Frøði 2005 nummar 1

FRØÐI 1/2005 • 4
Val, val, val
– nú tingið mannast skal
Á løgtingsvalinum í januar 2004 hendi tað óhepna, at flokkurin,
sum fekk flest løgtingsumboð í sín part, bert var nummar trý í
atkvøðutali. Hetta er ikki fyrstu ferð, galdandi valskipan hevur
givið úrslit, sum av mongum verðu hildin at vera órættvís. Í greinini
verður við søguligum valtølum og gjørdum dømum víst á vansar við
føroysku løgtingsvalskipanini, og boð verða givin um betur hóskandi
útrokningarhátt.
PETUR ZACHARIASEN
NÁTTÚRUVÍSINDADEILDIN
Seinasta árið (frá januar
2004 til februar 2005) hava
val og valúrslit javnan verið
á tíðindabreddanum. Her
heima hava vit havt løgtingsval,
kommunuval og
fólka tingsval, og úti í heimi hava m.o. evropear
ar valt Evropating, og amerikanar og ukrainar
hava valt forseta.
Felags fyri hesi val er, at tú sum borgari fert
á valstaðin, fær ein atkvøðuseðil í hondina, fer
inn í ein kliva, setur ein kross við eitt valevni
ella ein lista og koyr ir seðilin í ein lok aðan
kassa. Atkvøður í tús undatali verða so taldar
upp, og eftir ásett ari mannagongd verður
funnið fram til tey val evni, sum manna eitt
ting, ella til tað val evnið, sum gerst forseti.
Í hesi grein verður greitt frá teimum út rokning
arháttum, sum verða nýttir, tá ið býtið
av umboðum í einum lóggávutingi skal finnast
út frá atkvøðubýtinum, soleiðis sum vit
kenna tað frá londum í Evropa og aðrastaðni
í heiminum.
Ymsir grundleggjandi hættir og leistir til at
gera eitt umboðsbýti eftir givnum atkvøðubýti
verða lýstir, bæði við taldømum og við val skip-