20.05.2014 Views

gzavnili

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>gzavnili</strong><br />

goridan . . .


edaqcia<br />

mTavari redaqtori:<br />

giorgi SaverdaSvili<br />

nomris redaqtori:<br />

nanuka bregaZe<br />

stilist-koreqtori:<br />

giorgi xarSilaZe<br />

TaTia kakiaSvili<br />

dizaini:<br />

mariana babaiani<br />

sofo qemaSvili<br />

Jurnalistebi:<br />

ana xaCiZe<br />

ana gelaSvili<br />

eTo mexriSvili<br />

Tako vaxtangiSvili<br />

Tamuna gegiZe<br />

TinaTin gegenava<br />

izi nozaZe<br />

mariam beria<br />

mari metreveli<br />

naTia suxitaSvili<br />

qeTi baWvelaSvili<br />

xelmZRvaneli:<br />

maia toraZe


<strong>gzavnili</strong><br />

redaqtoris sveti<br />

giorgi SaverdaSvili<br />

gazafxulis semestrisTvis, sagnebis bazis gaxsna da ,,beWduri media 2"-Tvis gamoyofili adgilebis<br />

Sevseba erTi iyo. saswavlo kursze moxvedris msurvelTa raodenoba didi iyo, Tumca yvelas ar<br />

gaumarTla. pirvelive leqciaze TiTqmis sruli SemadgenlobiT SevikribeT, ,,Tanamdebobebi", pasuxismgebloba<br />

da ufleba-movaleobebi gadavinawileT... davsaxeT gegmebi, gavuziareT ideebi da survilebi...<br />

ase Camoyalibda ,,beWduri media 2"-is saswavlo kursisTvis gaTvaliswinebuli Jurnal<br />

,,<strong>gzavnili</strong>s" redaqcia.<br />

Jurnalis saxelze fiqri ar mogviwia, radgan igi arsebobis ramdenime wels iTvlis. Cven<br />

gamgrZeleblebi varT im gzis, romelic ukve gaiares Cvenma megobrebma, kolegebma da winamorbedebma,<br />

romlebmac warmatebiT imuSaves Jurnal ,,<strong>gzavnili</strong>s" wina nomrebze. am saxis Jurnalze<br />

muSaobis mTavari stimuli, interesi da mniSvneloba aris is, rom movicvaT ara dedaqalaqi,<br />

aramed qveynis regionebi. Jurnalis saxelis, ,,<strong>gzavnili</strong>s" ganmarteba, daniSnuleba da mTavari<br />

damaxasiaTebeli niSan-Tvisebac is gaxlavT, rom regionebSi mcxovrebi Cveni sazogadoebis irgvliv<br />

arsebuli cxovrebiseuli, mniSvnelovani da problematuri sakiTxebi gavaxmovanoT, visaubroT da<br />

daniSnulebis adgilamde, anu Tqvenamde <strong>gzavnili</strong>s saxiT movitanoT.<br />

amjerad dedaqalaqTan ufro axlos mdebare, albaT yvelaze ufro problematuri, mravalferovani<br />

da mniSvnelovani regionis, Sida qarTlis da ufro konkretulad ki, qalaq gorisa da masTan axlos<br />

mdebare soflebis Seswavla gadavwyviteT. adgilze Casuli Jurnalistebi mimovifanteT, yvela<br />

Tavisi sferosa da Temis mixedviT gaviSaleT da movicaviT mTeli gori. vfiqrob, moviZieT bevri<br />

saintereso da mniSvnelovani informacia, davamuSaveT, SevqmeniT da Tqvenamde movitaneT saxeliT<br />

,,<strong>gzavnili</strong> goridan". JurnalSi Tqven SegiZliaT gaecnoT politikur, ekonomikur, socialur, kulturul,<br />

sportul Temebsa Tu sakiTxebs. asave ixiloT saintereso fotoreportaJebi, TandarTuli<br />

video da audio masalebi... waikiTxoT da gaecnoT goris istorias, mis mniSvnelobas, daniSnulebas...<br />

mis uZveles arqiteqturas, gmirebs, beladebs... icodeT, Tu rogoria cxovreba im adamianebisTvis,<br />

romlebmac 2008 wlis agvistos omis Semdeg yvelaferi dakarges da TavianTive samSobloSi dRes<br />

ltolvilis statusiT arseboben...<br />

Jurnal ,,<strong>gzavnili</strong>s" mTeli redaqcia, erT gundad da koleqtivad Sekruli, mzad aris, pasuxismgeblobiT,<br />

profesionalizmiTa da mondomebiT miudges Jurnalis arsebobas, mis sicocxlisunarianobasa<br />

da Sinaarss, raTa Tqvenamde mudam saintereso masalebiT datvirTuli movides...<br />

vfiqrob, JurnalSi ,,<strong>gzavnili</strong> goridan", bevri sainteresos wakiTxvaa SesaZlebeli.... ase rom,<br />

mkiTxvelo, nuRa ayovneb da gadaSale Jurnalis momdevno gverdi...<br />

3


goro, qarTlis Suagulo...<br />

<strong>gzavnili</strong> 6<br />

aprili 2014<br />

sarCevi<br />

gori erT-erTi uZvelesi qalaqia saqarTveloSi. is Sida<br />

qarTlis centralur nawilSi, mdinareebis mtkvrisa da<br />

liaxvis SesarTavTan mdebareobs.<br />

12<br />

gori arCevnebis molodinSi<br />

axali TviTmmarTvelobis kodeqsis mixedviT gori damoukidebeli<br />

TviTmmarTveli qalaqi xdeba.<br />

14<br />

irakli oqruaSvili goris merobaze<br />

alaparakda<br />

`me am arCevnebs nebismier fasad movigeb... Tu me arCevnebSi<br />

monawileobis saSualeba momeca, pirvelive turSi<br />

movigeb!"<br />

axali ekonomikuri realoba<br />

16<br />

sofel tirZnisSi Casuls TvalSi gxvdeba uzarmazari<br />

saxlebi, gasakeTeblad dawyebulni, zogan daxvewili aguriT<br />

naSeni kedlebi da ornamentebic ki SeiniSneba.<br />

19<br />

`gordizaini~- stimuli aqtiuri<br />

cxovrebisTvis<br />

socialur sawarmoSi am etapze 18 adamiani aris dasaqmebuli<br />

da maTgan zogs socialurad daucvelis statusi aqvs,<br />

nawili ki gansakuTrebuli saWiroebis mqone piria.<br />

22 Rvinis gza<br />

Cveni yuradReba mis ezoSi mdebaze xeivanma miipyro, rogorc<br />

aRmoCnda, baton iosebs amis garda aseTi ori xeivani<br />

hqonia, mohyavs sul sami jiSis yurZeni: ,,Tavkveri",<br />

,,goruli mwvane" da ,,Cinuri".<br />

27<br />

ltolvilebis cxovreba skola<br />

`inteleqtis" kedlebSi<br />

`aq mxolod ltolvilebi varT, CveniT ar movsulvarT,<br />

mTavrobam Semogvasaxla".<br />

31<br />

berbuki - axlo warsulis tkivili, momavlis<br />

rwmeniT<br />

goris centraluri stadionis win gaCerebaze Tu daelodebiT<br />

nomer 4 an 41 samarSuto taqsis da bolomde gahyvebiT,<br />

berbukis dasaxlebaSi mixvalT - es aris dasaxleba,<br />

romelic 2008 wlis agvistomde ar arsebobda.<br />

34<br />

reportaJi tinisxididan<br />

manqana saxlTan Cerdeba... saxlTan, romelsac siZvelis,<br />

siRatakisa da siRaribis kvali amCnevia..<br />

40<br />

georgievskis traqtati 2014 wels<br />

rusebs Cveni teritoriebidan miTvisebuli araferi aqvT.<br />

Cemi azriT, Cven rusebTan konfliqti ar unda gvqondes.<br />

42<br />

`moyviTalo WiSkrebs miRma~<br />

`...am soflis Zveli da axali saxelwodebebis Sesaxeb<br />

arsebobs gadmocemebi, Tumca aqaurebs gansakuTrebiT is<br />

Tqmuleba uyvarT, romelic Tamar mefes ukavSirdeba.~<br />

46<br />

`goris gareSe cxovreba ar warmomidgenia~<br />

` lali baiaZe - qalaq gorSi misi saxeli yvelam icis...<br />

ganaTlebiT biologia, romelmac mTeli cxovreba saganmana-<br />

Tleblo sferos miuZRvna.~


50 `goreli gogonas <strong>gzavnili</strong> poloneTidan~<br />

`...didi tkivili mis cxovrebaSi bevrma siaxlem da sixarulmac<br />

ki Caanacvla. amJamad igi poloneTSi agrZelebs swavlas erasmus<br />

mundusis programiT...~<br />

52<br />

`adgilobrivi media gorSi~<br />

`sami beWduri gamocema, ori telekompania, erTi radio da ori<br />

internet-portali - es im mediasaSualebebis CamonaTvalia,<br />

romelTa saSualebiTac goris mosaxleoba yoveldRiurad ecnoba<br />

regionul Tu sxva saxis informacias.~<br />

56<br />

`WeSmariteba samSobloze maRlac dgas~<br />

`didi qarTveli filosofosi, merab mamardaSvili, warmoSobiT<br />

goridan aris.~<br />

58<br />

`patara goris erTguleba didi stalinisadmi~<br />

`goris istoriis ganuyofeli nawili _ didi beladi _ samiode<br />

wlis win kamaTis Tema gaxda. municipalitetis mier stalinis<br />

Zeglis aRebis iniciativas mosaxleobaSi protesti moyva.~<br />

62<br />

`dasis `sunTqva~ mtvrian scenaze~<br />

,,goreli gorSi unda iyos da Tu raRacis Sno gaqvs, Seni<br />

niWi unda aCuqo maT~ - ambobs goris Teatris msaxiobi merab<br />

WankvotaZe.<br />

65<br />

`codna cxovrebisTvis~<br />

`codna cxovrebisTvis~ _ es goris saxelmwifo saswavlo<br />

universitetis slogania.~<br />

67<br />

`samxatvro skola - sivrce, sadac<br />

xelovneba ibadeba~<br />

me-20 saukunis 50-iani wlebi, periodi, rodesac saqarTvelos<br />

qalaqebi ar arian ganebivrebuli samxatvro skolebiT, qalaqi<br />

gori asparezze gamodis. 1957 wels ana feraZe aarsebs goris<br />

samxatvro skolas.<br />

70<br />

`gori - Cempionebis qalaqi~<br />

gorelma sportsmenebma saerTaSoriso asparezze wlebis ganmavlobaSi<br />

araerT mniSvnelovan gamarjvebas miaRwies.<br />

72<br />

`goris dila - alionidan daisamde~<br />

`dila sixarulis, dila siyvarulis, Cveni warmatebis dila,<br />

xmebi aRmafrenis, Cveni gamarjvebis, geZaxi dilao dila~<br />

75<br />

`xalxTa mama~<br />

`...saqveynod cnobili, rogorc ioseb stalini da didi beladi,<br />

aramxolod giganti imperiis siamaye gaxldaT, aramed am imperiis<br />

Semadgeneli patara qalaqisac, romelic dRemde amayad<br />

atarebs stalinis mSobliuri qalaqis saxels.~<br />

77<br />

`Cven <strong>gzavnili</strong> gamogvatanes~<br />

`8-is naxevarze SeTanxmebulebi, 8-ze _ `SesaSuri~ punqtualobiT<br />

vikribebiT da gorisken viRebT gezs, raTa `<strong>gzavnili</strong><br />

goridan~ Tqvenamde movitanoT. diax, Cven Tsu-eli Jurnalistebi<br />

varT da gadavwyviteT gors `SevesioT~.~


aprili 2014<br />

goro, qarTlis Suagulo . . .<br />

mariana babaiani<br />

mariam beria<br />

1723-34 wlebSi qalaqi osmalebis xelSi iyo.<br />

maT daangries goris sasaxle. 1735 wlidan ki<br />

gors sparselebi daepatronnen, nadir-Sahis<br />

brZanebiT goris cixe TiTqmis daangries. XVIII<br />

saukunis 40-ian wlebSi, Teimuraz II dros, gori<br />

dampyrobelTagan gaTavisuflda. igi meore qagoro,<br />

qarTlis Suagulo<br />

meTauro qarTlisao,<br />

adre Rirsad wamebulo,<br />

dResac mTqmelo marTlisao!<br />

Zirs goris-jvari dagyurebs,<br />

maRliT Tvali uflisao,<br />

erTgulo da saimedo<br />

wilxvedris RvTismSoblisao!<br />

Zvelad misTvis sisxlis mRvrelo.<br />

dRes cremlis da oflisao;<br />

tyvis damxsnelad monamzado,<br />

saimedov oblisao!<br />

gamxnevdi, gagvilomguldi,<br />

muxli moibi mglisao,<br />

gahkafe, gadaiare<br />

grZeli gza momavlisao.<br />

dasTese Tesli keTili,<br />

Sesargo mamulisao,<br />

da naxav namglis trialsa<br />

,,hopuniT` momkelisao.<br />

akaki wereTeli<br />

gori erT-erTi uZvelesi qalaqia saqarTveloSi.<br />

is Sida qarTlis centralur nawilSi,<br />

mdinareebis mtkvrisa da liaxvis SesarTavTan<br />

mdebareobs. misi saxelwodebac masSi aRmar-<br />

Tuli kldovani gorakisagan warmodgeba,<br />

romelzedac gaSenebulia Zveli cixe-simagre.<br />

arqeologiuri masalebi mowmoben, rom aq<br />

Zveli da axali welTaRricxvis mijnaze unda<br />

arsebuliyo qalaquri tipis dasaxleba. zogierTi<br />

istoriuli wyaro qalaqis daarsebas<br />

daviT aRmaSenebels miawers (XIIsaukunis dasawyisi).<br />

daviTma qarTlisaTvis gaaZliera<br />

goris mniSvneloba da man ufliscixis adgili<br />

daikava. mosaxleobis gazrdis mizniT daviTma<br />

aq vaWar-xelosnuri mosaxleoba Caasaxla.<br />

gori samefo qalaqi gaxda, mas ganagebda mefis<br />

moxele - qalaqis mouravi. gors sakuTari cixis<br />

garda, zRudec gaaCnda, romelSic datanebuli<br />

iyo alayafis kari, zRudes Tavis mxriv<br />

Txrili hqonda Semovlebuli (siRme - 4 metri,<br />

sigane - 5 metri). XIII saukunidan gori da misi<br />

cixe xdeba sacilobeli punqti dampyroblebsa<br />

da qarTvel mefeebs Soris, vinaidan qalaqi<br />

umniSvnelovanes strategiul da savaWro gzaTa<br />

gadakveTaze mdebareobda (abreSumis gza), misi<br />

daufleba ki niSnavda politikur batonobas<br />

Sida qarTlze. XVII saukunis meore naxevarSi<br />

gori SesamCnevad gaizarda. giorgi VI-s mefobis<br />

dros igi saqarTveloSi erT-erTi ZiriTadi<br />

savaWro qalaqi iyo.<br />

6


laqi gaxda Tbilisis Semdeg. mSvidobianma yofam<br />

TandaTan gamoacocxla goris sazogadoebrivi,<br />

ekonomikuri da kulturuli cxovreba.<br />

qalaqi mniSvnelovnad gaizarda. feodalur<br />

xanaSi igi Sefenili iyo goris cixis ferdobebze.<br />

goris intensiuri zrda iwyeba XIX saukunis<br />

bolodan. dRevandeli gori ki saqarTvelos<br />

erT-erTi saukeTeso da mimzidveli qalaqia<br />

Tavisi warsuliTa da awmyoTi - istoriuli<br />

nagebobebiT, eklesia-monastrebiT, Zveli Tu<br />

axali dasaxlebebiT, muzeumebiT, cnobili<br />

mwerlebiTa Tu sazogado moRvaweebiT.<br />

qalaqi gori mdebareobs mtkvrisa da didi<br />

liaxvis SesarTavTan, zRvis donidan 588 m<br />

simaRleze, Tbilisidan (dedaqalaqidan) 76<br />

km. amJamad mosaxleoba 59,5 aTass kacs Seadgens.<br />

municipalitetis ekonomikis dargobrivi<br />

struqtura warmodgenilia Semdegi saxiT:<br />

soflis meurneoba, Sida meurneobis gadamuSaveba,<br />

mrewveloba, mSenebloba, transporti<br />

da kavSirgabmuloba, vaWroba, mmarTveloba,<br />

ganaTleba, jandacva, sxva momsaxureba. qalaqSi<br />

aris msubuqi da kvebis mrewvelobis sawarmoebi.<br />

municipalitetis teritoriaze sul gvxvdeba<br />

34 samrewvelo sawarmo, 16 samSeneblo organizacia<br />

da savaWro obieqtebi.<br />

municipalitetis teritoriaze funqcionirebs<br />

umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebebi,<br />

profesiuli ganaTlebis saswavlo centrebi,<br />

sajaro skolebi, skolamdeli dawesebulebebi<br />

da samusiko skolebi.<br />

goris municipalitetis teritoriaze arsebobs<br />

sxvadasxva kulturuli dawesebulebebi da<br />

gasarTobi centrebi, q. gorSi funqcionirebs<br />

giorgi erisTavis saxelobis goris saxelmwifo<br />

akademiuri Teatri da kinoTeatri ,,gamarjveba".<br />

municipalitetis teritoriaze aseve<br />

funqcionirebs kulturisa da sportis rigi<br />

organizaciebi.<br />

goris municipalitetSi adgilobrivi media<br />

sakmaod farTodaa warmodgenili. municipalitetSi<br />

funqcionirebs erTi adgilobrivi<br />

tele-radio-kompania `TrialeTi" da 6 beWdviTi<br />

media, romelTa gavrcelebis areali<br />

scildeba municipalitetis sazRvrebs.<br />

2010 wlamde goris centralur moedanze<br />

9 metrian kvarcxlbekze 6 metri simaRlis<br />

stalinis Zegli idga, romelic goris<br />

mcxovreblebma (ufro swored adgilobrivma<br />

mmarTvelobam) 1952 wels, stalinis sicocxleSive,<br />

aRmarTa.<br />

goris municipalitetSi mravali istoriuli<br />

da kulturuli Zeglia. mTebze da xeobebSi<br />

ganlagebulia mravali qviT naSeni cixe-simagre,<br />

koSkebi, taZrebi, Zveli nasoflarebi.<br />

gansakuTrebiT aRsaniSnavia kldeSi nakveTi<br />

naqalaqari ufliscixe, goris cixe, atenis<br />

sionis taZari, veris cixe, gorijvari, erekles<br />

abano da sxv. saqarTvelos kulturis, ZeglTa<br />

dacvisa da sportis saministros monacemebiT,<br />

goris municipalitetSi sul kulturuli memkvidreobis<br />

136 Zeglia, maT Soris 53 uSualod<br />

qalaq gorSi mdebareobs.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

7


gorijvari<br />

qalaq goris pirispir, TrialeTis mTebsa da<br />

mtkvris sanapiroze, amozidulia gorijvris mTa,<br />

romelzec mdebareobs ZvelisZveli taZari<br />

gorijvari. aZari wminda giorgis saxels atarebs.<br />

taZris moxatuloba Seasrula mxatvarma<br />

nodar abramiSvilma. eklesia akurTxa saqarTvelos<br />

kaTalikos-patriarqma, uwmindesma da<br />

unetaresma ilia meorem. gorijvris midamoebSi<br />

aris samkurnalo wyali, romelic Zveli droidan<br />

aris cnobili.<br />

aprili 2014<br />

gorijvris sakurTxevlis jvari xisaa, sigrZe 188<br />

sm, sigane 94 sm. SeZerwilia vercxlis oqrocurvili<br />

firfitebiT, romlebzec Weduri<br />

suraTebia. maTi Tanmimdevroba Semdegnairia:<br />

mklavebis gadajvaredinebis adgilze centraluri<br />

xateba eZRvneba ieso qristes jvarcmas,<br />

xolo danarCen nawilebze gamoxatulia wminda<br />

giorgis cxovrebisa da wamebis kompoziciebi.<br />

goris cixe<br />

istoriuli cixesimagre qarTlSi, q. goris<br />

centrSi, maRal kldovan borcvze. CrdiloeT<br />

ferdobze SemorCenili nangrevebi da arqeologiuri<br />

monacemebi mowmobs, rom aq Zv. w. I<br />

aTaswleulis ukanasknel saukuneebSi Zlieri<br />

simagre, mis garSemo ki mosaxleoba yofila<br />

dasaxlebbbbuli.goris cixe mniSvnelovan<br />

strategiul simagres warmoadgenda; misi<br />

daufleba niSnavda politikur batonobas<br />

mTel Sida qarTlze.cixesimagre nagebia riyis<br />

qviT; adrindel fenebSi Tlili qvaa naxmari.<br />

gegmiT ovalur citadels dasavleTidan SedarebiT<br />

ukeT Semonaxuli nawili - `cxrakara"<br />

ekvris; samxreTiT da aRmosavleTiT damxmare<br />

galavnebia. cixesimagris Tavdapirveli Sesasvleli<br />

ar Cans; samxreTi kedlis SuaSi mo-<br />

Tavsebulia gviandeli xaniskamarovani WiSkari.<br />

samxeT-aRmosavleT monakveTSi patara eklesiis<br />

nangrevebia. cixes hqonda gvirabi wylis amosazidad<br />

da wyalsacavi. goris cixe mniSvnelovnad<br />

daaziana 1920 wlismiwisZvram.<br />

ufliscixe<br />

kldeSi nakveTi qalaqi warmoadgens qarTuli<br />

kulturis unikalur Zegls, kavkasiis erT-erTi<br />

uZvelesi dasaxleba da saqalaqo centri mdebareobs<br />

goris aRmosavleTiT 10 km-ze mtkvris<br />

marcxena napiras. Zeglis istoria iwyeba Zv. w.<br />

aR. II-I aTaswleulebis mijnidan. Zv. w. IV - ax. w. IV<br />

s.s. igi iyo qveynis uZlieresi politikuri da<br />

kulturuli centri.kldis irgvliv mdebare<br />

miwebi jer kidev adre brinjaos xanidan yofila<br />

dasaxlebuli. ufliscixe, kldeSi nakveTi<br />

qalaqi, romelic uxsovari droidan bevr saintereso<br />

ambavs inaxavs, dRes rogorc muzeum-nakrZali,<br />

mraval damTvalierebels istumrebs.<br />

8


atenis sioni<br />

atenis sionis taZari goridan 12 kilometrze<br />

mdebareobs, mdinare tanas marcxena napiras,<br />

frialo kldis kedelze. TariRdeba VII saukunis<br />

I naxevriT. taZari centralur-gumbaTovania.<br />

imeorebs mcxeTis jvris arqiteqturas da<br />

formebs, Tumca Secvlili proporcia aqvs.<br />

taZris gegmis safuZvelia jvari, romlis afsidian<br />

daboloebebs Soris moTavsebulia oTxi<br />

sakani. jvris Sida mklavebis gadamkveT centralur<br />

sivrceze gumbaTia aRmarTuli.<br />

erekles abano<br />

erekles abano mdebareobs qalaq goris teritoriaze,<br />

rusTavelis quCa N41-Si. igi TariRdeba<br />

gviandeli feodaluri xaniT. abano nagebia<br />

natexi qviT, konstruqciis nawilebi _ kedlebis<br />

kuTxeebi, Seisruli TaRebi, naxevarsferuli<br />

gumbaTebi da sasinaTlo xvrelebi aguriTaa<br />

nawyobi. abano ori saTavsisagan Sedgeba. orive<br />

saTavss Sesasvleli samxreTidan cal-calke<br />

aqvs. Senobis aRmosavleT kedelSi mogvianebiT<br />

kidev erTi kari gauWriaT.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

goris municipalitetis simbolika<br />

simbolika Seqmnilia saqarTvelos parlamentTan arsebuli heraldikis sabWos mier goris<br />

istoriul-kulturuli niSnebis mixedviT. aRniSnuli simbolika goris municipalitetis<br />

sakrebulom N29 dadgenilebiT 2010 wlis 19 agvistos miiRo.<br />

gerbi<br />

gerbze warmodgenilia gorijvris simbolo - oqros mTa oqros<br />

heraldikuri jvriT, sami gadaSlili wigni, romelic mianiSnebs,<br />

rom gori didi qarTveli ganmanaTleblis iakob gogebaSvilis<br />

samSoblo da regionSi erTaderTi sauniversiteto qalaqia.<br />

gerbze gamosaxulia sami oqros Zna, rac municipalitetis uxvmosavlianobasTan<br />

asocirdeba da qongurebiani oqros cixe-simagre,<br />

romelic goris cixis simboloa.<br />

droSa<br />

goris municipaluri droSa mewamuli jvriT oTx nawiladaa<br />

gayofili. misi zeda marcxena da qveda marjvena mxare mewamuli,<br />

xolo droSis danarCeni nawili laJvardovania.<br />

9


aprili 2014<br />

2012 wlis gazafxulze goris cixis qvemoT mdebare wereTlis quCaze sareabilitacio procesi<br />

daiwyo. reabilitaciis farglebSi wereTlis quCaze aRdgeniTi samuSaoebi Catarda. Zveli iersaxe<br />

daubrunda 52 saxls, mTlianad gamoicvala komunikaciebi da daigo qvafenili. amiT gors aramarto<br />

Zveli xibli daubrunda, aramed axalic daemata. samuSaoebisTvis erTi milioni lari gamoiyo.<br />

akaki wereTlis quCas Tavdapirvelad `oqros quCasac" uwodebdnen aq mdebare taZris gamo, Semdeg<br />

am quCaze centraluri afTiaqi gaixsna da `afTiaqis quCadac" moixseniebdnen. Eklesiebis simravlis<br />

gamo mas `soboris quCac" uwodes. 1910-1919 wlebSi gorSi akaki wereTli Casula warmodgenis<br />

gasamarTad. xalxi swored im quCaze Segebebia, romelsac Semdeg akaki wereTlis quCa uwodes.<br />

miuxedavad reabilitaciisa, Senobebis nawili TiTqmis carielia da TiTqmis yvela saxls `For<br />

Rent" aweria.goris, rogorc Zveli qalaqis kvali TiTqmis mTlianad waSlilia.<br />

10<br />

wyaro: goris municipaliteti


<strong>gzavnili</strong><br />

politika<br />

12 gori arCevnebis molodinSi<br />

14 irakli oqruaSvili goris merobaze alaparakda<br />

ekonomika<br />

16 axali ekonomikuri realoba<br />

19 `gordizaini" - stimuli aqtiuri cxovrebisTvis<br />

22 `Rvins gza"


aprili 2014<br />

Tako vaxtangiSvili<br />

giorgi SaverdaSvili<br />

gori arCevnebis molodinSi<br />

goris municipalitetis adgilobrivi Semosavlebis<br />

mTliani biujetis daaxloebiT 75-80%<br />

modis soflebis wilad. Tu ganxorcieldeba<br />

modeli 1+5 - municipalitetebs eqnebaT saku-<br />

Tari gazrdili biujeti, romelic ganawildeba<br />

mxolod municipalitetSi Semavali<br />

soflebis saWiroebebze, eyolebaT arCeuli<br />

gamgebeli, sakrebulo, mosaxleobas eqneba<br />

meti SesaZlebloba, miiRos monawileoba gasaxali<br />

TviTmmarTvelobis kodeqsis mixedviT gori damoukidebeli TviTmmarTveli qalaqi xdeba. arCevnebis<br />

Semdeg qalaqs axali, pirdapiri wesiT arCeuli meri eyoleba. jerjerobiT bolomde araa cnobili merobis<br />

kanditatTa dazustebuli sia, Tumca mzadeba arCevnebisTvis ukve dawyebulia.<br />

saqarTvelos sxva regionebis msgavsad, wels<br />

Sida qarTlis regionul centrSic adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis arCevnebia. iqidan<br />

gamomdinare, rom cvlilebebi Sevida TviTmmarTvelobis<br />

kodeqsSi, goris municipalitet-<br />

Si msjeloben, adgilobrivi mowyobis romeli<br />

modeli iqneba wardgenili arCevnebis Semdeg.<br />

goris municipalitetis teriotoriuli mowyoba<br />

savaraudod 5+1 variantiT ganxorcieldeba.<br />

aRniSnul Temaze imsjeles goris municipalitetis<br />

sakrebulos 2014 wlis 27 martis<br />

sxdomaze, sadac pirvel sakiTxad ganixiles<br />

da imsjeles `goris municipalitetis teritoriuli<br />

optimizaciis Taobaze".<br />

sakrebulos Tavmjdomarem daviT razmaZem<br />

sakrebulos wevrebs gaacno kanonproeqti,<br />

romelic iTvaliswinebs goris teritoriaze 5<br />

an meti TviTmmarTveli erTeulis Camoyalibebas.<br />

arsebuli variantiT, raionis teritoriaze<br />

eqvsi municipaliteti Seiqmneba. esenia: goris,<br />

atenis, karaleTis, varianis, mejvrisxevisa da<br />

SavSvebis. ufro zustad ki:<br />

1. `istoriuli atenis municipalitetSi" Seva<br />

Semdegi soflebi: ateni, xidisTavi, qvaxvreli,<br />

ufliscixe, sayavre, mRebriani, skra, axalxiza,<br />

rieTi. centri - xidisTavi. mosaxleoba jamSi 15<br />

aTasi.<br />

2. mdinare didi liaxvis xeobis municipaliteti<br />

- aq Tavs varianis, Sindisisa da niqozis Temis<br />

soflebi moiyris. centri - variani iqneba.<br />

mosaxleobis jamuri raodenoba 17 133-ia.<br />

3. mdinare patara liaxvis xeobis municipaliteti<br />

- aq karaleTis, Zeveris, tirZnisis,<br />

dicis, qveSisa da arcevis TemSi Semavali<br />

soflebi karaleTis garSemo gaerTiandeba.<br />

yvelaze meti mosaxle am municipalitetSi<br />

iyris. mosaxleobis raodenoba 35 431.<br />

4. mejvrisxevis, axalubnis, kirbalis, Tortizisa<br />

da xelTubanis soflebi - mejvrisxevis<br />

garSemo gaerTiandeba. mosaxleoba 16 aTasi.<br />

5. tirifonis velis soflebs - zeRduleTs,<br />

SavSvebs, berbukis nawils, sveneTs - centri<br />

SavSvebi eqneba.<br />

rac Seexeba qalaq gors, misi mosaxleoba - 59<br />

aTasia, goris municipalitetSi tinisxidi da<br />

berbukis nawili darCeba.<br />

12


axorcielebeli proeqtebis SerCevaSi. axal<br />

municipalitetur centrebSi aSendeba administraciuli<br />

Senobebi, mosaxleoba adgilze<br />

miiRebs yvela im momsaxurebas, risTvisac<br />

adre centrSi uwevda siaruli. gaumjobesdeba<br />

infrastruqtura, Seiqmneba axali samuSao adgilebi<br />

da dasaqmdeba adgilobrivi, soflis<br />

mosaxleoba.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebamde<br />

3 Tveze naklebi dro rCeba. koalicia ,,qarTuli<br />

ocnebis" savaraudo merobis kandidatad<br />

goris sakrebulos Tavmjdomare daviT razmaZe<br />

ganixileba.<br />

daviT razmaZe<br />

ambobs, rom<br />

konkurencia<br />

sakmaod<br />

seriozuli<br />

iqneba, Tumca,<br />

9-wliani politikuri gamocdileba, saqme, rasac<br />

wlebia, emsaxureba, sazogadoebis TiTqmis<br />

yvela fenasTan sakmaod mWidro urTierToba<br />

mas mniSvnelovan upiratesobas aniWebs da<br />

meris postze kenWisyris SemTxvevaSi, seriozul<br />

Sedegebs elis.<br />

,,jerjerobiT araa Stabebi dakompleqtebuli,<br />

araa siebi dazustebuli, savaraudod, april-<br />

Si es yvelaferi gadawydeba da SevudgebiT<br />

mzadebas" -ambobs daviT razmaZe.<br />

goris merobis survili gamoTqva yofilma<br />

Tavdacvis ministrma irakli oqruaSvilmac,<br />

magram kanonmdebloba mas amis saSualebas ar<br />

aZlevs imis gamo, rom bolo ori wlis ganmavlobaSi<br />

saqarTveloSi ar ucxovria. oqruaSvilma<br />

ukve gaxsna saarCevno Stabi gorSi.<br />

goris sakrebulos Tavmjdomare ki irakli<br />

oqruaSvilis saqmianobasa da urTierTobas<br />

gorTan, kriminals ukavSirebs da ambobs, rom<br />

mas Tavisi kandidaturis wamoyenebis moraluri<br />

ufleba ar aqvs.<br />

,,goris<br />

mosaxleobas<br />

sakmaod<br />

kargi maxsovroba<br />

aqvs.<br />

mis adgilze<br />

gors<br />

saerTod<br />

gaveridebodi, misi cxovrebis wesidan gamomdinare,<br />

gorelebs arc unda akadros Tavis<br />

kandidatura, - ambobs daviT razmaZe.<br />

`jerjerobiT araa Stabebi dakompleqtebuli, araa siebi<br />

dazustebuli, savaraudod, aprilSi es yvelaferi gadawydeba<br />

da SevudgebiT mzadebas" -ambobs daviT razmaZe.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebi<br />

2014 wlis 15 ivniss Catardeba da Sedegad, gaizrdeba<br />

TviTmmarTveli qalaqebis raodenoba<br />

da nacvlad arsebuli xuTi TviTmmarTveli<br />

qalaqisa, es statusi mieniWeba gorsa da im<br />

qalaqebsac, sadac mosaxleobis raodenoba 15<br />

aTasze metia.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

13


TaTia kakiaSvili<br />

aprili 2014<br />

luiza domelaSvili: - didad araferi Secvlila:<br />

isev ise varT, rogorc viyaviT. magaliirakli<br />

oqruaSvili<br />

goris merobaze alaparakda<br />

inga grigolias saavtoro gadacema `poziciaSi"<br />

saqarTvelos yofilma Tavdacvis ministrma<br />

irakli oqruaSvilma ganacxada, rom mas surs,<br />

15 ivnisis adgilobriv arCevnebze, goris merad<br />

iyaros kenWi. Tumca mis am ganzraxvas iuridiuli<br />

dabrkolebebi eqmneba, radganac is ver<br />

akmayofilebs kanonmdeblobis moTxovnas, rom<br />

merobis kandidatad wardgena SeuZlia saqarTvelos<br />

im moqalaqes, romelsac arCevnebis daniSvnis<br />

dRemde bolo ori weli mainc ucxovria<br />

saqarTveloSi.<br />

oqruaSvilma ganacxada, rom misTvis goris<br />

merad kenWisyra fexburTis mesame ligaSi<br />

TamaSs niSnavs, magram mainc miiRo es gadawyvetileba,<br />

raTa goris magaliTiT yvelas<br />

aCvenos<br />

mmarTvelobis<br />

`warmatebuli<br />

modeli".<br />

`me am arCevnebs<br />

nebismier<br />

fasad movigeb... Tu me arCevnebSi monawileobis<br />

saSualeba momeca, pirvelive turSi<br />

movigeb!" - ganacxada oqruaSvilma.<br />

man goris adgilobrivi xelisufleba saxelmwifo<br />

saxsrebis gaflangvaSi daadanaSaula da<br />

ganacxada, rom arCevis SemTxvevaSi adgilobrivi<br />

biujetidan Tanxebs gorSi pensiebis gazrdisa<br />

da maswavleblebisTvis xelfasebis momatebisTvis<br />

gamoyofs.<br />

oqruaSvilma aseve aRniSna, rom adgilobrivi<br />

mosaxleobis survilis SemTxvevaSi is arCevidan<br />

10 dRis vadaSi gorSi stalinis Zegls<br />

aRadgens, romlis demontaJic 2010 wels ganxorcielda.<br />

misi TqmiT, ar aqvs mniSvneloba,<br />

TbilisSi es vinmes moewoneba Tu ara, radganac<br />

gorelebis survilis SemTxvevaSi, Zegli Tavis<br />

adgilze unda dabrundes. aRsaniSnavia, rom<br />

saqarTveloSi moqmedebs kanonmdebloba, romelic<br />

sabWoTa simbolikis aRmofxvras aregulirebs.<br />

goris raionis sofeli karaleTis mosaxleoba<br />

ar faravs, rom `qarTuli ocnebis" xelisuflebaSi<br />

mosvlas cvlilebebiTa da uke-<br />

Tesi cxovrebis aSenebis imediT eloda. maTi<br />

gancxadebiT, mTavrobis cvlilebas aranairi<br />

winsvla ar mohyolia. kiTxvaze, ra Seicvala<br />

maTs cxovrebaSi mTavrobis cvlilebis Semdeg,<br />

TiTqmis<br />

`me am arCevnebs nebismier fasad movigeb... Tu me ar-<br />

CevnebSi monawileobis saSualeba momeca, pirvelive<br />

turSi movigeb!" - ganacxada oqruaSvilma.<br />

erTi da igive<br />

pasuxi dominirebda:<br />

nanuli<br />

ZaRaraSvili:<br />

- aba,<br />

ra giTxraT? didad araferi Secvlila. aTas<br />

rames gvpirdebodnen, magram ra Segvisrules?!<br />

megona, iseTi cxovreba mogvividoda, rom . . .<br />

upirveles yovlisa, axalgazrdebi daasaqmon -<br />

amiT bevr problemas gadaWrian!<br />

sofiko SayulaSvili: - araferic ar Secvlila!<br />

CvenTan zog ojaxs pensiebi da daxmareba<br />

eZleva, Tumca Cven - ara. minda, rom am mxriv<br />

mainc ar gangvasxvavon da yvelas dagveniSnos<br />

daxmareba. aq yvelas erTnairad gviWirs.<br />

14


<strong>gzavnili</strong><br />

Tad, denTan dakavSirebiT aranairi problema<br />

ar gvqonia mas Semdeg, rac `nacionaluri<br />

moZraoba" iyo mTavrobaSi. `qarTuli ocnebis"<br />

mosvlis Semdegac ase grZeldeba. gazi sofel<br />

karaleTSi gvaqvs, Tumca piradad CemTvis erTi<br />

problemaa: Cems saxlTan gadis gazis mili,<br />

aqauri mosaxleoba ambobs, rom TiToeul<br />

ojaxSi gazs ufasod Semoiyvanen, amitom mTavrobas<br />

veliT da CveniT ar gagvyavs, vnaxoT,<br />

ramdenad gamarTldeba dapireba da ramden<br />

xanSi.<br />

vaJa beroSvili: -`qarTul ocnebaze" an cudi an<br />

kargi ra vTqva? ai, irakli oqruaSvilze getyviT:<br />

eg kaci gorelia da gors unda emsaxuros.<br />

oqruaSvili iyo da aris patrioti. misgan didi<br />

molodinebi gvaqvs: magaliTad, man kargad<br />

icis, ra situaciaa soflebSi, amitom gaumklavdeba<br />

arsebul problemebs. sanam saakaSvili<br />

mas saqmes gasaqcevad gauxdida, oqruaSvilma<br />

bevri ram gaakeTa.<br />

karaleTis mosaxleoba irakli oqruaSvilis<br />

merobas elis, imedi aqvT, rom adrindeli<br />

epoqa dabrundeba, konfliqtebi mogvardeba da<br />

cxovreba Tavis kalapotSi Cadgeba. Tumca es<br />

ocneba ramdenad realuria, amas dro dagvanaxvebs!<br />

15


axali ekonomikuri realoba<br />

sofo qemaSvili<br />

aprili 2014<br />

sofel tirZnisSi Casuls TvalSi<br />

gxvdeba uzarmazari saxlebi, gasakeTeblad<br />

dawyebulni, zogan<br />

daxvewili aguriT naSeni kedlebi<br />

da ornamentebic ki SeiniSneba.<br />

qalbaton irma quliCiSvilis<br />

saxli ki cementiT galesili,<br />

rikulebiani xis moajiriT, cota<br />

xelSevlebuli samzareuloTi, im<br />

azrs gafiqrebinebT, sad imaleba<br />

aq gasaWirio. es zedapiruli<br />

azrovnebis simartive male qarwydeba<br />

da rCeba ekonomikuri<br />

problemebis winaSe mdgari xalxi,<br />

romelTa umravlesobis Semosavals<br />

wlidan-wlamde soflis<br />

meurneoba warmoadgens.<br />

16


miuxedavad imisa, rom goris municipalitetSi<br />

meurneobis sxvadasva saxeoba aris gavrcelebuli<br />

(mexileoba, mebaRCeoba, mesaqonleoba,<br />

mevenaxeoba da a.S.), igi yvelaze metad vaSlis<br />

mxared aris aRiarebuli; saocaria is faqti,<br />

rom TviT vaSlis qveyanaSi importuli xili<br />

Semodis (vaSlTan erTad yurZeni, forToxali,<br />

mandarini, msxali da sxva); glexebi problemebis<br />

saTaved bazris deficits, Sxam-qimikatebis<br />

uxarisxobasa da siZvires asaxeleben;<br />

batonma levan beriZem, romelic misvlisas<br />

manqanis nawilebis SekeTebiT iyo dakavebuli,<br />

gviTxra: `wamali aris Zalian Zviri, mosaxleoba<br />

ver wvdeba, CvenTan imdeni moTxovna<br />

araa, ramdeni Sromac gvWirdeba, wylis problema<br />

metnaklebad mogvarebulia, satumbo<br />

sadguridan viRebT wyals, gadasaxadic araa<br />

miuwvdomeli, weliwadSi 75 laria, am mxriv<br />

problema araa, ai, wamlebi gvijdeba Zviri, 1<br />

tonaze 150 laris mainc gvWirdeba da 14-16-jer<br />

mainc unda SevwamloT".<br />

goris gamgeobaSi adastureben Sxam-qimikatebis<br />

problemas: `es Sxamqimikatebi, romlebic Semodis,<br />

evropulia, magram am bolo dros maTma<br />

mwarmoebelma kompaniebma sawarmoebi gaxsnes<br />

iafi muSaxelis qveynebSi: TurqeTSi, indoeTsa<br />

da CineTSi. nawili, rac evropaSi daitoves,<br />

awarmoebs umaRlesi xarisxis pesticidebs da<br />

aris ufro Zviri, eseni igive wamlebia, igive<br />

SefuTva da dasaxelebis, magram maTi Semadgenloba<br />

ar emTxveva iafi muSaxelis qveynebSi<br />

damzadebul pesticidebsa da Sxam-qimikatebs,<br />

anu CvenTan meoreuli xarisxis Semodis",<br />

- gviTxra goris bunebrivi resursebis, agrarul<br />

da miwis sakiTxTa komisiis Tavjdomarem<br />

batonma soso xuroSvilma. rac Seexeba fass,<br />

mas kerZo kompaniebi gansazRvraven, romlebic<br />

uSualod aformeben qveynebTan xelSekrulebebs;<br />

saqarTveloSi cnobilia, rom Svidi<br />

firma muSaobs am mimarTulebiT.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

saqarTvelos ekonomikur realobaSi globalizaciis<br />

procesebi nel-nela iWreba,<br />

msoflios daCqarebuli tempebi da meti<br />

resursebi sWirdeba, amitom SeuZlebelia Cvenma<br />

qveyanam konkurencia gauwios sxva qveyanas,<br />

rodesac ase cota nayofs awarmoebs, maRali<br />

TviTRirebulebiTa da moZvelebuli jiSebiT,<br />

gviTxra batonma sosom. swored es mizezebi<br />

aris erT-erTi ganmsazRvreli bazrebis deficitisas:<br />

`axali jiSis vaSlebi maqsimum sam<br />

welSi iZlevian mogebas, Zvel jiSebs ki 15-16<br />

weli sWirdeboda dacda, Tan eseni dabali<br />

xeebia, ufro advilia maTi gasxvla, Sewamvla,<br />

saerTod, movla da mosavlis aRebac; Tuki<br />

Zveli jiSis xeebi 1h-ze 25-dan 30t-mde vaSls<br />

iZlevian, axali jiSebis SemTxvevaSi raodenoba<br />

60-80t-mde izrdeba, danaxarjebi TiTqmis<br />

igivea. esaa, Tavidan maTi gaSeneba sakmaod<br />

Zviria 30-dan 35 aTasamde jdeba 1 heqtarze,<br />

magram nel-nela Tu ar gadavediT am axal<br />

teqnologiebze, axal jiSebze, realizaciis<br />

problema sul gveqneba" - ganacxada soso xuroSvilma.<br />

saubaria imaze, rom `iveria" vaSlsa<br />

da `zamTris bananze" moTxovnileba mcirdeba;<br />

erT-erTi supermarketis administratorma<br />

17


aprili 2014<br />

ucxouri xilis moduroba da garegnuli<br />

mimzidveloba daasaxela daxlebze maTi mo-<br />

Tavsebis mizezad.<br />

imisaTvis, rom Cveni xili gavides evropul<br />

bazarze aucilebelia akmayofilebdes maT<br />

moTxovnebs, standarts, romelSic gaTvaliswinebulia<br />

forma, zoma, xarisxi, xarisxSi<br />

_ Sxam-qimikatebis, pesticidebis raodenoba,<br />

damuSavebulia Tu ara xili specialuri<br />

xsnarebiT; gorSi, iseve rogorc saqarTvelos<br />

sxva ubanSi, ar arsebobs xarisxis Semmowmebeli<br />

laboratoria; `CvenTan ar arsebobs sasawyobo<br />

meurneoba (ar gvaqvs Semnaxveli macivrebi) da<br />

gadamuSaveba, garda amisa miwebs wamlaven azotovani<br />

sasuqiT, romelic erTaderTia saqarTveloSi<br />

da amavdroulad anadgurebs niadags,<br />

ar ikvleven mas, raTa Sesabamisi sasuqebiT<br />

gaanayofieron,"- Tqva supermarket `madagonis"<br />

direqtorma batonma daviT reviam. `SarSan<br />

gaixsna ruseTis bazari, magram ruseTis bazaric<br />

aRaraa iseTi, uwin rom iyo, glexi rom<br />

daawyobda manqanaze Tavis mosavals da waiRebda<br />

TviTon gasayidad, dRes ukve saeqsportsaimporto<br />

kompaniebi asruleben am funqcias,<br />

romlebmac Cveni vaSli fasis gamo daiwunes;<br />

gacilebiT iafad yiduloben xils sxva qveynebidan,"<br />

- gviTxra batonma mamuka lomsaZem,<br />

goris municipalitetis sainformacio-sakonsultacio<br />

samsaxuris ufrosma.<br />

tetunaSvilebis ojaxSi, baRCaSi vnaxeT qaTmebis<br />

saTareSod gadayrili vaSlis grova,<br />

iqve axlad moWrili xis Zirebis mwkrivebi;<br />

ojaxis ufrosma, batonma zuram, gviTxra, rom<br />

vinaidan vaSls misTvis mogeba aRar mohqonda,<br />

gadawyvita, maT nacvlad Caergo blis da<br />

qliavis nergebi.<br />

cxadia, axali ekonomikuri realoba<br />

garkveul mtkivneul procesebTanaa dakav-<br />

Sirebuli. is TiTqos msoflio ekonomikis<br />

Targze cdilobs gamogvWras, axali teqnologiebisTvis<br />

fexis ayolas saxaven gamosavlad,<br />

Tumca igi qarTuli Zveli jiSebis msxverplad<br />

gaRebas moiazrebs, maT Canacvlebas bazarze<br />

arsebuli moTxovnebis Sesabamisad.<br />

18


`gordizaini~<br />

stimuli aqtiuri cxovrebisTvis<br />

nanuka bregaZe<br />

goris ekonomikaze saubrisas yvelaze axalbeda sawarmoze mogiyvebiT.<br />

mas socialuri sawarmo `gordizaini" hqvia, romelic kervasa da minanqris samkaulebis damzadebaze<br />

muSaobs. sawarmo sul raRac eqvsi Tvea arsebobs. `gordizainis" gansakuTrebulbaze<br />

misi statusic mianiSnebs. socialur sawarmoSi am etapze 18 adamiani aris dasaqmebuli da maTgan<br />

zogs socialurad daucvelis statusi aqvs, nawili ki gansakuTrebuli saWiroebis mqone piria.<br />

`gordizainis" sanaxavad gors kidev erTxel vewvieT.<br />

avtomobili mwvane Senobas uaxlovdeba, romelic,<br />

erTi SexedviT, sawarmos sulac ar<br />

hgavs.<br />

misi direqtori, qalbatoni Tina bregvaZe, kar-<br />

Si gvegebeba da saubars kabinetSi vagrZelebT.<br />

ambobs, rom ar eloda, ase Tu ganviTardebodnen<br />

da aawyobdnen saqmes mcire periodSi: `Cemi<br />

sixaruli is aris, rom Cemi sawarmos mizania,<br />

davasaqmo socialurad daucveli adamianebi,<br />

maT Soris, SezRuduli SesaZleblobis mqone<br />

adaminebi, rom maT raRac elementaruli<br />

Semosavali gauCndeT, Tavi damoukidebel,<br />

srulfasovan adamianad igrZnon da sxvebze ar<br />

iyvnen damokidebuli. Sen rom Sens kapiks Seitan<br />

saxlSi da piriqiT, sxvas daexmarebi, es aris<br />

Zalian didi stimulis mimcemi adaminisTvis.<br />

Tina bregvaZis saubridan varkvevT, rom socialur<br />

sawarmo `gordizainSi" jer-jerobiT<br />

ori mimarTulebaa: samkervalo da minanaqris<br />

saxelosno. samkervaloSi amJamad 8 qali aris<br />

dasaqmebuli. maTgan 5 socialurad daucvelis<br />

statuss atarebs, sams ki smenisa da saubris<br />

problemebi aqvT. samkervalos gaxsnamde<br />

maT specialuri gadamzadebis kursebi gaiares<br />

da kerva iswavles. dasaqmebuli qalbatonebi<br />

gorSi da mis mimdebare soflebSi cxovroben.<br />

monayols da mosmenils rom sakuTari<br />

TvaliT nanaxi sjobs, albaT, dameTanxmebiT.<br />

amitom, `gorizainis" menejeri Tamar sabaSvili<br />

paralelurad gidis rols iTavsebs.<br />

pirveli gaCereba samkervaloa. rva qalbatoni<br />

isea saqmeSi Cafluli, rom Cvens Sesvlas verc<br />

igeben. zogi xeliT amoxvevebs akeTebs, zogic<br />

manqanis nemsSi Zafs uyris. erTi qalbatoni<br />

did magidasTan Targis gamoWrisTvis qsovils<br />

amzadebs.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

19


23 wlis mariami ki sakerav manqanas Cahkirkitebs,<br />

nakeri rom swori gamouvides. mariami<br />

xidisTavSi cxovrobs.<br />

`samsaxurSi xidisTavidan davdivar. daojaxebuli<br />

var da socialurad daucvelis statusi<br />

maqvs. samkervaloSi agvistodan vmuSaob.<br />

movedi, gaviare gadamzadebis kursi da ori<br />

Tvis Semdeg davsaqmdi. am sawarmos arsebobis<br />

Sesaxeb Cemi naTesavisgan gavige, romelic<br />

aq maswavleblad muSaobs. swavleba axlac<br />

aris, tansacmelebi jer ar viciT da paralelurad,<br />

nel-nela vswavlobT. bolos<br />

kabebis kerva viswavleT," - yveba is.<br />

aprili 2014<br />

`miuxedavad imisa, rom Zalian iRlebian, mainc uxariaT yovel<br />

dRe aq mosvla, radgan ician, rom dakavebulebi arian,<br />

samuSao aqvT da Sesabamisad, sakuTari Semosavalic." - Tamar<br />

sabaSvili<br />

25 wlis eTeri, gverds patara baliSebis<br />

grova rom umSvenebs, ambobs, rom aq mariamma<br />

moiyvana:<br />

`skraSi vcxovrob, magram axla skridan ar<br />

davdivar. samuSao pirobebiT kmaofili var.<br />

me mariamma damasaqma, miTxra, saswavlebeliao.<br />

movedi, gaviareT kursebi da mis mere<br />

vmuSaobT. vkeravT TeTreuls, baliSebs,<br />

magidis<br />

gadasafareblebs.<br />

axlac,<br />

sabavSvo<br />

baRis<br />

kerZo<br />

SekveTaze<br />

vmuSaobT."<br />

`gordizainis" menejeri Tamar sabaSvili gidobas<br />

agrZelebs da gvixsnis, rom qalbatonebis<br />

samuSao dRe dilis 10 saaTze iwyeba da saRamos<br />

5 saaTamde grZeldeba. Tumca, misi TqmiT,<br />

didi SekveTebis dros ufro didxansac uwevT<br />

darCena.<br />

`miuxedavad imisa, rom Zalian iRlebian,<br />

mainc uxariaT yovel dRe aq mosvla, radgan<br />

ician, rom dakavebulebi arian, samuSao aqvT<br />

da Sesabamisad, sakuTari Semosavalic."<br />

saubarSi, meore gaCerebis droc modis.Ees ukve<br />

minanqris saxelosnoa. specifikuri samuSao<br />

magidebi, magidis Taroze uamravi patara SuSa,<br />

romelSic sxvadasxva feris fxvnilebi yria.<br />

aqvea - pincetebi, funjebi da miniaturuli<br />

zomis figurebi, romlebic minanqris namuSevarze<br />

vercxlisfer zolebad emCneva da kompozicias<br />

qmnis. amas Turme, tixrebi hqvia.<br />

saxelosnos xelmZRvaneli zviad zviadaZe<br />

`mini vorqSofs" gvitarebs da gvixsnis, rom<br />

namuSevarSi jer es tixrebi unda ganvalagoT.<br />

Semdeg ki feradi fxvnilebi wyalSi gazavdeba<br />

da tixrebs funjiT ferebi daedeba.<br />

misi TqmiT, kompoziciis Seqmna adamianis niWsa<br />

da fantaziazea damokidebuli, Tumca ori<br />

identuri namuSevari ar arsebobs da yvela<br />

unikaluria.<br />

20


minanqris saxelosnoSi uSualod namuSevrebis damzadebaze 5 adamiani muSaobs. naSromebis<br />

erTi etapi ukve dausrulebiaT da gasayidad mzad aris. jer-jerobiT, samkaulebi, ZiriTadad,<br />

gamofenebze iyideba xolme, radgan namuSevrebs Stampebi ar aqvs.<br />

`Tu moindomeben namdvilad SeZleben sakuTari Semosavlis gaCenas. Tan, ramdenime adamiani<br />

saqmdeba, ara marto damamzadebeli, aramed damtarebelic. Tvis bolos miRebuli Tanxa<br />

nawili masalebSi Cabrundeba, nawiliT ki xelfasi eZlevaT. ra Tqma unda, sagadasaxadosTanac<br />

gvaqvs valdebuleba," _ ambobs is.<br />

mkeravebis msgavsad, minanqris ostatebmac muSaobis dawyebamde gadasamzadebeli kursebi gaiares.<br />

xeloba TanamSromlebs zviadma aswavla. misi TqmiT, kursebi gankuTvnili iyo ara mxolod<br />

SezRuduli SesaZleblobis mqone da socialurad daucveli mozardebisTvis.<br />

rogorc masTan saubrisas varkvevT, sawarmo ukve daxelovnebul mozardebs saSualebas aZlevs,<br />

Rumeli gaitanon da kerZod daiwyon saqmianoba:<br />

`aq maT qiras aravin gadaaxdevinebs, magram Tanamonawile gaxdeba komunalur gadasaxadebSi, yalibebis<br />

SeZenaSi, sxva pirobebTan SedarebiT, aq maTTvis ufro momgebiani situaciaa da ramdenime<br />

maTgani akeTebs kidec amas."<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

socialuri sawarmo `gordizaini" Tina bregvaZis mier daarsebuli asociacia `goris invalidTa<br />

klubis" erT-erTi proeqtia. Senobac, swored asociacias ekuTvnis, sadac sawarmosTan erTad<br />

SSm pirebis dRis centria gaxsnili. sawarmos proeqti ki arasamTavrobo organizacia `sidam"<br />

daafinansa. Tavad `sida" `axali ekonomikuri SesaZleblobebis iniciativis" (NEO) proeqtia.<br />

NEO-s amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagento (USAID) afinansebs.<br />

zviadTan damSvidobebis Semdeg saubars isev Tina bregvaZesTan vagrZelebT. igi gviambobs, rom<br />

sul male samkervaloSi tansacmelis kervasac daiwyeben. amJamad ki iarliyisa da Stampis<br />

Seqmnaze muSaoben, raTa rogorc samkervalos, ise minanqris saxelosnos namuSevrebi maRaziebSi<br />

gasayidad Seitanon.<br />

21


aprili 2014<br />

Rvinis gza<br />

ana gelaSvili<br />

goris erT-erTi sofeli ateni, ara marto yvelasTvis<br />

cnobili atenis monasterTa da uaRresad lamazi bunebiT<br />

gamoirCeva sxva soflebisgan, aramed, imiTac, rom sofels<br />

Rvinis warmoebis gansakuTrebuli kultura aqvs. atenSi Rvinis<br />

marani bevria. erT-erT quCas, sadac ramdenime maTgania<br />

Tavmoyrili, Rvinis gza ewodeba. aq Rvinos ZiriTadad ojaxSi<br />

awaroeben. yoveli maTgani Rvinis dayenebis istoria, tradicia<br />

da specifika gansakuTrebulia. Tavdapirvelad, Rvinis warmoeba<br />

ojaxur tradicias warmoadgenda, xolo axla es, garkveulwilad,<br />

warmatebul biznesad iqca. Rvinis mwarmoeblebi<br />

konkurencias uweven erTmanets aramarto xarisxSi, aramed<br />

fasSic. ramdenime Rvinis marans Cvenc vestumreT.<br />

pirveli, sadac mivediT es iyo Zveli Sampaniuris qarxana, romelSic axla ukve Rvinos<br />

awarmoeben. iq momuSave erT-erTi adamianis naambobis mixedviT, qarxana 1940-ian wlebSi<br />

daarsda da amJamad kerZo mesakuTris mflobelobaSia. adre aq Sampaniuri da ramdenime<br />

saxis boTlsac warmoebdnen. axla marto erTi saxis Rvinoa - ,,Cinuri", boTlis<br />

warmoebac didi xania SeCerebulia. TeTri da Savi yurZeni dasawur cexSi cal-calke<br />

muSavdeba da iwureba. Semdeg dawuruli siTxe minis gamtaris gavliT 50 tonian cisternebSi<br />

gadadis. aq sul sami muSaa dasaqmebuli. rac Seexeba danadgarebs, isini ukve<br />

moZvelebulia da gamocvlas saWiroebs, Tumca es yvelaferi TanxebTanaa dakavSirebuli<br />

da investoris moZiebaa saWiro, raTa qarxanam SeZlos Zveli mdgomareobis dabruneba.<br />

Sedegad, meti raodenobis da saxis Rvinis awrmoeben da ufro meti muSaxelis<br />

dasaqmeba. weliwadSi daaxloebiT 200 tona Rvinos wuraven, Tumca zogjer wlidan<br />

wlamde misi naxevris gayidvas axerxeben. maTi gancxadebiT, ojaxis marnebi maT sakmaod<br />

did konkurencias uweven, radgan xalxi ojaxis Rvinos ufro endoba. Tumca, gansxvaveba<br />

fasSicaa, qarxnis erTi litri Rvino 3 lari Rirs, xolo ojaxebSi erT litrs 4<br />

larad yidian. Qqarxana yurZens adgilobrivi mosaxleobisgan Seisyidis, Rvinis realizacia<br />

ki qveynis SigniT xorcieldeba.<br />

22


Semdegi ojaxis marans vestumreT, romelic mosalodnelze<br />

metad saintereso aRmoCnda. aq ojaxis<br />

ufrosma, ioseb loTiSvilma gvimaspinZla. marnis<br />

saxelwodebaa: `mitras marani". Cveni yuradReba<br />

mis ezoSi mdebaze xeivanma miipyro, rogorc aRmoCnda,<br />

baton iosebs amis garda aseTi ori xeivani<br />

hqonia, mohyavs sul sami jiSis yurZeni: ,,Tavkveri",<br />

,,goruli mwvane" da ,,Cinuri". misi TqmiT, ,,Cinurs",<br />

CineTTan aranairi kavSiri ar aqvs, es Rvino<br />

sulxan-sabas hqonia naxsenebi rogorc ,,Cinebuli",<br />

Semdgom sityvam forma icvala da axla<br />

,,Cinurad" moixsenieben..Bbatoni iosebis marani<br />

calke RirSesaniSnaobas warmoadgens. aq gaxlavT<br />

1952 wels aSenebuli sawnaxeli, romelic rogorc<br />

cnobilia, saqarTveloSi yvelaze didia,<br />

igi 5-6 tona yurZens itevs. Ees sawnaxeli dimitri<br />

loTiSvilis mieraa aSenebuli da mTlianad<br />

qvis nakeTobaa., rac iSviaTobas warmoadgens.<br />

batoni iosebi, gorisa da atenis mitropolit<br />

meufe andreasa da ramdenime sxva adamianTan<br />

erTad apirebs qvevris Rvinis Camosxmas, am wlis<br />

zafxulidan. atenis dedaTa monasteris kuTvnilebaSia<br />

marani, romelTan erTadac igegmeba<br />

aRorZindes atenis qvevris Rvinis Camosxma.<br />

(atenis dedaTa monasterSi viyaviT misulebi,<br />

magram, samwuxarod, maranSi ver SevediT, radgan<br />

meufis kurTxeva iyo saWiro, da Cven amis Sesaxeb<br />

ar vicodiT.) Rvinis realizacias jer adglze<br />

gegmaven, xolo SemdgomSi evropis bazarze gasvlasac<br />

ar gamoricxaven. amJamad ki sezonze saSualod<br />

samtonanaxevar yurZens krefs. igi wlidan<br />

wlamde dawuruli Rvinis srul realizacias<br />

aswrebs.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

momdevno, atenis Zveli marani, Temo sauris<br />

mflobelobaSia. maranSi bevri saintereso niv-<br />

Tia, da amitom, garkveulwilad, muzeumis funqciac<br />

aqvs. magaliTad, batonma Temom gvaCvena 400<br />

wliani akvani, 800 wliani wylis koka, erekle<br />

mefiseuli doqi, aseve 200 wliani WurWeli, uZvelesi<br />

saqsovebi, saCeCebi, sawnaxeli da a. S. aseve<br />

sainteresoa kevri, romelic film maia wyneTelis<br />

gadaRebis dros iqna gamoyenebuli da aseve<br />

is qalamnebic, romelic filmSi Lleila aba-<br />

SiZes ecva. nivTebs batoni Temo agrovebs, radgan<br />

rogorc man Tqva, surs qarTuli sulis SenarCuneba<br />

da glexi kacis yofis momavali TaobebisTvis<br />

gacnoba.<br />

rac Seexeba uSualod Rvinis marans, atenis Zveli<br />

marnis mTavar siamayes Rvino ,,Tavkveri" warmoadgens.<br />

marnis mflobelma legenda gviambo:<br />

Turme batons ar moswonda veziri da ubrZanebia<br />

misTvis eCvenebina qveynad yvelaze kargi ra iyo.<br />

vezirs uTqvams, Rvino ,,Tavkverio". mefem damtkiceba<br />

mosTxova. vezirs uxmia koWli, brma da<br />

usinaTlo. koWls rom daulevia cekva dauwyia,<br />

munjs simRera, xolo brmas uTqvams: Sen dailoce,<br />

lalisfero siTxeo.<br />

Bbatoni Temos TqmiT, misi Rvino biologiurad<br />

sufTaa da ar Seicavs aranair sasuqs, swored<br />

amitom is bio sertifikatzea wardgenili. garda<br />

amisa, mis Rvinos aqvs miRebuli ramdenime sigeli<br />

da sxvadasxva jildo. igi weliwadSi 13 tona<br />

yurZens krefs da dawuruli Rvino srulad eyideba.<br />

misi TqmiT, mis mier dayenebuli Rvino ar-<br />

23


aprili 2014<br />

24


<strong>gzavnili</strong><br />

amarto biologiurad sufTaa, aramed dasalevadac kargia da daaxloebiT 10-11 gradus spirts<br />

Seicavs. Rvinis gzam saxeli gaamarTla. iq misuli yvela adamiani sasiamovnod gakvirvebuli<br />

darCeba da bevr axal rames aRmoaCens. SeiZleba Tamamad iTqvas, rom atenSi Rvinis didi, saintereso<br />

da mravalferovani kulturaa. Rvinis mwarmoeblebis imdenad did konkurencias uweven<br />

erTmaneTs, rom atenSi uxarisxo Rvinis naxva gagiWirdebaT.<br />

25


<strong>gzavnili</strong><br />

27 ltolvilebis cxovreba sola `inteleqtis" kedlebSi<br />

31 berbuki - axlo warsulis tkivili, momavlis rwmeniT<br />

34 reportaJi tinisxididan<br />

40 `georgievskis traqtati" 2014 wels


ltolvilebis cxovreba<br />

skola `inteleqtis" kedlebSi<br />

Tamuna gegiZe<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

`aq mxolod ltolvilebi varT, CveniT ar<br />

movsulvarT, mTavrobam Semogvasaxla. me Cems<br />

colTan erTad vcxovrob. socialur daz-<br />

Rvevas vRebulobT, xandaxan wamlebiT da<br />

zamTarSi SeSiT gvexmrebian, sxva araferi. Zalian<br />

cudi mdgomareobaa, abanoSi yvelaferi<br />

damtvreulia, wyali ar gvaqvs. arafers<br />

ufrTxildebian,"-es giorgi pavliaSvilis sityvebia,<br />

romelic erT-erTia imaTgan, vinc 2008<br />

wels agvistos omis Sedegadad dazaralda da<br />

goris erT-erTi skolis, `inteleqtis" SenobaSi<br />

Seasaxles.<br />

sawyis etapze skolaSi infrastruqtura mowesrigebuli<br />

iyo. gamarTulad muSaobda wyalgayvaniloba,<br />

dagebuli iyo iataki, skolas<br />

wesrigSi hqonda fanjrebi da eleqtrogayvaniloba,<br />

Tumca, dRes yvelaferi sxvagvaradaa.<br />

Tavad ltolvilebic adastureben im faqts,<br />

rom Semosaxlebamde Senoba ukeTes mdgomareobaSi<br />

iyo, axla ki saxezea amoyrili iataki,<br />

romelsac RumelisaTvis iyeneben, saRebavCamoyrili<br />

kedlebi, dazianebuli Weri,<br />

gadamwvari sadenebi, dazianebuli wyalsadeni<br />

milebi, damsxvreuli kafeli da CamoSlili<br />

sapirfareSo. Tumca, adgilobrivebi amas<br />

problemad ar miiCneven, radgan gacilebiT<br />

ufro mniSvnelovani problemebi aqvT, normaluri<br />

cxovrebisTvis saWiro saxsrebis arqonis<br />

saxiT.<br />

am SenobaSi SesaxlebulTa Soris imyofebian<br />

rogorc sazRvrismiRma darCenili soflebis<br />

mcxovreblebi, aseve goris soflebidan<br />

Camosuli dazaralebulebi, romlebic maTi<br />

sacxovrebeli saxlis aRdgenas iTxoven.<br />

rogorc goris municipalitetis Tavmjdomare<br />

daviT razmaZe iuwyeba, dazaralebulebs saxelmwifosgan<br />

gadaecaT Tanxa saxlebis aRsadgenad,<br />

Tumca, Tanxa miznobrivad ar gamouyenebiaT.<br />

amas garda, skolaSi Sesaxlebulebis<br />

didi nawili iq ukanonod imyofeba, nawils ki<br />

binebic aqvT.<br />

dazaralebulebTan gasaubrebisas gavigeT,<br />

rom mTavari problema Semosavalis arqonaa.<br />

maT ar hyofniT socialuri dazRveva, radgan<br />

umetesoba umuSevaria. aq SexvdebiT eqvsi Svilis<br />

mamas, romelic xandaxan muSad muSaobs<br />

da ase arCens ojaxs, 43 wlis mamakacs, romelic<br />

samsaxurs ver iwyebs, ganaTlebis arqonis gamo<br />

da 69 wlis dedis pensiiT irCens Tavs, aseve<br />

27


aprili 2014<br />

ori Svilis mamas, romelic ojaxis wevrebis<br />

daxmarebiT bazarSi muSaobs, Tumca sacxovrebelSi<br />

arsebuli cudi pirobebis gamo, mosavali<br />

eyineba da usaxsrod rCeba.<br />

rogorc xuTSviliani ojaxis deda, 44 wlis mzia<br />

qareli, acxadebs, socialuri daxmarebis saxiT<br />

is weliwadSi erTxel xuTas lars Rebulobs,<br />

romelic araferSi hyofniT. aseve ar aris sakmarisi<br />

mTavrobis mier yovel wels gadacemuli<br />

SeSa, romelic zamTris bolomde ar yofniT.<br />

is ambobs, rom bavSvebs skolaSi urigeben saxelmZRvaneloebs,<br />

Tumca orma Svilma mxolod<br />

cxra klasi daamTavra, radgan gagrZelebas<br />

azri ar hqonda, momavalSi mainc ver aswavlidnen.<br />

meore ojaxSi, amboben, rom mis Svils wignebs<br />

urigebdnen, magram is ar swavlobda, arc skola-<br />

Si dadioda da skolidan mouvida informacia,<br />

rom amis gamo saxelmZRvanelos aRar gadascemdnen.<br />

dedis sityvebiT, mas arc gakvirvebia,<br />

radgan misi Svili marTlac ar swavlobs.<br />

yvelaze rTul situaciaSi aq xandazmulebi<br />

arian. moxuci col-qmari, romelic martoni<br />

cxovroben, goris raionis sofeli merisidan<br />

arian. isini daayaCaRes da iZulebuli gaxdnen,<br />

sacxovreblad aq gadmosuliyvnen. amboben, rom<br />

daxmarebis saxiT Rebuloben medikamentebs da<br />

SeSas zamTrisTvis. ukmayofilo arian imiT, rom<br />

adgilobrivebi ar ufrTxildebian sacxovrebels<br />

da Zalian cud mdgomareobaSia saabazano.<br />

69 wlis elene mzarevliSvili acxadebs, rom<br />

mTavrobisgan mxolod pirveladi daxmareba miiRo<br />

sawolebisa da sabnebis saxiT, garda amisa,<br />

Rebulobs 150 lars, socialur daxmarebas.<br />

misi erTaderTi Txovnaa, SeukeTon sacxovrebeli<br />

adgili, radgan surs, sicocxlis bolo<br />

wlebi iq gaataros.<br />

28


adgilobrivebis problemebTan dakavSirebiT<br />

goris municipalitetis Tavmjdomare<br />

acxadebs, rom jandacvis sakiTxebs awesrigebs<br />

jandacvis saminsitro, sxva danarCen problemas<br />

ki ltolvilTa da gansaxlebis<br />

saministro. municipalitets mxolod<br />

da mxolod gare komunikaciebi evaleba,<br />

wylisa da denis saxiT. Tumca, arc am mxriv<br />

aris yvelaferi gamarTuli. mosaxleobis<br />

TqmiT, Suqi sami Tvis win CarTes, manamde<br />

ki rva Tve uSuqod iyvnen. aqvT wylis problemac,<br />

wyali Widan moaqvT. municipalitetis<br />

Tavmjdomaris gancxadebiT, skolis infrastruqtura<br />

absoluturad mowesrigebuli<br />

iyo, roca iq ltolvilebi Seasaxles, mas<br />

Semdeg ki yvelaferi ganadgurda. garda<br />

amisa, wina wels Catarebuli aRricxviT,<br />

adgilobrivebis didi nawili ukanonodaa<br />

Sesaxlebuli, Tumca maT gasaxlebas winasaarCevno<br />

periodSi yvela erideba. socialurad<br />

daucvelebis dasaqmebis problemaze saubrisas<br />

daviT razmaZe acxadebs, rom umuSevroba<br />

mxolod devnilebis problema ar aris da<br />

mTel saqarTveloSia es problema. Tumca, municipalitets<br />

esec gaTvaliswinebuli aqvs da<br />

roca axal sawarmos xsnian, xelSekrulebis<br />

dadebisas erT-erTi moTxovna ltolvilebis<br />

dasaqmebaa. magaliTad, ixsenebs manqanebis<br />

samSeneblo kompanias, romelic ijariT gacemul<br />

teritoriaze ixsneba, xelSekrulebaSi<br />

miTiTebulia rom aq 50-60-mde ltolvili<br />

unda dasaqmdes.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

29


aprili 2014<br />

evaleba Tu ara municipalitets im problemebis mowesrigeba, rac devnilebma gviambes,<br />

gaurkvevelia, magram, cxadia, sacxovreblis sisufTaves da pirobebis SenarCunebas verc municipaliteti<br />

da verc mTavroba ver uzrunvelyofs, Tu adgilobrivebi ar gaufrTxildebian.<br />

30


erbuki<br />

axlo warsulis tkivili,<br />

momavlis rwmeniT<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

xatia mexriSvili<br />

goris centraluri stadionis win gaCerebaze<br />

Tu daelodebiT nomer 4 an 41 samarSuto taqsis<br />

da bolomde gahyvebiT, berbukis dasaxlebaSi<br />

mixvalT - es aris dasaxleba, romelic<br />

2008 wlis agvistomde ar arsebobda. manamde<br />

aq dausaxlebeli teritoria iyo, axla ki am<br />

adgilas daaxloebiT 130 `erTnairi" saxli<br />

dgas. TiTqos yvelafers erTi feri aqvs. isini<br />

`iZulebiT" cxovroben am erTnair saxlebSi,<br />

erTnairi problemebiT. maTi msgavsi saqarTveloSi<br />

TiTqmis 4 000 ojaxia. istoriac yvelas<br />

erTnairi da (ukve) `banaluri" aqvT, patarpatara<br />

gansxvavebebiT.<br />

berbukis dasaxlebaSi erT-erT saxlSi<br />

cxovrobs ojaxi, romelic 1995 wlidan 2008<br />

wlamde sofel argvicSi cxovrobda. axla<br />

isinic am `erTferovnebis" nawilni arian.<br />

sofeli argvici adre cxinvalis raions ekuTvnoda,<br />

Semdeg ki goris raionis SemadgenlobaSi<br />

gadavida. is eredvidan ramdenime kilometrSia.<br />

cxovreba argvicSi<br />

(respondentis TxovniT saxeli Secvlilia)<br />

nino (maSin is 27 wlis iyo), romelic skolis<br />

damTavrebis Semdeg TbilisSi cxovrobda, muSaobda,<br />

1995 wels gaTxovda da sacxovreblad<br />

sofel argvicSi gadavida.<br />

`me TviTonac goris raionidan var, magram ise<br />

viyavi gadaCveuli soflis cxovrebas, veRar<br />

warmomedgina, Tu isev miwas davamuSavebdi<br />

an Zroxas movwvelidi, magram siyvaruliT<br />

gavTxovdi da ar hqonda amas ukve mniSvneloba,"<br />

_ gviambobs igi.<br />

ninos meuRle iqve, sofelTan axlos wiTel<br />

miwebze muSaobda, traqtors marTavda. ojaxs<br />

ar uWirda finansurad. nino saxls da patara<br />

bostans uvlida. `sul grZeli frCxilebi<br />

mqonda xolme da gaTxovebis Semdeg, roca<br />

pirvelad momtyda, bevri vitire"- dRes igi ase<br />

ixsenebs Tavis pirvel `tragedias~.<br />

male maT ori vaJi SeeZinaT. zrdidnen bavSvebs,<br />

miwas amuSavebdnen, uvlidnen xexils da<br />

cxovrobdnen ise, rogorc erTi Cveulebrivi<br />

bednieri ojaxi.<br />

2008 weli<br />

`es iyo weli, romelmac yvelaferi Tavdayira<br />

daayena. aba, warmoidgine, erT diliT iRviZeb:<br />

yvelaferi gaqvs da saRamos ukve manqanaSi zixar,<br />

ramdenime patara CanTiT, ojaxis wevrebTan<br />

erTad da bombebis xmis TanxlebiT toveb<br />

sakuTar saxls, romelsac amdeni weli awyobdi<br />

da aSenebdi". - ixsenebs nino. soflidan<br />

wamosvlis Semdeg, igi mTeli ojaxiT rusTavSi,<br />

baRis SenobaSi moxvda. iq 3 Tve gaatares saSinel<br />

pirobebSi. baRSi cxovrebis periodSi<br />

mTavrobisa da arasamTavrobo organizaciebis<br />

daxmarebebs iRebdnen. tansacmels, saWmels,<br />

piradi moxmarebis nivTebs...<br />

berbukis dasaxleba<br />

`es dasaxleba Cveni surviliT avirCieT, gor-<br />

Tan axlosaa da erT-erTi mizezi es iyo," - 2008<br />

wlis noembris TveSi nino da misi ojaxi ukve<br />

axal saxlSi gadavida, sadac mcire aveji da<br />

WurWeli daxvdaT. - `roca axali gadmosulebi<br />

viyaviT cota WurWeli gvqonda, xandaxan, roca<br />

31


aprili 2014<br />

rame damWirdeboda, magaliTad, saxexi, an<br />

Tundac saceri da vicodi, rom mqonda, viwyebdi<br />

Zebnas, mere uceb maxsendeboda, rom aq ki<br />

ara, argvicSi mqonda es nivTi. Tavidan Zalian<br />

xSirad memarTeboda ase, axla ukve miveCvie"-<br />

ixsenebs igi.<br />

am dasaxlebis yvelaze didi problema aris<br />

is, rom kanalizacia ar gaaCniaT. saxlebis<br />

ukan dgas xis sapirfareSoebi da saabazanoebi<br />

saerTod araa. - `wvimian amindSi aq saSineleba<br />

xdeba, warmoudgenelia sapirfareSoSi Sesvla",-<br />

gviziarebs ojaxis diasaxlisi Tavis wuxils<br />

da gvisxnis, rom visac saSualeba hqonda,<br />

gaakeTes abazanebi. winasaarCevnod ki goris municipalitetic<br />

Sehpirda berbukis mosaxleobas,<br />

rom male moagvarebdnen am problemas.<br />

maketebic ki aCvenes, magram jer araferi ar<br />

gakeTebula. mosaxleobam gancxadeba ramdenjerme<br />

dawera da elodebian, rodis daiwyeba<br />

samuSaoebi. rogorc maT uTxres, es problema<br />

iman gamoiwvia, rom am adgilTan axlos ar iyo<br />

sakanalizacio sistema, amitomac ver moxerxda<br />

droulad gaekeTebinaT.<br />

kidev erTi didi problema dasaqmebaa. omis<br />

Semdeg yvelam dakarga samsaxuri, Tundac<br />

miwa da xexilis baRebi, romliTac arCendnen<br />

ojaxebs. am mxriv saxelmwifos aranairi<br />

dasaqmebis programa ar ganuxorcielebia.<br />

TiToeul ojaxs gadaeca adgilze 6 measedi<br />

miwa saxlianad da 50 measedi dasamuSaveblad.<br />

ukve wlebia, aRarc humanitaruli daxmarebebi<br />

aRar midis dasaxlebaSi. `Cemi meuRle periodulad<br />

muSaobs, xan mSeneblobaze, xan vinmes<br />

nakveTis damuSavebaSi exmareba da amiT vcxovrobT,"<br />

- wuxiliT Cailaparakebs diasaxlisi.<br />

sazRvars iqiT<br />

`rodesac dedaCemTan mivdivar xolme (isic<br />

goris raionSi cxovrobs), gzidan Cans argvici<br />

da patara ganaTebuli adgili, sul mainteresebda,<br />

ra iyo da mere gavigeT, rom argvicis<br />

kulturis centrSi da policiis SenobaSi jari<br />

yofila ganlagebuli".<br />

Google-Si, saZiebo sityvad `argvici" rom miuTi-<br />

ToT, bevr iseT suraTs naxavT sadac damwvari<br />

da dangreuli saxlebia aRbeWdili. es suraTebi<br />

omis Semdeg maleve gamoCnda internetSi.<br />

`Zalian didi stresi iyo, am fotoebis naxva<br />

mTeli ojaxisaTvis. simarTle giTxraT, Zlivs<br />

vicani Cemi saxli. zogierTi mezoblis saxli<br />

iseTi ganadgurebulia, saerTod ver mivxvdi,<br />

romeli iyo," - es omis gamoZaxilia, romelmac<br />

uamravi ojaxi sakuTari miwebidan devnilad<br />

aqcia.<br />

32


<strong>gzavnili</strong><br />

momavali<br />

`Cemi pirveli safiqrali Svilebia. isini<br />

jer skolaSi arian, kargad swavloben,<br />

ufrosi _ gansakuTrebiT. imedi maqvs,<br />

meqneba saSualeba da saxelmwifoc<br />

damexmareba, rom maT kargi ganaTleba<br />

mivce. roca Cemi saxlidan wamovedi<br />

da aq aRmovCndi, megona, rom ver Sev-<br />

Zlebdi verafers da ver gavuZlebdi<br />

am gaWirvebas, magram, uflis wyalobiT,<br />

yvelaferi gadavitaneT, ase Tu ise. adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis arCevnebs<br />

velodebiT, imedi gvaqvs, axla mainc<br />

Seasruleben danapirebs da sakanalizacio<br />

sistemas da sxva problemebs moagvareben...<br />

am yvelafris gadatanis Semdeg<br />

mivxvdi, rom Zlieri vyofilvar, adre<br />

Tu motexili frCxilis gamo vtirodi,<br />

axla saerTod veRar vamCnev msgavs problemebs<br />

da imaze vzrunav, rom Cems Svilebs<br />

kargi momavali hqondeT. maTTvis<br />

isic sakmarisia, rac aseT patara asakSi<br />

gadaitanes da imedi maqvs, rom aRaravis<br />

aRar mouwevs msgavsi saSinelebis<br />

gamovla..." - es ki ukve ninos imedia,<br />

momavlis imedi, romelic aucileblad<br />

gamarTldeba...<br />

33


aprili 2014<br />

reportaJi tinisxididan<br />

giorgi SaverdaSvili<br />

34


saxli, romelic mxolod erTi oTaxis, ori celofangakruli fanjrisagan<br />

da saxuravisgan Sedgeba. Robis magivrobas aqa-iq CarWobili<br />

gaTlili joxebi da masze gablanduli mavTulxlarTebi asruleben.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

35


aprili 2014<br />

kvira dilaa. gezs qalaq goridan viReb da mis<br />

axlos mdebare, erT-erT sofel tinisxids<br />

mivaSureb. asfaltian gzas moxreSili gza<br />

cvlis. manqana orRobidan orRobeSi gadis.<br />

erTi-meoreze ,,ukeTesi" saxlebi erTmaneTs<br />

enacvlebian. gazafxulis mosvla ukve dastyobia<br />

aminds, baRebSi xalxi gamoSlila da<br />

sagazafxulo samuSaoebs Sesdgomian, irgvliv<br />

fusfusisa da Jriamulis xma ismis. papa xexils<br />

sxlavs, bebo ki Tesavs... ezoSi morbenali<br />

da moxtunave bavSvebi Canan... ganwyoba maRldeba,<br />

xalisi matulobs, bednierebis SegrZneba<br />

meufleba da is-isaa unda vTqva, ra mSvenieria<br />

cxovreba-meTqi, rom ganwyoba umal fuWdeba,<br />

warbebi ikvreba, Subli iWmuxneba...<br />

manqana saxlTan Cerdeba... saxlTan, romelsac<br />

siZvelis, siRatakisa da siRaribis kvali<br />

amCnevia.. esaa saxli, romelic mxolod erTi<br />

oTaxis, ori celofangakruli fanjrisagan da<br />

saxuravisgan Sedgeba. Robis magivrobas aqa-iq<br />

CarWobili gaTlili joxebi da masze gablanduli<br />

mavTulxlarTebi asruleben.<br />

saxelis daZaxeba msurs, magram TiTqos ena ar<br />

36


memorCileba. nanaxma molodins gadaaWarba.<br />

amasobaSi ojaxis diasaxlisi gamodis da aseve<br />

fiCxebisgan Sekrul e.w. ezos karTan megebeba.<br />

TiTqos gaWirvebasa da dards mis saxeze kvali<br />

daumCneviaT... maxvili Tvali mis TvalebSi<br />

umal amoikiTxavs, Tu ramden dards itevs igi.<br />

eliso grigoriani sofel tinisxidis<br />

mcxovrebi, 34 wlis, 5 Svilis deda da lursmanaSvilebis<br />

ojaxis diasaxlisia. misi ojaxis<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

problemebiT dainteresebuli adamianis<br />

danaxvisas, Tvalebi TiTqos sxvanirad iwyeben<br />

yurebas, molodinisgan daRlil TvalebSi<br />

imedis naperwklebi akiafdnen.<br />

saxlis kibe ficrulisganaa Sekruli, alagalag<br />

lursmans Tavi amouyvia da ise irweva,<br />

ifiqreb, sadacaa fexqveS gamomecleba da miwaze<br />

davecemio. xels Zlierad vkideb saxelurs,<br />

sxartad avrbivar kibeze da saxlSi Sevdivar.<br />

karTan daJangebuli Tunuqis Rumeli megebeba,<br />

romelsac siZvelisgan adgil-adgil naxvretebi<br />

gasCenia da ucecxlobisgan gayinula.<br />

rkinis oTxi moryeuli sawoli, magida, ori<br />

skami, WurWlis karada, karadaze plastmasis<br />

ramdenime jami, rkinis qvabi da TefSebi alagia....<br />

marjvena kuTxe televizors daukavebia,<br />

romelic imdenad Zvelia, rom erTi SexedviTve<br />

etyoba, Tavadac ar axsovs bolos rodis<br />

iyo CarTuli.<br />

ucxo adamianis danaxvisas bavSvebi erTmaneTs<br />

exlebian, fexebSi eblandebian da TiTqos<br />

aRar ician, oTaxis oTxi kedlidan romels<br />

aetuzon. mariami 11 wlisaa, Teona _ 7 wlis,<br />

3 wlis nini ki, pledSi gaxveuli, loginze<br />

37


wevs... sicivisgan mobuzuli bavSvebi virusuli<br />

xvelebisgan arc ise sasaimovno xmebs gamoscemen.<br />

16 wlis Temuri jarTis saZebnelad, mis<br />

mosaTxrelad da cotaodeni fulis saSovneladaa<br />

wasuli. 14 wlis nika, sawolze zis, Tavs<br />

zeviT ar wevs da arc sityvas ambobs... xelSi sadenebi<br />

uWiravs da masSi moTavsebuli spilenZis<br />

gamorCevas cdilobs.<br />

aprili 2014<br />

ojaxis ufrosi, 36 ilia lursmanaSvili,<br />

goris bazarSia wasuli. savaWrod ara, arc<br />

sayidlebze, is urikaze muSaobs da ase, mTeli<br />

dRe ,,klients" ucdis. kapiks kapikze adebs da<br />

SvilebisTvis saWmeli moaqvs, romelic didi<br />

mravalferovnebiT ar gamoirCeva.<br />

qalbatoni eliso gulRia, daufarav da da sevdian<br />

saubars iwyebs. mamamTilis gardacvalebis<br />

Semdeg, sofel wmindawyaroSi saxlis gayidva<br />

mouwiaT. usaxlkarod gasuli 14 weli, mom-<br />

Tabare cxovreba da bolos sofel tinisxidSi,<br />

sxvis saxlSi Sekedleba. ramdenime winadadebis<br />

Semdeg, misi erTaderTi survilic gasagebi xdeba:<br />

sakuTari saxlis qona. eliso grigorianis<br />

TqmiT, axla mxolod RmerTis daxmarebis imediRa<br />

aqvs. ,,sxva araferi minda, aravis ar vTxov<br />

arc saWmels, arc fuls. Cemi erTaderTi natvra<br />

da survili sakuTari saxlis qonaa. meSinia, rom<br />

erT dRes momiwevs am saxlis daclac da bavSvebi<br />

Ria cis qveS damrCebian".<br />

38<br />

rogorc Tavad ambobs, mazlis daojaxebis<br />

Semdeg, dedamTili masTan gadavida sacxovreblad.<br />

ojaxis wevris moklebam ki, Tvenaxevaria<br />

socialuri daxmarebis SeCereba gamoiwvia. misi<br />

TqmiT, socmuSakebi aRwerisTvis 12 dReSi unda<br />

mosuliyvnen, raTa daxmareba kvlav daniSvnodaT,<br />

magram 3 kvira gavida mis mere da kvlavac<br />

aravin Cans. qalbatonma elisom daxmarebisTvis,<br />

garda goris gamgeobisa, fond ,,iavnanas" xelmZ-<br />

Rvanels, baton paata burWulaZesac mimarTa,<br />

magram oficialuri qorwinebis sabuTis ar<br />

arsebobis gamo, daxmareba ver miiRo.<br />

ojaxs aseve erTi problema aqvs, romelic 14<br />

wlis nikasTan aris dakavSirebuli. nikas Tavis<br />

tvinis garTulebuli Sakikis diagnozi aqvs.<br />

mfeTqavi xasiaTis Tavis tkivilis Zlieri Setevebi<br />

aReniSneba, romelsac dabuJebis an sicivis<br />

SegrZneba axlavs Tan. nika Tavis tvinis tomografias<br />

saWiroebs, romlis saxsrebic ojaxs ar<br />

gaaCnia.<br />

qalbatoni elisos TqmiT, maTi problemiT<br />

mravaljer dainteresebula media, gaukeTebiaT<br />

siuJetebi telekompania ,,TrialeTs", ,,maestros",<br />

magram yvelafers gamoxmaurebis gareSe<br />

Cauvlia. ,,5 bavSviT veravis miadgebi saxlis daclis<br />

SemTxvevaSi, momiwevs gamgeobasTan mivide<br />

Cemi SvilebiT da iq viyo daxmarebis imediT,~ _<br />

-ambobs igi.<br />

ojaxs arc meurneoba aqvs. imisTvis, rom miwa<br />

daamuSaon da mosavali moiyvanon, saTesle masalaa<br />

saWiro, risi saxsrebic aseve ar gaaCniaT.<br />

maTi sakvebis yoveldRiuri racioni zeTis,<br />

brinjisa da makaronisgan Sedgeba... gasula<br />

dReebi, roca sakvebis gareSe yofilan. ezoSi<br />

mosiarule 3 qaTami da erTi ixvi, esaa is, rasac<br />

ojaxi flobs.


<strong>gzavnili</strong><br />

maTTan xangrZlivi da sevdiani saubris Semdeg, ojaxs vemSvidobebi. qalbatoni eliso RobesTan<br />

dgas, mariami da Teona, romelTac dakonkili tansacmeli sxeuls Zlivs ufaravT, dedas ukan<br />

dasdgomian da ase, yvela erTad imedis TvalebiT macileben.<br />

lursmanaSvilebis ojaxis problemebiT, goris municipalitets mivakiTxe. Rrma da detaluri<br />

saubrisas, goris sakrebulos Tavmjdomare, daviT razmaZe ambobs, rom municipalitetis balansze<br />

arc erTi carieli bina araa, rom maTTvis gamoiyos, radgan yvelgan ltolvilebi arian<br />

Sesaxlebulebi. ,,CemTan eg xalxi ar yofila, ar vflob informacias am ojaxis mdgomareobaze.<br />

socialuri da jandacvis sakiTxebis gadawyveta centraluri mTavrobis kompetenciaSi Sedis.<br />

Cven rac SegviZlia, aris is, rom socialurad daucvel ojaxs, oficialuri statusis SemTxveva-<br />

Si, kuTvnil 500 lars gamovuyofT, romelic weliwadSi erTxel ekuTvniT maT", _ ambobs daviT<br />

razmaZe.<br />

amasobaSi ki mezoblebis, naTesavebis, bavSvebis pedagogebis daxmarebiT gadis dReebi, Tveebi da<br />

daxmarebis imedad darCenili ojaxis cxovreba cvlilebebis gareSe da xvalindeli ukeTesi<br />

dRis molodiniT grZeldeba.<br />

39


`georgievskis traqtati" 2014 wels<br />

TaTia kakiaSvili<br />

politikuri cvlilebis Semdeg molodinebis gaumarTleblobiT ukmayofilo karaleTis mosaxleoba<br />

mSvelelsa da mxsnels isev erTmorwmune ruseTSi xedavs. goris raionis sofeli<br />

karaleTi bevri rTuli problemis winaSe dgas da, mosaxleobis TqmiT, isini ZlivZlivobiT<br />

umklavdebian arsebul viTarebas, gansakuTrebiT - siduxWires.<br />

aprili 2014<br />

karaleTis mcxovrebi - 49 wlis vaJa beraSvili -<br />

sakmaod mWevrmetyveli aRmoCnda da daufaravad<br />

isaubra sirTuleebis Sesaxeb:<br />

- karaleTi absoluturad gaCerebuli da Ca-<br />

Zirulia. mas Zalian didi istoria aqvs. amJamad<br />

karaleTis mosaxleoba didi problemebis winaSe<br />

dgas. sofelSi bevri mravalsuliani ojaxia,<br />

romlebic gaWirvebaSi arian, magram mainc rogor-<br />

Rac umklavdebian: Cemi asakis mamakacebi kvlav<br />

samsaxurebis ZiebaSi arian, veZebT xalxs, romlebic<br />

dagvasaqmeben. mosaxleobis TiTqmis 90%<br />

CarTulia soflis meurneobaSi, Zalian mcire<br />

nawili saxelmwifo samsaxurebSia dasaqmebuli.<br />

karaleTSi soflis meurneobac gagvirTulda<br />

im mxriv, rom aq didi ganukiTxaobaa, mosaxleobas<br />

saqonlis Zoveba uWirs, is teritoriebi aRar<br />

gvaqvs. amas davamatoT ekologiuri garemo, karaleTSi<br />

aravin ufrTxildeba nargavebs, naTesebs.<br />

. . Cveni gamgebeli ramaz papitaSvilia, romelic,<br />

simarTle unda vTqva, Zalian cdilobs, sofelsa<br />

da mosaxleobas daexmaros, Tumca am yvela<br />

problemas mxolod erTi adamiani ver gadaWris.<br />

- batono vaJa, sazRvrebTan dakavSirebiT ras<br />

gvetyviT?<br />

- rusebs Cveni teritoriebidan miTvisebuli<br />

araferi aqvT. Cemi azriT, Cven rusebTan konfliqti<br />

ar unda gvqondes. rasac evropa akeTebs<br />

msoflio masStabiT, didi Secdomaa im mxriv, rom<br />

yvelaferi, rac xdeba, swored evropidan modis.<br />

mas didi gavlena aqvs yvela ersa da naciaze. ra<br />

saWiro iyo amdeni ucxoeli adamianis saqarTveloSi<br />

dasaqmeba? Cven mcire eri varT im bevri<br />

adamianiT, romlebic usaqmod da ulukmapurod<br />

daiarebian.<br />

- anu Tqven ruseTs emxrobiT?<br />

- me ruseTs vemxrobi. sanam ruseTTan megobrulad<br />

viyaviT, manam yvelaferi kargad gvqonda.<br />

dRes ubralod gavixedoT: vin aSenebs ubralo<br />

patara oTaxsac ki? veravin! imitom, rom Cveni<br />

glexoba rusul bazarze iyo damokidebuli.<br />

glexi karaleTidan produqts rom gaitanda,<br />

40


daaxloebiT, 50-100 yuT vaSls, iqidan imdeni<br />

fuli Camohqonda, rom mas navaWriT saxlis aSenebac<br />

SeeZlo. dResdResobiT, es ase aRaraa.<br />

- axla ratom veRar axdenT produqtis realizacias?<br />

- imitom, rom Cven produqts axla arc myidveli<br />

hyavs da aRarc gamyidveli. adre Cveni produqti<br />

rusul bazarze gadioda. rac ruseTTan urTier-<br />

Toba gawyda, amis Semdeg gamoikveTa es problema.<br />

ruseTSi vaSli, kombosto, pomidori gagvqonda.<br />

dResdReobiT TbilisSi es produqcia iseT<br />

fasebSi iyideba, rom glexs ar uRirs misi moyvana,<br />

radgan ufro Zviri jdeba es yvelaferi da<br />

Semosavali ar viTardeba. magaliTad, rac erTi<br />

Ziri kombostos moyvana jdeba, imas glexi vaWrobiT<br />

ver iRebs, rom xarjebi dafaros.<br />

- ra molodini aqvs karaleTis mosaxleobas `qarTuli<br />

ocnebisgan"?<br />

- me imis imedi maqvs, rom `qarTulma ocnebam:<br />

Tu ruseTTan konfliqti moagvara, CaTvaleT,<br />

rom yvelaferi kargad iqneba. am mTavrobam da<br />

qarTvelma xalxma unda gaixedon win da ara ukan<br />

imitom, rom aq isev ise Tu ucxoelebi Semovlen,<br />

gabatondebian nel-nela.<br />

- rusebi saqarTveloze rom batonobdnen, isini<br />

ucxoelebi ar iyvnen?<br />

- dRes SeiZleba CavTvaloT ucxoelebad, maSin<br />

es ase ar iyo. amerikaSi aTasi rjulia: musulmani,<br />

kaTolike da yvelanairi aRmsarebeli, magram<br />

ruseTsa da saqarTvelos mama-papaTagan qristianoba<br />

gvaerTianebs.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

- 2008 wlis omamde ra situacia iyo karaleTSi<br />

da ra Seicvala omis Semdgom?<br />

- anu, Tqven ambobT, rom erTmorwmuneoba gamosavalia?<br />

- 2008 wlamde umaRlesi donis cxovreba gvqonda:<br />

ergneTi muSaobda, marTalia, osebsa da qarTvelebs<br />

Soris daZabuloba iyo, magram SevrigdiT,<br />

raRacnairad erTmaneTSi movrigdiT. Cveni bazari<br />

ergneTSi araCveulebrivad muSaobda. imis mere,<br />

rac saakaSvilma Tavisi araswori gza SemoiRo,<br />

anu rom egona, amerika gviSveliso, Secda Zalian<br />

- amerika aravis ar uSvelis. saakaSvilma didi<br />

Secdoma dauSva, rom airCia amerika da ara ruseTi.<br />

- mas Semdeg, rac `nacionaluri moZraoba" wavida<br />

xelisuflebidan da movida `qarTuli ocneba",<br />

rame cvlilebebs xedavT?<br />

- cvlilebas, faqtobrivad, ver vxedavT, radgan<br />

problema kvlav erTia: nacionalebi amaTSic<br />

TiToorolad SemorCenilebi arian da axal<br />

mTavrobas xels uSlian Canafiqrebis ganxorcielebaSi.<br />

- rogor fiqrobT, rogor SeiZleba gamosavlis<br />

gamonaxva?<br />

- gamosavali erTia: karaleTs aqvs Zalian didi<br />

potenciali, rom win wavides. stalinis Semdeg<br />

periodSi muSavdeboda am adgilis daxvewis gegma,<br />

romelSic troleibusis daniSvnac Sedioda.<br />

Bbatonymobis gadavardnis Semdeg, erisTavebi<br />

gaaZeves aqedan. maSin iseTi ambavi datrialda,<br />

rom erisTavebi erTmaneTs gadaekidnen. Ees SuRli<br />

dRemde grZeldeba.<br />

41<br />

- ki, sworedac erTmorwmuneobaa gamosavali.<br />

Qqristianoba gaxlavT Cveni Serigebis 100%-iani<br />

garanti.<br />

- istoriul `georgievskis traqtatze" ras ityviT?<br />

maSinac xom erTmorwmuneobis imedad SevekariT<br />

rusebs?<br />

- qarTvelebi da rusebi istoriulad qristianebi<br />

varT, Tumca, amis miuxedavad, Cven Soris<br />

SuRli da mtroba sul arsebobda. amis mizezi<br />

erTia - upiratesobas mudam ucxoelebs vaniWebdiT,<br />

ucxoelebs da ara Cvens erTmorwmune mezobels<br />

da es gvyofda da CvenSi mtrobas Tesavda.<br />

Eerekle meorem maSin daxmareba imitom moiTxova,<br />

rom patara eri varT, patara saxelmwifo da vinme<br />

sayrdeni gvWirdeboda. vis unda SevebrZoloT da<br />

davupirispirdeT? qristiani qristians ar unda<br />

upirispirdebodes.<br />

vaJa beroSvili erTaderTi araa sofel karaleTSi,<br />

visac erTmorwmuneoba ruseTTan megobrobisa<br />

da idiliuri cxovrebis gasaRebad<br />

miaCnia. ramdenad Sorsaa soflis mkvidrTa<br />

Sexedulebebi realobisgan, erTi SefasebiT,<br />

rTuli saTqmelia, Tumca mosaxleobasTan saubris<br />

Semdeg naTelia, rom karaleTisTvis qarTuli<br />

andaza, SeCveuli Wiri gerCivnos SeuCvevelso,<br />

cxovrebis laitmotivia. . .


moyviTalo WiSkrebs miRma<br />

naTia suxitaSvili<br />

goridan rva kilometris savalze camde awvdenili xeebis xeivans gascdebi da sofelic iwyeba.<br />

rac ufro Rrmad Sedixar sofelSi, mavTulis Robeebs odesRac yviTlad SeRebili, Tumca<br />

ukve gaxunebuli da fermkrTali meseri cvlis, xolo patara miwurebsa da qoxebs _ wiTeli<br />

aguriT naSenebi orsarTuliani, erTmaneTze myarad mibjenili saxlebi. am saxlebis ukan baRbostnebisaken<br />

mimavali mocekvave orRobeebi da am orRobeSi axlad ayvavebuli xexili Cans.<br />

am soflis Zveli da axali saxelwodebebis Sesaxeb arsebobs gadmocemebi, Tumca aqaurebs gansakuTrebiT<br />

is Tqmuleba uyvarT, romelic Tamar mefes ukavSirdeba<br />

aprili 2014<br />

- didi siamayiT yveba am Tqmulebas nodar TuSiSvili, romelic goris raionSi sofel karaleTSi<br />

daibada da gaizarda.<br />

,,Tqmulebis mixedviT Tamar mefes jari daubanakebia naWarmagevis<br />

maxloblad. buneba Zalian lamazi yofila. Tamari moxiblula<br />

misi mSvenierebiT, RamiT ar CasZinebia, gareT gamosula<br />

asula maRlobze da iqidan gadmouxedavs jarisTvis, romelic<br />

karvebSi isvenebda. Tamars uTqvms `namdvili karaveTiao~.<br />

`karaveTi~ SemdegSi gadakeTebula karaleTad da soflisTvisac<br />

es saxeli daurqmeviaT.~<br />

,,Cems bed-iRbals ar vemduri: kargad wavida Cemi cxovreba, kargi Svilebi, SviliSvilebi da<br />

SvilTaSvilebi myavs, ambobs CvenTan saubrisas warsulSi jer cekviT, Semdeg WidaobiT gatacebuli<br />

78 wlis nodar TuSiSvili,<br />

romelic ukve 10 welia Tavis saparikmaxeroSi, rogorc TviTon uwodebs, Tavis msgavs moxucebs<br />

mowesrigebaSi exmareba da Tmis SeWrasa da wveris gaparsvas sTavazobs.<br />

42


daaxloebiT ori kvadratuli metri far-<br />

Tis mqone salonSi gardacvlili sayvareli<br />

megobris suraTTan erTad stalinis suraTi<br />

ukidia da sicivesac SeSis RumeliT ebrZvis.<br />

avadmyofebisagan fuls ar iRebs da 8 adamians<br />

usasyidlod emsaxureba, maT Sorisaa bavSvobis<br />

saukeTeso megobari 79 wlis aleqsi.<br />

,,Tavisufal dros nards vTamaSobT me da<br />

aleqsi. Cven bavSvobis megobrebi varT, aq Cveni<br />

mesame bavSvobis megobris suraTi gavadide da<br />

Camovkide. Zalian miyvarda, esec miyvars da<br />

sikvdilamde vimegobrebT, - dasZens nodar<br />

TuSiSvili.<br />

nodar TuSiSvilis ,,saparikmaxeros xSiri<br />

stumaria 64 wlis Tengizic, romelic im<br />

erTaderT wisqvilSi muSaobs, romelic<br />

sofels emsaxureba. rogorc TviTon ambobs,<br />

dReSi 5-dan 50 kilogramamde simindis dafqva<br />

uwevs. Tumca imis gamo, rom wyalis simZlavre<br />

wisqvils ar hyofnis, muSaoba Zalian uWirs:<br />

,,elqselebs imisTvis vTxove, daeSva CemTvis<br />

sami faza, rom wisqvils mudmivad vamuSavebdi<br />

Semosavalic cotaodeni meqneboda. imaT 1200<br />

lari momTxoves sami fazis Semosayvanad,~ -<br />

gviyveba Tengizi da ambobs, rom apirebs, saministros<br />

mimarTos TxovniT, radgan am Tanxis<br />

gadaxda ar SeuZlia, sofels ki wisqvili<br />

sWirdeba.<br />

miuxedavad imisa, rom dRes sofel karaleTSi<br />

moqmedebs skola, aqvs sakuTari bagabaRi<br />

da ori moqmedi eklesia, aq ar arsebobs<br />

aranairi kulturuli kera, romelic axalgazrdebis<br />

ganviTarebaze iqneboda orientirebuli.<br />

,,21 wlis var, bari da Toxi miWiravs da vToxni,<br />

meti ra unda gavakeTo, sxva ramis gakeTebis<br />

saSualebas arc garemo gvaZlevs da arc<br />

Cveni materialuri mdgomareoba,~ _ gveubneba<br />

giorgi da amatebs, rom aq axalgazrda verafers<br />

gaakeTebs, garda barvisa, Tu ar CavTvliT<br />

Widaobis im Cempionatebs, romlebic<br />

aTasSi erTxel eklesiis ezoSi dResaswaulebze<br />

imarTeba maSin, rodesac damfinansebeli<br />

gamoCndeba.<br />

is kulturis centri, romelic sofels erT<br />

dros hqonda, axla mxolod mogonebadaa<br />

qceuli da sofels misgan nangrevebiRa<br />

SemorCa. 72 wlis gulizar beraSvils dResac<br />

axsovs is pirveli STabeWdileba, romelic<br />

kulturis centrSi nanaxma speqtaklma<br />

dautova:<br />

,,maSin axali rZali viyavi, pirvelad rom daveswari<br />

speqtakls kulturis centrSi, maxsovs,<br />

TviTon Senobac Zalian lamazi da kargad<br />

mowyobili iyo, magram komunistebis Semdeg,<br />

cxovreba rom airia, xalxma gaitana da gaZarcva.~<br />

_ gveubneba gulizar bebo.<br />

miuxedavad soflis mosaxleobis survilisa,<br />

aravin apirebs kulturis centris aRdgenas.<br />

rogorc vaJa beraSvili ambobs, soflis gamgebelTan<br />

waradgines gancxadeba, rom kulturis<br />

centri aRedginaT, magram uTxres, Zalian<br />

Zviri jdebao.<br />

Tumca arian iseTebic, romlebic momavals<br />

optimisturad uyureben da ukeTesis imedi<br />

aqvT. maT Sorisaa 21 wlis nika, romelic sakontraqto<br />

samxedro samsaxurSi msaxurobs da<br />

karaleTSi meuRlesa da erTi wlis qaliSvilTn<br />

erTad cxovrobs. `am wuTas aq axalgazrdas<br />

garTobis, kulturuli cxovrebisa<br />

Tu ganviTarebis saSualeba ar gaaCnia, magram<br />

gvaqvs teritoria da SesaZlebloba imisa, rom<br />

bevri ram gavakeToT,~ - ambobs nika da dasZens,<br />

rom misi Svilebi aq gaizrdebian, aqaur<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

43


xedi kokomunistebis droindeli<br />

kino-saxlis nangrevebidan<br />

aprili 2014<br />

skolas daamTavreben da aqaurebi iqnebian.<br />

,,axla sofeli absoluturad gaCerebulia,<br />

Torem warsuli da istoria karaleTs didi<br />

aqvs,~ - ambobs 49 wlis vaJa beraSvili da Tavis<br />

istorias gviyveba - ,,rom vTqva, adre didi<br />

Tanamdebobebi mekava-meTqi, ara, magram vmuSaobdi<br />

soflis meurneobaSi, viyavi dacvis ufrosi.<br />

amJamad umuSevari var, veRarafers vakeTeb.<br />

veZeb patar-patara samuSaoebs, rom viRacam<br />

damasaqmos da es aris Cemi 7-suliani ojaxis<br />

rCenis ZiriTadi saSualeba. Cveni glexoba,<br />

ZiriTadad, damokidebuli iyo rusul bazarze:<br />

aqedan rom waiRebda glexi 50 yuT vaSls,<br />

imdeni fuli Camohqonda, rom normaluri<br />

arsebobisaTvis hyofnida. axla Cvens produqcias<br />

myidveli aRar hyavs,~ - ambobs vaJa beraSvili<br />

da miaCnia, rom es problemebi mas Semdeg<br />

daiwyo, rac saqarTvelosa da ruseTs Soris<br />

urTierToba daiZaba da goris mosaxleobas<br />

ruseTis bazarze gasasvleli daekarga, raSic<br />

mTeli sofeli, didi Tu patara, erTxmad<br />

eTanxmeba.<br />

gasul zafxuls omar xaTaSvilma 4 tona<br />

vaSli mxolod imis gamo gadayara, rom bazarze<br />

ver gaitana da verc qarxanaSi Caabara.<br />

,,gadavyare imitom, rom ar saRdeboda, es Cveni<br />

xelisuflebis bralia, 10 welia, xili bazarze<br />

ar gagvitania. 2008 wlis agvistos omamde<br />

nawilobriv mainc gagvqonda ergneTis bazarze.<br />

Eaxla mandac veRar gagvaqvs. wels ar viciT,<br />

ra iqneba, uflis imedad varT darCenilebi.~ -<br />

gviyveba vaJa beraSvili.<br />

mis msgavsad, karaleTelebi tonobiT moyvanili<br />

kombosto gadayrasac apireben: ,,ai, axla<br />

xalxs 20 tona kombosto aqvT da unda gadayaron,<br />

imitom, rom misi moyvanis fass ki ara,<br />

muSis fulsac ki ver iReben, gasayidad rom<br />

gaitanon. 10 TeTri gvijdeba moyvana, gasayidi<br />

fasi 15 TeTric ki ar aris. amitom iZulebulebi<br />

varT, gadavyaroT.~ - gviyveba 28 wlis<br />

goCa.<br />

sofels mzis Casvlisas vtoveb. . . saRamos<br />

susxSic ki ukve gazafxulis surneli igrZnoba.<br />

. . Camavali mzis oqrosfer sxivebze, isedac<br />

fermkrTali, yviTeli meserebi ufro<br />

fermkrTaldeba da saRamos burusSi exveva. .<br />

. 80 wels gadacilebuli glexi, jafiT daRlili<br />

da daRarul Sublze mjiR moCrdilebuli,<br />

isev horizonts gascqeris. . . gascqeris<br />

imediT, ukeTesi momavalisa. . .<br />

44


45<br />

<strong>gzavnili</strong>


Tako vaxtangiSvili<br />

,,goris gareSe cxovreba<br />

ar warmomidgenia~<br />

lali baiaZe - qalaq gorSi misi saxeli yvelam icis. Qqali, romlis Sesaxebac minda mogiyveT,<br />

amJamad pirveli baga-baRisa da araformaluri skolis direqtori, doqtoris akademiuri<br />

xarisxis, 48 samecniero naSromis, 9 inteleqtualuri sakuTrebis mflobeli, XXI saukunis<br />

skolis modelis sulisCamdgmeli da organizaciis - ,,qalebi mSvidobisaTvis~ - warmomadgenelia.<br />

aprili 2014<br />

ganaTlebiT biologia, romelmac mTeli cxovreba saganmanaTleblo sferos miuZRvna. is gaxlavT<br />

qali, romelmac saqarTvelos erT patara qalaqs uamravi novatoruli reforma, midgoma<br />

da xedva daanaxa. mas yvela goreli bavSvis deda icnobs.<br />

rogorc ambobs, mTeli cxovreba TviTprezentaciaa, misi gza didia - dabadebidan 60 wlis iubilemde,<br />

romelsac oqtomberSi aRniSnavs. ,,me es wlebi arc Tu ise martivad, arc Tu ise cudad<br />

gavlie.. Cemi cxovreba iseTi mravalferovani iyo, masze 5 tomic ki SeiZleba daiweros,~ _ ambobs<br />

qalbatoni lali.<br />

yvelaferi Tavidan iwyeba, Cvenc ase daviwyoT.<br />

daibada baiaZeebis did ojaxSi. istoria tradiciulia - biWis molodinSi meeqvsed gaCnda gogona,<br />

romelic mxolod lazare papas uyvarda..<br />

adamiani, romelmac cxovrebis<br />

mniSvnelovani wlebi idealuri<br />

skolis modelis Camoyalibebaze<br />

gaatara, skolaSi mousvenari<br />

iyo. daamTavra mecxre<br />

sajaro skola, xazgasmiT<br />

ambobs - ,,Zvel gorSi~, 61<br />

wels.. ,,dRes cnobili me-9<br />

skola, is skola, romelsac<br />

gorelebi xedaven, sul sxvaa,<br />

maSin sxvanairi iyo. skolaSi<br />

xmauriani tipi viyavi,<br />

aqtiuri, Tanac sportsmeni<br />

_ kalaTburTeli,<br />

im periodSi saqarTvelos<br />

nakrebSic<br />

viTamaSe erT wels.~<br />

_ RimiliT hyveba skolis<br />

saxaliso istoriebs da im<br />

faqtzec, erTxel skolidan<br />

garicxvas rom gadaurCa kiselis<br />

bavSvebze ,,Tavdasxmis~ gamo.<br />

samedicinoze mamamisis TxovniT<br />

scada Cabareba, Tumca<br />

warumateblad. rogorc<br />

ambobs, skolaSi biologiis<br />

maswavlebeli<br />

hyavda - eliko<br />

xuroSvili, samagaliTo<br />

qali,<br />

romelsac maSin<br />

mTeli gori<br />

icnobda.<br />

46


<strong>gzavnili</strong><br />

amitom, sul<br />

ambobda,<br />

rom eliko<br />

xuroSvili<br />

unda gamosuliyo.<br />

pirveli wlis Semdeg biologiurze Caabara<br />

goris baraTaSvilis saxelobis pedagogiur<br />

universistetSi. - ase daiwyo seriozuli nabijebi<br />

cxovrebaSi, Tumca cota imedgacrueba aqac<br />

eloda. axla ambobs: ,,samwuxarod qulebi iqac<br />

damaklda da dRis magivrad Ramis leqciebze<br />

movxvdi. asea, cxovrebaSi yvela nabiji didi<br />

Zalisxmevis Sedegad maqvs gavlili.~<br />

16 wlis ukve muSaobda. pirveli samsaxuri<br />

mamamisis -,,dobri oTaris~ daxmarebiT daiwyo,<br />

mamis megobarma kvleviT institutSi damlageblad<br />

miiRo: `samsaxurSi ,,malaletkas~ meZaxdnen.<br />

vwmenddi iataks, valagebdi.. arafers ar<br />

vTakilobdi da es dRemde asea..~ - ase aRwers<br />

Tavis pirvel samuSaos.<br />

,,rac ar<br />

minda, ar<br />

vakeTeb. me<br />

mxolod<br />

sakuTar<br />

Tavs vayeneb<br />

prioritetulad gadawyvetilebis miRebaSi.~<br />

_ gveubneba igi, Tumca, sust mxareebze saubarsac<br />

ar gaurbis da gulaxdilad aRiarebs<br />

rom ucxo enebze saubari ar SeuZlia: ,,miuxedavad<br />

imisa rom rusul organizaciebSi vmuSaobdi,<br />

vkiTxulob, vTargmni, saubari mainc<br />

ar SemiZlia, kompleqsi maqvs, Tumca gvian<br />

arasodesaa, mTeli cxovrebaa, yoveldRe<br />

vswavlob.~ _ RimiliT gviyveba da cotas Tavisi<br />

ojaxis da piradi cxovrebis detalebsac<br />

gvacnobs.<br />

`rac ar minda, ar vakeTeb. me mxolod sakuTar Tavs vayeneb<br />

prioritetulad gadawyvetilebis miRebaSi."<br />

34 wlis daojaxda. misi TqmiT, am gadmosaxedidan<br />

Zalian gvian aris, Tumca dRes imiTac<br />

bednieria, rom pirvel SviliSvils kbilebi<br />

amouvida.<br />

misive TqmiT, Zlieri qalbatonia, yovelTvis<br />

damoukidebeli da aqtiuri, albaT, am Tvisebebis<br />

damsaxurebaa cxovrebiseuli warmatebebi<br />

da warumateblobis SemTxvevaSic ki misi<br />

yoveli Tavidan gadadgmuli axali nabiji.<br />

* * *<br />

warmatebebi universitetidan daiwyo.<br />

,,disertaciis dacva ramdenjerme SemomTavazes,<br />

Tumca Cemi qalaqidan wasvla merTuleboda.<br />

47


aprili 2014<br />

maSin xom gori gorelebiT savse iyo.. yovel<br />

mesame nabijze gamarjobis Tqma giwevda, imdenad<br />

Tbili iyo goreloba CemTvis.. uzomod miyvarda<br />

qalaqi, es dResac asea, treningebze an<br />

konferenciebze rom davdivar, warmomavlobis<br />

kiTxvisas siamayiT vpasuxob - me ,,Zalian~<br />

goreli var.<br />

goris gareSe cxovreba ar warmomedgina. goris<br />

quCebSi rom ar gaviaro da gamarjoba-gagimarjos<br />

ar vTqva, warmoudgenlad mimaCnia. Tumca<br />

droebiT momiwia gorTan Seleva gaTxovebis<br />

Semdeg, radgan meuRle Tanamdebobis piri iyo<br />

cxinvalSi. Cemi Svilebic iq daibadnen, mcire<br />

droiT Sevelie gors. es periodi daemTxva<br />

politikuri situaciebis daZabvas, oms da cxinvalis<br />

areulobis Semdeg davbrundi kidec<br />

Cems qalaqSi.<br />

92 wels Svebulebis vadac damimTavrda..<br />

meuRlis daJinebuli TxovniT, muSaoba unda<br />

gamegrZelebina. daviwye da daviwye.. aRarc gav-<br />

Cerebulvar. vmuSaobdi gorisa da cxinvalis<br />

universitetSi, aseve saqarTvelos teqnikuri<br />

universitetis goris filialSi da swored<br />

iq, Cems kabinetSi gadawyda gorSi suxiSvilis<br />

universitetis gaxsnac..<br />

ase movedi 99 wlamde.. iq, saidanac axali sicocxle<br />

skola ,,inteleqti~ daviwye.<br />

1999 wels, raRacnairad mominda, rom 21-e<br />

saukunis skolis modeli Semeqmna. Cemi ideafiqsi<br />

iyo, SvilebisTvis kargi ganaTleba mimeca.<br />

amitom skolis gaxsna gadavwyviteT saojaxo<br />

,,sabWom~. meTodurad ukve melaga yvelaferi.<br />

rTuli iyo pirveli weli.. pirvel klasSi<br />

- 6, xolo meoreSi mxolod erTi moswavle.<br />

skolis Seneba TiTqmis 0-dan daviwye Senobis<br />

CaTvliT.. aravin icoda, me doqtori viyavi<br />

Tu profesori, jerjerobiT am sferoSi aracnobadi<br />

saxe viyavi qalaqSi da, miuxedavad<br />

amisa, mSoblebma ndoba gamomicxades. yvelas<br />

undoda, prestiJuli maswavleblebi ameyvana,<br />

Tumca me piriqiT vqeni. aviyvane axalgazrda<br />

aramoduri maswavleblebi. 2002 wels - 2<br />

weliwadSi - amerikidan gamoviwere portatuli<br />

komputerebi.<br />

es iyo qalaqSi pirveli axali meTodika, dRes<br />

Tu gadavxedavT warsuls, yvelasTvis naTelia,<br />

rom imas vakeTebdiT Cven maSin, rac skolebSi<br />

axla inergeba, 2006 wels davapatente<br />

anbanis eleqtronuli versia, bukebi ki dRes<br />

Semovida. Cven win vuswrebdiT am yvelafers.<br />

48


varskvlavTmcodneoba, berZnuli miTologia,<br />

Wadraki, `ra? sad? rodis?~ - swored es sagnebi<br />

Sedioda inteleqtis moswavlis cxrilSi<br />

standartul gakveTilebTan erTad.<br />

es mWirdeboda me, bavSvebi kargi moswavleebi<br />

ki ara, ganaTlebulebi rom yofiliyvnen.<br />

dasawyisSi vTqvi, rom 3 welSi Cven unda viyoT<br />

reitingulebi, Tu ara da skolas vxuravmeTqi.<br />

3 wlis Semdeg Cven ukve viyaviT ,,EFFE“<br />

(evropis forumi Tavisufleba ganaTlebaSi),<br />

Cemi strategia konkursSic gadavagzavne, saqarTvelos<br />

saxeliT ganaTlebaSi axali xedva<br />

SevTavaze maT. me vmuSaobdi ara ganaTlebul<br />

adamianze, aramed adamianze, romelmac es gana-<br />

Tleba unda gamoiyenos cxovrebaSi. warmateba<br />

movida, daiwyo fuqsis politika, germaniidan<br />

stumroba, TurqeTis CarTva am programaSi, Semdeg<br />

iyo lamazi skolis serTifikati. skolam<br />

udavo warmatebiT<br />

ifunqcionira<br />

9 wels, Tumca<br />

dRes, SeiZleba<br />

iTqvas, rom es<br />

proeqti ganuxorcielebeli<br />

damrCa,<br />

radgan 2008<br />

wels omma mogviswro,~<br />

_ dananebiT<br />

ambobs qalbatoni<br />

lamara da ixsenebs,<br />

rom misi<br />

ojaxuri tragedia<br />

1991 wels daiwyo,<br />

2008 wlis omma ki<br />

daasrula. `vambob,<br />

rom ambiciuri<br />

var mxolod<br />

saqmeSi. skola,<br />

romlis aSenebac<br />

me mindoda<br />

qveynisTvis, gansakuTrebiT,<br />

Cemi<br />

gorisTvis - daixura.<br />

kidev kargi,<br />

rom socialurma qselma momiswro Torem<br />

am fsiqologiur travmas verc gadavitandi.<br />

es Senoba maZlevda yvelafris saSualebas.<br />

mindoda, vyofiliyavi axali skolis avtori.<br />

samwuxarod, es im periodis goris xelmZRvanelobas<br />

ar undoda, romlebmac devnilebi<br />

Semoiyvanes skolaSi. Tumca devnilebisTvis<br />

zurgi ar Semiqcevia, sami qveyana migzavnida<br />

daxmarebas: germania, italia da saberZneTi.~ _<br />

ambobs qalbatoni lali.<br />

lali baiaZe im qalTa ricxvs miekuTvneba,<br />

romlebic cxovrebaSi far-xmals ar yrian,<br />

Tumca gadawyvita, omis Semdeg erT mdinareSi<br />

orjer aRar Sesuliyo da skola sxvagan ar<br />

gadaitana, moswavleebs uTxra, rom inteleqti<br />

ki ar iRupeboda, aramed mokvda.<br />

skola dakarga, Tumca baga-baRi SeinarCuna<br />

da sakuTari pedagogiuri midgomebis realizebas<br />

am sferoSi Seudga. #1 baga-baRi gorSi,<br />

SeiZleba iTqvas, wlebia yvelaze warmatebuli<br />

baRia, am warmatebis fonze ki lali<br />

baiaZem axali ideis ganxorcielebac daiwyo -<br />

inkluziuri ganaTlebis danergva da araformaluri<br />

skolis Seqmna. fiqrobs, rom saqarTvelo<br />

dRes ganaTlebis sxva ganzomilebaze, sxva<br />

strategiebze unda iyos gasuli: ,,gadavwyvite,<br />

rom araformaluri skola, sabavSvo inteleqtualuri<br />

skola damefuZnebina. aq moxdeba<br />

liderobis unarebis ganviTareba pirveli<br />

safexuris skolamde. am sferoSi gamocdilebam<br />

miCvena, rom rac ufro adre daiwyebs bavSvi<br />

momzadebas, unda iyos, Zlieri aucileblad<br />

iqneba Sedegad is, rom skolaSi bavSvi iqneba<br />

damoukidebeli. am lideris safuZveli iqneba<br />

is, rom bavSebs Cven vaZlevT inteleqtualuri<br />

ganaTlebis<br />

garkveul pakets,<br />

Sedegad ki maTi<br />

moswreba skolaSi<br />

dinamikiT unda<br />

iyos maRali.<br />

,,sic“-s mxolod<br />

erT wels vuwinaswarmetyveleb,<br />

swored am droSi<br />

unda mivaRwio<br />

piks.~ _ ambobs igi.<br />

kiTxvaze, Tu<br />

rogori warmoudgenia<br />

cxovreba<br />

5 wlis Semdeg,<br />

pasuxis gacema<br />

uWirs, Tumca<br />

zustad icis, rom<br />

sakuTari tvirTi<br />

Tavad unda zidos<br />

Tanac ise, rom axalgazrdebsac<br />

ar<br />

SeuSalos xeli:<br />

,,wasvla ar minda,<br />

Tumca amazec Cemi mosazreba maqvs. Zalian niWieri<br />

axalgazrdebi xarT. me vimuSavo _ 66 wlis<br />

qalma? erT adgils xom ukve vikaveb _ viRac<br />

axalgazrdis adgils? minda, rom vaJkacoba<br />

meyos da Tavi davanebo yvelafers... amisTvis<br />

vmuSaob sakuTar Tavze. Tumca am etapze, Sesa-<br />

Zloa, goris TviTmmarTvelobis arCevnebSic<br />

CaverTo da politikaSic wavide. gamoricxuli<br />

araferia, yvelaferi Cems janmrTelobazea<br />

damokidebuli, samwuxarod, sikvdilTan ise<br />

var Caxutebuli, rom gacnobierebulic ki<br />

maqvs es. olimpiuri simSvidiT var. vici, rom<br />

yvelafers aqvs dasawyisi da, ra Tqma unda,<br />

meqneba dasasrulic.~...<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

49


aprili 2014<br />

mariam metreveli<br />

goreli gogonas<br />

<strong>gzavnili</strong> poloneTidan<br />

2008 wlis agvistos Semdeg gor-<br />

Si mcxovrebi yvela moqalaqisa<br />

Tu devnilis cxovreba Seicvala,<br />

xolo Cveni respondentis<br />

TaTiasi ki radikalurad.<br />

didi tkivili mis cxovrebaSi<br />

bevrma siaxlem da sixarulmac<br />

ki Caanacvla. amJamad igi poloneTSi<br />

agrZelebs swavlas<br />

erasmus mundusis programiT,<br />

romelic mxolod devnilebs<br />

Seexo da am istorias TaTia Tavadve<br />

mogviyveba.<br />

- mogviyevi rogor moxvdi erasmusis<br />

gacvliT programaSi?<br />

- CvenTan axlos aris arasamTavrobo<br />

organizacia, romelic<br />

devnilTa problemebze muSaobs.<br />

erasmusis es programac<br />

swored devnilebisTvisaa.<br />

organizaciis warmomadgenelma<br />

gagvacno programis arsi<br />

da monawileobis miRebac<br />

SemogvTavaza im devnilebs,<br />

vinc umaRles saswavlebelSi<br />

vswavlobdiT. Cvenc gavagzavneT<br />

sabuTebi.<br />

- ramdeni studenti SegarCies?<br />

- sul xuTi studenti. yvelaze metad is gamixarda, rom Cem-<br />

Tan erTad programaSi moxvda Cemi da da Cemi ori megobari.<br />

- vin dagifinansaT mgzavrobisa da sabuTebis xarjebi?<br />

- yvela xarji TviTon organizaciam dafara. verc ki vifiqrebdi,<br />

ase martivad Tu SeiZleboda yvelafris mogvareba.<br />

vambobdi, sanam poloneTis miwaze ar davdgam fexs,<br />

ver davijereb, rom es Cems Tavs xdeba-meTqi. TbilisSi ivane<br />

javaxiSvilis saxelobis universitetSi vswavlobdi, cota<br />

rTuli warmosadgeni iyo Tbilisidan poloneTSi - nacnobi<br />

garemodan ucnobze gadasvla. Tumca yvelaferi gacilebiT<br />

martivi aRmoCnda, vidre warmomedgina. albaT imitom, rom<br />

Cems megobrebTan erTad adam mickeviCis universitetSi movxvdi,<br />

saerTaSoriso urTierTobaTa fakultetze.<br />

50


- gviambe poloneTSi Casvlisas Seni pirveli<br />

emociebis Sesaxeb?<br />

- yvelaze metad Cemi yuradReba qalaqSi simSvidem<br />

miiqcia. Cven poznanSi vcxovrobT. aq<br />

Tbilisisgan gasxvavebiT, quCebSi manqanis signalis<br />

xmasac ver gaigebT, mgzavrmac icis, roca<br />

unda gaiaros da manqanamac (icinis). kidev,<br />

poloneTSi Zalian lamazi xalxia. Cveni bi-<br />

Webi gaStrebulebi uyurebdnen qera gogonebs,<br />

fexebi marTla kisridan rom ewyebodaT. sxvaTa<br />

Soris, biWebic Zalian simpatiurebi hyavT<br />

(icinis).<br />

- rogor moewyveT ucxo qalaqSi, saerTo<br />

sacxovrebelSi dagabinaves?<br />

- CasvlisTanave dagvxvda Cveni agenti,<br />

romelmac yvelaferSi gagvarkvia da dagvexmara.<br />

Tavidan studentTa saerTo sacxovrebel-<br />

Si davbinavdiT, sadac yvelaferi saerTo iyo<br />

da ar mogvwonda. axla calke viqiraveT bina,<br />

me Cemma dam da erTma Cvenma megobarma.<br />

- stipendiac gaqvT, rogorc vici.<br />

-stipendia TveSi 1000 evro gvaqvs, rac absoluturad<br />

yvelaferSi gvyofnis. aq yvelaferi<br />

Zalian iafia: saWmelic, tansacmelic da<br />

komunaluri gadasaxadebic. Semodgomaze me<br />

da Cemi da espaneTSic ki vestumreT mamaCems<br />

stipendiis TanxiT. saocari STabeWdilebebiT<br />

davbrundiT madrididan. momdevno ori wlis<br />

ganmavlobaSi dasvenebis dReebSi vapirebT<br />

evropis sxva qalaqebic movinaxuloT. Zalian<br />

minda parizsa da romSi Casvla.<br />

- rogoria studenturi cxovreba poloneTSi?<br />

- radikalurad gansxvavebulia, vidre saqarTveloSi.<br />

aq uamravi sxvadasxva erovnebis<br />

studenti swavlobs amave programiT. universitetSi<br />

swavlis meTodic ki sxvanairia. periodulad<br />

gvaqvs sxvadasxva aqtivoba, sadac vecnobiT<br />

erTmaneTis kulturas. ai, magaliTad,<br />

am kviraSi Cven qveyanas gavacnobT ucxoelebs.<br />

cekvebi unda davdgaT, qoreografi me var<br />

(icinis), SeiZleba qaTuli kerZebic ki davagemovnebinoT<br />

bavSvebs.<br />

- bevri axalgazrda evropaSi Casvlis Semdeg<br />

gansxvavebuli cnobierebiT brundeba, rogor<br />

imoqmeda Senze axalma garemom da evropulma<br />

mentalitetma?<br />

- ukve mecxre Tvea, aq var da am xnis ganmavloba-<br />

Si ramdenime qveyanaSic vimogzaure, SeiZleba<br />

iTqvas, bevri gansxvaveba davinaxe saqarTvelosa<br />

da evropas Soris. Cvens qveyanaSi termin<br />

`evropasa~ da `21-e saukunes~ garyvnilebasTan<br />

akavSireben, Tumca es ase namdvilad araa. aq<br />

yvelas Tavis piradi cxovreba aqvs. aq Camosvlis<br />

Semdeg gavxdi ufro damoukidebeli da<br />

kidev.. saqarTvelos Soridan rom vuyureb, vxvdebi,<br />

Tu ramdeni kargi ram gvaklia imisTvis,<br />

rom ufro ganviTarebulebi viyoT da adamianebsac<br />

mivceT sakuTari niWis ganviTarebis<br />

Sansi.<br />

- da bolos, rogor fiqrob, rogor gagrZeldeba<br />

Seni cxovreba swavlis damTavrebisa da<br />

saqarTveloSi dabrunebis Semdeg?<br />

- vfiqrob, roca saqarTveloSi davbrundebi,<br />

raime keTil saqmes gavakeTeb. davaarsebdi saganmanaTleblo<br />

organizacias an dawesebulebas.<br />

axalgazrda adamianebs davexmarebodi<br />

ganaTlebis miRebasa da sxvadasxva unarebis<br />

ganviTarebaSi. ar vici, ramdenad konkretulia<br />

Cemi survili, magram daaxloebiT aseTi unda<br />

iyos.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

51


aprili 2014<br />

Tamar vaxtangiSvili<br />

adgilobrivi<br />

media gorSi<br />

sami beWduri gamocema, ori telekompania,<br />

erTi radio da ori internet-portali - es im<br />

mediasaSualebebis CamonaTvalia, romelTa<br />

saSualebiTac goris mosaxleoba yoveldRiurad<br />

ecnoba regionul Tu sxva saxis informacias.<br />

telekompania ,,TrialeTi~ 1990 wlidan mauwyeblobs<br />

goris, qarelis, xaSuris, kaspis, cxinvalisa<br />

da axlagoris raionebSi. televizias<br />

500 aTasze meti mayurebeli hyavs. 2014 wlamde<br />

,,TrialeTi~, faqtobrivad, erTaderTi adgilobrivi<br />

telemauwyebeli iyo qalaq gorSi<br />

(2014 wels sakabelo televiziis saxiT gorSi<br />

mauwyebloba daiwyo telekompania ,,diam~), Sesabamisad,<br />

regionuli masStabiT yvelaze meti<br />

mayurebeli da msmeneli am telekompanias<br />

hyavs. garda televiziisa, 2004 wlidan mauwyebloba<br />

daiwyo radio ,,TrialeTmac~, romelic<br />

dRemde Seuferxeblad gadis eTerSi. radioSi<br />

yovel saaTSi erTxel eTerSi sainformacio<br />

gamoSvebaa da eTeris ZiriTadi nawili musikas<br />

eTmoba. aRsaniSnavia, rom tele-radiokompania<br />

,,TrialeTi~-s mauwyebloba konfliqtis<br />

zonis teritoriazec vrceldeba (amoqmedda<br />

telekompaniis saitic, sadac gasuli siuJetebi<br />

da axali ambebi ideba yovedRiurad).<br />

rac Seexeba presas, municipalitetis oficialuri<br />

cnobiT, gorSi 6 adgilobrivi<br />

gamocemaa, Tumca zogierTi maTgani 2010 wlis<br />

Semdeg, teqnikuri Tu finansuri xarvezebis<br />

gamo, aRarc ki ibeWdeba. am etapze goris mosaxleobas<br />

mxolod 3 gazeTis gacnoba Seu-<br />

Zlia. esenia:<br />

gazeTi ,,qarTlis xma~ - romelic 2006 wels<br />

qalaq gorSi daarsda, misi redaqtori saba<br />

wiwikaSvilia. gazeTis stabiluri tiraJi 500<br />

egzemplars ar aRemateba, TveSi sul 3 nomeri<br />

gamodis. gazeTis rubrikebia: axali ambebi,<br />

politika, sazogadoeba, ekonomika, samarTali,<br />

regioni, konfliqtis zona, sporti kultura<br />

da ,,pilpilmoyrili sakiTxavi~.<br />

,,xalxis gazeTi~- yovelkvireuli socialurpolitikuri<br />

gamocemaa, mTavari redaqtori revaz<br />

oqruaSvilia. gamodis kviraSi erTxel da<br />

52


tiraJi 1200 egzempalaramde aRwevs. redaqciis<br />

Jurnalistebi sagazeTo masalebs goridan<br />

da mimdebare soflebidan awvdian redaqcias.<br />

sacalo gayidvaSi gazeTis mxolod mcire<br />

raodenoba, 200 egzemplari gaaqvT, danarCeni<br />

ki xelmomwerebs urigdebaT. gamocemis rubrikebia:<br />

politika, mTavari Tema, kultura,<br />

sporti, monitori, Tineijeri.<br />

zemoT aRniSnuli damoukidebeli mediagamocemebisgan<br />

gansxvavebiT, gazeTi ,,goris macne~<br />

(dasaxeleba ramdenjerme Seicvala ,,lomWabuki~,<br />

,,goris moambe~) goris municipalitetis gamomcemlobaa,<br />

Sebamisad, daarsebidan dRemde<br />

gazeTi sakrebulos da municipalitetis saqmianobas<br />

aSuqebs. biujetidan yovelwliurad<br />

redaqcias 40 aTasamde lari aqvs gamoyofili,<br />

gayidvaSi iSviaTad gamodis da, ZiriTadad,<br />

sabiujeto organizaciebSi vrceldeba.<br />

gorSi arsebul adgilobriv mediasaSualebebs<br />

Soris sakmaod bevri momxarebeli hyavs<br />

internet-portal Qartli.ge-s, romelic 2011<br />

wels Sida qarTlis sainformacio centris<br />

proeqtis farglebSi dafuZnda. portalis<br />

rac Seexeba mediasaSualebebis zogad mdgomareobas<br />

da sxvadasxva saxis problemebs, am<br />

TemasTan dakavSirebiT im Jurnalistebs davukavSirdiT,<br />

romlebic goris da mTlianad<br />

Sida qarTlis mosaxleobas yoveldRiurad<br />

awvdian axal ambebs. maTi komentarebis mixedviT<br />

aRmoCnda, rom konkretuli da gamokveTili<br />

problemebi marTlac arsebobda wina<br />

wlebSi, rac, ZiriTadad, saxelmwifo dawesebulebebSi<br />

informaciebis SeferxebiT wvdomaSi<br />

mdgomareobda, Tumca bolo periodSi adgilobrivi<br />

municipalitetis gadawyvetilebiT<br />

aRniSnuli problema TiTqmis srulad iqna<br />

aRmofxvrili.<br />

nino bolaSvili (telekompania ,,TrialeTis~<br />

Jurnalisti, gazeT qronika+-is korespondeti<br />

Sida qarTlidan) :<br />

_ rogorc Jurnalists, adre ufro didi problemebi<br />

meqmneboda sajaro moxeleebTan komentaris<br />

Cawerasa da informaciis miRebaze. Tumca,<br />

amJamad minda giTxraT, rom es barierebi<br />

garkveulwilad moixsna. ZiriTad problemad<br />

mainc sazogadoebis cnobierebis dabali done<br />

rCeba mediasTan dakavSirebiT. kerZod, xSirad<br />

vxvdebi iseT respondentebs, romlebmac ar<br />

ician Jurnalistis realuri daniSnulebisa<br />

da movaleobis Sesaxeb. aqvT absoluturad<br />

gansxvavebuli molodinebi, Sesabamisad, iqmneba<br />

garkveuli gaugebroba. garda amisa, moqmed<br />

mediasaSualebebSi arsebobs ganaTlebuli<br />

kadrebis problemac, Zalian mniSvnelovania<br />

is, rom adgilobriv doneze ar xdeba mediis<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

redaqtori saba wiwikaSvilia. statistikuri<br />

monacemebis mixedviT, telekompania ,,Triale-<br />

Tis~ Semdeg goris mosaxleoba yvelaze xSirad<br />

Qartli.ge -s saits stumrobs, Tumca mis pirvelobas<br />

jerjerobiT xels goris raionebSi internetkomunikaciebis<br />

srulad ararseboba uSlis<br />

xels.<br />

ganviTarebisTvis saWiro garkveuli aqtivobebis<br />

(diskusiebi, treningebi, seminarebi da<br />

a.S) ganxorcieleba. Cemi azriT, aucilebelia,<br />

rom Jurnalistebis profesiuli standartebisa<br />

da ganaTlebis donis amaRlebaze<br />

meti yuradReba gamaxvildes.<br />

ia TinikaSvili (gazeT ,,goris macnes~ redaqtori,<br />

telekompania ,,maestros~ korespondenti<br />

gorSi) :<br />

_ ver vityvi, rom adgilobrivi media gansakuTrebuli<br />

aqtiurobiT gamoirCeva, Tumca<br />

arc mTlianad dasamarebulia. naklebad<br />

arsebobs aliansebi mediasa da xelisuflebis<br />

warmomadgenlebs Soris. rac Seexeba sajaro<br />

informaciaze xelmisawvdomobas, sajaro dawe-<br />

53


problema aqvs, amitom kvlav grantebze varT<br />

damokidebuli, Tumca wina wlebTan SedarebiT<br />

winsvla aris.<br />

- rogorc onlain gamocemis redaqtori,<br />

sainteresoa, ramdenad aqtualuria goris<br />

mosaxleobaSi informaciis mopovebis amgvari<br />

wyaro da ramdenad uwevT konkurencias teleda<br />

beWdur medias?<br />

_ satelevizio medias konkurencias jer ver<br />

gavuwevT, radgan soflebSi internet naklebadaa<br />

da ZiriTad wyaro iq mainc televizoria.<br />

rac Seexeba qalaqs, minda vTqva, rom<br />

konkurenciis pretenzia gvaqvs, rac ganpirobebulia<br />

saitze vizitorebis ricxviT.<br />

aprili 2014<br />

sebulebebTan es problema mogvarda, Tumca<br />

kvlav rCeba sirTule safinanso da samarTaldamcav<br />

uwyebebTan dakavSirebiT. centralur<br />

uwyebebTan (saministroebTan da maT pressamsaxurebTan)<br />

dakavSirebamde, SeuZlebelia<br />

adgilze raime tipis informaciis miReba an<br />

gadamowmeba.<br />

- sazogadoebis mxridan ramdenadaa interesi<br />

beWdur mediaze?<br />

_ rogorc yvelgan, eleqtronuli mediasa-<br />

Sualebebi ufro popularulia, Tumca arc<br />

gazeTebis mimarTaa interesi Camkvdari. kargi<br />

iqneboda beWdviTi media meti raodenobiT arsebobdes<br />

gorSi, amisTvis ki saWiroa sxvadasxva<br />

organizaciam xeli Seuwyon beWduri mediis<br />

ganviTarebas.<br />

saba wiwikaSvili (qarTli.ge-s da gazeT ,,qarTlis<br />

xmis~ redaqtori)<br />

- adgilobriv medias, ZiriTadad, biznesisa da<br />

reklamebidan miRebuli mcire Semosavlebis<br />

- ra saxis informaciaze meti moTxovna sazogadoebis<br />

mxridan?<br />

-xalxs ZiriTadad iseTi Temebi ainteresebs,<br />

rac uSualod maT raions, problemebs ukav-<br />

SirdebaT, amitom vcdilobT, Cveni media maqsimalurad<br />

mravalferovani iyos.<br />

21 marts gorSi qarTuli Jurnalistikis dRe<br />

aRniSnes. adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebi<br />

demokratiuli CarTulobis<br />

centrSi gorel Jurnalistebs Sexvdnen da<br />

ganixiles regionul mediaSi arsebuli problemebi.<br />

rogorc Sexvedraze iTqva, sasurvelia<br />

problemebs ara mxolod xelisuflebis warmomadgenleba<br />

miaqcion yuradReba, aramed Jurnalistebmac<br />

aiRon garkveuli valdebulebebi.<br />

maTive TqmiT, qarTuli Jurnalistika<br />

profesionalizmis ufro maRal standartze<br />

unda avides da amisaTvis mediis warmomadgenlebma,<br />

upirveles yovlisa, eTikuri normebi<br />

unda daicvan.<br />

54


<strong>gzavnili</strong><br />

kultura<br />

56 WeSmariteba samSoblozec maRla dgas<br />

58 dasis `sunTqva~ mtvrian scenaze<br />

62 patara goris erTguleba didi stalinisadmi


aprili 2014<br />

`WeSmariteba samSobloze<br />

maRlac dgas"<br />

giorgi xarSilaZe<br />

didi qarTveli filosofosi, merab mamardaSvili,<br />

warmoSobiT goridan aris. Tu am qalaqis<br />

quCebSi gaiseirnebT, aucileblad naxavT<br />

mis biusts, romelsac saqarTvelos uaxles<br />

istoriul warsulSi iseve emuqreboda ganadgurebis<br />

safrTxe, rogorc araerTi mozrovnis<br />

saxels, magram bedis wyalobiT yvelaze<br />

mTavar qartexilebs gamoaswro.<br />

is didi moazrovne iyo, magram qarTvelma<br />

sazogadoebam mamardaSvilis filosofia ar<br />

miiRo, radgan misTvis upirvelesi yovelTvis<br />

WeSmariteba iyo.<br />

rodesac saqarTvelo erT did brZolis<br />

velad iyo gadaqceuli, gadaWedil filarmoniis<br />

did sakoncerto darbazSi qarTvelma<br />

,,sokratem" Tqva: ..upirvelesi aris WeSmariteba".<br />

im droindel saqarTveloSi WeSmariteba<br />

aravis ainteresebda, amitom `upirvelesi aris<br />

samSobloo~, uRriales filosofoss da<br />

scenidan Camoagdes. zogierTs dResac hgonia,<br />

rom Tu SevqmniT iseT bombs, romelic saqarTvelos<br />

garda yvela qveyanas gaanadgurebs, es<br />

ukve kargi bombia. WeSmaritebis samSobloze<br />

maRla dayenebas verc maSin ugebdnen brZenkacs<br />

da dResac ver ugeben. maxsovs, Cems `bnel~<br />

bavSvobaSi iyo saubrebi, rom Cveni mizani<br />

afxazebis da cxinvalSi mcxovrebi osebis<br />

ganadgurebaa, xolo Tu vinme sxvanairad ifiqrebda,<br />

mas enas amoaZrobdnen da mousavleT-<br />

Si gaagzavnidnen. ase undodaT mamardaSvilis<br />

SemTxvevaSic, magram, rogorc ioanes saxareba-<br />

Sia naTqvami: ,,pirvelad iyo sityva, sityva iyo<br />

RmerTTan da RmerTi iyo sityva". dro kidev<br />

daamtkicebs, rom Zala ver moaxerxebs gonis<br />

gaTiSvas, amitomac SeuZlebelia mamardaSvili<br />

arsebobdes da msofliom dakargos is.<br />

merab mamardaSvili 1930 wels daibada gorSi.<br />

skola oqros medalze daamTavra da filosofiis<br />

Sesaswavlad moskovSi wavida. misi<br />

megobari, aleqsandr pitigorski wers, rogor<br />

gaaoca pirvelad merabma yvela: ..ocdaaTwliani<br />

megobroba merabTan CemTvis, da ara<br />

mxolod CemTvis, pirvel rigSi iyo sakuTar<br />

TavTan urTierTobis skola. maxsovs Cemi<br />

pirveli gakveTili, romelic `filosofiis<br />

zneobaSi~ miviRe. ormocdaaTiani wlebis<br />

bolos merabTan saubrisas vaxsene Cveni yofili<br />

kolega filosofiis fakultetidan<br />

da davZine, rom `mas aravin uwvdis xels CamosarTmevad~<br />

(`xelis ar CamosarTmevi~ - im drois<br />

inteligentur Jargonze). merabma ki, RmerTo<br />

Cemo, is xom maSin ocdaaTi wlisac ar iyo,<br />

ubralod Tqva: `rogor SemiZlia mas xeli<br />

ar CamovarTva, Tuki is me var?~. es is dro iyo,<br />

rodesac sabWoTa reJimi saxels utexda inteligencias,<br />

rasac es ukanaskneli zneobrivi<br />

qedmaRlobiTa da jgufuri snobizmiT pasuxobda."<br />

merabi iseTi donis filosofosi iyo,<br />

romelmac raRac axalis Tqma SeZlo da ara<br />

aTasjer gamovlilis gameoreba. Zalian bevri<br />

qalaqi, qveyana da eri aris iseTi, romelsac<br />

sakuTari filosofosi ar hyavs. amis mizezi<br />

ubraloa, saerTod ar aris savaldebulo<br />

sadme profesionali filosofosi moRvaweobdes.<br />

mamardaSvils qarTvel ,,sokratesac"<br />

eZaxian, Tumca sokratesTan mxolod erTi ram<br />

hqonda saerTo _ arcerTi arafers werda.<br />

sami ,,k" - kanti, kafka da dekarti. es sami<br />

filosofosi uyvarda gansakuTrebiT mamar-<br />

56


daSvils, romelmac maTi Secnoba ara qronologiurad,<br />

rogorc xuTosani moswavle<br />

moiqceoda, aramed piriqiT, mwvervalidan<br />

qvemoT daiwyo. SeiZleba esec iyos mizezi<br />

imisa, Tu ra brZola gadaitana man sakuTar<br />

TavTan da rogor Seqmna filosofiis<br />

axali xedva. mamardaSvilze waruSleli<br />

kvali datova didma frangma mweralma<br />

marsel prustma. prustis mkiTxvelebs da<br />

maT Soris merab mamardaSvilsac gaumarTla,<br />

rodesac am mwerals sakmarisi fuli<br />

aRmoaCnda, Tavad SeeZina stamba da daebe-<br />

Wda sakuTari da axla ukve yvela Cvenganis<br />

wigni: `dakarguli drois ZiebaSi". gadmocemiT<br />

gagvigia, rodesac mamardaSvili prusts<br />

kiTxulobda, oxvra aRmoxdeboda xolme,<br />

ambobda, ,,is filosofosia, ubralod Tavadac<br />

ar uwyis amis Sesaxeb".<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

mamardaSvili qarTvelebs gveubneboda,<br />

rom qarTveloba iwyeba RirsebiT da ara<br />

piriqiT. misi azriT, adamians sakuTar<br />

TavTan unda hqondes brZola, rom ganvi-<br />

Tardes da sxva mtrobis obieqti ar SeiZleba<br />

arsebobdes. is werda: adamiani ganviTarebis<br />

subieqtia da ara aRzrdis obieqti. is<br />

sakuTar TavSi naxavs naswavlis ekvivalents<br />

da gaiziarebs da Tu ver naxa _ ar miiRebs.<br />

mxolod kargi SemTxvevaa, maswavleblis da<br />

moswavlis azri erTmaneTs emTxveodes...<br />

SemTxvevebis da damTxvevebis ki merabs namdvilad<br />

sjeroda. SeiZleba adamians aiZulo<br />

moiqces ise, rogorc ginda, ubralod ver<br />

aiZuleb iwamos is, rac Sen ggonia swori.<br />

cxovreba imdenad xangrZlivia, rom adamianis<br />

buneba amoxeTqavs romeliRac mosaxvev-<br />

Si. ase sjeroda merabs, SegiZliaT daijeroT<br />

Tqvenc...<br />

57


aprili 2014<br />

patara goris erTguleba<br />

didi stalinisadmi<br />

goris istoriis ganuyofeli nawili _ didi<br />

beladi _ samiode wlis win kamaTis Tema gaxda.<br />

municipalitetis mier stalinis Zeglis<br />

aRebis iniciativas mosaxleobaSi protesti<br />

moyva. ideis sisruleSi moyvanis Semdeg ki<br />

sakiTxi ufro aqtualuri gaxda. mosaxleobis<br />

didi nawili protests gamoTqvams da Zeglis<br />

dabrunebas dResac moiTxovs.<br />

am sakiTxis kvlevisas aRmovaCineT, rom gorSi<br />

azri or nawilad gayofili ar aris. mosaxleoba<br />

Zeglis aRdgenis upirobo momxrea.<br />

rogorc respondentebi acxadeben, Zeglis<br />

aRebis survili maT ar gamouCeniaT. goris<br />

moqalaqe ioseb qucinaSvili acxadebs, rom<br />

Zeglis demontaJisTvis xelis SesaSlelad<br />

mosaxleobam morigeobis jgufebic ki Seqmna<br />

sadarajod, magram mTavrobam Zegli Rame aiRo<br />

da amis aRkveTa ver moaxerxes. kiTxvaze, unda<br />

dabrundes Tu ara stalinis Zegli goris<br />

municipalitetis Senobis win, pasuxi erTmniSvnelovania<br />

_ aucileblad.<br />

mosaxleoba miiCnevs, rom stalini goris istoriuli<br />

warsulia da misi Zeglis aReba gaumar-<br />

Tamar gegiZe<br />

Tlebelia. bevri maTgani acxadebs rom ar<br />

ganixilavs stalins rogorc sabWoTa kavSiris<br />

liders, aramed pativs scems mas rogorc qarTvels.<br />

bevric Tvlis, rom stalinze uaresi<br />

liderebi arsebobdnen da maTi Zegli maTive<br />

qveynebSi dgas, amitom, stalinis Zeglic<br />

unda idges Cveni pativiscemis gamosaxatad.<br />

ramdenime respodenti radikalur damokidebulebasac<br />

gamoxatavs sakiTxis mimarT: `Cven<br />

ar gviTxovia Zeglis aReba da Tbiliselebma<br />

Tu moiTxoves es maTi saqme araa, mere ra<br />

rom stalini mTeli saqarTvelos istoriis<br />

nawilia, goris ufroa da Zegli mxolod qalaqSi<br />

ki ara yvela sofelSi unda idges.~<br />

meore azric analogiuria: `stalinis Zegli<br />

aucileblad unda idges, rameTu, stalinze<br />

didi qarTveli saqarTvelos ar yolia, mas<br />

bevri sikeTe aqvs qveynisTvis gakeTebuli da<br />

visac samSoblo uyvars, visac unda saqarTvelo<br />

gabrwyinebuli naxos, man, pativi unda sces<br />

ioseb besarionis Ze juRaSvilis pirovnebas,<br />

amitom, Zegli ki ara, misi saxe saxated unda<br />

aqcion.~<br />

58


ac Seexeba axalgazrdebs, maTi umetesoba indeferentulia,<br />

Tumca nawili mainc Tvlis,<br />

rom stalinis Zegli qalaqSi aucileblad<br />

unda idges, radgan xels aravis uSlis.<br />

Zegli 1952 wels daidga, is 6 metris simaRlis<br />

iyo da goris municipalitetis Senobis<br />

win 2010 wlis 25 ivnisamde cxrametrian<br />

kvarcxlbekze idga. Zegli 24 ivniss Ramis or<br />

saaTze aiRes. amis mizezi ki konfliqtisTvis<br />

Tavis aridebis mcdeloba iyo, romelic<br />

mxardamWerebisagan iyo mosalodneli. maSin<br />

adgilobriv medias uTxres, rom Zeglis<br />

aRebis survili moqalaqeebma gamoTqves<br />

da gadaRebis ufleba ar misces. Tumca es<br />

zomebi sakmarisi ar aRmoCnda da mosaxleobis<br />

ukmayofileba dRemde grZeldeba. 2010<br />

wlis 25 ivniss gakeTebul gancxadebaSi eqsprezidenti<br />

mixeil saakaSvili acxadebs, rom<br />

is eTanxmeba kulturis saministros ideas<br />

Zeglis demontaJis Sesaxeb, radgan SeuZlebelia<br />

qveyanaSi iyos okupaciis muzeumi da im<br />

adamianis Zegli vin 1921 wels es okupacia<br />

moaxdina.<br />

Zegli, daaxloebiT, 2 milion dolarad<br />

aris Sefasebuli, saministros balanszea da<br />

goris municipalitets ar exeba. miuxedavad<br />

amisa, municipalitetSi Tvlian, rom xalxis<br />

neba uzenaesia, amitom Zegli adgils unda<br />

daubrundes, radgan turistuli TvalsazrisiT<br />

qalaqisTvis Zalian mniSvnelovania.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

unda vaxsenoT isic, rom Zegli erTaderTi<br />

RirsSesaniSnaoba araa gorSi, romelic<br />

stalins ukavSirdeba. qalaqSi gaxsnilia<br />

ioseb stalinis saxlmuzeumi, romelic mnaxvelebis<br />

simcires ar uCivis. piriqiT, ucxo<br />

qveynidan Zalian didi raodenobiT turists<br />

Rebulobs da adgilobrivebs Sorisac didi<br />

popularobiT sargeblobs. saxlmuzeumis<br />

ezoSi SeniSnavT SeCerebuli postametis<br />

mSeneblobas, romelzec qalaqis centridan<br />

aRebuli Zegli unda daedgaT, stalinis<br />

sacxovrebeli oTaxis win.<br />

saxl-muzeumis ukan mdgari uzarmazari muzeumi<br />

didi beladis cxovrebas dawvrilebiT<br />

gviambobs. aq stalinis araerTi biusti da<br />

Zegli dgas. Senaxulia misi piradi nivTebi,<br />

maT Soris yvelasTvis cnobili Cibuxebi. aqve<br />

inaxeba stalinis gardacvalebis Semdeg misi<br />

saxidan aRebuli niRabi, misi samuSao magida<br />

romelic kremlidan Camoitanes da piradi<br />

samgzavro vagonic, romelic tyviagaumtaria<br />

da aRWurvili iyo abazaniT, mosasvenebeli<br />

oTaxebiT, sakonferencio oTaxiT da yvela<br />

saWiro atributiT. muzeumis pirvel sar-<br />

Tulze gaxsnilia maRazia sadac msurvels<br />

didi beladis suraTiani maisuris, saaTis,<br />

kalmis, Cibuxis an CanTis SeZena SeuZlia.<br />

nivTebs sakmaod didi fasi adevs, Tumca<br />

turistuli TvalsazrisiT uyuradRebod ar<br />

rCeba. muzeumis xSiri stumrebi arian gorelebic,<br />

romlebic gidis gareSe Sedian da<br />

TavianT Svilebs uamboben ioseb juRaSvilis<br />

istorias.<br />

59


stalinis pirovneba erTnairad mniSvnelovania gorelebisTvis. rogorc erT-erTi respodenti<br />

acxadebs _ stalini, rogorc lideri, arafriT gamoirCeva qarTuli istoriisTvis, magram<br />

udavod legendaa sabWoTa kavSirisTvis. is ar fiqrobs, rom sabWoTa beladi gandidebis sagani<br />

unda gaxdes, magram misi Zeglis aRebasac arasworad miiCnevs, radgan cudia es Tu kargi, is<br />

saqarTvelos istoriuli warsulia da versad gaaqrob. misi Zegli unda idges Tundac imitom,<br />

rom axalgazrda Taobam icodes, rogori iyo warsuli da miiRos swori gadawyvetileba, rogor<br />

unda icxovros momavalSi.<br />

aprili 2014<br />

60


61<br />

<strong>gzavnili</strong>


dasis `sunTqva~<br />

mtvrian scenaze<br />

TinaTin gegenava<br />

aprili 2014<br />

,,goreli gorSi unda iyos da Tu raRacis Sno<br />

gaqvs, Seni niWi unda aCuqo maT~ - ambobs goris<br />

Teatris msaxiobi merab WankvotaZe. ase imitom<br />

ambobs, rom Tavis droze, Teatraluri institutis<br />

damTavrebis Semdeg, 1990 wels, SeeZlo,<br />

TbilisSi, marjaniSvilis Teatris dasis wevri<br />

yofiliyo, magram uari Tqva da mSobliuri qalaqis<br />

TeatrSi daido navsayudeli.<br />

pirveli seriozuli roli iyo gogi abramaSvilis<br />

reJisorobiT dadgmuli speqtakli<br />

,,TeTri bairaRebi~, sadac zaza nakaSiZis rols<br />

asrulebda.<br />

merabisgan gansxvavebiT, aseve goris Teatris<br />

msaxiobi, Tbiliseli zaza Tedeluri ambobs:<br />

,,me miyvars es saqme. aseTi gamoTqmacaa, xali-<br />

Cas gamovitan da quCaSic viTamaSebo. scena iyos<br />

mTavaria da mayurebeli. Sen Sens gasakeTebels<br />

gorSi gaakeTeb, TbilisSi, baTumSi, Telavsa Tu<br />

zugdidSi, ar aqvs mniSvneloba.~<br />

62<br />

goris dramatuli Teatri wlebis ganmavloba-<br />

Si cud mdgomareobaSi iyo. msaxiobebs Zalian<br />

rTul pirobebSi uwevdaT muSaoba. zamTarSi<br />

mTlianad ver xerxdeboda mcire scenis gaTboba,<br />

rac xels uSlida msaxiobebs muSaobaSi.<br />

garda amisa, diskomforts uqmnida mayurebelsac,<br />

radgan isini iZulebulni iyvnen qurTukiT<br />

msxdariyvnen da ase gaeTboT gayinuli tyavis<br />

savarZlebi.<br />

speqtaklis msvlelobas aseve xels uSlida teqnikuri<br />

problemebi. yvelaze did problemas,<br />

albaT, mainc normaluri ganaTebis arqona<br />

warmoadgenda. SeuZlebelia, daaxloebiT ocdaerTi<br />

moZvelebuli `proJeqtoriT~ dadebiTi<br />

efeqtis moxdena.<br />

TeatrSi, daaxloebiT, rva wlis ganmavlobaSi<br />

ver xerxdeba did scenaze speqtaklebis dadgma<br />

da am drois ganmavlobaSi mxolod Teatris<br />

mcire scenaze dgamen speqtaklebs.<br />

2013 wlis ianvridan daiwyo Teatris reabilitacia,<br />

romelic goris municipalitetis dafinansebiT<br />

xorcieldeba. Tavidan proeqti<br />

iyo gaumarTavi, iyo garkveuli `Cavardnebi~ da<br />

remonti SesvenebebiT mimdinareobda, magram<br />

Semdeg proeqti daixvewa da Teatris restavracia<br />

isev gagrZelda. reabilitaciis farglebSi<br />

unda ganaxldes Teatris didi scena, aseve<br />

saxuravi da saTavso oTaxebis daaxloebiT 80<br />

procenti.<br />

imis gamo, rom municipalitetis mier gamoyofili<br />

Tanxa ar aris sakmarisi, Senobis me-3 sar-<br />

Tulis garemonteba ver xerxdeba da jerjerobiT<br />

pirveli-meore sarTulebi keTdeba (wyaro<br />

- ,,reportiori~- lana CerqeziSvili, gori)


<strong>gzavnili</strong><br />

goris Teatris direqtoris zaza zazaSvilis TqmiT, Teatrs ar aqvs imdeni Tanxa, rom gastrolebi<br />

hqondeT. yvelaferi finansebTanaa dakavSirebuli. ,,Tanxa imdeni gvaqvs, rom Zlivs gvyofnis<br />

xelfasebisTvis, sadadgmo xarjisTvis - speqtaklis gamosaSvebad, rom weliwadSi 6-7 speqtakli<br />

mainc gamovuSvaT. SarSan, ukrainaSi viyaviT. ZiriTadad, Cvens qveyanaSi davdivarT, kaxeTSi, Wia-<br />

TuraSi gvqonda cota xns win gasvla.~ rac Seexeba mayurebels, zaza zazaSvili ambobs, rom goris<br />

Teatrs kulturuli msmeneli hyavs. ufro metad axalgazrdebi stumroben Teatrs.<br />

`gveSinoda, 400-kaciani darbazi rom garemontda, Seivseboda Tu ara, magram mayurebeli dadis.<br />

SabaT-kvirasaa speqtaklebi, axla vapirebT paraskevis damatebasac daswrebidan gamomdinare.~<br />

63


aprili 2014<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

ganaTleba<br />

65 codna cxovrebisTvis<br />

67 samxatvro skola - sivrce, sadac xelovneba ibadeba<br />

64


codna cxovrebisTvis<br />

`codna cxovrebisTvis~ _ es goris saxelmwifo<br />

saswavlo universitetis slogania. slogani,<br />

romelic cxinvalisa da goris gaerTianebuli<br />

universitetis pirvelma reqtorma, zaza cotniaSvilma<br />

dautova universitets.<br />

goris universitetSi ukve ori welia, rac,<br />

konkretuli fakultetebis nacvlad, yvela<br />

damamTavrebeli gamocda sagamocdo centrSi<br />

tardeba. administraciaSi amboben, rom es<br />

msoflioSi aprobirebuli meTodi da gamWvirvale<br />

procesia, rac universitetis misiis<br />

ganxorcielebas emsaxureba. mTavari misia ki<br />

maRali xarisxis profesiuli da akademiuri<br />

(sabakalavro, samagistro) ganaTlebis uzrunvelyofaa,<br />

romelic qveynisa da regionis<br />

interesebs Seesabameba.<br />

bakalavriatis farglebSi humanitarul,<br />

socialur, zust da sabunebismetyvelo<br />

fakultetis studentebi universitetSi<br />

gamarTul konferenciebSi aqtiurad monawileoben,<br />

maRali akademiuri moswrebiTa<br />

da sxva aqtivobebiT ki prezidentisa da Sida<br />

sauniversiteto stipendiebis mopovebas cdiloben.<br />

izi nozaZe<br />

`goris saxelmwifo saswavlo universiteti<br />

`erasmus mundusis~ programaSia CarTulia<br />

da Cveni studentebi gacvliT programebSi<br />

aqtiurad monawileoben, sazRvargareTidanac<br />

Camodian, wina welsac erT students<br />

vumaspinZleT.~ _ acxadebs universitetis<br />

asocirebuli profesori, laura eliauri.<br />

universitetis studentebis didi nawili adgilobrivi<br />

axalgazrdebi arian. dedaqalaqis<br />

umaRles saswavleblebSi swavlis gagrZelebaze<br />

nawilma ekonomiuri mizezis gamo Tqva<br />

uari.<br />

universitetis aRdgenil infrastruqturas<br />

axali reqtoris, giorgi sosiaSvilis saxels<br />

ukavSireben.<br />

`ramdenime wlis win universitetis saswavlo<br />

korpusebis aRdgena daiwyo, dRes ki samive<br />

korpusis SekeTeba dasrulebulia. iqamde<br />

aq arc teqnikuri baza iyo gamarTuli. dRes<br />

ukve garemontda da moewyo samkiTxvelo dar-<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

65


azi, moxda eleqtronuli bazis srulyofa.<br />

universitetis biujetSi wignadi fondis gamdidrebis<br />

mizniT gaTvaliswinebuli Tanxis<br />

odenobac gaizarda~, _ acxadebs universitetis<br />

sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris<br />

ufrosi ani imnaZe.<br />

aprili 2014<br />

Tumca studentTa nawili ambobs, rom saswavlo<br />

literatura maTTvis mainc deficitia<br />

da xSir SemTxvevaSi araTu naTargmni, aramed<br />

ucxouri literaturis Sovnac uWirT.<br />

rogorc maTematikis mimarTulebis studenti,<br />

meri terunaSvili ambobs, problemebs<br />

Tavidan mxolod saxelmZRvaneloebTan,<br />

wignebTan dakavSirebiT awydeboda, referatis<br />

weris dros ki meti masalaa saWiro da<br />

misi moZieba Wirs. `maTematikis wignebi zogierT<br />

sakiTxSi rusuli an inglisurenovania.<br />

iyo SemTxvevebi, roca biblioTekaSi wigni<br />

sul ar hqoniaT.~ - ambobs igi.<br />

aRsaniSnavia, isic rom studentebs miRebuli<br />

Teoriuli codnis praqtikaSi gamoyenebis<br />

saSualeba ar gaaCniaT. rTuli<br />

warmosadgenia, rogor unda daimkvidros<br />

pedagogiuri specialobis studentma Tavi,<br />

Tuki mas aranairi praqtikuli gamocdileba<br />

ar eqneba.<br />

`humanitaruli fakultetis sabakalavro<br />

saganmanaTleblo programis saswavlo<br />

gegmebi ar iTvaliswinebs praqtikis gavlas<br />

skolebSi da uaxloes momavalSi arc igegmeba~,<br />

_ acxadebs humanitaruli fakultetis<br />

dekani - qeTevan barbaqaZe. rac Seexeba<br />

Jurnalistikis mimarTulebas, misi TqmiT,<br />

studentebs saSualeba eZlevaT, praqtika<br />

Sida sauniversiteto gazeTsa da JurnalSi<br />

gaiaron.<br />

universitetis studenturi TviTmmarTveloba<br />

aqtiurad funqcionirebs, Tumca,<br />

rogorc aRmoCnda, studentebi am RonisZiebebSi<br />

iSviaTad an saerTod ar monawileoben:<br />

`simarTle giTxra, arc ki vinteresdebi,<br />

ras akeTeben da, saerTod, isic ar vici, ra<br />

evalebaT~ _ gviTxra studentma irina gasitaSvilma.<br />

TviTmmarTvelobis prezidentis, uSangi<br />

cacabaSvilis TqmiT ki, `univesitetSi gasarTobi<br />

RonisZiebebi, kafe-saRamoebi, `far-<br />

Tebi~, eqskursiebi, SemoqmedebiTi saRamoebi<br />

xSirad tardeba. RonisZiebebSi monawileTa<br />

sias dekani gvaZlevs da maRali akademiuri<br />

moswrebis studentebs yovelTvis meti Sansi<br />

aqvT, Tumca studentebis CarTuloba Zalian<br />

dabalia.~<br />

im korpusebSi, sadac axla goris universitetia<br />

ganTavsebuli, erT dros baraTaSvilis<br />

saxelobis pedagogiuri instituti,<br />

mogvianebiT ki ekonomikuri instituti<br />

funqcionirebda. dRes goris saxelmwifro<br />

universitetSi 1950 studenti swavlobs.<br />

66


ana xaCiZe<br />

sivrce, sadac xelovneba<br />

ibadeba<br />

samxatvro skolebi - adgili, sadac Tandayolil<br />

niWTan erTad SegiZlia iswavlo<br />

fantaziis, fiqrebis, grZnobebis qaRaldze<br />

gadmotana da isic, Tu rogor misce maT<br />

Tavisufleba. saqarTvelos bevri qalaqi ar<br />

aris ganebivrebuli aseTi skolebis arsebobiT,<br />

Tumca gori maT ricxvs ar miekuTvneba.<br />

goris centrSi, farnavazis quCaze Tu movxvdebiT,<br />

advilad SeamCnevT sxvebisgan gamor-<br />

Ceul Senobas, romelic ana feraZis saxelobis<br />

samxatvro skolaa.<br />

samxatvro skolis Sesaxeb skolis saswavlo<br />

nawili, qalbatoni gulnara CitaZe gvesaubra.<br />

swored misgan gavigeT, rom Tavdapirvelad<br />

samxatvro skola IX skolis ezoSi mdebareobda.<br />

amJamindeli Senoba ki 1972 welsaa aSenebuli<br />

qalaqis komitetis pirveli mdivnis Salva<br />

berianiZis iniciativiT.<br />

imxanad qalaqs gamoCenili qarTveli mxatvrebi,<br />

maT Soris, lado gudiaSvili, stumrobdnen.<br />

swored maSin gadawyvita berianiZem<br />

da xalxsac dahpirda, rom samxatvro skolas<br />

axal Senobas auSenebda. asec moiqca. ,,skola<br />

orsarTuliania, is marTlac samxatvro<br />

skolis saWiroebebsaa morgebuli. pirvel<br />

sarTulze sagamofeno darbazi gvaqvs, meoreze<br />

saklaso oTaxebi, sxva damxmare oTaxebTan er-<br />

Tad~ _ gviambo qalbatoma gulnaram, romlic<br />

samxatvro skolis pedagogebzec gvesaubra<br />

da aRniSna, rom am skolaSi Zalian cnobili<br />

pedagogebi aswavlidnen: mamia axobaZe, cnobili<br />

mxatvari fermweri, didxans aswavlida<br />

maTTan, aseve irakli mWedliSvili. axla 7<br />

mxatvari aswavlis skolaSi, aqedan TiTqmis<br />

yvelas samxatvro akademia aqvs damTavrebuli.<br />

garda pedagogobisa, maswavleblebi Semoqmedi<br />

mxatvrebic arian, gamofenebi aqvT mowyobili<br />

bevr qalaqSi. maT Soris ramdenime sabWoTa<br />

kavSiris mxatvarTa kavSiris wevric iyo, sab-<br />

WoTa kavSiris daSlis Semdeg ki saqarTvelos<br />

mxatvarTa kavSiris wevrebi gaxdnen.<br />

1992 wels gorSi daarsda regionis mxatvarTa<br />

kavSiri da maSin airCies qalbatoni gulnara<br />

mxatvarTa kavSiris Tavmjdomared.<br />

qalbatoni gulnara yofil da axlandel<br />

moswavleebzec gvesaubra: ,,Zalian bevri bavSvi<br />

gavzardeT. ra Tqma unda, yvela mxatvari ver<br />

gaxdeba, an amdeni mxatvari rad gvinda? aba,<br />

puri viRam gamoacxos? (icinis) bevrma Cvenma<br />

moswavlem akademiaSi ganagrZo swavla da<br />

seriozul mxatvrobas mihyo xeli. sul ra-<br />

Rac 2 welia, rac skola eqvswledi gaxda,<br />

manamde oTxwledi iyo. axla patara mxatvrebs<br />

vzrdiT. aq modian skolis me-3 da me-4 klasis<br />

moswavleebi, xolo 6 wlis Semdeg TviTon<br />

wyvets bavSvi, gaagrZelebs Tu ara samxatvro<br />

akademiaSi swavlas. xatvasTan erTad, moswavleebi<br />

swavloben saxviTi xelovnebis istorias,<br />

Zerwvas. aq bavSvi iZens sxva karg Tvisebebsac,<br />

kulturas, qcevas, metyvelebas, rac ase<br />

akliaT Cvens axalgazrdebs,~ _ gviTxra man.<br />

kiTxvaze, iReben Tu ara samxatvro skolis<br />

moswavleebi konkursebsa da gamofenebSi<br />

monawileobas, qalbatonma gulnaram ase gvipasuxa:<br />

,,rac Seexeba konkursebsa da gamofenebs,<br />

CvenTan yoveli saswavlo wlis bolos ewyoba<br />

gamofena. eqvswledis dasrulebis Semdeg aq<br />

diplomsac icaven moswavleebi. raRa Tqma<br />

unda, sazRvargareTidanac aris mowvevebi.<br />

axlaxan erTerTi moswavle bulgareTSi iyo<br />

konkursze wasuli, sadac gamofena moewyo da<br />

vercxlis medliT dagvibrunda.~<br />

sivrce, mxatvruli simSvide, ai, ra igrZnoba<br />

SenobaSi SesvlisTanave, rasac yvela stumari<br />

aRniSnavs xolme. es yvelaferi ki ukan gamosvlis<br />

survils gikargavs, imis miuxedavadac,<br />

rom Senoba mTlianad mtversa da WuWySia gaxveuli.<br />

samxatvro skolaSi amJamad saremonto samuSaoebi<br />

mimdinareobs.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

67


cnobisaTvis:<br />

pirveli samxatvro skola 1648 wels safrangeTSi<br />

daarsda, romelic cnobilia, rogorc<br />

natifi xelovnebis skola (Ecole des Beauxrts).<br />

xelovnebis am savanis stili eyrdnoboda<br />

klasikur `antikurobas~ (me-17 saukunis evropaSi<br />

warmoSobili xelovnebisa da literaturis<br />

mimdinareoba) da miznad isaxavda am idealizebuli<br />

formebis Senaxvasa da stilis momavali<br />

TaobebisTvis gadacemas. skolas mravali gamo-<br />

Cenili xelovani hyavs gazrdili.<br />

aprili 2014<br />

mTeli ori saukunis dagvianebiT gaixsna saqarTveloSi<br />

pirveli dawyebiTi samxatvro skola<br />

1874 wels, romlis damaarsebelic gaxldaT<br />

,,samxatvro sazogadoeba~. am periodidan daiwyo<br />

saqarTveloSi samxatvro skolebis daarseba.<br />

Tumca isic unda aRiniSnos, rom 1921 wlamde<br />

Tbilissa da saqarTvelos sxva qalaqebSi arsebobda<br />

mxolod kerZo skolebi. warumateblad<br />

damTavrda xelovnebis moRvaweTa mcdeloba<br />

saqarTveloSi umaRlesi samxatvro saswavleblis<br />

dasaarseblad.<br />

`ar SeiZleba vifiqroT, rom Tavisi xasiaTiT<br />

saocari qveyana ar Sobdes mxatvrul Zalebs.<br />

me mjera, rom kavkasiis samxatvro xana winaa. es<br />

mSvenieri qveyana mogvcems mxatvrebs, romlebic<br />

Rirseulad asaxaven mas~ (i.repinis werili<br />

,,saWiroa Tu ara xelovnebis skola TbilisSi?~,<br />

gazeTi ,,kavkazi~ 1897 9.01, 10.01).<br />

1918-1921 wlebSi, saqarTvelos damoukideblobis<br />

xanmokle periodSi 1916 wels daarsebuli<br />

qarTvel xelovanTa sazogadoeba agrZelebs<br />

konkretul muSaobas samxatvro akademiis<br />

dasaarseblad. 1921 wlidan ki daarsda e.w.<br />

umaRlesi samxatvro saxelosnoebi.<br />

me-20 saukunis 50-iani wlebi, periodi, rodesac<br />

saqarTvelos qalaqebi ar arian ganebivrebuli<br />

samxatvro skolebiT, qalaqi gori asparezze<br />

gamodis. 1957 wels ana feraZe aarsebs goris<br />

samxatvro skolas.<br />

ana (aniko) nadiraSvili-feraZe daibada 1909<br />

wlis 3 Tebervals, TbilisSi, mosamsaxuris<br />

ojaxSi.<br />

is 1926 wels amTavrebs Tbilisis saxalxo<br />

samxatvro studias. 1927 wels ki swavlas<br />

iwyebs Tbilisis samxatvro akademiis ferweris<br />

fakultetze, romelsac warmatebiT amTavrebs.<br />

1930 wlidan qalbatoni ana muSaobas iwyebs<br />

goris pedagogiur teqnikumSi xatvis maswavleblad.<br />

imxanad gorSi sul xuTiode skola iyo<br />

da yvela skolaSi ana feraZe aswavlida xatvas.<br />

man skolebSi Seqmna samxatvro wreebi, romlebic<br />

SemdgomSi gaerTianda da 1931 wels Camoyalibda<br />

samxatvro studiad.<br />

1957 wels, rogorc ukve aRiniSna, q. gorSi ana<br />

feraZis didi Zalisxmevis Sedegad, gaixsna samxatvro<br />

skola, romlis ucvleli direqtori<br />

gardacvalebamde TviTon iyo.<br />

xangrZlivi da nayofieri muSaobisTvis ana<br />

feraZes mieniWa saqarTvelos socialisturi<br />

respublikis ,,skolis damsaxurebuli maswavleblis~<br />

wodeba.<br />

68


<strong>gzavnili</strong><br />

<strong>gzavnili</strong><br />

sporti<br />

68 gori - Cempionebis qalaqi<br />

70 goris dila - alionidan daisamde<br />

69


qeTi baWvelaSvili<br />

saqarTvelos sportul rukaze gors erTerTi gamorCeuli adgili uWiravs. c gansakuTrebiT aRsaniSnavia<br />

goris sportuli skolisa da guram papitaSvilis saxelobis Widaobis kompleqsuri skolis aRsazrdelebis<br />

miRwevebi, rogorc msofliosa da evropis Cempionatebze, ise olimpiadaze.<br />

aprili 2014<br />

gamorCeulia goreli sportsmenebis wvlili<br />

WidaobaSi.ukve wlebia, saqarTvelo Cempion<br />

moWidaveebs, ZiriTadad, am qalaqidan iRebs.<br />

gansakuTrebiT aRsaniSnavia maTi warmatebebi<br />

ZiudoSi. sportis es iaponuri saxeoba saqarTveloSi<br />

1962 wlidan arsebobs da mas saTaveSi<br />

swored goreli guram papitaSvili da kaxeli<br />

biZina maziaSvili Caudgnen. maT gaxsnes<br />

Ziudos pirveli skolebi saqarTveloSi da<br />

daiwyes sportsmenebis momzadeba. Sedegmac ar<br />

daayovna da imave wels germaniaSi gamarTul<br />

evropis Cempianatze ori qarTveli sportsmeni<br />

- anzor qibrowaSivili da anzor kiknaZe - gaxda<br />

Cempioni. zustad aT weliwadSi ki 1972 wlis<br />

miunxenis olipiadaze SoTa CoCiSvili gaxda<br />

pirveli Ziudosti mTel sabWoTa kavSirSi,<br />

vinc oqros medali moipova. amis Semdegac<br />

araerTi Cempioni aRzarda gorma, maTgan aRsaniSnavia:<br />

Temur xubuluri, gia TenaZe, koba<br />

kapanaZe, giorgi vazagaSvili, nugzar tatalaSvili.<br />

aseve gorelia saqarTvelos ukanaskneli<br />

olimpiuri Cempioni laSa SavdaTuaSvili,<br />

romelic Cveni qveynis istoriaSi kidev ori<br />

ramiT Sevida: is erTdroulad aris yvelaze<br />

axalgazrda da damoukidebel saqarTveloSi<br />

dabadebuli pirveli olimpiuri Cempioni.<br />

amJamad gorSi Ziudos savarjiSod ori darbazia,<br />

jer sportuli skolis darbazSi mivdivar,<br />

romelic 1977 wlidan arsebobs. SesvlisTanave<br />

Cems yuradRebas bavSvebis simravle da<br />

mkveTri asakobrivi sxvaoba ipyrobs. darbazis<br />

yvelaze patara aRsazrdeli - 5 wlis gigi<br />

qareli - jiutad cdilobs Tokze asvlas.<br />

gogonebic biWebis msgavsad varjiSoben da maT-<br />

Tan Widaoben. 12 wlis mariam qebliaSvili ara<br />

marto gogonebSi, Tavisi asakis biWebSic Cempionia.<br />

darbazSi 3 mwvrTnelia, maTgan yvelaze gamocdili<br />

qarTlos pavliaSvilia, romelic<br />

siamovnebiTa da siamayiT miyveba darbazis<br />

istoriasa da miRwevebze:<br />

1979 wlidan vamzadeb bavSvebs da Cems xelSi<br />

ramdenime Taobam gaiara, Cemi yvelaze<br />

warmatebuli mowafea gia vazagaSvili. ise<br />

bevri Cempioni hyavs am skolas aRzrdili,<br />

saerTod Sida qarTli Widaobis keraa,<br />

kaxeTTan erTad mowinavea am saxeobaSi.<br />

sisxlSi gvaqvs, rogorc Cans, Tan bavSvebs<br />

sxvisi warmatebis magaliTi rom aqvT, ufro<br />

mondomebuli arian. ician, rom bevri SromiT<br />

mizans miaRweven.<br />

70


- 2016 wlis olipiadisiTvis emzadebiT?<br />

- ki, hyavs Cvens skolas nakrebSi biWebi,<br />

romlebsac Sansi aqvT gamgzavrebisa da<br />

gamarjvebisac. Cven Zalian gagviWirda omis<br />

dros, 2008 wels es darbazi afeTqda, veRar<br />

vvarjiSobdiT, zafxulSi movdiodiT, magram<br />

mainc SeuZlebeli iyo, pirobebi ar gvqonda,<br />

2011 wels aRdga es darbazi da mas Semdeg<br />

nulidan viwyebT.<br />

- vin aRadgina?<br />

- goris municipalitetma aRadgina.<br />

- axla Tu gaqvT raime problemebi?<br />

- Cven iseTi periodebi gvaqvs gamovlili, axla<br />

raRas unda vCiodeT, darbazi wesrigSia, gaTboba<br />

gvaqvs, kimonoebsac Ziudos federacia gvawdis<br />

rogorc SeuZlia, didi xania ar migviRia,<br />

magram ise gvaZlevs xolme.<br />

sportuli skolidan meore darbazSi<br />

mivdivar, romelic damsaxurebuli qarTveli<br />

mwvrTnelis guram papitaSvilis saxelobisaa,<br />

swored am darbazSi varjiSobs laSa<br />

SavdaTuaSvili. aqac bavSvebis simravle mxvdeba<br />

TvalSi, tatamebze asamde bavSvi varjiSobs,<br />

Tumca, darbazi gacilebiT mcire zomisaa,<br />

vidre sportul skolaSi. bavSvebis yuradReba<br />

mec maleve miviqcie, ramdenime maTgani maleve<br />

interesdeba Cemi vinaobiT, gagebisTanave<br />

sakuTari istoriis moyolas iwyeben. ra Tqma<br />

unda, ar mikvirs, rom TiToeuli maTgani<br />

olimpiur Cempionobaze ocnebobs da maTi<br />

misabaZi sportsmeni laSa SavdaTuaSvilia.<br />

Semdeg skolis direqtor anzor TenaZes<br />

vxvdebi, romelic Tavis ZmasTan, gia TenaZesTan,<br />

erTad am darbazis sulis Camdgmelia.<br />

ukve iCagrebian amden warmatebaSi, Torem,<br />

rasakvirvelia, naklebi miRwevebi araa.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

anzor TenaZe: `skola 2004 wlidan arsebobs,<br />

magram jer darbazi ar gvqonda da kerZod<br />

vvarjiSobdiT, Cemi Zmis kuTvnil SenobaSi,<br />

Semdeg 2006 wels aSenda es darbazi sportis<br />

departamentis daxmarebiT da goris<br />

municipalitets gadaeca. amis Semdeg uwyvetad<br />

funqcionirebs, Tu omis periods ar CavTvliT,<br />

maSin SevwyviteT, ra Tqma unda, davziandiT<br />

kidec, magram maleve SevZeliT aRdgena. Cveni<br />

yvelaze didi warmatebaa 2012 wlis londonis<br />

olimpiada, sadac laSa SavdaTuaSvilma moigo<br />

oqros medali. is jerjerobiT Cveni skolidan<br />

erTaderTi olimpiuri Cempionia, magram es<br />

ar aris patara miRweva, radgan faqtobrivad<br />

8 weliwadSi mivaRwieT am Sedegs, Tan im mZime<br />

wlebis fonze rac gamoviareT~<br />

- Semdegi olipiadisTvis Tu emzadebiT?<br />

- ra Tqma unda, gvyavs iseTi biWebi, viszec<br />

imeds vamyarebT, evropisa da msoflios<br />

Cempioni WabukebSi beqa RviniaSvili, romelmac<br />

axla TurqeTSi grampric moigo. nugzar<br />

tatalaSvilic am skolaSi varjiSobs, aseve<br />

erekle arxozaSvili, romelic evropisa<br />

da evropis olimpiadis Cempionia. Kkidev<br />

Zalian bevri priziori gvyavs, romlebic<br />

71<br />

ase rom, Tuki qarTuli sporti msoflioSi<br />

cnobilia, masSi udidesi damsaxureba<br />

moWidaveebs ekuTvniT. qarTveli<br />

sportsmenebi yvelasTvis angariSgasawevi<br />

Zalaa da xSirad favoritis tituliTac<br />

sargebloben. sportis sxva arcerT<br />

saxeobaSi imdeni warmatebisTvis ar gvaqvs<br />

miRweuli, ramdenic WidaobaSi. 2012 wels<br />

saqarTvelos Ziudos nakrebi msoflios<br />

Cempioni gaxda da kidev erTxel gaimyara<br />

msoflios erTerTi Zlieri nakrebis<br />

tituli. gorSi yofnisas mivxvdi, rom<br />

am yvelafris mizezi is enTuziazmi,<br />

Sromismoyvareoba da mizandasuxulobaa,<br />

romelic qarTvel moWidaveebs ar akliaT.<br />

aseve davrwmundi, rom Widaoba sportis im<br />

Zalismier saxeobebs ekuTvnis, romlebic<br />

qarTvelebs sisxlSi gvaqvs da kargadac<br />

gamogvdis. ase rom, win kidev bervi<br />

warmatebaa.


aprili 2014<br />

goris `dila ~<br />

alionidan - daisamde<br />

giorgi xarSilaZe<br />

,dila sixarulis, dila siyvarulis, Cveni warmatebis dila, xmebi aRmafrenis, Cveni gamarjvebis,<br />

geZaxi dilao dila~ - aseTi SeZaxilebi ismis Tengiz burjanaZis stadionze. goris<br />

`dilas~ erTguli gulSemakitvrebi, fan-klub ,,lomgulebis~ wevrebi mTeli oTxmocdaaTi<br />

wuTis ganmavlobaSi ar wyveten sayvareli gundis qomagobas. am biWebis sayvareli klubi ki<br />

wels karg fexburTs ver TamaSobs, arada wina sezons rom gadavxedoT, saqarTvelos Tasic<br />

moiges da mTeli Cempionatis ganmavlobaSi ,,dinamo Tbiliss~ tols ar udebdnen pirvelobisTvis<br />

brZolaSi. cota iRbali da iqneb oqros medlebisTvisac gamoekraT xeli.<br />

fexburTSi xSirad xdeba ase, grandebsac<br />

emarTebaT, warmatebul sezons Cavardna rom<br />

mosdevs. ager ,,manCester iunaitedsac~ krizisi<br />

daudga, Tumca gasul wels premierliga<br />

damajereblad moigo. SeuZlebelia inglisis<br />

Cempionats da saerTod romelime Cempionats<br />

klubi iRblis daxmarebiT igebdes. Cempionati<br />

ar aris konkretuli matCi, maraTonuli<br />

turniria da sul formaSi unda iyo, sul<br />

unda igebde.<br />

netav, Cvenc aseTi problemebi gvqondes, imaze<br />

vfiqrobdeT, fexburTelebi ratom berdebian<br />

da axalgazrdoba rom dabrunebodeT, ama Tu<br />

im gunds ra dRes daayridnen, magram, samwuxarod,<br />

ase ar aris. saqarTveloSi politika<br />

rom fexburTTan aris dakavSirebuli da Tan<br />

ise mWidrod, rom erTmaneTis gareSe ukve warmoudgenladac<br />

gveCveneba, amaSi kidev erTxel<br />

davrwmundiT, rodesac Sinagan saqmeTa saministro<br />

`dilas~ mepatroned mogvevlina. moaruli<br />

Worebis Tanaxmad, am klubTan dakavSireba<br />

xelisuflebas mxolod wina saarCevnod<br />

dasWirda. es xmebi ufro sarwmunod imitomac<br />

moCans, rom fexburTelebs kontraqti eqvsi<br />

TviT gauformes, amis Semdegi perspeqtiva ki<br />

erTaderTi sityviT Semoifargla: ,,vnaxoT~.<br />

rac gakeTda, da obieqturobisTvis aucileblad<br />

unda aRiniSnos, is aris, rom klubis<br />

stadioni gaaremontres, im arenas daamsagavses,<br />

sadac fexburTis TamaSi SeiZleba.<br />

maSindeli xelisufleba arCevnebSi rom ar<br />

damarcxebuliyo, ar viciT, ra moxdeboda, magram<br />

amaze marCielobas jobs imaze visaubroT,<br />

ra xdeba axla klubSi. ,,qarTuli ocneba~<br />

fexburTis ganviTarebaze ar saubrobso, es<br />

tyuili iqneba, Tumca, wina xelisuflebisgan<br />

gansxvavebiT, sxva gzebs xedaven da zogadad,<br />

albaT es midgoma ufro samarTlianad<br />

gamoiyureba. `erTiani nacionaluri moZraoba~<br />

mxolod ,,dilas~ dafinansebiT Semoifargla,<br />

72


axali xelisuflebis periodSi ki mTlianad<br />

CempionatSi fulis Cadebaze daiwyo saubari,<br />

weliwadSi ocdacameti milionis odenobiT,<br />

romelic sam welzea gaTvlili. ar vici,<br />

ramdenad samarTliania biujetidan romelime<br />

klubi an federacia finansdebodes, amaze<br />

saubari ki Sors wagviyvans...<br />

rodesac Cveni qveynis gundebi evrosarbielze<br />

cdilobdnen warmatebisTvis mieRwiaT, goruli<br />

klubis warmateba mainc didi kiTxvis<br />

niSnis qveS idga, vfiqrobdiT, gamoucdeli<br />

gundia, jer evroturnirebze gamocdileba<br />

ar aqvso, magram yvela sasiamovnod gagvaoca,<br />

rodesac kviprosis `anorTosisi~ metoqis<br />

moedanze 0:3 gaanadgura. es is kviprosis `anor-<br />

Tosisia~, Cveni nakrebis Tavkaci Temur qecbaia<br />

rom TamaSobda da Semdeg wvrTnida. Temuri<br />

axla iq legendaa, misi TaosnobiT gundma xom<br />

CempionTa ligaze gaaRwia. aseTi gundi daamarcxa<br />

qarTulma klubma da veravin ityvis,<br />

yvelaze gamoucdeli metoqe Sexvda, vinc ki<br />

SeiZleboda Sexvedrodao.<br />

evroTasebze warmatebuli gamosvlis miuxedavad,<br />

Zalam mainc aRmarTi moxna, dila damarcxda<br />

da mxolod saqarTvelos pirvelobas<br />

unda davbrunebodiT, magram proeqti Cavarda,<br />

xelisufleba Seicvala, biujeti aRar damtkicda<br />

da fexburTelebmac TavianTi gza<br />

monaxes. axlac rom gadavxedoT goris `dilas~<br />

Semadgenlobas, aRmovaCenT ramdenime saintereso<br />

gvars: aleqsandre kvaxaZe, aleqsandre<br />

koSkaZe, giorgi beriaSvili, gulverd TomaSvili<br />

da sxvebi, Tumca amiT Tormetgundian<br />

CenpionatSi qveda eqvseulis liderobaRa<br />

gaxda SesaZlebeli.<br />

bevri qveynis xelisufleba ereoda fexburT-<br />

Si, icodnen, ra mniSvnelobis matarebeli iyo<br />

xalxisTvis es sporti. italiaSi faSistebma<br />

iaraRis muqariT moaxerxes msoflio Cempionoba,<br />

Tbilisis `dinamo~ ki sabWoTa kavSiris<br />

Cempioni mxolod maSin xdeboda, rodesac<br />

politikuri TvalsazrisiT sabWoTa xelisuflebas<br />

Zalian uWirda saqarTveloSi.<br />

mravali magaliTi SemiZlia kidev moviyvano,<br />

magram eg arafers gviSvelis. Tu saxelmwifo<br />

marTlac apirebs CaerTos fexburTSi, Cemi<br />

azriT, mxolod infrastruqtura ver gviSvelis,<br />

jobs bavSvTa fexburTSi Caidos fuli da<br />

egeb bevrma iTamaSos Cvidmeti wlis mere didi<br />

fexburTi...<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

73


aprili 2014<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

blogi<br />

75 xalxTa mama<br />

77 Cven <strong>gzavnili</strong> gamogvatanes<br />

74


xalxTa mama<br />

Tamar gegiZe<br />

ioseb besarionis Ze juRaSvili, saqveynod<br />

cnobili, rogorc ioseb stalini da didi<br />

beladi, aramxolod giganti imperiis siamaye<br />

gaxldaT (destalinizaciamde),<br />

aramed am imperiis Semadgeneli<br />

patara qalaqisac, romelic<br />

dRemde amayad atarebs<br />

stalinis mSobliuri<br />

qalaqis saxels.<br />

muSaTa moZraobis<br />

erT-erTi xelmZRvaneli<br />

da marqsizmis<br />

propagandisti<br />

wlebis Semdeg<br />

yvelam gaicno<br />

uZlieres liderad.<br />

Tumca bevrma<br />

ar icis, rom<br />

msoflios uniWieresi<br />

mTavarsardali<br />

pirvel nabijebs<br />

goris sasuliero<br />

seminariaSi dgamda,<br />

Semdeg ki Tbilisis<br />

sasuliero seminariaSi<br />

gaagrZela swavla.<br />

wlebis Semdeg<br />

amxanagi stalini,<br />

romelic aRmatebul<br />

klaseb-<br />

Tan TavdauRalavi<br />

brZoliT<br />

movida udidesi<br />

imperiis saTaveSi,<br />

iqca TanasworTa<br />

klasis liderad.<br />

samwuxarod, erTmaneT-<br />

Tan TanxvedraSi ar modis<br />

sabWoTa idea- yvela Tanaswori<br />

varT da frazebi `kacTa<br />

Soris rCeuli~ an `xalxTa mama~,<br />

romliTac xalxi xotbas asxamda<br />

mas.<br />

TanasworobisTvis brZola dasrulda imiT,<br />

rom stalini iqca diqtatorad, Tumca amave<br />

epoqaSi moRvawe hitleris fonze misi,<br />

rogorc diqtatoris imiji naklebSesamCnevi<br />

gaxda da win wamoiwia xalxis keTil<br />

dReobisTvis mebrZolma saxem, romelic,<br />

Si daRvrili 1,6<br />

milioni adamianis<br />

sisxli, 6 milionis<br />

adamianis gadasax-<br />

leba, maT Soris<br />

1.5 milionis daRupva<br />

da koleqtivizaciac.<br />

Tumca beladi<br />

saxelis gafuWebas<br />

gadaurCa, roca<br />

gmirulad CaerTo samamulo<br />

omSi da TavganwirviT<br />

SeebrZola<br />

mTel msoflios, sab-<br />

WoTa kavSiris gadasar-<br />

Cenad. am Tavganwirul<br />

brZolaSi milionobiT<br />

adamiani daiRupa deviziT<br />

`samSoblosaTvis,<br />

stalinisaTvis!~, riTac<br />

samudamod ukvdavyves<br />

ioseb juRaSvilis, rogorc<br />

didi mTavarsardlis,<br />

xsovna.<br />

ramdeni sisxlic unda iyos<br />

diqtatoris xelebze, milionobiT<br />

adamians tkbilad<br />

aTrobda misi Cibuxis boli<br />

da am burusis ukan xedavdnen<br />

udides pirovnebas, romelic<br />

dRedaRam zrunavda maT<br />

keTildReobaze, rac udavod<br />

did niWs, Zalisxmevas da, ra<br />

Tqma unda, genias saWiroebda.<br />

dRemde am geniis Tayvanismcemelia<br />

aTasobiT adamiani.<br />

qarTveli stalinistebisTvis<br />

didi beladi yvelaze didi<br />

qarTveli moRvawea.isini miiCneven,<br />

rom is saqarTvelos<br />

sxva qveynebze win ayenebda da<br />

bevri sikeTe gaakeTa qveynisTvis.<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

sabolood, kultad iqca. kultis Crdili imdenad<br />

didi aRmoCnda, rom gadafara gulageb-<br />

Tumca, faqti faqtad rCeba, stalinisTvis<br />

sabWoTa kavSiris yvela qveyana Tanabrad<br />

75


aprili 2014<br />

mniSvnelovani iyo, rogorc teritoria da<br />

saqarTveloc sxva qveynebTan erTad Tanabrad<br />

erTveboda ganviTarebisa da industrializaciis<br />

procesSi. fiqri imaze, rom samSoblos<br />

stalini sxva qveynebs Soris gamoarCevda, absurdulic<br />

kia im magaliTis fonze, rom didma<br />

beladma sakuTari Svilic ki gawira, roca<br />

uari Tqva mis tyveobidan gaTavisuflebaze,<br />

germaneli generlis sanacvlod. misi pasuxi<br />

iyo - `yoveli jariskaci sabWoTa kavSirSi Cemi<br />

Svilia da yvela erTnairad miyvars, ubralo<br />

jariskacebs ki generlebze ar vcvli~.<br />

mas Semdeg rac saqarTvelosa da ruseTs Soris<br />

urTierTobis daZabvam piks miaRwia, gamoCnda<br />

xalxi, romelic miiCnevs, rom sabWoTa kav-<br />

SirSi da ruseTis mfarvelobaSi cxovreba<br />

ukeTesi iyo qarTvelebisaTvis, amasTanave<br />

gamoCndnen mowinaaRdegeebic. am kiTxvebze eri,<br />

albaT, didxans idavebs, manam ki me ubralod<br />

giambobT, rogor mivageni amis pasuxebs didi<br />

beladis mSobliur kuTxeSi.<br />

miuxedavad xmauriani warsulisa, gori mSvidi<br />

da wynari qalaqia, cxovrebis uCveulo tempiT.<br />

aq quCebs saocari sevda moaqvs da gaucnobierebeli<br />

SiSic gipyrobs, SiSi, romelic omgamovlil<br />

qalaqs axasiaTebs. midixar da akvirdebi<br />

xalxs. saocaria, ra mSvidi saxeebi aqvT, ra<br />

neli nabijiT moZraoben da ramdenad udardelad<br />

ebrZvian axal dRes...<br />

aseTi xalxiT savse quCebSi marto mivabijebdi.<br />

respodentebis ZiebaSi xalxmraval quCaze<br />

Sevuxvie da Tvalwin damidga is, rac am qalaqis<br />

istoriaSi didi beladis warmomavlobaze<br />

ufro mniSvnelovania. Cem win idga xuTsarTuliani<br />

sacxovrebeli saxli, romlis cali<br />

kedeli 2008 wlis omis daRs dRemde atarebs.<br />

ucxo qalaqSi marto dgaxar, dacxriluli<br />

kedlis, Seni qveynis istoriis, patriotuli<br />

grZnobebisa da tkivilis winaSe, romelic<br />

omis dReebSi Senma Tanamemamuleebma ganicades.<br />

TiTqos es ar kmara pleerSi momdevno<br />

musika irakli Carkvianis `saqarTvelo~ irTveba<br />

da emociebiT imdenad savse xar, veRar<br />

76


moZraob. magram gzas Tu gaagrZeleb sul<br />

sxvas dainaxav stalinis saxl-muzeumis ezoSi,<br />

romelic lamazi skveriTaa garSemortymuli.<br />

aq goris cxovrebis ritmisTvis uCveulo<br />

fusfusia. muzeums mnaxveli ar aklia, Tumca<br />

gansakuTrebul yuradRebas iqcevs misi biusti<br />

ezoSi, romelTanac patara rigi dadga. rigi<br />

msurvelebisa, gadaiRon suraTi did belad-<br />

Tan.<br />

am qalaqSi ori istoriuli mniSvnelobis<br />

Zeglia: pirveli agvistos omis monumentia,<br />

Tuki SeiZleba ase vuwodoT dacxrilul<br />

saxls, meore ki _ ioseb juRaSvilis muzeumi.<br />

TiToeuli qarTveli valdebulia, pativiscemiT<br />

moekidos orive maTgans, radgan istoria<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

arasdros unda mieces daviwyebas, imisTvis,<br />

rom yovelTvis gvaxsovdes, rani viyaviT, vin<br />

varT da rogor unda vicxovroT winaparTa gamocdilebiT.<br />

axal Taobas aqvs ufleba, Tavad<br />

gadawyvitos, ra miiCnios samagaliTod Cveni<br />

mdidari warsulidan da ra ara. bolos da<br />

bolos, yvela veTanxmebiT, rom `awmyo Sobili<br />

warsulisagan, mSobeli aris momavalisa~ ,<br />

ioseb stalini ki Cveni qveynis ganuyofeli<br />

warsulia, Tan ramdenic ar unda vidavoT,<br />

SeuZlebelia, ar vaRiaroT, rom is marTlac<br />

didi iyo, didi imdenad, rom TiTqmis naxevari<br />

msoflio RmerTad Tvlida, naxevari ki satanad.<br />

77


aprili 2014<br />

Cven<br />

<strong>gzavnili</strong><br />

gamogvatanes<br />

nanuka bregaZe<br />

8-is naxevarze SeTanxmebulebi, 8-ze _ `SesaSuri~<br />

punqtualobiT vikribebiT da gorisken viRebT<br />

gezs, raTa `<strong>gzavnili</strong> goridan~ Tqvenamde movitanoT.<br />

diax, Cven Tsu-eli Jurnalistebi varT<br />

da gadavwyviteT gors `SevesioT~.<br />

daskvniT niusrums mikroavtobusSi vawyobT,<br />

Cvens leqtorTan, qalbaton maia toraZesTan<br />

erTad saboloo detalebze vTanxmdebiT da<br />

erT saaTSi ukve adgilze varT.<br />

goris SesasvlelSi merab mamardaSvilis Zegli<br />

gvegebeba, Semdeg ki qalaqis uxucesi verxvis<br />

xe. cotac da, im korpusebs vuaxlovdebiT,<br />

2008 wlis omis simbolod rom iqca. is cecxlmokidebuli<br />

korpusebi axla Tavmomwoned,<br />

darbaislurad dganan da warsulis sevdas<br />

ar imCneven. Tumca, rogoria cxovreba fasads<br />

miRma, cotam Tu icis.<br />

istoriul korpusebs gamovcdiT da goris<br />

erTerT savizito baraTTan _ stalinis saxlmuzeumTan<br />

movediT. gadawyda _ `banaki~ aq unda<br />

`davceT~.<br />

transportidan CamovdivarT da vgrZnobT, rom,<br />

miuxedavad susxisa, dila gorSi zafxulisas<br />

hgavda, mze rom eqvs saTze ukve anaTebs, magram<br />

miuxedavad amisa, erTi-or adamians RviZavs.<br />

.mokled, gors vaxmaurebT.<br />

ukve adgilze varT da kidev erTxel vakeTebT<br />

monaxazs _ vin, sad da qalaqis romel ubanSi<br />

an mimdebare soflebSi gaifanteba. Sexvedris<br />

dros da adgilsac vaTanxmebT.<br />

moqmedeba iwyeba. nawili qalaqSi ifanteba,<br />

soflebSi mimavlebi ki avtosadgurisken mivemarTebiT.<br />

naTia suxitaSvili da TaTia kakiaSvili<br />

sofel karaleTSi midian.<br />

karaleTidan dabrunebuli TaTia yveba, rom<br />

CasvlisTanave misi yuradReba erTma Suaxnis<br />

mamakacma miipyro, romelic saubarSi dawvrilebiT<br />

yveboda karaleTis warsulis ambebs.<br />

`mas sabWoTa kavSiri imdenad Zvalsa da rbil-<br />

Si aqvs gamjdari da stalini imdenad miaCnda<br />

qveynierebis simbolod, rom momavalSi verafers<br />

xedavs, Tu Zvel ssrk qveynebs ar mivewerebiT...<br />

sakvirvelia, Tumca mec ar vici, mis<br />

adgilas, mis epoqaSi gazrdils, ra Sexedulebebi<br />

Camomiyalibdeboda,~- ambobs TaTia.<br />

naTia ki 83 wlis mewisqviles xvdeba da misi<br />

cxovrebiT interesdeba, Turme, wlebia, mewisqvile<br />

sam sofels emsaxureba.<br />

goris uaxlesi istoriis gamo, xelmokle<br />

da socialurad daucvelis statusis mqone<br />

ojaxebi, samwuxarod, aravis ukvirs.<br />

giorgi SaverdaSvilma swored socialur<br />

Temaze gadawyvita reportaJis gakeTeba da<br />

sofel tinisxidSi xuTSviliani ojaxis moulodneli<br />

stumari gaxda.<br />

`sofel tinisxidSi socialurad daucvel<br />

5-Svilian ojaxs veZebdi.. veZebdi saxls, romelic<br />

vicodi, kargad ar gamoiyureboda,<br />

magram nanaxma molodis gadaaWarba... erTi<br />

oTaxi, moryeuli kedlebi, fanjrebi, naxevrad<br />

78


<strong>gzavnili</strong><br />

Casmuli minebiT, irgvliv siRatake da siRaribe<br />

sufevda, romelic ojaxis wevrebze, patara<br />

ninidan dawyebuli, qalbatoni elisos (deda)<br />

saxeze aRweriliyo,"_ ixsenebs giorgi.<br />

giorgis tinisxidSi stumrobis paralelurad,<br />

me, ana xaCiZesTan da ana gelaSvilTan erTad,<br />

sofel atenSi gaxldiT.<br />

es sofeli udidesi istoriul-kulturuli<br />

mniSvnelobiT iwonebs Tavs. sxva rom araferi<br />

iyos, saamayod mxolod meSvide saukunis<br />

atenis sioni da dedaTa monasteri eyofa,<br />

romelmac funqcionireba 2006 wels ganaaxla.<br />

Tumca, garda istoriuli Zeglebisa is udidesi<br />

vazis kulturiTac gamoirCeva da amjerad,<br />

atenSi, swored vazma da Rvinis dayenebis<br />

tradiciuli da uZvelesi kulturis interesma<br />

Camogviyvana.<br />

yofili Sampanuris qarxanaSi varT. rogorc<br />

vigebT, axla mxolod Rvinos awarmoeben da<br />

kerZo damkveTebze yidian. aqedan orni unikal-<br />

79


uri marnisken mivemarTebiT. erTgan qvevris<br />

Rvinoze vsaubrobT, meoregan ki, RvinosTan<br />

erTad, unikalur maran-muzeums vawydebiT,<br />

sadac Zalian Zvel da saintereso nivTebs<br />

mouyria Tavi. codva gamxelili sjobs da,<br />

Cveni saocrad stumarTmoyvare maspinZlebis<br />

wyalobiT, marnebs ise ver vtovebT, rom Te-<br />

Tri, SuSxuna `atenuri" da `Tavkveris" wiTeli,<br />

cqriala Rvino ar davagemovnoT.<br />

samwuxarod, dedaTa monastris marnis naxvis<br />

saSualeba ar gveZleva. rogorc aRmoCnda,<br />

amisTvis, meufis kurTxeva aris saWiro.<br />

aprili 2014<br />

rodesac Cven atenis quCebSi davabijebT da<br />

marnebs vaTvalierebT, gorSi zogi quCis gamokiTxvas<br />

atarebs, zogic axali da Zveli ubnebis<br />

arqiteqturas swavlobs da arc goris cixeze<br />

asvla da TeatrSi stumroba aviwydebaT.<br />

Semdeg, Tika gegenava gviyveboda, rom gorelebis<br />

kamerasTan alaparakeba arc Tu advili<br />

saqme yofila. nawils saqmeze eCqareba, nawils<br />

_ saxlSi datovebul patarasTan da ra aRar...<br />

`SesaSuri sityvaZviroba gamoiCines gorelebma.<br />

Tumca, ramdenimem mainc dagviTmo cota dro<br />

da erTi-ori sityva gviwyaloba. ufro advili<br />

aRmoCnda saubari goris Teatris warmomadgenlebTan.<br />

fotoebic gadagvaRebines,<br />

gulaxdilad gvesaubrnen da scenazec ki<br />

waiTamaSes CvenTvis. mixaria, rom goris Teatri<br />

funqcionirebs da, rogorc goris Teatris<br />

direqtorma miTxra, sakmaod aqtiuri da kulturuli<br />

msmeneli hyavT." - STabeWdilebebs<br />

gviziarebs Tika.<br />

is rom Teatrs stumrobs, Tamuna gegiZe gorelebis<br />

stalinis mimarT damokidebulebiT<br />

interesdeba.<br />

`didi beladi _ ase cocxlobs goreli xalxis<br />

warmodgenaSi misi xsovna da misdami, rogorc<br />

kultisadmi damokidebuleba arcerTi<br />

wamiT ar Senelebula. mosaxleobas miaCnia,<br />

rom stalinis Zeglis dadgma, qalaqis istoriis<br />

xazgasmis ki ara, misdami saukunovani pativiscemis<br />

niSani unda iyos," _ ambobs Tamuna.<br />

SegrZneba, romelzec qeTi saubrobs, arc<br />

danarCenebisTvis aris ucnobi.Ees istoriebi<br />

ki mxolod mcire nawilia imisa, rac am erTdRiani<br />

stumrobis dros gorSi da mis irgvliv<br />

soflebSi gadagvxda.<br />

Tbilisisken momaval gzaze erTmaneTSi<br />

uamravi emocia ireva, romelTa gamoxatvas da<br />

TqvenTvis gaziarebas im ambebis gadmocemiT<br />

vcdilobT, romelsac goris raioni da misi<br />

mosaxleoba gigzavniT. imedia, gamogvivida...<br />

jgufan erTad wamosvlas ramdenime studenti<br />

ver axerxebs da Semdeg marto uwevT Casvla.<br />

Tumca, isic unda aRniSnos, rom TiTqmis yvela<br />

Jurnalists mogviwia ganmeorebiT vwveodiT<br />

gors.<br />

izi nozaZe gorSi Casvlis dros cotas nerviulobs,<br />

radgan iq pirvelad aris da Tan<br />

marto:<br />

`kiTxva-kiTxviT mivageni univrsitets. bavSvebi<br />

Zalian Tbilad damxvdnen. mekiTxebodnen,<br />

sad SeZleben Jurnalis el-versiis naxvas.<br />

universitetis samive korpusi davaTvaliere,<br />

leqtorebsac gavesaubre da SemTxveviT erTi<br />

gogonac gavicani, romelic Tavisi stundenturi<br />

cxovrebiT sainteresod momeCvena. mikroavtobusSi<br />

rom Cavjeqi, iseTi SegrZneba mqonda,<br />

rom stumrad ucnob ki ara CemTvis Zalian<br />

nacnob da sayvarel qalaqSi viyavi."<br />

80


81<br />

<strong>gzavnili</strong>


aprili 2014<br />

82

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!