
ilgili hukuki düzenlemelere aykırı, anlaşılamaz bir tutumdur.
Ziraat mühendislerinin ilgili alandaki yetkilerini belirtir mevzuat aşağıya çıkarılmıştır;
7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un ikinci maddesi, zirai
mücadele ve ziraat alet ve makineleri alanında ziraat mühendislerini yetkili kılmaktadır.
- Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük‘ün “Zirai Mücadele, Zirai
Karantina ve Tarım İlaçları” başlıklı 5 inci maddesi hükmü ise aynen şöyledir;
“Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması
ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda teşhis, ilaç
ve metod önerisi, mücadele, planlama ve uygulamaların denetlenmesi, gazlama (fümigasyon)
gibi faaliyetler ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.
Her türlü zirai mücadele ilacıyla parazit ve predatörleri üreten, ithal ve ihraç eden,
depolayan, pazarlayan veya dağıtan işletmeler bu faaliyetleri için teknik eleman
veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.
Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, satışı,
ithal ve ihracı, taşınması işlemleri sırasında uygulanacak her türlü iç ve dış karantina
esaslarının saptanması ve uygulanması ziraat mühendislerince yürütülür.
Tarımda kullanılan büyüme düzenleyici ilaç, vitamin, hormon, bakteri gibi kimyasal
ve biyolojik preparatların üretimi, ithali, pazarlama ve dağıtımı alanlarında çalışan
işletmeler teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.
Yukarıdaki fıkralarda geçen ilaç ve preparatların üretimi, ithali, pazarlanması ve
bunların bitkilere uygulanmaları aşamalarındaki ruhsatlandırma ve denetim işleri
ziraat mühendisleri tarafından yürütülür”.
Görüldüğü gibi, bu alandaki yetkili uzman meslek, ziraat mühendisliğidir. Buna karşılık
işbu Taslak Yönetmelikte, hiçbir yasal dayanağı olmadığı halde, BKÜ uygulaması,
ilgili alanda yükseköğrenimi bulunmayan kişilere genişletilmekte, böylelikle
hukuku çiğnenmekte ve kamu yararına yakırı bir düzenleme yapılmaktadır.
Şu noktanın altını özellikle çizmek isteriz ki, bir ara eleman gücü olarak ziraat teknisyenliği
/ teknikerliği eğitimi planlanmalı ve buna göre bir görev - yetki - çalışma
alanı uygulaması yapılmalıdır. Tekniker - teknisyen - ziraat mühendisi arasında ayrım
gözetmeyen ve bir sayan anlayış, ziraat fakültelerinde verilen ve alınan eğitim
için harcanan emekleri de görmezden gelmeye çalışmaktadır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü‘nün bu uygulamasının
dünyada ve Türkiye‘de bir başka örneği yoktur. Bu çerçevede, yardımcı
sağlık hizmeti elemanlarının (hemşire, ebe, sağlık memuru, sağlık teknisyeni vb)
doktorlarla aynı yetkiye sahip olması düşünülebilir mi Hatta Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı‘nın sorumlu olduğu bir alan olarak, veteriner sağlık teknisyeni ve teknikerleri
ile veteriner hekimler aynı alanda aynı yetkiler ile donatılmakta mıdırlar
Son olarak şunu belirtmek isteriz ki, Ziraat Mühendisleri Odası‘nın bu tutumu, kimi
çevrelerin iddia ettiklerinin aksine, diğer meslek adamlarını küçük görüp dışlayan
ve kendi meslek mensuplarına istihdam sağlamayı temel amaç edinen bir yaklaşım
değildir. Ziraat Mühendisleri Odası, halk sağlığını doğrudan ilgilendiren bu alanda,
sistemin baştan sağlıklı, ciddi ve işler kılınmasını amaçlamakta, mühendis çalışması
ile teknisyen / tekniker çalışması arasında, öğrenim farklılığından ileri gelen, YÖK
sistemi ve meslek mevzuatı ile saptanmış bir çalışma düzleminin bu alanda da kurulmasını
talep etmektedir.
Teklif: