defter ve belgelerin inceleme elemanına ibraz edilmemesinin ...
defter ve belgelerin inceleme elemanına ibraz edilmemesinin ...
defter ve belgelerin inceleme elemanına ibraz edilmemesinin ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3- İncelemenin Mükellefin İşyerinde Yapılması GereğiVergi Usul Kanunu’nun 139.maddesinde, “<strong>ve</strong>rgi <strong>inceleme</strong>leri esas itibariyle<strong>inceleme</strong>ye tabi olanın işyerinde yapılır.” denilmektedir. Ancak uygulamada buyasa hükmü istisnai olarak işletilmektedir. Defter <strong>ibraz</strong> edilmemesi gibi sorunların birkısmı <strong>inceleme</strong> elemanlarının bu hükme uymamasından kaynaklanmaktadır.Yasaya göre, işyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zarurisebeplerle <strong>ve</strong>ya mükellefin <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rgi sorumlusunun istemesi halinde <strong>inceleme</strong> dairedeyapılabilir. İnceleme elemanının isteği üzerine <strong>inceleme</strong> dairede yapılamaz. 4Yasa koyucu <strong>inceleme</strong>nin işyerinde yapılması halinde <strong>defter</strong> <strong>ve</strong> <strong>belgelerin</strong><strong>ibraz</strong> edilmemesi gibi bir durum öngörmemiştir. İnceleme işyerinde yapılması halinde<strong>defter</strong> <strong>ve</strong> <strong>belgelerin</strong> süreye bağlı olmaksızın <strong>ibraz</strong>ı gerekir. Ancak, bu halde de makulbir süre <strong>ve</strong>rilmelidir. 5 Yukardaki koşulların bulunması halinde <strong>inceleme</strong> dairedeyapılabilecektir. İncelemenin dairede yapılmasına mükellefle birlikte karar <strong>ve</strong>rildiktensonra , “<strong>defter</strong> <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>sikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarakgetirmeyenler bunları <strong>ibraz</strong> etmemiş sayılır”Özetle yasa koyucu, <strong>ve</strong>rgi <strong>inceleme</strong>lerinde <strong>inceleme</strong>nin dairede yapılmasıhalinde (Hangi haller olduğu yasada sayılmıştır. Bunun mutlaka tutanağa bağlanmasıgerekir.) <strong>ve</strong>rilen sürede mazeretsiz olarak yerine getirilmemesini <strong>ibraz</strong> etmemesaymıştır. Bu taktirde <strong>inceleme</strong> elemanı <strong>defter</strong>lerin <strong>ibraz</strong> edilmediğini kabul ederekdönem matrahını VUK’nun 30/3.maddesine göre re’sen takdir edebilir.4- Defterlerini “Gizleyen” <strong>ve</strong> “Yok Eden”lerin Hapis Cezası İleCezalandırılmalarıVergi Usul Kanununun 359. Maddesinde 4369 sayılı Kanun ile bazıdeğişiklikler yapılmış olmakla birlikte, eski hüküm genel anlamı ile korunarak <strong>defter</strong><strong>ve</strong> <strong>belgelerin</strong>i yetkili memurlara <strong>ibraz</strong> etmeyenlerin yine hapis cezası ilecezalandırılması kuralı benimsenmiştir. Bilindiği gibi yaptıkları <strong>inceleme</strong> sırasında359. Maddede yazılı kaçakçılık suçlarını tespit eden merkezi denetim elemanlarıtarafından doğrudan doğruya , diğer <strong>ve</strong>rgi <strong>inceleme</strong>ye yetkili memurlar ise ilgili<strong>defter</strong>darlığın <strong>ve</strong>ya gelirler bölge müdürlüğünün uygun görüşü ile keyfiyeti yetkilicumhuriyet savcılığına bildirmek mecburiyetindedirler.( VUK, Mad:367)Kanun değişikliği ile yapılan en çarpıcı değişikliklerden birisi, “yok etme” <strong>ve</strong>“gizleme” konusundadır. Daha önce, <strong>ve</strong>rgi kanunlarına göre tutulması <strong>ve</strong> muhafazasımecburi olan <strong>defter</strong> <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>sikaları yok etmek <strong>ve</strong>ya gizlemek aynı derecedekaçakçılık suçu kabul edilmiş <strong>ve</strong> yok etme <strong>ve</strong>ya gizleme suçunun işleyenler hakkında6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası hükmolunacağı belirtilmiştir. ( VUK’nun 4369 sayılıKanunla değişmeden önceki 359/1. Maddesi)4Danıştay 4.Dairesinin 11.11.1998 gün <strong>ve</strong> E:1997/5681; K:1998/4024 sayılı kararına göre;<strong>inceleme</strong>nin işyerinde yapılmasının imkansız olduğu tespit edilmeden ya da yükümlünün bu yöndekiisteği sorulmadan <strong>defter</strong> <strong>ve</strong> <strong>belgelerin</strong> daireye <strong>ibraz</strong>ı istenip, <strong>ibraz</strong> edilmemesi sonucu re’sen tarhiyatyapılamaz. (Yaklaşım Sayı:76)5 Mükellefin işyerinde yapılacak <strong>inceleme</strong>lerde <strong>defter</strong>lerin <strong>ibraz</strong>ı için süre <strong>ve</strong>rilmesi şart değildir.Ancak, <strong>ibraz</strong> için süre talep eden mükelleflere, mazeretinin haklılık derecesine <strong>ve</strong> duruma göremünasip bir süre <strong>ve</strong>rilmesi uygun <strong>ve</strong> gereklidir.(Y.Özbalcı, A.g.e. Sy:226)5
Change language