Geç Dönem Hanefi-Maturidi Fırak Geleneği Bağlamında Bir ... - Portal

Fırat Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 14:1 (2009)193____________________________________________________________________________kim ki kötü bir şey ortaya koyar ve ölümünden sonra bu devam ettirilirse,bunu yapanların günahları azaltılmaksızın, aynı günah ölen kişiye deyazılır.” sözünden dolayı kalemlerin diriler ve ölüler için yazmaya devamedeceğini öne sürer. 77Hukmiyye, ayrılığın ortaya çıkmasından sonra, devlet başkanlığınınkimsenin hakkı olmadığını, bundan dolayı kim ki yaratılmış birinin hükmünerazı olursa, onun kâfir olacağını öne sürer. Cemaat ise yöneticilere itaatedilmesi ve hükümleri yerine getirdikleri müddetçe onların yönetimine razıolunması gerektiğini kabul eder. 78Harûriyye’den Mu‘tezile, 79 Ali ve Muaviye’nin ihtilafa düşmesi ileilgili olarak sahabenin durumunun kendilerine yeterince açık olmadığını vebundan dolayı onların tümünden teberri ettiklerini söylemişlerdir. Cemaat isebütün sahabenin, hidayete ulaştıran önderler olduklarını ve Allah’ın onlarıpeygamber (sav) ile dostluklarından dolayı övdüğünü öne sürmüştür. 80Meymûniyye, bu ümmetin ancak bir imam sayesinde kurtuluşaerebileceğini ve toplumun önde gelenlerinin rızası olmadan, imamolunamayacağını öne sürmüşlerdir. Bunlara karşılık olarak Cemaat, risaletinkaynağı olmasından ötürü, imamın sadece Kureyş’ten olabileceğini önesürmüştür. 812- Râfıza’nın Alt Fırkaları: 82Bunların ilki Aleviyye olup, risaletin Allah tarafından Ali’ye-Allahşanını yüceltsin- indirildiğini ancak Cibril’in hata işlemiş olduğunu iddiaeder ve Ali’ye salavat getirir. Cemaat ise Muhammed’in Allah’ın elçisiolduğunu öne sürmüştür. 83Emriyye, Rasulullah’ın Ali hakkında “Senin benim katımdaki yerin,Harun’un Musa katındaki yeri gibidir.” sözünden dolayı, Ali’ninMuhammed’in ortağı olduğunu iddia etmiştir. Cemaat ise bu söze ilaveolarak onun “Ancak benden sonra peygamber yoktur.” sözünü ekleyerekonun peygamberlerin sonuncusu olduğunu kabul etmiştir. 84İshâkiyye, nübüvvetin Âdem’den kıyamet gününe kadar devamedeceğini, Allah’ın hüccetini insanların arasından çıkarıp almasının muhalolduğunu iddia etmiştir. Cemaat ise ne Muhammed’den sonra bir nebi, ne de7778798081828384Krş. en-Nesefî, s. 76.Nesefî’de Muhakkimiyye şeklinde geçer (s. 76); Heftâd u Seh Millet, s. 52-3.Nesefî’de Mu‘teziliyye şeklinde geçer, s. 77.Krş. en-Nesefî, s. 77-78.Krş. en-Nesefî, s. 78.el-Makâlât fi Beyâni Ehli’l-Bida, s. 94-101.Krş. en-Nesefî, s. 78-79.Krş. en-Nesefî, s. 79-80; Heftâd u Seh Millet, s. 50 (Emîriyye şeklinde).