Mesleğin tüm bileşenleri biraraya geldi - İstanbul Dişhekimleri Odası
Mesleğin tüm bileşenleri biraraya geldi - İstanbul Dişhekimleri Odası
Mesleğin tüm bileşenleri biraraya geldi - İstanbul Dişhekimleri Odası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
32<br />
MSS<br />
dergi mayıs/haziran 2011<br />
Silikozis diş teknisyenlerini de vuruyor<br />
Diş Teknisyeni Adnan Arslan<br />
Diş Protez Teknisyenleri Dernekleri Federasyonu Genel Sekreteri<br />
Diş Teknisyenlerinin Sorunları Çalışma Grubu Üyesi<br />
Silikozis hastası olduğunuzu nasıl öğrendiniz?<br />
1985’den beri silikozis hastasıyım. Önce askerde<br />
tüberküloz teşhisi konuldu. Teşhis konulduktan<br />
sonra araştırmalara devam ettim. Tüberküloz olmadığımı<br />
ısrarla söylememe rağmen askerlikten tüberküloz<br />
teşhisiyle terhis edildim.<br />
Hastalığımın diş protez teknisyenliğini de içine alan<br />
bir meslek hastalığı olduğunu ve araştırma yapılması<br />
gerektiğini söylerken, Ankara Gazi Üniversitesi Dişhekimliği<br />
Fakültesi Protez bölümünde Prof. Dr. Arife<br />
Doğan ve Dişhekimi Nezihi Bayık tarafından yapılan<br />
araştırmaların sonucunda, göğüs hastalıkları uzmanı<br />
Prof. Dr. Gülseren Karabıyıkoğlu’nun teşhisiyle<br />
silikozis hastası olduğumu öğrendim. Bu konudaki<br />
çalışmalarımı yıllarca Sağlık Bakanlığı ve diş teknisyenlerine<br />
kabul ettirmeye çalıştım. Nihayet 2008<br />
yılında Sağlık Bakanlığı diş teknisyenlerinde de sıkça<br />
görülen silikozis hastalığını meslek hastalıkları<br />
arasında kabul etti ve araştırmasına geçti. Nisan<br />
2011’de Ankara Meslek Hastanesi Başhekimi Sayın<br />
Dr. Hınç Yılmaz’ın bir seminerine katıldım. Hınç Bey,<br />
Ankara’da taranan 325 diş teknisyeninin %10’unda<br />
meslek hastalığı olduğunu söyledi. Bu oran henüz<br />
Sağlık Bakanlığı verilerinde yok. Türkiye’de bu oran<br />
çok yüksek. Dünyada bu oranın binde bir ile dört<br />
civarında olduğu söylenmektedir.<br />
Türkiye’de neden bu oran çok yüksek?<br />
Diş teknisyenlerinin çalışma ve iş yükü çok fazla olmasından<br />
dolayı çalışırken hiçbir meslektaşımız korunma<br />
kurallarına dikkat etmiyor (maske, havalandırma<br />
vs). Diş teknisyenliği meslek grubu yeni yeni biliniyor.<br />
Kendimizi yeni yeni kanıtlamaya çalışan bir meslek<br />
grubuyuz. Yaklaşık 36 yıldır bu meslek grubunun<br />
içindeyim. Bugüne kadar dişhekimlerinin arkasında,<br />
halk ve kamu kuruluşları tarafından tanınmayan bir<br />
meslek grubu olduğumuz için sesimizi duyuramadık.<br />
Şimdilerde TDB’nin de desteğiyle sesimizi duyurmaya,<br />
çalışmalarda yer almaya başladık.<br />
Hasta olduğunuzu nasıl anladınız?<br />
Nefes darlığı çekiyordum. Ayrıca göğüs kafesimde<br />
çok şiddetli ağrılar oluştu. Halen nefes darlığı çekiyorum.<br />
Spor yapamıyorum. Çünkü ciğerlerimin üst<br />
lopları dolu. Ayrıca omuzlarımda ağrı hissediyordum.<br />
Karbona ve toza karşı reaksiyon gösteriyorum.<br />
Sigara kullanmıyorum ama çok fazla kullanan<br />
arkadaşlarımız var.<br />
Hastalığa karşı ne tür tedbirler alıyorsunuz ve<br />
alınmalı?<br />
Şu anda “N149” denilen özel filtreli maske kullanılması<br />
gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından<br />
yayınlanan genelgede de var ama kimse kullanmıyor.<br />
Özelikle çalışma ortamlarımızın çok iyi havalandırılması<br />
lazım. Havalandırma da mutlaka merkezi<br />
havalandırma sistemi olmalı. Mevcut laboratuarların<br />
çoğunda masalarda vakumlar var. Bu vakumlar<br />
yeterli değil. Çünkü tozlu havayı sirküle ettikleri<br />
için oradaki küçük parçacıklar sürekli dışarı atılıyor.<br />
Hâlbuki havalandırmanın bu parçacıkları dışarı vermemesi<br />
gerekir. Dışarıya verilirken de kontrol edilmeli.<br />
Çünkü bu parçacıkların arasında insan sağlığını<br />
etkileyecek çok fazla madde var. Onun dışında,<br />
kullandığımız akrilik ve kimyasal maddeler de sağlığımızı<br />
olumsuz yönde etkiliyor.<br />
Çalışma temposundaki artış hastalığı tetiklemiyor<br />
mu?<br />
Çalışma temposunun düşürülmesi lazım. Bir defa<br />
diş protez teknisyeninin yapabileceği günlük iş<br />
kapasitesinin belirlenmesi gerekir. Sağlık Bakanlığı<br />
ve ADSM’ler günlük iş kapasitesini kabul etmiyorlar<br />
ama kamuda çalışan diş protez teknisyenlerinin<br />
günlük ve aylık yapabilecekleri iş kapasiteleri mevcut.<br />
Bir diş teknisyeni, işveren ne kadar iş verirse o<br />
kadar çalışmak zorunda. Özelde çalışan diş protez<br />
teknisyeni 25-30 hareketli, 100-200 sabit protez<br />
yapmak zorunda. Kamuda çalışan teknisyenle özelde<br />
çalışan teknisyen tamamen ayrılmış durumda.<br />
Şu anda kamudaki ağız ve diş sağlığı merkezlerinde<br />
diş protez hizmetleri için ihale yapılıyor. İhale sisteminden<br />
en çok diş teknisyeni zarar görüyor. İhale<br />
sistemi diş teknisyenlerinin çalışma temposunu kapasitesinin<br />
çok üstüne çıkardığı için teknisyenlerin<br />
maruz kalacağı toz ve diğer etkenlerle hastalık oranı<br />
da artacaktır. Çünkü ihale sisteminde en düşük fiyat<br />
verene diş protez ihale edildiğinden, ihaleyi alan<br />
firmalar diş protez malzeme maliyetlerini çok fazla<br />
düşüremedikleri için çalışan işçilerin korunma tedbirlerini<br />
azaltarak maliyetlerini düşürmekteler.<br />
Peki diş teknisyenlerinin sağlığını koruyacak<br />
bir mekanizma yok mu?<br />
Şu anda diş teknisyenlerinin şahsi korunmanın dışında<br />
yapabilecekleri bir şey yok. ADSM’ler ve İl<br />
Sağlık Müdürlükleri tarafından yapılan denetimler<br />
yeterli değil. Denetimler yapılsa da işçi sağlığı açısından<br />
değil, idari anlamda yapılıyor. Diş protez<br />
teknisyenleri çok uzun saatler çalışıyorlar, günde<br />
10-16 saat çalışanlar var. Diş teknisyenlerine “korunma<br />
tedbirlerini al öyle çalış” demek tek başına<br />
yeterli değil. Maalesef diş teknisyenleri de tehlikenin<br />
farkında olmuyorlar, farkına vardıklarında ise iş işten<br />
çoktan geçmiş oluyor.