You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>gzavnili</strong><br />
goridan . . .
edaqcia<br />
mTavari redaqtori:<br />
giorgi SaverdaSvili<br />
nomris redaqtori:<br />
nanuka bregaZe<br />
stilist-koreqtori:<br />
giorgi xarSilaZe<br />
TaTia kakiaSvili<br />
dizaini:<br />
mariana babaiani<br />
sofo qemaSvili<br />
Jurnalistebi:<br />
ana xaCiZe<br />
ana gelaSvili<br />
eTo mexriSvili<br />
Tako vaxtangiSvili<br />
Tamuna gegiZe<br />
TinaTin gegenava<br />
izi nozaZe<br />
mariam beria<br />
mari metreveli<br />
naTia suxitaSvili<br />
qeTi baWvelaSvili<br />
xelmZRvaneli:<br />
maia toraZe
<strong>gzavnili</strong><br />
redaqtoris sveti<br />
giorgi SaverdaSvili<br />
gazafxulis semestrisTvis, sagnebis bazis gaxsna da ,,beWduri media 2"-Tvis gamoyofili adgilebis<br />
Sevseba erTi iyo. saswavlo kursze moxvedris msurvelTa raodenoba didi iyo, Tumca yvelas ar<br />
gaumarTla. pirvelive leqciaze TiTqmis sruli SemadgenlobiT SevikribeT, ,,Tanamdebobebi", pasuxismgebloba<br />
da ufleba-movaleobebi gadavinawileT... davsaxeT gegmebi, gavuziareT ideebi da survilebi...<br />
ase Camoyalibda ,,beWduri media 2"-is saswavlo kursisTvis gaTvaliswinebuli Jurnal<br />
,,<strong>gzavnili</strong>s" redaqcia.<br />
Jurnalis saxelze fiqri ar mogviwia, radgan igi arsebobis ramdenime wels iTvlis. Cven<br />
gamgrZeleblebi varT im gzis, romelic ukve gaiares Cvenma megobrebma, kolegebma da winamorbedebma,<br />
romlebmac warmatebiT imuSaves Jurnal ,,<strong>gzavnili</strong>s" wina nomrebze. am saxis Jurnalze<br />
muSaobis mTavari stimuli, interesi da mniSvneloba aris is, rom movicvaT ara dedaqalaqi,<br />
aramed qveynis regionebi. Jurnalis saxelis, ,,<strong>gzavnili</strong>s" ganmarteba, daniSnuleba da mTavari<br />
damaxasiaTebeli niSan-Tvisebac is gaxlavT, rom regionebSi mcxovrebi Cveni sazogadoebis irgvliv<br />
arsebuli cxovrebiseuli, mniSvnelovani da problematuri sakiTxebi gavaxmovanoT, visaubroT da<br />
daniSnulebis adgilamde, anu Tqvenamde <strong>gzavnili</strong>s saxiT movitanoT.<br />
amjerad dedaqalaqTan ufro axlos mdebare, albaT yvelaze ufro problematuri, mravalferovani<br />
da mniSvnelovani regionis, Sida qarTlis da ufro konkretulad ki, qalaq gorisa da masTan axlos<br />
mdebare soflebis Seswavla gadavwyviteT. adgilze Casuli Jurnalistebi mimovifanteT, yvela<br />
Tavisi sferosa da Temis mixedviT gaviSaleT da movicaviT mTeli gori. vfiqrob, moviZieT bevri<br />
saintereso da mniSvnelovani informacia, davamuSaveT, SevqmeniT da Tqvenamde movitaneT saxeliT<br />
,,<strong>gzavnili</strong> goridan". JurnalSi Tqven SegiZliaT gaecnoT politikur, ekonomikur, socialur, kulturul,<br />
sportul Temebsa Tu sakiTxebs. asave ixiloT saintereso fotoreportaJebi, TandarTuli<br />
video da audio masalebi... waikiTxoT da gaecnoT goris istorias, mis mniSvnelobas, daniSnulebas...<br />
mis uZveles arqiteqturas, gmirebs, beladebs... icodeT, Tu rogoria cxovreba im adamianebisTvis,<br />
romlebmac 2008 wlis agvistos omis Semdeg yvelaferi dakarges da TavianTive samSobloSi dRes<br />
ltolvilis statusiT arseboben...<br />
Jurnal ,,<strong>gzavnili</strong>s" mTeli redaqcia, erT gundad da koleqtivad Sekruli, mzad aris, pasuxismgeblobiT,<br />
profesionalizmiTa da mondomebiT miudges Jurnalis arsebobas, mis sicocxlisunarianobasa<br />
da Sinaarss, raTa Tqvenamde mudam saintereso masalebiT datvirTuli movides...<br />
vfiqrob, JurnalSi ,,<strong>gzavnili</strong> goridan", bevri sainteresos wakiTxvaa SesaZlebeli.... ase rom,<br />
mkiTxvelo, nuRa ayovneb da gadaSale Jurnalis momdevno gverdi...<br />
3
goro, qarTlis Suagulo...<br />
<strong>gzavnili</strong> 6<br />
aprili 2014<br />
sarCevi<br />
gori erT-erTi uZvelesi qalaqia saqarTveloSi. is Sida<br />
qarTlis centralur nawilSi, mdinareebis mtkvrisa da<br />
liaxvis SesarTavTan mdebareobs.<br />
12<br />
gori arCevnebis molodinSi<br />
axali TviTmmarTvelobis kodeqsis mixedviT gori damoukidebeli<br />
TviTmmarTveli qalaqi xdeba.<br />
14<br />
irakli oqruaSvili goris merobaze<br />
alaparakda<br />
`me am arCevnebs nebismier fasad movigeb... Tu me arCevnebSi<br />
monawileobis saSualeba momeca, pirvelive turSi<br />
movigeb!"<br />
axali ekonomikuri realoba<br />
16<br />
sofel tirZnisSi Casuls TvalSi gxvdeba uzarmazari<br />
saxlebi, gasakeTeblad dawyebulni, zogan daxvewili aguriT<br />
naSeni kedlebi da ornamentebic ki SeiniSneba.<br />
19<br />
`gordizaini~- stimuli aqtiuri<br />
cxovrebisTvis<br />
socialur sawarmoSi am etapze 18 adamiani aris dasaqmebuli<br />
da maTgan zogs socialurad daucvelis statusi aqvs,<br />
nawili ki gansakuTrebuli saWiroebis mqone piria.<br />
22 Rvinis gza<br />
Cveni yuradReba mis ezoSi mdebaze xeivanma miipyro, rogorc<br />
aRmoCnda, baton iosebs amis garda aseTi ori xeivani<br />
hqonia, mohyavs sul sami jiSis yurZeni: ,,Tavkveri",<br />
,,goruli mwvane" da ,,Cinuri".<br />
27<br />
ltolvilebis cxovreba skola<br />
`inteleqtis" kedlebSi<br />
`aq mxolod ltolvilebi varT, CveniT ar movsulvarT,<br />
mTavrobam Semogvasaxla".<br />
31<br />
berbuki - axlo warsulis tkivili, momavlis<br />
rwmeniT<br />
goris centraluri stadionis win gaCerebaze Tu daelodebiT<br />
nomer 4 an 41 samarSuto taqsis da bolomde gahyvebiT,<br />
berbukis dasaxlebaSi mixvalT - es aris dasaxleba,<br />
romelic 2008 wlis agvistomde ar arsebobda.<br />
34<br />
reportaJi tinisxididan<br />
manqana saxlTan Cerdeba... saxlTan, romelsac siZvelis,<br />
siRatakisa da siRaribis kvali amCnevia..<br />
40<br />
georgievskis traqtati 2014 wels<br />
rusebs Cveni teritoriebidan miTvisebuli araferi aqvT.<br />
Cemi azriT, Cven rusebTan konfliqti ar unda gvqondes.<br />
42<br />
`moyviTalo WiSkrebs miRma~<br />
`...am soflis Zveli da axali saxelwodebebis Sesaxeb<br />
arsebobs gadmocemebi, Tumca aqaurebs gansakuTrebiT is<br />
Tqmuleba uyvarT, romelic Tamar mefes ukavSirdeba.~<br />
46<br />
`goris gareSe cxovreba ar warmomidgenia~<br />
` lali baiaZe - qalaq gorSi misi saxeli yvelam icis...<br />
ganaTlebiT biologia, romelmac mTeli cxovreba saganmana-<br />
Tleblo sferos miuZRvna.~
50 `goreli gogonas <strong>gzavnili</strong> poloneTidan~<br />
`...didi tkivili mis cxovrebaSi bevrma siaxlem da sixarulmac<br />
ki Caanacvla. amJamad igi poloneTSi agrZelebs swavlas erasmus<br />
mundusis programiT...~<br />
52<br />
`adgilobrivi media gorSi~<br />
`sami beWduri gamocema, ori telekompania, erTi radio da ori<br />
internet-portali - es im mediasaSualebebis CamonaTvalia,<br />
romelTa saSualebiTac goris mosaxleoba yoveldRiurad ecnoba<br />
regionul Tu sxva saxis informacias.~<br />
56<br />
`WeSmariteba samSobloze maRlac dgas~<br />
`didi qarTveli filosofosi, merab mamardaSvili, warmoSobiT<br />
goridan aris.~<br />
58<br />
`patara goris erTguleba didi stalinisadmi~<br />
`goris istoriis ganuyofeli nawili _ didi beladi _ samiode<br />
wlis win kamaTis Tema gaxda. municipalitetis mier stalinis<br />
Zeglis aRebis iniciativas mosaxleobaSi protesti moyva.~<br />
62<br />
`dasis `sunTqva~ mtvrian scenaze~<br />
,,goreli gorSi unda iyos da Tu raRacis Sno gaqvs, Seni<br />
niWi unda aCuqo maT~ - ambobs goris Teatris msaxiobi merab<br />
WankvotaZe.<br />
65<br />
`codna cxovrebisTvis~<br />
`codna cxovrebisTvis~ _ es goris saxelmwifo saswavlo<br />
universitetis slogania.~<br />
67<br />
`samxatvro skola - sivrce, sadac<br />
xelovneba ibadeba~<br />
me-20 saukunis 50-iani wlebi, periodi, rodesac saqarTvelos<br />
qalaqebi ar arian ganebivrebuli samxatvro skolebiT, qalaqi<br />
gori asparezze gamodis. 1957 wels ana feraZe aarsebs goris<br />
samxatvro skolas.<br />
70<br />
`gori - Cempionebis qalaqi~<br />
gorelma sportsmenebma saerTaSoriso asparezze wlebis ganmavlobaSi<br />
araerT mniSvnelovan gamarjvebas miaRwies.<br />
72<br />
`goris dila - alionidan daisamde~<br />
`dila sixarulis, dila siyvarulis, Cveni warmatebis dila,<br />
xmebi aRmafrenis, Cveni gamarjvebis, geZaxi dilao dila~<br />
75<br />
`xalxTa mama~<br />
`...saqveynod cnobili, rogorc ioseb stalini da didi beladi,<br />
aramxolod giganti imperiis siamaye gaxldaT, aramed am imperiis<br />
Semadgeneli patara qalaqisac, romelic dRemde amayad<br />
atarebs stalinis mSobliuri qalaqis saxels.~<br />
77<br />
`Cven <strong>gzavnili</strong> gamogvatanes~<br />
`8-is naxevarze SeTanxmebulebi, 8-ze _ `SesaSuri~ punqtualobiT<br />
vikribebiT da gorisken viRebT gezs, raTa `<strong>gzavnili</strong><br />
goridan~ Tqvenamde movitanoT. diax, Cven Tsu-eli Jurnalistebi<br />
varT da gadavwyviteT gors `SevesioT~.~
aprili 2014<br />
goro, qarTlis Suagulo . . .<br />
mariana babaiani<br />
mariam beria<br />
1723-34 wlebSi qalaqi osmalebis xelSi iyo.<br />
maT daangries goris sasaxle. 1735 wlidan ki<br />
gors sparselebi daepatronnen, nadir-Sahis<br />
brZanebiT goris cixe TiTqmis daangries. XVIII<br />
saukunis 40-ian wlebSi, Teimuraz II dros, gori<br />
dampyrobelTagan gaTavisuflda. igi meore qagoro,<br />
qarTlis Suagulo<br />
meTauro qarTlisao,<br />
adre Rirsad wamebulo,<br />
dResac mTqmelo marTlisao!<br />
Zirs goris-jvari dagyurebs,<br />
maRliT Tvali uflisao,<br />
erTgulo da saimedo<br />
wilxvedris RvTismSoblisao!<br />
Zvelad misTvis sisxlis mRvrelo.<br />
dRes cremlis da oflisao;<br />
tyvis damxsnelad monamzado,<br />
saimedov oblisao!<br />
gamxnevdi, gagvilomguldi,<br />
muxli moibi mglisao,<br />
gahkafe, gadaiare<br />
grZeli gza momavlisao.<br />
dasTese Tesli keTili,<br />
Sesargo mamulisao,<br />
da naxav namglis trialsa<br />
,,hopuniT` momkelisao.<br />
akaki wereTeli<br />
gori erT-erTi uZvelesi qalaqia saqarTveloSi.<br />
is Sida qarTlis centralur nawilSi,<br />
mdinareebis mtkvrisa da liaxvis SesarTavTan<br />
mdebareobs. misi saxelwodebac masSi aRmar-<br />
Tuli kldovani gorakisagan warmodgeba,<br />
romelzedac gaSenebulia Zveli cixe-simagre.<br />
arqeologiuri masalebi mowmoben, rom aq<br />
Zveli da axali welTaRricxvis mijnaze unda<br />
arsebuliyo qalaquri tipis dasaxleba. zogierTi<br />
istoriuli wyaro qalaqis daarsebas<br />
daviT aRmaSenebels miawers (XIIsaukunis dasawyisi).<br />
daviTma qarTlisaTvis gaaZliera<br />
goris mniSvneloba da man ufliscixis adgili<br />
daikava. mosaxleobis gazrdis mizniT daviTma<br />
aq vaWar-xelosnuri mosaxleoba Caasaxla.<br />
gori samefo qalaqi gaxda, mas ganagebda mefis<br />
moxele - qalaqis mouravi. gors sakuTari cixis<br />
garda, zRudec gaaCnda, romelSic datanebuli<br />
iyo alayafis kari, zRudes Tavis mxriv<br />
Txrili hqonda Semovlebuli (siRme - 4 metri,<br />
sigane - 5 metri). XIII saukunidan gori da misi<br />
cixe xdeba sacilobeli punqti dampyroblebsa<br />
da qarTvel mefeebs Soris, vinaidan qalaqi<br />
umniSvnelovanes strategiul da savaWro gzaTa<br />
gadakveTaze mdebareobda (abreSumis gza), misi<br />
daufleba ki niSnavda politikur batonobas<br />
Sida qarTlze. XVII saukunis meore naxevarSi<br />
gori SesamCnevad gaizarda. giorgi VI-s mefobis<br />
dros igi saqarTveloSi erT-erTi ZiriTadi<br />
savaWro qalaqi iyo.<br />
6
laqi gaxda Tbilisis Semdeg. mSvidobianma yofam<br />
TandaTan gamoacocxla goris sazogadoebrivi,<br />
ekonomikuri da kulturuli cxovreba.<br />
qalaqi mniSvnelovnad gaizarda. feodalur<br />
xanaSi igi Sefenili iyo goris cixis ferdobebze.<br />
goris intensiuri zrda iwyeba XIX saukunis<br />
bolodan. dRevandeli gori ki saqarTvelos<br />
erT-erTi saukeTeso da mimzidveli qalaqia<br />
Tavisi warsuliTa da awmyoTi - istoriuli<br />
nagebobebiT, eklesia-monastrebiT, Zveli Tu<br />
axali dasaxlebebiT, muzeumebiT, cnobili<br />
mwerlebiTa Tu sazogado moRvaweebiT.<br />
qalaqi gori mdebareobs mtkvrisa da didi<br />
liaxvis SesarTavTan, zRvis donidan 588 m<br />
simaRleze, Tbilisidan (dedaqalaqidan) 76<br />
km. amJamad mosaxleoba 59,5 aTass kacs Seadgens.<br />
municipalitetis ekonomikis dargobrivi<br />
struqtura warmodgenilia Semdegi saxiT:<br />
soflis meurneoba, Sida meurneobis gadamuSaveba,<br />
mrewveloba, mSenebloba, transporti<br />
da kavSirgabmuloba, vaWroba, mmarTveloba,<br />
ganaTleba, jandacva, sxva momsaxureba. qalaqSi<br />
aris msubuqi da kvebis mrewvelobis sawarmoebi.<br />
municipalitetis teritoriaze sul gvxvdeba<br />
34 samrewvelo sawarmo, 16 samSeneblo organizacia<br />
da savaWro obieqtebi.<br />
municipalitetis teritoriaze funqcionirebs<br />
umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebebi,<br />
profesiuli ganaTlebis saswavlo centrebi,<br />
sajaro skolebi, skolamdeli dawesebulebebi<br />
da samusiko skolebi.<br />
goris municipalitetis teritoriaze arsebobs<br />
sxvadasxva kulturuli dawesebulebebi da<br />
gasarTobi centrebi, q. gorSi funqcionirebs<br />
giorgi erisTavis saxelobis goris saxelmwifo<br />
akademiuri Teatri da kinoTeatri ,,gamarjveba".<br />
municipalitetis teritoriaze aseve<br />
funqcionirebs kulturisa da sportis rigi<br />
organizaciebi.<br />
goris municipalitetSi adgilobrivi media<br />
sakmaod farTodaa warmodgenili. municipalitetSi<br />
funqcionirebs erTi adgilobrivi<br />
tele-radio-kompania `TrialeTi" da 6 beWdviTi<br />
media, romelTa gavrcelebis areali<br />
scildeba municipalitetis sazRvrebs.<br />
2010 wlamde goris centralur moedanze<br />
9 metrian kvarcxlbekze 6 metri simaRlis<br />
stalinis Zegli idga, romelic goris<br />
mcxovreblebma (ufro swored adgilobrivma<br />
mmarTvelobam) 1952 wels, stalinis sicocxleSive,<br />
aRmarTa.<br />
goris municipalitetSi mravali istoriuli<br />
da kulturuli Zeglia. mTebze da xeobebSi<br />
ganlagebulia mravali qviT naSeni cixe-simagre,<br />
koSkebi, taZrebi, Zveli nasoflarebi.<br />
gansakuTrebiT aRsaniSnavia kldeSi nakveTi<br />
naqalaqari ufliscixe, goris cixe, atenis<br />
sionis taZari, veris cixe, gorijvari, erekles<br />
abano da sxv. saqarTvelos kulturis, ZeglTa<br />
dacvisa da sportis saministros monacemebiT,<br />
goris municipalitetSi sul kulturuli memkvidreobis<br />
136 Zeglia, maT Soris 53 uSualod<br />
qalaq gorSi mdebareobs.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
7
gorijvari<br />
qalaq goris pirispir, TrialeTis mTebsa da<br />
mtkvris sanapiroze, amozidulia gorijvris mTa,<br />
romelzec mdebareobs ZvelisZveli taZari<br />
gorijvari. aZari wminda giorgis saxels atarebs.<br />
taZris moxatuloba Seasrula mxatvarma<br />
nodar abramiSvilma. eklesia akurTxa saqarTvelos<br />
kaTalikos-patriarqma, uwmindesma da<br />
unetaresma ilia meorem. gorijvris midamoebSi<br />
aris samkurnalo wyali, romelic Zveli droidan<br />
aris cnobili.<br />
aprili 2014<br />
gorijvris sakurTxevlis jvari xisaa, sigrZe 188<br />
sm, sigane 94 sm. SeZerwilia vercxlis oqrocurvili<br />
firfitebiT, romlebzec Weduri<br />
suraTebia. maTi Tanmimdevroba Semdegnairia:<br />
mklavebis gadajvaredinebis adgilze centraluri<br />
xateba eZRvneba ieso qristes jvarcmas,<br />
xolo danarCen nawilebze gamoxatulia wminda<br />
giorgis cxovrebisa da wamebis kompoziciebi.<br />
goris cixe<br />
istoriuli cixesimagre qarTlSi, q. goris<br />
centrSi, maRal kldovan borcvze. CrdiloeT<br />
ferdobze SemorCenili nangrevebi da arqeologiuri<br />
monacemebi mowmobs, rom aq Zv. w. I<br />
aTaswleulis ukanasknel saukuneebSi Zlieri<br />
simagre, mis garSemo ki mosaxleoba yofila<br />
dasaxlebbbbuli.goris cixe mniSvnelovan<br />
strategiul simagres warmoadgenda; misi<br />
daufleba niSnavda politikur batonobas<br />
mTel Sida qarTlze.cixesimagre nagebia riyis<br />
qviT; adrindel fenebSi Tlili qvaa naxmari.<br />
gegmiT ovalur citadels dasavleTidan SedarebiT<br />
ukeT Semonaxuli nawili - `cxrakara"<br />
ekvris; samxreTiT da aRmosavleTiT damxmare<br />
galavnebia. cixesimagris Tavdapirveli Sesasvleli<br />
ar Cans; samxreTi kedlis SuaSi mo-<br />
Tavsebulia gviandeli xaniskamarovani WiSkari.<br />
samxeT-aRmosavleT monakveTSi patara eklesiis<br />
nangrevebia. cixes hqonda gvirabi wylis amosazidad<br />
da wyalsacavi. goris cixe mniSvnelovnad<br />
daaziana 1920 wlismiwisZvram.<br />
ufliscixe<br />
kldeSi nakveTi qalaqi warmoadgens qarTuli<br />
kulturis unikalur Zegls, kavkasiis erT-erTi<br />
uZvelesi dasaxleba da saqalaqo centri mdebareobs<br />
goris aRmosavleTiT 10 km-ze mtkvris<br />
marcxena napiras. Zeglis istoria iwyeba Zv. w.<br />
aR. II-I aTaswleulebis mijnidan. Zv. w. IV - ax. w. IV<br />
s.s. igi iyo qveynis uZlieresi politikuri da<br />
kulturuli centri.kldis irgvliv mdebare<br />
miwebi jer kidev adre brinjaos xanidan yofila<br />
dasaxlebuli. ufliscixe, kldeSi nakveTi<br />
qalaqi, romelic uxsovari droidan bevr saintereso<br />
ambavs inaxavs, dRes rogorc muzeum-nakrZali,<br />
mraval damTvalierebels istumrebs.<br />
8
atenis sioni<br />
atenis sionis taZari goridan 12 kilometrze<br />
mdebareobs, mdinare tanas marcxena napiras,<br />
frialo kldis kedelze. TariRdeba VII saukunis<br />
I naxevriT. taZari centralur-gumbaTovania.<br />
imeorebs mcxeTis jvris arqiteqturas da<br />
formebs, Tumca Secvlili proporcia aqvs.<br />
taZris gegmis safuZvelia jvari, romlis afsidian<br />
daboloebebs Soris moTavsebulia oTxi<br />
sakani. jvris Sida mklavebis gadamkveT centralur<br />
sivrceze gumbaTia aRmarTuli.<br />
erekles abano<br />
erekles abano mdebareobs qalaq goris teritoriaze,<br />
rusTavelis quCa N41-Si. igi TariRdeba<br />
gviandeli feodaluri xaniT. abano nagebia<br />
natexi qviT, konstruqciis nawilebi _ kedlebis<br />
kuTxeebi, Seisruli TaRebi, naxevarsferuli<br />
gumbaTebi da sasinaTlo xvrelebi aguriTaa<br />
nawyobi. abano ori saTavsisagan Sedgeba. orive<br />
saTavss Sesasvleli samxreTidan cal-calke<br />
aqvs. Senobis aRmosavleT kedelSi mogvianebiT<br />
kidev erTi kari gauWriaT.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
goris municipalitetis simbolika<br />
simbolika Seqmnilia saqarTvelos parlamentTan arsebuli heraldikis sabWos mier goris<br />
istoriul-kulturuli niSnebis mixedviT. aRniSnuli simbolika goris municipalitetis<br />
sakrebulom N29 dadgenilebiT 2010 wlis 19 agvistos miiRo.<br />
gerbi<br />
gerbze warmodgenilia gorijvris simbolo - oqros mTa oqros<br />
heraldikuri jvriT, sami gadaSlili wigni, romelic mianiSnebs,<br />
rom gori didi qarTveli ganmanaTleblis iakob gogebaSvilis<br />
samSoblo da regionSi erTaderTi sauniversiteto qalaqia.<br />
gerbze gamosaxulia sami oqros Zna, rac municipalitetis uxvmosavlianobasTan<br />
asocirdeba da qongurebiani oqros cixe-simagre,<br />
romelic goris cixis simboloa.<br />
droSa<br />
goris municipaluri droSa mewamuli jvriT oTx nawiladaa<br />
gayofili. misi zeda marcxena da qveda marjvena mxare mewamuli,<br />
xolo droSis danarCeni nawili laJvardovania.<br />
9
aprili 2014<br />
2012 wlis gazafxulze goris cixis qvemoT mdebare wereTlis quCaze sareabilitacio procesi<br />
daiwyo. reabilitaciis farglebSi wereTlis quCaze aRdgeniTi samuSaoebi Catarda. Zveli iersaxe<br />
daubrunda 52 saxls, mTlianad gamoicvala komunikaciebi da daigo qvafenili. amiT gors aramarto<br />
Zveli xibli daubrunda, aramed axalic daemata. samuSaoebisTvis erTi milioni lari gamoiyo.<br />
akaki wereTlis quCas Tavdapirvelad `oqros quCasac" uwodebdnen aq mdebare taZris gamo, Semdeg<br />
am quCaze centraluri afTiaqi gaixsna da `afTiaqis quCadac" moixseniebdnen. Eklesiebis simravlis<br />
gamo mas `soboris quCac" uwodes. 1910-1919 wlebSi gorSi akaki wereTli Casula warmodgenis<br />
gasamarTad. xalxi swored im quCaze Segebebia, romelsac Semdeg akaki wereTlis quCa uwodes.<br />
miuxedavad reabilitaciisa, Senobebis nawili TiTqmis carielia da TiTqmis yvela saxls `For<br />
Rent" aweria.goris, rogorc Zveli qalaqis kvali TiTqmis mTlianad waSlilia.<br />
10<br />
wyaro: goris municipaliteti
<strong>gzavnili</strong><br />
politika<br />
12 gori arCevnebis molodinSi<br />
14 irakli oqruaSvili goris merobaze alaparakda<br />
ekonomika<br />
16 axali ekonomikuri realoba<br />
19 `gordizaini" - stimuli aqtiuri cxovrebisTvis<br />
22 `Rvins gza"
aprili 2014<br />
Tako vaxtangiSvili<br />
giorgi SaverdaSvili<br />
gori arCevnebis molodinSi<br />
goris municipalitetis adgilobrivi Semosavlebis<br />
mTliani biujetis daaxloebiT 75-80%<br />
modis soflebis wilad. Tu ganxorcieldeba<br />
modeli 1+5 - municipalitetebs eqnebaT saku-<br />
Tari gazrdili biujeti, romelic ganawildeba<br />
mxolod municipalitetSi Semavali<br />
soflebis saWiroebebze, eyolebaT arCeuli<br />
gamgebeli, sakrebulo, mosaxleobas eqneba<br />
meti SesaZlebloba, miiRos monawileoba gasaxali<br />
TviTmmarTvelobis kodeqsis mixedviT gori damoukidebeli TviTmmarTveli qalaqi xdeba. arCevnebis<br />
Semdeg qalaqs axali, pirdapiri wesiT arCeuli meri eyoleba. jerjerobiT bolomde araa cnobili merobis<br />
kanditatTa dazustebuli sia, Tumca mzadeba arCevnebisTvis ukve dawyebulia.<br />
saqarTvelos sxva regionebis msgavsad, wels<br />
Sida qarTlis regionul centrSic adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis arCevnebia. iqidan<br />
gamomdinare, rom cvlilebebi Sevida TviTmmarTvelobis<br />
kodeqsSi, goris municipalitet-<br />
Si msjeloben, adgilobrivi mowyobis romeli<br />
modeli iqneba wardgenili arCevnebis Semdeg.<br />
goris municipalitetis teriotoriuli mowyoba<br />
savaraudod 5+1 variantiT ganxorcieldeba.<br />
aRniSnul Temaze imsjeles goris municipalitetis<br />
sakrebulos 2014 wlis 27 martis<br />
sxdomaze, sadac pirvel sakiTxad ganixiles<br />
da imsjeles `goris municipalitetis teritoriuli<br />
optimizaciis Taobaze".<br />
sakrebulos Tavmjdomarem daviT razmaZem<br />
sakrebulos wevrebs gaacno kanonproeqti,<br />
romelic iTvaliswinebs goris teritoriaze 5<br />
an meti TviTmmarTveli erTeulis Camoyalibebas.<br />
arsebuli variantiT, raionis teritoriaze<br />
eqvsi municipaliteti Seiqmneba. esenia: goris,<br />
atenis, karaleTis, varianis, mejvrisxevisa da<br />
SavSvebis. ufro zustad ki:<br />
1. `istoriuli atenis municipalitetSi" Seva<br />
Semdegi soflebi: ateni, xidisTavi, qvaxvreli,<br />
ufliscixe, sayavre, mRebriani, skra, axalxiza,<br />
rieTi. centri - xidisTavi. mosaxleoba jamSi 15<br />
aTasi.<br />
2. mdinare didi liaxvis xeobis municipaliteti<br />
- aq Tavs varianis, Sindisisa da niqozis Temis<br />
soflebi moiyris. centri - variani iqneba.<br />
mosaxleobis jamuri raodenoba 17 133-ia.<br />
3. mdinare patara liaxvis xeobis municipaliteti<br />
- aq karaleTis, Zeveris, tirZnisis,<br />
dicis, qveSisa da arcevis TemSi Semavali<br />
soflebi karaleTis garSemo gaerTiandeba.<br />
yvelaze meti mosaxle am municipalitetSi<br />
iyris. mosaxleobis raodenoba 35 431.<br />
4. mejvrisxevis, axalubnis, kirbalis, Tortizisa<br />
da xelTubanis soflebi - mejvrisxevis<br />
garSemo gaerTiandeba. mosaxleoba 16 aTasi.<br />
5. tirifonis velis soflebs - zeRduleTs,<br />
SavSvebs, berbukis nawils, sveneTs - centri<br />
SavSvebi eqneba.<br />
rac Seexeba qalaq gors, misi mosaxleoba - 59<br />
aTasia, goris municipalitetSi tinisxidi da<br />
berbukis nawili darCeba.<br />
12
axorcielebeli proeqtebis SerCevaSi. axal<br />
municipalitetur centrebSi aSendeba administraciuli<br />
Senobebi, mosaxleoba adgilze<br />
miiRebs yvela im momsaxurebas, risTvisac<br />
adre centrSi uwevda siaruli. gaumjobesdeba<br />
infrastruqtura, Seiqmneba axali samuSao adgilebi<br />
da dasaqmdeba adgilobrivi, soflis<br />
mosaxleoba.<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebamde<br />
3 Tveze naklebi dro rCeba. koalicia ,,qarTuli<br />
ocnebis" savaraudo merobis kandidatad<br />
goris sakrebulos Tavmjdomare daviT razmaZe<br />
ganixileba.<br />
daviT razmaZe<br />
ambobs, rom<br />
konkurencia<br />
sakmaod<br />
seriozuli<br />
iqneba, Tumca,<br />
9-wliani politikuri gamocdileba, saqme, rasac<br />
wlebia, emsaxureba, sazogadoebis TiTqmis<br />
yvela fenasTan sakmaod mWidro urTierToba<br />
mas mniSvnelovan upiratesobas aniWebs da<br />
meris postze kenWisyris SemTxvevaSi, seriozul<br />
Sedegebs elis.<br />
,,jerjerobiT araa Stabebi dakompleqtebuli,<br />
araa siebi dazustebuli, savaraudod, april-<br />
Si es yvelaferi gadawydeba da SevudgebiT<br />
mzadebas" -ambobs daviT razmaZe.<br />
goris merobis survili gamoTqva yofilma<br />
Tavdacvis ministrma irakli oqruaSvilmac,<br />
magram kanonmdebloba mas amis saSualebas ar<br />
aZlevs imis gamo, rom bolo ori wlis ganmavlobaSi<br />
saqarTveloSi ar ucxovria. oqruaSvilma<br />
ukve gaxsna saarCevno Stabi gorSi.<br />
goris sakrebulos Tavmjdomare ki irakli<br />
oqruaSvilis saqmianobasa da urTierTobas<br />
gorTan, kriminals ukavSirebs da ambobs, rom<br />
mas Tavisi kandidaturis wamoyenebis moraluri<br />
ufleba ar aqvs.<br />
,,goris<br />
mosaxleobas<br />
sakmaod<br />
kargi maxsovroba<br />
aqvs.<br />
mis adgilze<br />
gors<br />
saerTod<br />
gaveridebodi, misi cxovrebis wesidan gamomdinare,<br />
gorelebs arc unda akadros Tavis<br />
kandidatura, - ambobs daviT razmaZe.<br />
`jerjerobiT araa Stabebi dakompleqtebuli, araa siebi<br />
dazustebuli, savaraudod, aprilSi es yvelaferi gadawydeba<br />
da SevudgebiT mzadebas" -ambobs daviT razmaZe.<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebi<br />
2014 wlis 15 ivniss Catardeba da Sedegad, gaizrdeba<br />
TviTmmarTveli qalaqebis raodenoba<br />
da nacvlad arsebuli xuTi TviTmmarTveli<br />
qalaqisa, es statusi mieniWeba gorsa da im<br />
qalaqebsac, sadac mosaxleobis raodenoba 15<br />
aTasze metia.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
13
TaTia kakiaSvili<br />
aprili 2014<br />
luiza domelaSvili: - didad araferi Secvlila:<br />
isev ise varT, rogorc viyaviT. magaliirakli<br />
oqruaSvili<br />
goris merobaze alaparakda<br />
inga grigolias saavtoro gadacema `poziciaSi"<br />
saqarTvelos yofilma Tavdacvis ministrma<br />
irakli oqruaSvilma ganacxada, rom mas surs,<br />
15 ivnisis adgilobriv arCevnebze, goris merad<br />
iyaros kenWi. Tumca mis am ganzraxvas iuridiuli<br />
dabrkolebebi eqmneba, radganac is ver<br />
akmayofilebs kanonmdeblobis moTxovnas, rom<br />
merobis kandidatad wardgena SeuZlia saqarTvelos<br />
im moqalaqes, romelsac arCevnebis daniSvnis<br />
dRemde bolo ori weli mainc ucxovria<br />
saqarTveloSi.<br />
oqruaSvilma ganacxada, rom misTvis goris<br />
merad kenWisyra fexburTis mesame ligaSi<br />
TamaSs niSnavs, magram mainc miiRo es gadawyvetileba,<br />
raTa goris magaliTiT yvelas<br />
aCvenos<br />
mmarTvelobis<br />
`warmatebuli<br />
modeli".<br />
`me am arCevnebs<br />
nebismier<br />
fasad movigeb... Tu me arCevnebSi monawileobis<br />
saSualeba momeca, pirvelive turSi<br />
movigeb!" - ganacxada oqruaSvilma.<br />
man goris adgilobrivi xelisufleba saxelmwifo<br />
saxsrebis gaflangvaSi daadanaSaula da<br />
ganacxada, rom arCevis SemTxvevaSi adgilobrivi<br />
biujetidan Tanxebs gorSi pensiebis gazrdisa<br />
da maswavleblebisTvis xelfasebis momatebisTvis<br />
gamoyofs.<br />
oqruaSvilma aseve aRniSna, rom adgilobrivi<br />
mosaxleobis survilis SemTxvevaSi is arCevidan<br />
10 dRis vadaSi gorSi stalinis Zegls<br />
aRadgens, romlis demontaJic 2010 wels ganxorcielda.<br />
misi TqmiT, ar aqvs mniSvneloba,<br />
TbilisSi es vinmes moewoneba Tu ara, radganac<br />
gorelebis survilis SemTxvevaSi, Zegli Tavis<br />
adgilze unda dabrundes. aRsaniSnavia, rom<br />
saqarTveloSi moqmedebs kanonmdebloba, romelic<br />
sabWoTa simbolikis aRmofxvras aregulirebs.<br />
goris raionis sofeli karaleTis mosaxleoba<br />
ar faravs, rom `qarTuli ocnebis" xelisuflebaSi<br />
mosvlas cvlilebebiTa da uke-<br />
Tesi cxovrebis aSenebis imediT eloda. maTi<br />
gancxadebiT, mTavrobis cvlilebas aranairi<br />
winsvla ar mohyolia. kiTxvaze, ra Seicvala<br />
maTs cxovrebaSi mTavrobis cvlilebis Semdeg,<br />
TiTqmis<br />
`me am arCevnebs nebismier fasad movigeb... Tu me ar-<br />
CevnebSi monawileobis saSualeba momeca, pirvelive<br />
turSi movigeb!" - ganacxada oqruaSvilma.<br />
erTi da igive<br />
pasuxi dominirebda:<br />
nanuli<br />
ZaRaraSvili:<br />
- aba,<br />
ra giTxraT? didad araferi Secvlila. aTas<br />
rames gvpirdebodnen, magram ra Segvisrules?!<br />
megona, iseTi cxovreba mogvividoda, rom . . .<br />
upirveles yovlisa, axalgazrdebi daasaqmon -<br />
amiT bevr problemas gadaWrian!<br />
sofiko SayulaSvili: - araferic ar Secvlila!<br />
CvenTan zog ojaxs pensiebi da daxmareba<br />
eZleva, Tumca Cven - ara. minda, rom am mxriv<br />
mainc ar gangvasxvavon da yvelas dagveniSnos<br />
daxmareba. aq yvelas erTnairad gviWirs.<br />
14
<strong>gzavnili</strong><br />
Tad, denTan dakavSirebiT aranairi problema<br />
ar gvqonia mas Semdeg, rac `nacionaluri<br />
moZraoba" iyo mTavrobaSi. `qarTuli ocnebis"<br />
mosvlis Semdegac ase grZeldeba. gazi sofel<br />
karaleTSi gvaqvs, Tumca piradad CemTvis erTi<br />
problemaa: Cems saxlTan gadis gazis mili,<br />
aqauri mosaxleoba ambobs, rom TiToeul<br />
ojaxSi gazs ufasod Semoiyvanen, amitom mTavrobas<br />
veliT da CveniT ar gagvyavs, vnaxoT,<br />
ramdenad gamarTldeba dapireba da ramden<br />
xanSi.<br />
vaJa beroSvili: -`qarTul ocnebaze" an cudi an<br />
kargi ra vTqva? ai, irakli oqruaSvilze getyviT:<br />
eg kaci gorelia da gors unda emsaxuros.<br />
oqruaSvili iyo da aris patrioti. misgan didi<br />
molodinebi gvaqvs: magaliTad, man kargad<br />
icis, ra situaciaa soflebSi, amitom gaumklavdeba<br />
arsebul problemebs. sanam saakaSvili<br />
mas saqmes gasaqcevad gauxdida, oqruaSvilma<br />
bevri ram gaakeTa.<br />
karaleTis mosaxleoba irakli oqruaSvilis<br />
merobas elis, imedi aqvT, rom adrindeli<br />
epoqa dabrundeba, konfliqtebi mogvardeba da<br />
cxovreba Tavis kalapotSi Cadgeba. Tumca es<br />
ocneba ramdenad realuria, amas dro dagvanaxvebs!<br />
15
axali ekonomikuri realoba<br />
sofo qemaSvili<br />
aprili 2014<br />
sofel tirZnisSi Casuls TvalSi<br />
gxvdeba uzarmazari saxlebi, gasakeTeblad<br />
dawyebulni, zogan<br />
daxvewili aguriT naSeni kedlebi<br />
da ornamentebic ki SeiniSneba.<br />
qalbaton irma quliCiSvilis<br />
saxli ki cementiT galesili,<br />
rikulebiani xis moajiriT, cota<br />
xelSevlebuli samzareuloTi, im<br />
azrs gafiqrebinebT, sad imaleba<br />
aq gasaWirio. es zedapiruli<br />
azrovnebis simartive male qarwydeba<br />
da rCeba ekonomikuri<br />
problemebis winaSe mdgari xalxi,<br />
romelTa umravlesobis Semosavals<br />
wlidan-wlamde soflis<br />
meurneoba warmoadgens.<br />
16
miuxedavad imisa, rom goris municipalitetSi<br />
meurneobis sxvadasva saxeoba aris gavrcelebuli<br />
(mexileoba, mebaRCeoba, mesaqonleoba,<br />
mevenaxeoba da a.S.), igi yvelaze metad vaSlis<br />
mxared aris aRiarebuli; saocaria is faqti,<br />
rom TviT vaSlis qveyanaSi importuli xili<br />
Semodis (vaSlTan erTad yurZeni, forToxali,<br />
mandarini, msxali da sxva); glexebi problemebis<br />
saTaved bazris deficits, Sxam-qimikatebis<br />
uxarisxobasa da siZvires asaxeleben;<br />
batonma levan beriZem, romelic misvlisas<br />
manqanis nawilebis SekeTebiT iyo dakavebuli,<br />
gviTxra: `wamali aris Zalian Zviri, mosaxleoba<br />
ver wvdeba, CvenTan imdeni moTxovna<br />
araa, ramdeni Sromac gvWirdeba, wylis problema<br />
metnaklebad mogvarebulia, satumbo<br />
sadguridan viRebT wyals, gadasaxadic araa<br />
miuwvdomeli, weliwadSi 75 laria, am mxriv<br />
problema araa, ai, wamlebi gvijdeba Zviri, 1<br />
tonaze 150 laris mainc gvWirdeba da 14-16-jer<br />
mainc unda SevwamloT".<br />
goris gamgeobaSi adastureben Sxam-qimikatebis<br />
problemas: `es Sxamqimikatebi, romlebic Semodis,<br />
evropulia, magram am bolo dros maTma<br />
mwarmoebelma kompaniebma sawarmoebi gaxsnes<br />
iafi muSaxelis qveynebSi: TurqeTSi, indoeTsa<br />
da CineTSi. nawili, rac evropaSi daitoves,<br />
awarmoebs umaRlesi xarisxis pesticidebs da<br />
aris ufro Zviri, eseni igive wamlebia, igive<br />
SefuTva da dasaxelebis, magram maTi Semadgenloba<br />
ar emTxveva iafi muSaxelis qveynebSi<br />
damzadebul pesticidebsa da Sxam-qimikatebs,<br />
anu CvenTan meoreuli xarisxis Semodis",<br />
- gviTxra goris bunebrivi resursebis, agrarul<br />
da miwis sakiTxTa komisiis Tavjdomarem<br />
batonma soso xuroSvilma. rac Seexeba fass,<br />
mas kerZo kompaniebi gansazRvraven, romlebic<br />
uSualod aformeben qveynebTan xelSekrulebebs;<br />
saqarTveloSi cnobilia, rom Svidi<br />
firma muSaobs am mimarTulebiT.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
saqarTvelos ekonomikur realobaSi globalizaciis<br />
procesebi nel-nela iWreba,<br />
msoflios daCqarebuli tempebi da meti<br />
resursebi sWirdeba, amitom SeuZlebelia Cvenma<br />
qveyanam konkurencia gauwios sxva qveyanas,<br />
rodesac ase cota nayofs awarmoebs, maRali<br />
TviTRirebulebiTa da moZvelebuli jiSebiT,<br />
gviTxra batonma sosom. swored es mizezebi<br />
aris erT-erTi ganmsazRvreli bazrebis deficitisas:<br />
`axali jiSis vaSlebi maqsimum sam<br />
welSi iZlevian mogebas, Zvel jiSebs ki 15-16<br />
weli sWirdeboda dacda, Tan eseni dabali<br />
xeebia, ufro advilia maTi gasxvla, Sewamvla,<br />
saerTod, movla da mosavlis aRebac; Tuki<br />
Zveli jiSis xeebi 1h-ze 25-dan 30t-mde vaSls<br />
iZlevian, axali jiSebis SemTxvevaSi raodenoba<br />
60-80t-mde izrdeba, danaxarjebi TiTqmis<br />
igivea. esaa, Tavidan maTi gaSeneba sakmaod<br />
Zviria 30-dan 35 aTasamde jdeba 1 heqtarze,<br />
magram nel-nela Tu ar gadavediT am axal<br />
teqnologiebze, axal jiSebze, realizaciis<br />
problema sul gveqneba" - ganacxada soso xuroSvilma.<br />
saubaria imaze, rom `iveria" vaSlsa<br />
da `zamTris bananze" moTxovnileba mcirdeba;<br />
erT-erTi supermarketis administratorma<br />
17
aprili 2014<br />
ucxouri xilis moduroba da garegnuli<br />
mimzidveloba daasaxela daxlebze maTi mo-<br />
Tavsebis mizezad.<br />
imisaTvis, rom Cveni xili gavides evropul<br />
bazarze aucilebelia akmayofilebdes maT<br />
moTxovnebs, standarts, romelSic gaTvaliswinebulia<br />
forma, zoma, xarisxi, xarisxSi<br />
_ Sxam-qimikatebis, pesticidebis raodenoba,<br />
damuSavebulia Tu ara xili specialuri<br />
xsnarebiT; gorSi, iseve rogorc saqarTvelos<br />
sxva ubanSi, ar arsebobs xarisxis Semmowmebeli<br />
laboratoria; `CvenTan ar arsebobs sasawyobo<br />
meurneoba (ar gvaqvs Semnaxveli macivrebi) da<br />
gadamuSaveba, garda amisa miwebs wamlaven azotovani<br />
sasuqiT, romelic erTaderTia saqarTveloSi<br />
da amavdroulad anadgurebs niadags,<br />
ar ikvleven mas, raTa Sesabamisi sasuqebiT<br />
gaanayofieron,"- Tqva supermarket `madagonis"<br />
direqtorma batonma daviT reviam. `SarSan<br />
gaixsna ruseTis bazari, magram ruseTis bazaric<br />
aRaraa iseTi, uwin rom iyo, glexi rom<br />
daawyobda manqanaze Tavis mosavals da waiRebda<br />
TviTon gasayidad, dRes ukve saeqsportsaimporto<br />
kompaniebi asruleben am funqcias,<br />
romlebmac Cveni vaSli fasis gamo daiwunes;<br />
gacilebiT iafad yiduloben xils sxva qveynebidan,"<br />
- gviTxra batonma mamuka lomsaZem,<br />
goris municipalitetis sainformacio-sakonsultacio<br />
samsaxuris ufrosma.<br />
tetunaSvilebis ojaxSi, baRCaSi vnaxeT qaTmebis<br />
saTareSod gadayrili vaSlis grova,<br />
iqve axlad moWrili xis Zirebis mwkrivebi;<br />
ojaxis ufrosma, batonma zuram, gviTxra, rom<br />
vinaidan vaSls misTvis mogeba aRar mohqonda,<br />
gadawyvita, maT nacvlad Caergo blis da<br />
qliavis nergebi.<br />
cxadia, axali ekonomikuri realoba<br />
garkveul mtkivneul procesebTanaa dakav-<br />
Sirebuli. is TiTqos msoflio ekonomikis<br />
Targze cdilobs gamogvWras, axali teqnologiebisTvis<br />
fexis ayolas saxaven gamosavlad,<br />
Tumca igi qarTuli Zveli jiSebis msxverplad<br />
gaRebas moiazrebs, maT Canacvlebas bazarze<br />
arsebuli moTxovnebis Sesabamisad.<br />
18
`gordizaini~<br />
stimuli aqtiuri cxovrebisTvis<br />
nanuka bregaZe<br />
goris ekonomikaze saubrisas yvelaze axalbeda sawarmoze mogiyvebiT.<br />
mas socialuri sawarmo `gordizaini" hqvia, romelic kervasa da minanqris samkaulebis damzadebaze<br />
muSaobs. sawarmo sul raRac eqvsi Tvea arsebobs. `gordizainis" gansakuTrebulbaze<br />
misi statusic mianiSnebs. socialur sawarmoSi am etapze 18 adamiani aris dasaqmebuli da maTgan<br />
zogs socialurad daucvelis statusi aqvs, nawili ki gansakuTrebuli saWiroebis mqone piria.<br />
`gordizainis" sanaxavad gors kidev erTxel vewvieT.<br />
avtomobili mwvane Senobas uaxlovdeba, romelic,<br />
erTi SexedviT, sawarmos sulac ar<br />
hgavs.<br />
misi direqtori, qalbatoni Tina bregvaZe, kar-<br />
Si gvegebeba da saubars kabinetSi vagrZelebT.<br />
ambobs, rom ar eloda, ase Tu ganviTardebodnen<br />
da aawyobdnen saqmes mcire periodSi: `Cemi<br />
sixaruli is aris, rom Cemi sawarmos mizania,<br />
davasaqmo socialurad daucveli adamianebi,<br />
maT Soris, SezRuduli SesaZleblobis mqone<br />
adaminebi, rom maT raRac elementaruli<br />
Semosavali gauCndeT, Tavi damoukidebel,<br />
srulfasovan adamianad igrZnon da sxvebze ar<br />
iyvnen damokidebuli. Sen rom Sens kapiks Seitan<br />
saxlSi da piriqiT, sxvas daexmarebi, es aris<br />
Zalian didi stimulis mimcemi adaminisTvis.<br />
Tina bregvaZis saubridan varkvevT, rom socialur<br />
sawarmo `gordizainSi" jer-jerobiT<br />
ori mimarTulebaa: samkervalo da minanaqris<br />
saxelosno. samkervaloSi amJamad 8 qali aris<br />
dasaqmebuli. maTgan 5 socialurad daucvelis<br />
statuss atarebs, sams ki smenisa da saubris<br />
problemebi aqvT. samkervalos gaxsnamde<br />
maT specialuri gadamzadebis kursebi gaiares<br />
da kerva iswavles. dasaqmebuli qalbatonebi<br />
gorSi da mis mimdebare soflebSi cxovroben.<br />
monayols da mosmenils rom sakuTari<br />
TvaliT nanaxi sjobs, albaT, dameTanxmebiT.<br />
amitom, `gorizainis" menejeri Tamar sabaSvili<br />
paralelurad gidis rols iTavsebs.<br />
pirveli gaCereba samkervaloa. rva qalbatoni<br />
isea saqmeSi Cafluli, rom Cvens Sesvlas verc<br />
igeben. zogi xeliT amoxvevebs akeTebs, zogic<br />
manqanis nemsSi Zafs uyris. erTi qalbatoni<br />
did magidasTan Targis gamoWrisTvis qsovils<br />
amzadebs.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
19
23 wlis mariami ki sakerav manqanas Cahkirkitebs,<br />
nakeri rom swori gamouvides. mariami<br />
xidisTavSi cxovrobs.<br />
`samsaxurSi xidisTavidan davdivar. daojaxebuli<br />
var da socialurad daucvelis statusi<br />
maqvs. samkervaloSi agvistodan vmuSaob.<br />
movedi, gaviare gadamzadebis kursi da ori<br />
Tvis Semdeg davsaqmdi. am sawarmos arsebobis<br />
Sesaxeb Cemi naTesavisgan gavige, romelic<br />
aq maswavleblad muSaobs. swavleba axlac<br />
aris, tansacmelebi jer ar viciT da paralelurad,<br />
nel-nela vswavlobT. bolos<br />
kabebis kerva viswavleT," - yveba is.<br />
aprili 2014<br />
`miuxedavad imisa, rom Zalian iRlebian, mainc uxariaT yovel<br />
dRe aq mosvla, radgan ician, rom dakavebulebi arian,<br />
samuSao aqvT da Sesabamisad, sakuTari Semosavalic." - Tamar<br />
sabaSvili<br />
25 wlis eTeri, gverds patara baliSebis<br />
grova rom umSvenebs, ambobs, rom aq mariamma<br />
moiyvana:<br />
`skraSi vcxovrob, magram axla skridan ar<br />
davdivar. samuSao pirobebiT kmaofili var.<br />
me mariamma damasaqma, miTxra, saswavlebeliao.<br />
movedi, gaviareT kursebi da mis mere<br />
vmuSaobT. vkeravT TeTreuls, baliSebs,<br />
magidis<br />
gadasafareblebs.<br />
axlac,<br />
sabavSvo<br />
baRis<br />
kerZo<br />
SekveTaze<br />
vmuSaobT."<br />
`gordizainis" menejeri Tamar sabaSvili gidobas<br />
agrZelebs da gvixsnis, rom qalbatonebis<br />
samuSao dRe dilis 10 saaTze iwyeba da saRamos<br />
5 saaTamde grZeldeba. Tumca, misi TqmiT,<br />
didi SekveTebis dros ufro didxansac uwevT<br />
darCena.<br />
`miuxedavad imisa, rom Zalian iRlebian,<br />
mainc uxariaT yovel dRe aq mosvla, radgan<br />
ician, rom dakavebulebi arian, samuSao aqvT<br />
da Sesabamisad, sakuTari Semosavalic."<br />
saubarSi, meore gaCerebis droc modis.Ees ukve<br />
minanqris saxelosnoa. specifikuri samuSao<br />
magidebi, magidis Taroze uamravi patara SuSa,<br />
romelSic sxvadasxva feris fxvnilebi yria.<br />
aqvea - pincetebi, funjebi da miniaturuli<br />
zomis figurebi, romlebic minanqris namuSevarze<br />
vercxlisfer zolebad emCneva da kompozicias<br />
qmnis. amas Turme, tixrebi hqvia.<br />
saxelosnos xelmZRvaneli zviad zviadaZe<br />
`mini vorqSofs" gvitarebs da gvixsnis, rom<br />
namuSevarSi jer es tixrebi unda ganvalagoT.<br />
Semdeg ki feradi fxvnilebi wyalSi gazavdeba<br />
da tixrebs funjiT ferebi daedeba.<br />
misi TqmiT, kompoziciis Seqmna adamianis niWsa<br />
da fantaziazea damokidebuli, Tumca ori<br />
identuri namuSevari ar arsebobs da yvela<br />
unikaluria.<br />
20
minanqris saxelosnoSi uSualod namuSevrebis damzadebaze 5 adamiani muSaobs. naSromebis<br />
erTi etapi ukve dausrulebiaT da gasayidad mzad aris. jer-jerobiT, samkaulebi, ZiriTadad,<br />
gamofenebze iyideba xolme, radgan namuSevrebs Stampebi ar aqvs.<br />
`Tu moindomeben namdvilad SeZleben sakuTari Semosavlis gaCenas. Tan, ramdenime adamiani<br />
saqmdeba, ara marto damamzadebeli, aramed damtarebelic. Tvis bolos miRebuli Tanxa<br />
nawili masalebSi Cabrundeba, nawiliT ki xelfasi eZlevaT. ra Tqma unda, sagadasaxadosTanac<br />
gvaqvs valdebuleba," _ ambobs is.<br />
mkeravebis msgavsad, minanqris ostatebmac muSaobis dawyebamde gadasamzadebeli kursebi gaiares.<br />
xeloba TanamSromlebs zviadma aswavla. misi TqmiT, kursebi gankuTvnili iyo ara mxolod<br />
SezRuduli SesaZleblobis mqone da socialurad daucveli mozardebisTvis.<br />
rogorc masTan saubrisas varkvevT, sawarmo ukve daxelovnebul mozardebs saSualebas aZlevs,<br />
Rumeli gaitanon da kerZod daiwyon saqmianoba:<br />
`aq maT qiras aravin gadaaxdevinebs, magram Tanamonawile gaxdeba komunalur gadasaxadebSi, yalibebis<br />
SeZenaSi, sxva pirobebTan SedarebiT, aq maTTvis ufro momgebiani situaciaa da ramdenime<br />
maTgani akeTebs kidec amas."<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
socialuri sawarmo `gordizaini" Tina bregvaZis mier daarsebuli asociacia `goris invalidTa<br />
klubis" erT-erTi proeqtia. Senobac, swored asociacias ekuTvnis, sadac sawarmosTan erTad<br />
SSm pirebis dRis centria gaxsnili. sawarmos proeqti ki arasamTavrobo organizacia `sidam"<br />
daafinansa. Tavad `sida" `axali ekonomikuri SesaZleblobebis iniciativis" (NEO) proeqtia.<br />
NEO-s amerikis saerTaSoriso ganviTarebis saagento (USAID) afinansebs.<br />
zviadTan damSvidobebis Semdeg saubars isev Tina bregvaZesTan vagrZelebT. igi gviambobs, rom<br />
sul male samkervaloSi tansacmelis kervasac daiwyeben. amJamad ki iarliyisa da Stampis<br />
Seqmnaze muSaoben, raTa rogorc samkervalos, ise minanqris saxelosnos namuSevrebi maRaziebSi<br />
gasayidad Seitanon.<br />
21
aprili 2014<br />
Rvinis gza<br />
ana gelaSvili<br />
goris erT-erTi sofeli ateni, ara marto yvelasTvis<br />
cnobili atenis monasterTa da uaRresad lamazi bunebiT<br />
gamoirCeva sxva soflebisgan, aramed, imiTac, rom sofels<br />
Rvinis warmoebis gansakuTrebuli kultura aqvs. atenSi Rvinis<br />
marani bevria. erT-erT quCas, sadac ramdenime maTgania<br />
Tavmoyrili, Rvinis gza ewodeba. aq Rvinos ZiriTadad ojaxSi<br />
awaroeben. yoveli maTgani Rvinis dayenebis istoria, tradicia<br />
da specifika gansakuTrebulia. Tavdapirvelad, Rvinis warmoeba<br />
ojaxur tradicias warmoadgenda, xolo axla es, garkveulwilad,<br />
warmatebul biznesad iqca. Rvinis mwarmoeblebi<br />
konkurencias uweven erTmanets aramarto xarisxSi, aramed<br />
fasSic. ramdenime Rvinis marans Cvenc vestumreT.<br />
pirveli, sadac mivediT es iyo Zveli Sampaniuris qarxana, romelSic axla ukve Rvinos<br />
awarmoeben. iq momuSave erT-erTi adamianis naambobis mixedviT, qarxana 1940-ian wlebSi<br />
daarsda da amJamad kerZo mesakuTris mflobelobaSia. adre aq Sampaniuri da ramdenime<br />
saxis boTlsac warmoebdnen. axla marto erTi saxis Rvinoa - ,,Cinuri", boTlis<br />
warmoebac didi xania SeCerebulia. TeTri da Savi yurZeni dasawur cexSi cal-calke<br />
muSavdeba da iwureba. Semdeg dawuruli siTxe minis gamtaris gavliT 50 tonian cisternebSi<br />
gadadis. aq sul sami muSaa dasaqmebuli. rac Seexeba danadgarebs, isini ukve<br />
moZvelebulia da gamocvlas saWiroebs, Tumca es yvelaferi TanxebTanaa dakavSirebuli<br />
da investoris moZiebaa saWiro, raTa qarxanam SeZlos Zveli mdgomareobis dabruneba.<br />
Sedegad, meti raodenobis da saxis Rvinis awrmoeben da ufro meti muSaxelis<br />
dasaqmeba. weliwadSi daaxloebiT 200 tona Rvinos wuraven, Tumca zogjer wlidan<br />
wlamde misi naxevris gayidvas axerxeben. maTi gancxadebiT, ojaxis marnebi maT sakmaod<br />
did konkurencias uweven, radgan xalxi ojaxis Rvinos ufro endoba. Tumca, gansxvaveba<br />
fasSicaa, qarxnis erTi litri Rvino 3 lari Rirs, xolo ojaxebSi erT litrs 4<br />
larad yidian. Qqarxana yurZens adgilobrivi mosaxleobisgan Seisyidis, Rvinis realizacia<br />
ki qveynis SigniT xorcieldeba.<br />
22
Semdegi ojaxis marans vestumreT, romelic mosalodnelze<br />
metad saintereso aRmoCnda. aq ojaxis<br />
ufrosma, ioseb loTiSvilma gvimaspinZla. marnis<br />
saxelwodebaa: `mitras marani". Cveni yuradReba<br />
mis ezoSi mdebaze xeivanma miipyro, rogorc aRmoCnda,<br />
baton iosebs amis garda aseTi ori xeivani<br />
hqonia, mohyavs sul sami jiSis yurZeni: ,,Tavkveri",<br />
,,goruli mwvane" da ,,Cinuri". misi TqmiT, ,,Cinurs",<br />
CineTTan aranairi kavSiri ar aqvs, es Rvino<br />
sulxan-sabas hqonia naxsenebi rogorc ,,Cinebuli",<br />
Semdgom sityvam forma icvala da axla<br />
,,Cinurad" moixsenieben..Bbatoni iosebis marani<br />
calke RirSesaniSnaobas warmoadgens. aq gaxlavT<br />
1952 wels aSenebuli sawnaxeli, romelic rogorc<br />
cnobilia, saqarTveloSi yvelaze didia,<br />
igi 5-6 tona yurZens itevs. Ees sawnaxeli dimitri<br />
loTiSvilis mieraa aSenebuli da mTlianad<br />
qvis nakeTobaa., rac iSviaTobas warmoadgens.<br />
batoni iosebi, gorisa da atenis mitropolit<br />
meufe andreasa da ramdenime sxva adamianTan<br />
erTad apirebs qvevris Rvinis Camosxmas, am wlis<br />
zafxulidan. atenis dedaTa monasteris kuTvnilebaSia<br />
marani, romelTan erTadac igegmeba<br />
aRorZindes atenis qvevris Rvinis Camosxma.<br />
(atenis dedaTa monasterSi viyaviT misulebi,<br />
magram, samwuxarod, maranSi ver SevediT, radgan<br />
meufis kurTxeva iyo saWiro, da Cven amis Sesaxeb<br />
ar vicodiT.) Rvinis realizacias jer adglze<br />
gegmaven, xolo SemdgomSi evropis bazarze gasvlasac<br />
ar gamoricxaven. amJamad ki sezonze saSualod<br />
samtonanaxevar yurZens krefs. igi wlidan<br />
wlamde dawuruli Rvinis srul realizacias<br />
aswrebs.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
momdevno, atenis Zveli marani, Temo sauris<br />
mflobelobaSia. maranSi bevri saintereso niv-<br />
Tia, da amitom, garkveulwilad, muzeumis funqciac<br />
aqvs. magaliTad, batonma Temom gvaCvena 400<br />
wliani akvani, 800 wliani wylis koka, erekle<br />
mefiseuli doqi, aseve 200 wliani WurWeli, uZvelesi<br />
saqsovebi, saCeCebi, sawnaxeli da a. S. aseve<br />
sainteresoa kevri, romelic film maia wyneTelis<br />
gadaRebis dros iqna gamoyenebuli da aseve<br />
is qalamnebic, romelic filmSi Lleila aba-<br />
SiZes ecva. nivTebs batoni Temo agrovebs, radgan<br />
rogorc man Tqva, surs qarTuli sulis SenarCuneba<br />
da glexi kacis yofis momavali TaobebisTvis<br />
gacnoba.<br />
rac Seexeba uSualod Rvinis marans, atenis Zveli<br />
marnis mTavar siamayes Rvino ,,Tavkveri" warmoadgens.<br />
marnis mflobelma legenda gviambo:<br />
Turme batons ar moswonda veziri da ubrZanebia<br />
misTvis eCvenebina qveynad yvelaze kargi ra iyo.<br />
vezirs uTqvams, Rvino ,,Tavkverio". mefem damtkiceba<br />
mosTxova. vezirs uxmia koWli, brma da<br />
usinaTlo. koWls rom daulevia cekva dauwyia,<br />
munjs simRera, xolo brmas uTqvams: Sen dailoce,<br />
lalisfero siTxeo.<br />
Bbatoni Temos TqmiT, misi Rvino biologiurad<br />
sufTaa da ar Seicavs aranair sasuqs, swored<br />
amitom is bio sertifikatzea wardgenili. garda<br />
amisa, mis Rvinos aqvs miRebuli ramdenime sigeli<br />
da sxvadasxva jildo. igi weliwadSi 13 tona<br />
yurZens krefs da dawuruli Rvino srulad eyideba.<br />
misi TqmiT, mis mier dayenebuli Rvino ar-<br />
23
aprili 2014<br />
24
<strong>gzavnili</strong><br />
amarto biologiurad sufTaa, aramed dasalevadac kargia da daaxloebiT 10-11 gradus spirts<br />
Seicavs. Rvinis gzam saxeli gaamarTla. iq misuli yvela adamiani sasiamovnod gakvirvebuli<br />
darCeba da bevr axal rames aRmoaCens. SeiZleba Tamamad iTqvas, rom atenSi Rvinis didi, saintereso<br />
da mravalferovani kulturaa. Rvinis mwarmoeblebis imdenad did konkurencias uweven<br />
erTmaneTs, rom atenSi uxarisxo Rvinis naxva gagiWirdebaT.<br />
25
<strong>gzavnili</strong><br />
27 ltolvilebis cxovreba sola `inteleqtis" kedlebSi<br />
31 berbuki - axlo warsulis tkivili, momavlis rwmeniT<br />
34 reportaJi tinisxididan<br />
40 `georgievskis traqtati" 2014 wels
ltolvilebis cxovreba<br />
skola `inteleqtis" kedlebSi<br />
Tamuna gegiZe<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
`aq mxolod ltolvilebi varT, CveniT ar<br />
movsulvarT, mTavrobam Semogvasaxla. me Cems<br />
colTan erTad vcxovrob. socialur daz-<br />
Rvevas vRebulobT, xandaxan wamlebiT da<br />
zamTarSi SeSiT gvexmrebian, sxva araferi. Zalian<br />
cudi mdgomareobaa, abanoSi yvelaferi<br />
damtvreulia, wyali ar gvaqvs. arafers<br />
ufrTxildebian,"-es giorgi pavliaSvilis sityvebia,<br />
romelic erT-erTia imaTgan, vinc 2008<br />
wels agvistos omis Sedegadad dazaralda da<br />
goris erT-erTi skolis, `inteleqtis" SenobaSi<br />
Seasaxles.<br />
sawyis etapze skolaSi infrastruqtura mowesrigebuli<br />
iyo. gamarTulad muSaobda wyalgayvaniloba,<br />
dagebuli iyo iataki, skolas<br />
wesrigSi hqonda fanjrebi da eleqtrogayvaniloba,<br />
Tumca, dRes yvelaferi sxvagvaradaa.<br />
Tavad ltolvilebic adastureben im faqts,<br />
rom Semosaxlebamde Senoba ukeTes mdgomareobaSi<br />
iyo, axla ki saxezea amoyrili iataki,<br />
romelsac RumelisaTvis iyeneben, saRebavCamoyrili<br />
kedlebi, dazianebuli Weri,<br />
gadamwvari sadenebi, dazianebuli wyalsadeni<br />
milebi, damsxvreuli kafeli da CamoSlili<br />
sapirfareSo. Tumca, adgilobrivebi amas<br />
problemad ar miiCneven, radgan gacilebiT<br />
ufro mniSvnelovani problemebi aqvT, normaluri<br />
cxovrebisTvis saWiro saxsrebis arqonis<br />
saxiT.<br />
am SenobaSi SesaxlebulTa Soris imyofebian<br />
rogorc sazRvrismiRma darCenili soflebis<br />
mcxovreblebi, aseve goris soflebidan<br />
Camosuli dazaralebulebi, romlebic maTi<br />
sacxovrebeli saxlis aRdgenas iTxoven.<br />
rogorc goris municipalitetis Tavmjdomare<br />
daviT razmaZe iuwyeba, dazaralebulebs saxelmwifosgan<br />
gadaecaT Tanxa saxlebis aRsadgenad,<br />
Tumca, Tanxa miznobrivad ar gamouyenebiaT.<br />
amas garda, skolaSi Sesaxlebulebis<br />
didi nawili iq ukanonod imyofeba, nawils ki<br />
binebic aqvT.<br />
dazaralebulebTan gasaubrebisas gavigeT,<br />
rom mTavari problema Semosavalis arqonaa.<br />
maT ar hyofniT socialuri dazRveva, radgan<br />
umetesoba umuSevaria. aq SexvdebiT eqvsi Svilis<br />
mamas, romelic xandaxan muSad muSaobs<br />
da ase arCens ojaxs, 43 wlis mamakacs, romelic<br />
samsaxurs ver iwyebs, ganaTlebis arqonis gamo<br />
da 69 wlis dedis pensiiT irCens Tavs, aseve<br />
27
aprili 2014<br />
ori Svilis mamas, romelic ojaxis wevrebis<br />
daxmarebiT bazarSi muSaobs, Tumca sacxovrebelSi<br />
arsebuli cudi pirobebis gamo, mosavali<br />
eyineba da usaxsrod rCeba.<br />
rogorc xuTSviliani ojaxis deda, 44 wlis mzia<br />
qareli, acxadebs, socialuri daxmarebis saxiT<br />
is weliwadSi erTxel xuTas lars Rebulobs,<br />
romelic araferSi hyofniT. aseve ar aris sakmarisi<br />
mTavrobis mier yovel wels gadacemuli<br />
SeSa, romelic zamTris bolomde ar yofniT.<br />
is ambobs, rom bavSvebs skolaSi urigeben saxelmZRvaneloebs,<br />
Tumca orma Svilma mxolod<br />
cxra klasi daamTavra, radgan gagrZelebas<br />
azri ar hqonda, momavalSi mainc ver aswavlidnen.<br />
meore ojaxSi, amboben, rom mis Svils wignebs<br />
urigebdnen, magram is ar swavlobda, arc skola-<br />
Si dadioda da skolidan mouvida informacia,<br />
rom amis gamo saxelmZRvanelos aRar gadascemdnen.<br />
dedis sityvebiT, mas arc gakvirvebia,<br />
radgan misi Svili marTlac ar swavlobs.<br />
yvelaze rTul situaciaSi aq xandazmulebi<br />
arian. moxuci col-qmari, romelic martoni<br />
cxovroben, goris raionis sofeli merisidan<br />
arian. isini daayaCaRes da iZulebuli gaxdnen,<br />
sacxovreblad aq gadmosuliyvnen. amboben, rom<br />
daxmarebis saxiT Rebuloben medikamentebs da<br />
SeSas zamTrisTvis. ukmayofilo arian imiT, rom<br />
adgilobrivebi ar ufrTxildebian sacxovrebels<br />
da Zalian cud mdgomareobaSia saabazano.<br />
69 wlis elene mzarevliSvili acxadebs, rom<br />
mTavrobisgan mxolod pirveladi daxmareba miiRo<br />
sawolebisa da sabnebis saxiT, garda amisa,<br />
Rebulobs 150 lars, socialur daxmarebas.<br />
misi erTaderTi Txovnaa, SeukeTon sacxovrebeli<br />
adgili, radgan surs, sicocxlis bolo<br />
wlebi iq gaataros.<br />
28
adgilobrivebis problemebTan dakavSirebiT<br />
goris municipalitetis Tavmjdomare<br />
acxadebs, rom jandacvis sakiTxebs awesrigebs<br />
jandacvis saminsitro, sxva danarCen problemas<br />
ki ltolvilTa da gansaxlebis<br />
saministro. municipalitets mxolod<br />
da mxolod gare komunikaciebi evaleba,<br />
wylisa da denis saxiT. Tumca, arc am mxriv<br />
aris yvelaferi gamarTuli. mosaxleobis<br />
TqmiT, Suqi sami Tvis win CarTes, manamde<br />
ki rva Tve uSuqod iyvnen. aqvT wylis problemac,<br />
wyali Widan moaqvT. municipalitetis<br />
Tavmjdomaris gancxadebiT, skolis infrastruqtura<br />
absoluturad mowesrigebuli<br />
iyo, roca iq ltolvilebi Seasaxles, mas<br />
Semdeg ki yvelaferi ganadgurda. garda<br />
amisa, wina wels Catarebuli aRricxviT,<br />
adgilobrivebis didi nawili ukanonodaa<br />
Sesaxlebuli, Tumca maT gasaxlebas winasaarCevno<br />
periodSi yvela erideba. socialurad<br />
daucvelebis dasaqmebis problemaze saubrisas<br />
daviT razmaZe acxadebs, rom umuSevroba<br />
mxolod devnilebis problema ar aris da<br />
mTel saqarTveloSia es problema. Tumca, municipalitets<br />
esec gaTvaliswinebuli aqvs da<br />
roca axal sawarmos xsnian, xelSekrulebis<br />
dadebisas erT-erTi moTxovna ltolvilebis<br />
dasaqmebaa. magaliTad, ixsenebs manqanebis<br />
samSeneblo kompanias, romelic ijariT gacemul<br />
teritoriaze ixsneba, xelSekrulebaSi<br />
miTiTebulia rom aq 50-60-mde ltolvili<br />
unda dasaqmdes.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
29
aprili 2014<br />
evaleba Tu ara municipalitets im problemebis mowesrigeba, rac devnilebma gviambes,<br />
gaurkvevelia, magram, cxadia, sacxovreblis sisufTaves da pirobebis SenarCunebas verc municipaliteti<br />
da verc mTavroba ver uzrunvelyofs, Tu adgilobrivebi ar gaufrTxildebian.<br />
30
erbuki<br />
axlo warsulis tkivili,<br />
momavlis rwmeniT<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
xatia mexriSvili<br />
goris centraluri stadionis win gaCerebaze<br />
Tu daelodebiT nomer 4 an 41 samarSuto taqsis<br />
da bolomde gahyvebiT, berbukis dasaxlebaSi<br />
mixvalT - es aris dasaxleba, romelic<br />
2008 wlis agvistomde ar arsebobda. manamde<br />
aq dausaxlebeli teritoria iyo, axla ki am<br />
adgilas daaxloebiT 130 `erTnairi" saxli<br />
dgas. TiTqos yvelafers erTi feri aqvs. isini<br />
`iZulebiT" cxovroben am erTnair saxlebSi,<br />
erTnairi problemebiT. maTi msgavsi saqarTveloSi<br />
TiTqmis 4 000 ojaxia. istoriac yvelas<br />
erTnairi da (ukve) `banaluri" aqvT, patarpatara<br />
gansxvavebebiT.<br />
berbukis dasaxlebaSi erT-erT saxlSi<br />
cxovrobs ojaxi, romelic 1995 wlidan 2008<br />
wlamde sofel argvicSi cxovrobda. axla<br />
isinic am `erTferovnebis" nawilni arian.<br />
sofeli argvici adre cxinvalis raions ekuTvnoda,<br />
Semdeg ki goris raionis SemadgenlobaSi<br />
gadavida. is eredvidan ramdenime kilometrSia.<br />
cxovreba argvicSi<br />
(respondentis TxovniT saxeli Secvlilia)<br />
nino (maSin is 27 wlis iyo), romelic skolis<br />
damTavrebis Semdeg TbilisSi cxovrobda, muSaobda,<br />
1995 wels gaTxovda da sacxovreblad<br />
sofel argvicSi gadavida.<br />
`me TviTonac goris raionidan var, magram ise<br />
viyavi gadaCveuli soflis cxovrebas, veRar<br />
warmomedgina, Tu isev miwas davamuSavebdi<br />
an Zroxas movwvelidi, magram siyvaruliT<br />
gavTxovdi da ar hqonda amas ukve mniSvneloba,"<br />
_ gviambobs igi.<br />
ninos meuRle iqve, sofelTan axlos wiTel<br />
miwebze muSaobda, traqtors marTavda. ojaxs<br />
ar uWirda finansurad. nino saxls da patara<br />
bostans uvlida. `sul grZeli frCxilebi<br />
mqonda xolme da gaTxovebis Semdeg, roca<br />
pirvelad momtyda, bevri vitire"- dRes igi ase<br />
ixsenebs Tavis pirvel `tragedias~.<br />
male maT ori vaJi SeeZinaT. zrdidnen bavSvebs,<br />
miwas amuSavebdnen, uvlidnen xexils da<br />
cxovrobdnen ise, rogorc erTi Cveulebrivi<br />
bednieri ojaxi.<br />
2008 weli<br />
`es iyo weli, romelmac yvelaferi Tavdayira<br />
daayena. aba, warmoidgine, erT diliT iRviZeb:<br />
yvelaferi gaqvs da saRamos ukve manqanaSi zixar,<br />
ramdenime patara CanTiT, ojaxis wevrebTan<br />
erTad da bombebis xmis TanxlebiT toveb<br />
sakuTar saxls, romelsac amdeni weli awyobdi<br />
da aSenebdi". - ixsenebs nino. soflidan<br />
wamosvlis Semdeg, igi mTeli ojaxiT rusTavSi,<br />
baRis SenobaSi moxvda. iq 3 Tve gaatares saSinel<br />
pirobebSi. baRSi cxovrebis periodSi<br />
mTavrobisa da arasamTavrobo organizaciebis<br />
daxmarebebs iRebdnen. tansacmels, saWmels,<br />
piradi moxmarebis nivTebs...<br />
berbukis dasaxleba<br />
`es dasaxleba Cveni surviliT avirCieT, gor-<br />
Tan axlosaa da erT-erTi mizezi es iyo," - 2008<br />
wlis noembris TveSi nino da misi ojaxi ukve<br />
axal saxlSi gadavida, sadac mcire aveji da<br />
WurWeli daxvdaT. - `roca axali gadmosulebi<br />
viyaviT cota WurWeli gvqonda, xandaxan, roca<br />
31
aprili 2014<br />
rame damWirdeboda, magaliTad, saxexi, an<br />
Tundac saceri da vicodi, rom mqonda, viwyebdi<br />
Zebnas, mere uceb maxsendeboda, rom aq ki<br />
ara, argvicSi mqonda es nivTi. Tavidan Zalian<br />
xSirad memarTeboda ase, axla ukve miveCvie"-<br />
ixsenebs igi.<br />
am dasaxlebis yvelaze didi problema aris<br />
is, rom kanalizacia ar gaaCniaT. saxlebis<br />
ukan dgas xis sapirfareSoebi da saabazanoebi<br />
saerTod araa. - `wvimian amindSi aq saSineleba<br />
xdeba, warmoudgenelia sapirfareSoSi Sesvla",-<br />
gviziarebs ojaxis diasaxlisi Tavis wuxils<br />
da gvisxnis, rom visac saSualeba hqonda,<br />
gaakeTes abazanebi. winasaarCevnod ki goris municipalitetic<br />
Sehpirda berbukis mosaxleobas,<br />
rom male moagvarebdnen am problemas.<br />
maketebic ki aCvenes, magram jer araferi ar<br />
gakeTebula. mosaxleobam gancxadeba ramdenjerme<br />
dawera da elodebian, rodis daiwyeba<br />
samuSaoebi. rogorc maT uTxres, es problema<br />
iman gamoiwvia, rom am adgilTan axlos ar iyo<br />
sakanalizacio sistema, amitomac ver moxerxda<br />
droulad gaekeTebinaT.<br />
kidev erTi didi problema dasaqmebaa. omis<br />
Semdeg yvelam dakarga samsaxuri, Tundac<br />
miwa da xexilis baRebi, romliTac arCendnen<br />
ojaxebs. am mxriv saxelmwifos aranairi<br />
dasaqmebis programa ar ganuxorcielebia.<br />
TiToeul ojaxs gadaeca adgilze 6 measedi<br />
miwa saxlianad da 50 measedi dasamuSaveblad.<br />
ukve wlebia, aRarc humanitaruli daxmarebebi<br />
aRar midis dasaxlebaSi. `Cemi meuRle periodulad<br />
muSaobs, xan mSeneblobaze, xan vinmes<br />
nakveTis damuSavebaSi exmareba da amiT vcxovrobT,"<br />
- wuxiliT Cailaparakebs diasaxlisi.<br />
sazRvars iqiT<br />
`rodesac dedaCemTan mivdivar xolme (isic<br />
goris raionSi cxovrobs), gzidan Cans argvici<br />
da patara ganaTebuli adgili, sul mainteresebda,<br />
ra iyo da mere gavigeT, rom argvicis<br />
kulturis centrSi da policiis SenobaSi jari<br />
yofila ganlagebuli".<br />
Google-Si, saZiebo sityvad `argvici" rom miuTi-<br />
ToT, bevr iseT suraTs naxavT sadac damwvari<br />
da dangreuli saxlebia aRbeWdili. es suraTebi<br />
omis Semdeg maleve gamoCnda internetSi.<br />
`Zalian didi stresi iyo, am fotoebis naxva<br />
mTeli ojaxisaTvis. simarTle giTxraT, Zlivs<br />
vicani Cemi saxli. zogierTi mezoblis saxli<br />
iseTi ganadgurebulia, saerTod ver mivxvdi,<br />
romeli iyo," - es omis gamoZaxilia, romelmac<br />
uamravi ojaxi sakuTari miwebidan devnilad<br />
aqcia.<br />
32
<strong>gzavnili</strong><br />
momavali<br />
`Cemi pirveli safiqrali Svilebia. isini<br />
jer skolaSi arian, kargad swavloben,<br />
ufrosi _ gansakuTrebiT. imedi maqvs,<br />
meqneba saSualeba da saxelmwifoc<br />
damexmareba, rom maT kargi ganaTleba<br />
mivce. roca Cemi saxlidan wamovedi<br />
da aq aRmovCndi, megona, rom ver Sev-<br />
Zlebdi verafers da ver gavuZlebdi<br />
am gaWirvebas, magram, uflis wyalobiT,<br />
yvelaferi gadavitaneT, ase Tu ise. adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis arCevnebs<br />
velodebiT, imedi gvaqvs, axla mainc<br />
Seasruleben danapirebs da sakanalizacio<br />
sistemas da sxva problemebs moagvareben...<br />
am yvelafris gadatanis Semdeg<br />
mivxvdi, rom Zlieri vyofilvar, adre<br />
Tu motexili frCxilis gamo vtirodi,<br />
axla saerTod veRar vamCnev msgavs problemebs<br />
da imaze vzrunav, rom Cems Svilebs<br />
kargi momavali hqondeT. maTTvis<br />
isic sakmarisia, rac aseT patara asakSi<br />
gadaitanes da imedi maqvs, rom aRaravis<br />
aRar mouwevs msgavsi saSinelebis<br />
gamovla..." - es ki ukve ninos imedia,<br />
momavlis imedi, romelic aucileblad<br />
gamarTldeba...<br />
33
aprili 2014<br />
reportaJi tinisxididan<br />
giorgi SaverdaSvili<br />
34
saxli, romelic mxolod erTi oTaxis, ori celofangakruli fanjrisagan<br />
da saxuravisgan Sedgeba. Robis magivrobas aqa-iq CarWobili<br />
gaTlili joxebi da masze gablanduli mavTulxlarTebi asruleben.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
35
aprili 2014<br />
kvira dilaa. gezs qalaq goridan viReb da mis<br />
axlos mdebare, erT-erT sofel tinisxids<br />
mivaSureb. asfaltian gzas moxreSili gza<br />
cvlis. manqana orRobidan orRobeSi gadis.<br />
erTi-meoreze ,,ukeTesi" saxlebi erTmaneTs<br />
enacvlebian. gazafxulis mosvla ukve dastyobia<br />
aminds, baRebSi xalxi gamoSlila da<br />
sagazafxulo samuSaoebs Sesdgomian, irgvliv<br />
fusfusisa da Jriamulis xma ismis. papa xexils<br />
sxlavs, bebo ki Tesavs... ezoSi morbenali<br />
da moxtunave bavSvebi Canan... ganwyoba maRldeba,<br />
xalisi matulobs, bednierebis SegrZneba<br />
meufleba da is-isaa unda vTqva, ra mSvenieria<br />
cxovreba-meTqi, rom ganwyoba umal fuWdeba,<br />
warbebi ikvreba, Subli iWmuxneba...<br />
manqana saxlTan Cerdeba... saxlTan, romelsac<br />
siZvelis, siRatakisa da siRaribis kvali<br />
amCnevia.. esaa saxli, romelic mxolod erTi<br />
oTaxis, ori celofangakruli fanjrisagan da<br />
saxuravisgan Sedgeba. Robis magivrobas aqa-iq<br />
CarWobili gaTlili joxebi da masze gablanduli<br />
mavTulxlarTebi asruleben.<br />
saxelis daZaxeba msurs, magram TiTqos ena ar<br />
36
memorCileba. nanaxma molodins gadaaWarba.<br />
amasobaSi ojaxis diasaxlisi gamodis da aseve<br />
fiCxebisgan Sekrul e.w. ezos karTan megebeba.<br />
TiTqos gaWirvebasa da dards mis saxeze kvali<br />
daumCneviaT... maxvili Tvali mis TvalebSi<br />
umal amoikiTxavs, Tu ramden dards itevs igi.<br />
eliso grigoriani sofel tinisxidis<br />
mcxovrebi, 34 wlis, 5 Svilis deda da lursmanaSvilebis<br />
ojaxis diasaxlisia. misi ojaxis<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
problemebiT dainteresebuli adamianis<br />
danaxvisas, Tvalebi TiTqos sxvanirad iwyeben<br />
yurebas, molodinisgan daRlil TvalebSi<br />
imedis naperwklebi akiafdnen.<br />
saxlis kibe ficrulisganaa Sekruli, alagalag<br />
lursmans Tavi amouyvia da ise irweva,<br />
ifiqreb, sadacaa fexqveS gamomecleba da miwaze<br />
davecemio. xels Zlierad vkideb saxelurs,<br />
sxartad avrbivar kibeze da saxlSi Sevdivar.<br />
karTan daJangebuli Tunuqis Rumeli megebeba,<br />
romelsac siZvelisgan adgil-adgil naxvretebi<br />
gasCenia da ucecxlobisgan gayinula.<br />
rkinis oTxi moryeuli sawoli, magida, ori<br />
skami, WurWlis karada, karadaze plastmasis<br />
ramdenime jami, rkinis qvabi da TefSebi alagia....<br />
marjvena kuTxe televizors daukavebia,<br />
romelic imdenad Zvelia, rom erTi SexedviTve<br />
etyoba, Tavadac ar axsovs bolos rodis<br />
iyo CarTuli.<br />
ucxo adamianis danaxvisas bavSvebi erTmaneTs<br />
exlebian, fexebSi eblandebian da TiTqos<br />
aRar ician, oTaxis oTxi kedlidan romels<br />
aetuzon. mariami 11 wlisaa, Teona _ 7 wlis,<br />
3 wlis nini ki, pledSi gaxveuli, loginze<br />
37
wevs... sicivisgan mobuzuli bavSvebi virusuli<br />
xvelebisgan arc ise sasaimovno xmebs gamoscemen.<br />
16 wlis Temuri jarTis saZebnelad, mis<br />
mosaTxrelad da cotaodeni fulis saSovneladaa<br />
wasuli. 14 wlis nika, sawolze zis, Tavs<br />
zeviT ar wevs da arc sityvas ambobs... xelSi sadenebi<br />
uWiravs da masSi moTavsebuli spilenZis<br />
gamorCevas cdilobs.<br />
aprili 2014<br />
ojaxis ufrosi, 36 ilia lursmanaSvili,<br />
goris bazarSia wasuli. savaWrod ara, arc<br />
sayidlebze, is urikaze muSaobs da ase, mTeli<br />
dRe ,,klients" ucdis. kapiks kapikze adebs da<br />
SvilebisTvis saWmeli moaqvs, romelic didi<br />
mravalferovnebiT ar gamoirCeva.<br />
qalbatoni eliso gulRia, daufarav da da sevdian<br />
saubars iwyebs. mamamTilis gardacvalebis<br />
Semdeg, sofel wmindawyaroSi saxlis gayidva<br />
mouwiaT. usaxlkarod gasuli 14 weli, mom-<br />
Tabare cxovreba da bolos sofel tinisxidSi,<br />
sxvis saxlSi Sekedleba. ramdenime winadadebis<br />
Semdeg, misi erTaderTi survilic gasagebi xdeba:<br />
sakuTari saxlis qona. eliso grigorianis<br />
TqmiT, axla mxolod RmerTis daxmarebis imediRa<br />
aqvs. ,,sxva araferi minda, aravis ar vTxov<br />
arc saWmels, arc fuls. Cemi erTaderTi natvra<br />
da survili sakuTari saxlis qonaa. meSinia, rom<br />
erT dRes momiwevs am saxlis daclac da bavSvebi<br />
Ria cis qveS damrCebian".<br />
38<br />
rogorc Tavad ambobs, mazlis daojaxebis<br />
Semdeg, dedamTili masTan gadavida sacxovreblad.<br />
ojaxis wevris moklebam ki, Tvenaxevaria<br />
socialuri daxmarebis SeCereba gamoiwvia. misi<br />
TqmiT, socmuSakebi aRwerisTvis 12 dReSi unda<br />
mosuliyvnen, raTa daxmareba kvlav daniSvnodaT,<br />
magram 3 kvira gavida mis mere da kvlavac<br />
aravin Cans. qalbatonma elisom daxmarebisTvis,<br />
garda goris gamgeobisa, fond ,,iavnanas" xelmZ-<br />
Rvanels, baton paata burWulaZesac mimarTa,<br />
magram oficialuri qorwinebis sabuTis ar<br />
arsebobis gamo, daxmareba ver miiRo.<br />
ojaxs aseve erTi problema aqvs, romelic 14<br />
wlis nikasTan aris dakavSirebuli. nikas Tavis<br />
tvinis garTulebuli Sakikis diagnozi aqvs.<br />
mfeTqavi xasiaTis Tavis tkivilis Zlieri Setevebi<br />
aReniSneba, romelsac dabuJebis an sicivis<br />
SegrZneba axlavs Tan. nika Tavis tvinis tomografias<br />
saWiroebs, romlis saxsrebic ojaxs ar<br />
gaaCnia.<br />
qalbatoni elisos TqmiT, maTi problemiT<br />
mravaljer dainteresebula media, gaukeTebiaT<br />
siuJetebi telekompania ,,TrialeTs", ,,maestros",<br />
magram yvelafers gamoxmaurebis gareSe<br />
Cauvlia. ,,5 bavSviT veravis miadgebi saxlis daclis<br />
SemTxvevaSi, momiwevs gamgeobasTan mivide<br />
Cemi SvilebiT da iq viyo daxmarebis imediT,~ _<br />
-ambobs igi.<br />
ojaxs arc meurneoba aqvs. imisTvis, rom miwa<br />
daamuSaon da mosavali moiyvanon, saTesle masalaa<br />
saWiro, risi saxsrebic aseve ar gaaCniaT.<br />
maTi sakvebis yoveldRiuri racioni zeTis,<br />
brinjisa da makaronisgan Sedgeba... gasula<br />
dReebi, roca sakvebis gareSe yofilan. ezoSi<br />
mosiarule 3 qaTami da erTi ixvi, esaa is, rasac<br />
ojaxi flobs.
<strong>gzavnili</strong><br />
maTTan xangrZlivi da sevdiani saubris Semdeg, ojaxs vemSvidobebi. qalbatoni eliso RobesTan<br />
dgas, mariami da Teona, romelTac dakonkili tansacmeli sxeuls Zlivs ufaravT, dedas ukan<br />
dasdgomian da ase, yvela erTad imedis TvalebiT macileben.<br />
lursmanaSvilebis ojaxis problemebiT, goris municipalitets mivakiTxe. Rrma da detaluri<br />
saubrisas, goris sakrebulos Tavmjdomare, daviT razmaZe ambobs, rom municipalitetis balansze<br />
arc erTi carieli bina araa, rom maTTvis gamoiyos, radgan yvelgan ltolvilebi arian<br />
Sesaxlebulebi. ,,CemTan eg xalxi ar yofila, ar vflob informacias am ojaxis mdgomareobaze.<br />
socialuri da jandacvis sakiTxebis gadawyveta centraluri mTavrobis kompetenciaSi Sedis.<br />
Cven rac SegviZlia, aris is, rom socialurad daucvel ojaxs, oficialuri statusis SemTxveva-<br />
Si, kuTvnil 500 lars gamovuyofT, romelic weliwadSi erTxel ekuTvniT maT", _ ambobs daviT<br />
razmaZe.<br />
amasobaSi ki mezoblebis, naTesavebis, bavSvebis pedagogebis daxmarebiT gadis dReebi, Tveebi da<br />
daxmarebis imedad darCenili ojaxis cxovreba cvlilebebis gareSe da xvalindeli ukeTesi<br />
dRis molodiniT grZeldeba.<br />
39
`georgievskis traqtati" 2014 wels<br />
TaTia kakiaSvili<br />
politikuri cvlilebis Semdeg molodinebis gaumarTleblobiT ukmayofilo karaleTis mosaxleoba<br />
mSvelelsa da mxsnels isev erTmorwmune ruseTSi xedavs. goris raionis sofeli<br />
karaleTi bevri rTuli problemis winaSe dgas da, mosaxleobis TqmiT, isini ZlivZlivobiT<br />
umklavdebian arsebul viTarebas, gansakuTrebiT - siduxWires.<br />
aprili 2014<br />
karaleTis mcxovrebi - 49 wlis vaJa beraSvili -<br />
sakmaod mWevrmetyveli aRmoCnda da daufaravad<br />
isaubra sirTuleebis Sesaxeb:<br />
- karaleTi absoluturad gaCerebuli da Ca-<br />
Zirulia. mas Zalian didi istoria aqvs. amJamad<br />
karaleTis mosaxleoba didi problemebis winaSe<br />
dgas. sofelSi bevri mravalsuliani ojaxia,<br />
romlebic gaWirvebaSi arian, magram mainc rogor-<br />
Rac umklavdebian: Cemi asakis mamakacebi kvlav<br />
samsaxurebis ZiebaSi arian, veZebT xalxs, romlebic<br />
dagvasaqmeben. mosaxleobis TiTqmis 90%<br />
CarTulia soflis meurneobaSi, Zalian mcire<br />
nawili saxelmwifo samsaxurebSia dasaqmebuli.<br />
karaleTSi soflis meurneobac gagvirTulda<br />
im mxriv, rom aq didi ganukiTxaobaa, mosaxleobas<br />
saqonlis Zoveba uWirs, is teritoriebi aRar<br />
gvaqvs. amas davamatoT ekologiuri garemo, karaleTSi<br />
aravin ufrTxildeba nargavebs, naTesebs.<br />
. . Cveni gamgebeli ramaz papitaSvilia, romelic,<br />
simarTle unda vTqva, Zalian cdilobs, sofelsa<br />
da mosaxleobas daexmaros, Tumca am yvela<br />
problemas mxolod erTi adamiani ver gadaWris.<br />
- batono vaJa, sazRvrebTan dakavSirebiT ras<br />
gvetyviT?<br />
- rusebs Cveni teritoriebidan miTvisebuli<br />
araferi aqvT. Cemi azriT, Cven rusebTan konfliqti<br />
ar unda gvqondes. rasac evropa akeTebs<br />
msoflio masStabiT, didi Secdomaa im mxriv, rom<br />
yvelaferi, rac xdeba, swored evropidan modis.<br />
mas didi gavlena aqvs yvela ersa da naciaze. ra<br />
saWiro iyo amdeni ucxoeli adamianis saqarTveloSi<br />
dasaqmeba? Cven mcire eri varT im bevri<br />
adamianiT, romlebic usaqmod da ulukmapurod<br />
daiarebian.<br />
- anu Tqven ruseTs emxrobiT?<br />
- me ruseTs vemxrobi. sanam ruseTTan megobrulad<br />
viyaviT, manam yvelaferi kargad gvqonda.<br />
dRes ubralod gavixedoT: vin aSenebs ubralo<br />
patara oTaxsac ki? veravin! imitom, rom Cveni<br />
glexoba rusul bazarze iyo damokidebuli.<br />
glexi karaleTidan produqts rom gaitanda,<br />
40
daaxloebiT, 50-100 yuT vaSls, iqidan imdeni<br />
fuli Camohqonda, rom mas navaWriT saxlis aSenebac<br />
SeeZlo. dResdResobiT, es ase aRaraa.<br />
- axla ratom veRar axdenT produqtis realizacias?<br />
- imitom, rom Cven produqts axla arc myidveli<br />
hyavs da aRarc gamyidveli. adre Cveni produqti<br />
rusul bazarze gadioda. rac ruseTTan urTier-<br />
Toba gawyda, amis Semdeg gamoikveTa es problema.<br />
ruseTSi vaSli, kombosto, pomidori gagvqonda.<br />
dResdReobiT TbilisSi es produqcia iseT<br />
fasebSi iyideba, rom glexs ar uRirs misi moyvana,<br />
radgan ufro Zviri jdeba es yvelaferi da<br />
Semosavali ar viTardeba. magaliTad, rac erTi<br />
Ziri kombostos moyvana jdeba, imas glexi vaWrobiT<br />
ver iRebs, rom xarjebi dafaros.<br />
- ra molodini aqvs karaleTis mosaxleobas `qarTuli<br />
ocnebisgan"?<br />
- me imis imedi maqvs, rom `qarTulma ocnebam:<br />
Tu ruseTTan konfliqti moagvara, CaTvaleT,<br />
rom yvelaferi kargad iqneba. am mTavrobam da<br />
qarTvelma xalxma unda gaixedon win da ara ukan<br />
imitom, rom aq isev ise Tu ucxoelebi Semovlen,<br />
gabatondebian nel-nela.<br />
- rusebi saqarTveloze rom batonobdnen, isini<br />
ucxoelebi ar iyvnen?<br />
- dRes SeiZleba CavTvaloT ucxoelebad, maSin<br />
es ase ar iyo. amerikaSi aTasi rjulia: musulmani,<br />
kaTolike da yvelanairi aRmsarebeli, magram<br />
ruseTsa da saqarTvelos mama-papaTagan qristianoba<br />
gvaerTianebs.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
- 2008 wlis omamde ra situacia iyo karaleTSi<br />
da ra Seicvala omis Semdgom?<br />
- anu, Tqven ambobT, rom erTmorwmuneoba gamosavalia?<br />
- 2008 wlamde umaRlesi donis cxovreba gvqonda:<br />
ergneTi muSaobda, marTalia, osebsa da qarTvelebs<br />
Soris daZabuloba iyo, magram SevrigdiT,<br />
raRacnairad erTmaneTSi movrigdiT. Cveni bazari<br />
ergneTSi araCveulebrivad muSaobda. imis mere,<br />
rac saakaSvilma Tavisi araswori gza SemoiRo,<br />
anu rom egona, amerika gviSveliso, Secda Zalian<br />
- amerika aravis ar uSvelis. saakaSvilma didi<br />
Secdoma dauSva, rom airCia amerika da ara ruseTi.<br />
- mas Semdeg, rac `nacionaluri moZraoba" wavida<br />
xelisuflebidan da movida `qarTuli ocneba",<br />
rame cvlilebebs xedavT?<br />
- cvlilebas, faqtobrivad, ver vxedavT, radgan<br />
problema kvlav erTia: nacionalebi amaTSic<br />
TiToorolad SemorCenilebi arian da axal<br />
mTavrobas xels uSlian Canafiqrebis ganxorcielebaSi.<br />
- rogor fiqrobT, rogor SeiZleba gamosavlis<br />
gamonaxva?<br />
- gamosavali erTia: karaleTs aqvs Zalian didi<br />
potenciali, rom win wavides. stalinis Semdeg<br />
periodSi muSavdeboda am adgilis daxvewis gegma,<br />
romelSic troleibusis daniSvnac Sedioda.<br />
Bbatonymobis gadavardnis Semdeg, erisTavebi<br />
gaaZeves aqedan. maSin iseTi ambavi datrialda,<br />
rom erisTavebi erTmaneTs gadaekidnen. Ees SuRli<br />
dRemde grZeldeba.<br />
41<br />
- ki, sworedac erTmorwmuneobaa gamosavali.<br />
Qqristianoba gaxlavT Cveni Serigebis 100%-iani<br />
garanti.<br />
- istoriul `georgievskis traqtatze" ras ityviT?<br />
maSinac xom erTmorwmuneobis imedad SevekariT<br />
rusebs?<br />
- qarTvelebi da rusebi istoriulad qristianebi<br />
varT, Tumca, amis miuxedavad, Cven Soris<br />
SuRli da mtroba sul arsebobda. amis mizezi<br />
erTia - upiratesobas mudam ucxoelebs vaniWebdiT,<br />
ucxoelebs da ara Cvens erTmorwmune mezobels<br />
da es gvyofda da CvenSi mtrobas Tesavda.<br />
Eerekle meorem maSin daxmareba imitom moiTxova,<br />
rom patara eri varT, patara saxelmwifo da vinme<br />
sayrdeni gvWirdeboda. vis unda SevebrZoloT da<br />
davupirispirdeT? qristiani qristians ar unda<br />
upirispirdebodes.<br />
vaJa beroSvili erTaderTi araa sofel karaleTSi,<br />
visac erTmorwmuneoba ruseTTan megobrobisa<br />
da idiliuri cxovrebis gasaRebad<br />
miaCnia. ramdenad Sorsaa soflis mkvidrTa<br />
Sexedulebebi realobisgan, erTi SefasebiT,<br />
rTuli saTqmelia, Tumca mosaxleobasTan saubris<br />
Semdeg naTelia, rom karaleTisTvis qarTuli<br />
andaza, SeCveuli Wiri gerCivnos SeuCvevelso,<br />
cxovrebis laitmotivia. . .
moyviTalo WiSkrebs miRma<br />
naTia suxitaSvili<br />
goridan rva kilometris savalze camde awvdenili xeebis xeivans gascdebi da sofelic iwyeba.<br />
rac ufro Rrmad Sedixar sofelSi, mavTulis Robeebs odesRac yviTlad SeRebili, Tumca<br />
ukve gaxunebuli da fermkrTali meseri cvlis, xolo patara miwurebsa da qoxebs _ wiTeli<br />
aguriT naSenebi orsarTuliani, erTmaneTze myarad mibjenili saxlebi. am saxlebis ukan baRbostnebisaken<br />
mimavali mocekvave orRobeebi da am orRobeSi axlad ayvavebuli xexili Cans.<br />
am soflis Zveli da axali saxelwodebebis Sesaxeb arsebobs gadmocemebi, Tumca aqaurebs gansakuTrebiT<br />
is Tqmuleba uyvarT, romelic Tamar mefes ukavSirdeba<br />
aprili 2014<br />
- didi siamayiT yveba am Tqmulebas nodar TuSiSvili, romelic goris raionSi sofel karaleTSi<br />
daibada da gaizarda.<br />
,,Tqmulebis mixedviT Tamar mefes jari daubanakebia naWarmagevis<br />
maxloblad. buneba Zalian lamazi yofila. Tamari moxiblula<br />
misi mSvenierebiT, RamiT ar CasZinebia, gareT gamosula<br />
asula maRlobze da iqidan gadmouxedavs jarisTvis, romelic<br />
karvebSi isvenebda. Tamars uTqvms `namdvili karaveTiao~.<br />
`karaveTi~ SemdegSi gadakeTebula karaleTad da soflisTvisac<br />
es saxeli daurqmeviaT.~<br />
,,Cems bed-iRbals ar vemduri: kargad wavida Cemi cxovreba, kargi Svilebi, SviliSvilebi da<br />
SvilTaSvilebi myavs, ambobs CvenTan saubrisas warsulSi jer cekviT, Semdeg WidaobiT gatacebuli<br />
78 wlis nodar TuSiSvili,<br />
romelic ukve 10 welia Tavis saparikmaxeroSi, rogorc TviTon uwodebs, Tavis msgavs moxucebs<br />
mowesrigebaSi exmareba da Tmis SeWrasa da wveris gaparsvas sTavazobs.<br />
42
daaxloebiT ori kvadratuli metri far-<br />
Tis mqone salonSi gardacvlili sayvareli<br />
megobris suraTTan erTad stalinis suraTi<br />
ukidia da sicivesac SeSis RumeliT ebrZvis.<br />
avadmyofebisagan fuls ar iRebs da 8 adamians<br />
usasyidlod emsaxureba, maT Sorisaa bavSvobis<br />
saukeTeso megobari 79 wlis aleqsi.<br />
,,Tavisufal dros nards vTamaSobT me da<br />
aleqsi. Cven bavSvobis megobrebi varT, aq Cveni<br />
mesame bavSvobis megobris suraTi gavadide da<br />
Camovkide. Zalian miyvarda, esec miyvars da<br />
sikvdilamde vimegobrebT, - dasZens nodar<br />
TuSiSvili.<br />
nodar TuSiSvilis ,,saparikmaxeros xSiri<br />
stumaria 64 wlis Tengizic, romelic im<br />
erTaderT wisqvilSi muSaobs, romelic<br />
sofels emsaxureba. rogorc TviTon ambobs,<br />
dReSi 5-dan 50 kilogramamde simindis dafqva<br />
uwevs. Tumca imis gamo, rom wyalis simZlavre<br />
wisqvils ar hyofnis, muSaoba Zalian uWirs:<br />
,,elqselebs imisTvis vTxove, daeSva CemTvis<br />
sami faza, rom wisqvils mudmivad vamuSavebdi<br />
Semosavalic cotaodeni meqneboda. imaT 1200<br />
lari momTxoves sami fazis Semosayvanad,~ -<br />
gviyveba Tengizi da ambobs, rom apirebs, saministros<br />
mimarTos TxovniT, radgan am Tanxis<br />
gadaxda ar SeuZlia, sofels ki wisqvili<br />
sWirdeba.<br />
miuxedavad imisa, rom dRes sofel karaleTSi<br />
moqmedebs skola, aqvs sakuTari bagabaRi<br />
da ori moqmedi eklesia, aq ar arsebobs<br />
aranairi kulturuli kera, romelic axalgazrdebis<br />
ganviTarebaze iqneboda orientirebuli.<br />
,,21 wlis var, bari da Toxi miWiravs da vToxni,<br />
meti ra unda gavakeTo, sxva ramis gakeTebis<br />
saSualebas arc garemo gvaZlevs da arc<br />
Cveni materialuri mdgomareoba,~ _ gveubneba<br />
giorgi da amatebs, rom aq axalgazrda verafers<br />
gaakeTebs, garda barvisa, Tu ar CavTvliT<br />
Widaobis im Cempionatebs, romlebic<br />
aTasSi erTxel eklesiis ezoSi dResaswaulebze<br />
imarTeba maSin, rodesac damfinansebeli<br />
gamoCndeba.<br />
is kulturis centri, romelic sofels erT<br />
dros hqonda, axla mxolod mogonebadaa<br />
qceuli da sofels misgan nangrevebiRa<br />
SemorCa. 72 wlis gulizar beraSvils dResac<br />
axsovs is pirveli STabeWdileba, romelic<br />
kulturis centrSi nanaxma speqtaklma<br />
dautova:<br />
,,maSin axali rZali viyavi, pirvelad rom daveswari<br />
speqtakls kulturis centrSi, maxsovs,<br />
TviTon Senobac Zalian lamazi da kargad<br />
mowyobili iyo, magram komunistebis Semdeg,<br />
cxovreba rom airia, xalxma gaitana da gaZarcva.~<br />
_ gveubneba gulizar bebo.<br />
miuxedavad soflis mosaxleobis survilisa,<br />
aravin apirebs kulturis centris aRdgenas.<br />
rogorc vaJa beraSvili ambobs, soflis gamgebelTan<br />
waradgines gancxadeba, rom kulturis<br />
centri aRedginaT, magram uTxres, Zalian<br />
Zviri jdebao.<br />
Tumca arian iseTebic, romlebic momavals<br />
optimisturad uyureben da ukeTesis imedi<br />
aqvT. maT Sorisaa 21 wlis nika, romelic sakontraqto<br />
samxedro samsaxurSi msaxurobs da<br />
karaleTSi meuRlesa da erTi wlis qaliSvilTn<br />
erTad cxovrobs. `am wuTas aq axalgazrdas<br />
garTobis, kulturuli cxovrebisa<br />
Tu ganviTarebis saSualeba ar gaaCnia, magram<br />
gvaqvs teritoria da SesaZlebloba imisa, rom<br />
bevri ram gavakeToT,~ - ambobs nika da dasZens,<br />
rom misi Svilebi aq gaizrdebian, aqaur<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
43
xedi kokomunistebis droindeli<br />
kino-saxlis nangrevebidan<br />
aprili 2014<br />
skolas daamTavreben da aqaurebi iqnebian.<br />
,,axla sofeli absoluturad gaCerebulia,<br />
Torem warsuli da istoria karaleTs didi<br />
aqvs,~ - ambobs 49 wlis vaJa beraSvili da Tavis<br />
istorias gviyveba - ,,rom vTqva, adre didi<br />
Tanamdebobebi mekava-meTqi, ara, magram vmuSaobdi<br />
soflis meurneobaSi, viyavi dacvis ufrosi.<br />
amJamad umuSevari var, veRarafers vakeTeb.<br />
veZeb patar-patara samuSaoebs, rom viRacam<br />
damasaqmos da es aris Cemi 7-suliani ojaxis<br />
rCenis ZiriTadi saSualeba. Cveni glexoba,<br />
ZiriTadad, damokidebuli iyo rusul bazarze:<br />
aqedan rom waiRebda glexi 50 yuT vaSls,<br />
imdeni fuli Camohqonda, rom normaluri<br />
arsebobisaTvis hyofnida. axla Cvens produqcias<br />
myidveli aRar hyavs,~ - ambobs vaJa beraSvili<br />
da miaCnia, rom es problemebi mas Semdeg<br />
daiwyo, rac saqarTvelosa da ruseTs Soris<br />
urTierToba daiZaba da goris mosaxleobas<br />
ruseTis bazarze gasasvleli daekarga, raSic<br />
mTeli sofeli, didi Tu patara, erTxmad<br />
eTanxmeba.<br />
gasul zafxuls omar xaTaSvilma 4 tona<br />
vaSli mxolod imis gamo gadayara, rom bazarze<br />
ver gaitana da verc qarxanaSi Caabara.<br />
,,gadavyare imitom, rom ar saRdeboda, es Cveni<br />
xelisuflebis bralia, 10 welia, xili bazarze<br />
ar gagvitania. 2008 wlis agvistos omamde<br />
nawilobriv mainc gagvqonda ergneTis bazarze.<br />
Eaxla mandac veRar gagvaqvs. wels ar viciT,<br />
ra iqneba, uflis imedad varT darCenilebi.~ -<br />
gviyveba vaJa beraSvili.<br />
mis msgavsad, karaleTelebi tonobiT moyvanili<br />
kombosto gadayrasac apireben: ,,ai, axla<br />
xalxs 20 tona kombosto aqvT da unda gadayaron,<br />
imitom, rom misi moyvanis fass ki ara,<br />
muSis fulsac ki ver iReben, gasayidad rom<br />
gaitanon. 10 TeTri gvijdeba moyvana, gasayidi<br />
fasi 15 TeTric ki ar aris. amitom iZulebulebi<br />
varT, gadavyaroT.~ - gviyveba 28 wlis<br />
goCa.<br />
sofels mzis Casvlisas vtoveb. . . saRamos<br />
susxSic ki ukve gazafxulis surneli igrZnoba.<br />
. . Camavali mzis oqrosfer sxivebze, isedac<br />
fermkrTali, yviTeli meserebi ufro<br />
fermkrTaldeba da saRamos burusSi exveva. .<br />
. 80 wels gadacilebuli glexi, jafiT daRlili<br />
da daRarul Sublze mjiR moCrdilebuli,<br />
isev horizonts gascqeris. . . gascqeris<br />
imediT, ukeTesi momavalisa. . .<br />
44
45<br />
<strong>gzavnili</strong>
Tako vaxtangiSvili<br />
,,goris gareSe cxovreba<br />
ar warmomidgenia~<br />
lali baiaZe - qalaq gorSi misi saxeli yvelam icis. Qqali, romlis Sesaxebac minda mogiyveT,<br />
amJamad pirveli baga-baRisa da araformaluri skolis direqtori, doqtoris akademiuri<br />
xarisxis, 48 samecniero naSromis, 9 inteleqtualuri sakuTrebis mflobeli, XXI saukunis<br />
skolis modelis sulisCamdgmeli da organizaciis - ,,qalebi mSvidobisaTvis~ - warmomadgenelia.<br />
aprili 2014<br />
ganaTlebiT biologia, romelmac mTeli cxovreba saganmanaTleblo sferos miuZRvna. is gaxlavT<br />
qali, romelmac saqarTvelos erT patara qalaqs uamravi novatoruli reforma, midgoma<br />
da xedva daanaxa. mas yvela goreli bavSvis deda icnobs.<br />
rogorc ambobs, mTeli cxovreba TviTprezentaciaa, misi gza didia - dabadebidan 60 wlis iubilemde,<br />
romelsac oqtomberSi aRniSnavs. ,,me es wlebi arc Tu ise martivad, arc Tu ise cudad<br />
gavlie.. Cemi cxovreba iseTi mravalferovani iyo, masze 5 tomic ki SeiZleba daiweros,~ _ ambobs<br />
qalbatoni lali.<br />
yvelaferi Tavidan iwyeba, Cvenc ase daviwyoT.<br />
daibada baiaZeebis did ojaxSi. istoria tradiciulia - biWis molodinSi meeqvsed gaCnda gogona,<br />
romelic mxolod lazare papas uyvarda..<br />
adamiani, romelmac cxovrebis<br />
mniSvnelovani wlebi idealuri<br />
skolis modelis Camoyalibebaze<br />
gaatara, skolaSi mousvenari<br />
iyo. daamTavra mecxre<br />
sajaro skola, xazgasmiT<br />
ambobs - ,,Zvel gorSi~, 61<br />
wels.. ,,dRes cnobili me-9<br />
skola, is skola, romelsac<br />
gorelebi xedaven, sul sxvaa,<br />
maSin sxvanairi iyo. skolaSi<br />
xmauriani tipi viyavi,<br />
aqtiuri, Tanac sportsmeni<br />
_ kalaTburTeli,<br />
im periodSi saqarTvelos<br />
nakrebSic<br />
viTamaSe erT wels.~<br />
_ RimiliT hyveba skolis<br />
saxaliso istoriebs da im<br />
faqtzec, erTxel skolidan<br />
garicxvas rom gadaurCa kiselis<br />
bavSvebze ,,Tavdasxmis~ gamo.<br />
samedicinoze mamamisis TxovniT<br />
scada Cabareba, Tumca<br />
warumateblad. rogorc<br />
ambobs, skolaSi biologiis<br />
maswavlebeli<br />
hyavda - eliko<br />
xuroSvili, samagaliTo<br />
qali,<br />
romelsac maSin<br />
mTeli gori<br />
icnobda.<br />
46
<strong>gzavnili</strong><br />
amitom, sul<br />
ambobda,<br />
rom eliko<br />
xuroSvili<br />
unda gamosuliyo.<br />
pirveli wlis Semdeg biologiurze Caabara<br />
goris baraTaSvilis saxelobis pedagogiur<br />
universistetSi. - ase daiwyo seriozuli nabijebi<br />
cxovrebaSi, Tumca cota imedgacrueba aqac<br />
eloda. axla ambobs: ,,samwuxarod qulebi iqac<br />
damaklda da dRis magivrad Ramis leqciebze<br />
movxvdi. asea, cxovrebaSi yvela nabiji didi<br />
Zalisxmevis Sedegad maqvs gavlili.~<br />
16 wlis ukve muSaobda. pirveli samsaxuri<br />
mamamisis -,,dobri oTaris~ daxmarebiT daiwyo,<br />
mamis megobarma kvleviT institutSi damlageblad<br />
miiRo: `samsaxurSi ,,malaletkas~ meZaxdnen.<br />
vwmenddi iataks, valagebdi.. arafers ar<br />
vTakilobdi da es dRemde asea..~ - ase aRwers<br />
Tavis pirvel samuSaos.<br />
,,rac ar<br />
minda, ar<br />
vakeTeb. me<br />
mxolod<br />
sakuTar<br />
Tavs vayeneb<br />
prioritetulad gadawyvetilebis miRebaSi.~<br />
_ gveubneba igi, Tumca, sust mxareebze saubarsac<br />
ar gaurbis da gulaxdilad aRiarebs<br />
rom ucxo enebze saubari ar SeuZlia: ,,miuxedavad<br />
imisa rom rusul organizaciebSi vmuSaobdi,<br />
vkiTxulob, vTargmni, saubari mainc<br />
ar SemiZlia, kompleqsi maqvs, Tumca gvian<br />
arasodesaa, mTeli cxovrebaa, yoveldRe<br />
vswavlob.~ _ RimiliT gviyveba da cotas Tavisi<br />
ojaxis da piradi cxovrebis detalebsac<br />
gvacnobs.<br />
`rac ar minda, ar vakeTeb. me mxolod sakuTar Tavs vayeneb<br />
prioritetulad gadawyvetilebis miRebaSi."<br />
34 wlis daojaxda. misi TqmiT, am gadmosaxedidan<br />
Zalian gvian aris, Tumca dRes imiTac<br />
bednieria, rom pirvel SviliSvils kbilebi<br />
amouvida.<br />
misive TqmiT, Zlieri qalbatonia, yovelTvis<br />
damoukidebeli da aqtiuri, albaT, am Tvisebebis<br />
damsaxurebaa cxovrebiseuli warmatebebi<br />
da warumateblobis SemTxvevaSic ki misi<br />
yoveli Tavidan gadadgmuli axali nabiji.<br />
* * *<br />
warmatebebi universitetidan daiwyo.<br />
,,disertaciis dacva ramdenjerme SemomTavazes,<br />
Tumca Cemi qalaqidan wasvla merTuleboda.<br />
47
aprili 2014<br />
maSin xom gori gorelebiT savse iyo.. yovel<br />
mesame nabijze gamarjobis Tqma giwevda, imdenad<br />
Tbili iyo goreloba CemTvis.. uzomod miyvarda<br />
qalaqi, es dResac asea, treningebze an<br />
konferenciebze rom davdivar, warmomavlobis<br />
kiTxvisas siamayiT vpasuxob - me ,,Zalian~<br />
goreli var.<br />
goris gareSe cxovreba ar warmomedgina. goris<br />
quCebSi rom ar gaviaro da gamarjoba-gagimarjos<br />
ar vTqva, warmoudgenlad mimaCnia. Tumca<br />
droebiT momiwia gorTan Seleva gaTxovebis<br />
Semdeg, radgan meuRle Tanamdebobis piri iyo<br />
cxinvalSi. Cemi Svilebic iq daibadnen, mcire<br />
droiT Sevelie gors. es periodi daemTxva<br />
politikuri situaciebis daZabvas, oms da cxinvalis<br />
areulobis Semdeg davbrundi kidec<br />
Cems qalaqSi.<br />
92 wels Svebulebis vadac damimTavrda..<br />
meuRlis daJinebuli TxovniT, muSaoba unda<br />
gamegrZelebina. daviwye da daviwye.. aRarc gav-<br />
Cerebulvar. vmuSaobdi gorisa da cxinvalis<br />
universitetSi, aseve saqarTvelos teqnikuri<br />
universitetis goris filialSi da swored<br />
iq, Cems kabinetSi gadawyda gorSi suxiSvilis<br />
universitetis gaxsnac..<br />
ase movedi 99 wlamde.. iq, saidanac axali sicocxle<br />
skola ,,inteleqti~ daviwye.<br />
1999 wels, raRacnairad mominda, rom 21-e<br />
saukunis skolis modeli Semeqmna. Cemi ideafiqsi<br />
iyo, SvilebisTvis kargi ganaTleba mimeca.<br />
amitom skolis gaxsna gadavwyviteT saojaxo<br />
,,sabWom~. meTodurad ukve melaga yvelaferi.<br />
rTuli iyo pirveli weli.. pirvel klasSi<br />
- 6, xolo meoreSi mxolod erTi moswavle.<br />
skolis Seneba TiTqmis 0-dan daviwye Senobis<br />
CaTvliT.. aravin icoda, me doqtori viyavi<br />
Tu profesori, jerjerobiT am sferoSi aracnobadi<br />
saxe viyavi qalaqSi da, miuxedavad<br />
amisa, mSoblebma ndoba gamomicxades. yvelas<br />
undoda, prestiJuli maswavleblebi ameyvana,<br />
Tumca me piriqiT vqeni. aviyvane axalgazrda<br />
aramoduri maswavleblebi. 2002 wels - 2<br />
weliwadSi - amerikidan gamoviwere portatuli<br />
komputerebi.<br />
es iyo qalaqSi pirveli axali meTodika, dRes<br />
Tu gadavxedavT warsuls, yvelasTvis naTelia,<br />
rom imas vakeTebdiT Cven maSin, rac skolebSi<br />
axla inergeba, 2006 wels davapatente<br />
anbanis eleqtronuli versia, bukebi ki dRes<br />
Semovida. Cven win vuswrebdiT am yvelafers.<br />
48
varskvlavTmcodneoba, berZnuli miTologia,<br />
Wadraki, `ra? sad? rodis?~ - swored es sagnebi<br />
Sedioda inteleqtis moswavlis cxrilSi<br />
standartul gakveTilebTan erTad.<br />
es mWirdeboda me, bavSvebi kargi moswavleebi<br />
ki ara, ganaTlebulebi rom yofiliyvnen.<br />
dasawyisSi vTqvi, rom 3 welSi Cven unda viyoT<br />
reitingulebi, Tu ara da skolas vxuravmeTqi.<br />
3 wlis Semdeg Cven ukve viyaviT ,,EFFE“<br />
(evropis forumi Tavisufleba ganaTlebaSi),<br />
Cemi strategia konkursSic gadavagzavne, saqarTvelos<br />
saxeliT ganaTlebaSi axali xedva<br />
SevTavaze maT. me vmuSaobdi ara ganaTlebul<br />
adamianze, aramed adamianze, romelmac es gana-<br />
Tleba unda gamoiyenos cxovrebaSi. warmateba<br />
movida, daiwyo fuqsis politika, germaniidan<br />
stumroba, TurqeTis CarTva am programaSi, Semdeg<br />
iyo lamazi skolis serTifikati. skolam<br />
udavo warmatebiT<br />
ifunqcionira<br />
9 wels, Tumca<br />
dRes, SeiZleba<br />
iTqvas, rom es<br />
proeqti ganuxorcielebeli<br />
damrCa,<br />
radgan 2008<br />
wels omma mogviswro,~<br />
_ dananebiT<br />
ambobs qalbatoni<br />
lamara da ixsenebs,<br />
rom misi<br />
ojaxuri tragedia<br />
1991 wels daiwyo,<br />
2008 wlis omma ki<br />
daasrula. `vambob,<br />
rom ambiciuri<br />
var mxolod<br />
saqmeSi. skola,<br />
romlis aSenebac<br />
me mindoda<br />
qveynisTvis, gansakuTrebiT,<br />
Cemi<br />
gorisTvis - daixura.<br />
kidev kargi,<br />
rom socialurma qselma momiswro Torem<br />
am fsiqologiur travmas verc gadavitandi.<br />
es Senoba maZlevda yvelafris saSualebas.<br />
mindoda, vyofiliyavi axali skolis avtori.<br />
samwuxarod, es im periodis goris xelmZRvanelobas<br />
ar undoda, romlebmac devnilebi<br />
Semoiyvanes skolaSi. Tumca devnilebisTvis<br />
zurgi ar Semiqcevia, sami qveyana migzavnida<br />
daxmarebas: germania, italia da saberZneTi.~ _<br />
ambobs qalbatoni lali.<br />
lali baiaZe im qalTa ricxvs miekuTvneba,<br />
romlebic cxovrebaSi far-xmals ar yrian,<br />
Tumca gadawyvita, omis Semdeg erT mdinareSi<br />
orjer aRar Sesuliyo da skola sxvagan ar<br />
gadaitana, moswavleebs uTxra, rom inteleqti<br />
ki ar iRupeboda, aramed mokvda.<br />
skola dakarga, Tumca baga-baRi SeinarCuna<br />
da sakuTari pedagogiuri midgomebis realizebas<br />
am sferoSi Seudga. #1 baga-baRi gorSi,<br />
SeiZleba iTqvas, wlebia yvelaze warmatebuli<br />
baRia, am warmatebis fonze ki lali<br />
baiaZem axali ideis ganxorcielebac daiwyo -<br />
inkluziuri ganaTlebis danergva da araformaluri<br />
skolis Seqmna. fiqrobs, rom saqarTvelo<br />
dRes ganaTlebis sxva ganzomilebaze, sxva<br />
strategiebze unda iyos gasuli: ,,gadavwyvite,<br />
rom araformaluri skola, sabavSvo inteleqtualuri<br />
skola damefuZnebina. aq moxdeba<br />
liderobis unarebis ganviTareba pirveli<br />
safexuris skolamde. am sferoSi gamocdilebam<br />
miCvena, rom rac ufro adre daiwyebs bavSvi<br />
momzadebas, unda iyos, Zlieri aucileblad<br />
iqneba Sedegad is, rom skolaSi bavSvi iqneba<br />
damoukidebeli. am lideris safuZveli iqneba<br />
is, rom bavSebs Cven vaZlevT inteleqtualuri<br />
ganaTlebis<br />
garkveul pakets,<br />
Sedegad ki maTi<br />
moswreba skolaSi<br />
dinamikiT unda<br />
iyos maRali.<br />
,,sic“-s mxolod<br />
erT wels vuwinaswarmetyveleb,<br />
swored am droSi<br />
unda mivaRwio<br />
piks.~ _ ambobs igi.<br />
kiTxvaze, Tu<br />
rogori warmoudgenia<br />
cxovreba<br />
5 wlis Semdeg,<br />
pasuxis gacema<br />
uWirs, Tumca<br />
zustad icis, rom<br />
sakuTari tvirTi<br />
Tavad unda zidos<br />
Tanac ise, rom axalgazrdebsac<br />
ar<br />
SeuSalos xeli:<br />
,,wasvla ar minda,<br />
Tumca amazec Cemi mosazreba maqvs. Zalian niWieri<br />
axalgazrdebi xarT. me vimuSavo _ 66 wlis<br />
qalma? erT adgils xom ukve vikaveb _ viRac<br />
axalgazrdis adgils? minda, rom vaJkacoba<br />
meyos da Tavi davanebo yvelafers... amisTvis<br />
vmuSaob sakuTar Tavze. Tumca am etapze, Sesa-<br />
Zloa, goris TviTmmarTvelobis arCevnebSic<br />
CaverTo da politikaSic wavide. gamoricxuli<br />
araferia, yvelaferi Cems janmrTelobazea<br />
damokidebuli, samwuxarod, sikvdilTan ise<br />
var Caxutebuli, rom gacnobierebulic ki<br />
maqvs es. olimpiuri simSvidiT var. vici, rom<br />
yvelafers aqvs dasawyisi da, ra Tqma unda,<br />
meqneba dasasrulic.~...<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
49
aprili 2014<br />
mariam metreveli<br />
goreli gogonas<br />
<strong>gzavnili</strong> poloneTidan<br />
2008 wlis agvistos Semdeg gor-<br />
Si mcxovrebi yvela moqalaqisa<br />
Tu devnilis cxovreba Seicvala,<br />
xolo Cveni respondentis<br />
TaTiasi ki radikalurad.<br />
didi tkivili mis cxovrebaSi<br />
bevrma siaxlem da sixarulmac<br />
ki Caanacvla. amJamad igi poloneTSi<br />
agrZelebs swavlas<br />
erasmus mundusis programiT,<br />
romelic mxolod devnilebs<br />
Seexo da am istorias TaTia Tavadve<br />
mogviyveba.<br />
- mogviyevi rogor moxvdi erasmusis<br />
gacvliT programaSi?<br />
- CvenTan axlos aris arasamTavrobo<br />
organizacia, romelic<br />
devnilTa problemebze muSaobs.<br />
erasmusis es programac<br />
swored devnilebisTvisaa.<br />
organizaciis warmomadgenelma<br />
gagvacno programis arsi<br />
da monawileobis miRebac<br />
SemogvTavaza im devnilebs,<br />
vinc umaRles saswavlebelSi<br />
vswavlobdiT. Cvenc gavagzavneT<br />
sabuTebi.<br />
- ramdeni studenti SegarCies?<br />
- sul xuTi studenti. yvelaze metad is gamixarda, rom Cem-<br />
Tan erTad programaSi moxvda Cemi da da Cemi ori megobari.<br />
- vin dagifinansaT mgzavrobisa da sabuTebis xarjebi?<br />
- yvela xarji TviTon organizaciam dafara. verc ki vifiqrebdi,<br />
ase martivad Tu SeiZleboda yvelafris mogvareba.<br />
vambobdi, sanam poloneTis miwaze ar davdgam fexs,<br />
ver davijereb, rom es Cems Tavs xdeba-meTqi. TbilisSi ivane<br />
javaxiSvilis saxelobis universitetSi vswavlobdi, cota<br />
rTuli warmosadgeni iyo Tbilisidan poloneTSi - nacnobi<br />
garemodan ucnobze gadasvla. Tumca yvelaferi gacilebiT<br />
martivi aRmoCnda, vidre warmomedgina. albaT imitom, rom<br />
Cems megobrebTan erTad adam mickeviCis universitetSi movxvdi,<br />
saerTaSoriso urTierTobaTa fakultetze.<br />
50
- gviambe poloneTSi Casvlisas Seni pirveli<br />
emociebis Sesaxeb?<br />
- yvelaze metad Cemi yuradReba qalaqSi simSvidem<br />
miiqcia. Cven poznanSi vcxovrobT. aq<br />
Tbilisisgan gasxvavebiT, quCebSi manqanis signalis<br />
xmasac ver gaigebT, mgzavrmac icis, roca<br />
unda gaiaros da manqanamac (icinis). kidev,<br />
poloneTSi Zalian lamazi xalxia. Cveni bi-<br />
Webi gaStrebulebi uyurebdnen qera gogonebs,<br />
fexebi marTla kisridan rom ewyebodaT. sxvaTa<br />
Soris, biWebic Zalian simpatiurebi hyavT<br />
(icinis).<br />
- rogor moewyveT ucxo qalaqSi, saerTo<br />
sacxovrebelSi dagabinaves?<br />
- CasvlisTanave dagvxvda Cveni agenti,<br />
romelmac yvelaferSi gagvarkvia da dagvexmara.<br />
Tavidan studentTa saerTo sacxovrebel-<br />
Si davbinavdiT, sadac yvelaferi saerTo iyo<br />
da ar mogvwonda. axla calke viqiraveT bina,<br />
me Cemma dam da erTma Cvenma megobarma.<br />
- stipendiac gaqvT, rogorc vici.<br />
-stipendia TveSi 1000 evro gvaqvs, rac absoluturad<br />
yvelaferSi gvyofnis. aq yvelaferi<br />
Zalian iafia: saWmelic, tansacmelic da<br />
komunaluri gadasaxadebic. Semodgomaze me<br />
da Cemi da espaneTSic ki vestumreT mamaCems<br />
stipendiis TanxiT. saocari STabeWdilebebiT<br />
davbrundiT madrididan. momdevno ori wlis<br />
ganmavlobaSi dasvenebis dReebSi vapirebT<br />
evropis sxva qalaqebic movinaxuloT. Zalian<br />
minda parizsa da romSi Casvla.<br />
- rogoria studenturi cxovreba poloneTSi?<br />
- radikalurad gansxvavebulia, vidre saqarTveloSi.<br />
aq uamravi sxvadasxva erovnebis<br />
studenti swavlobs amave programiT. universitetSi<br />
swavlis meTodic ki sxvanairia. periodulad<br />
gvaqvs sxvadasxva aqtivoba, sadac vecnobiT<br />
erTmaneTis kulturas. ai, magaliTad,<br />
am kviraSi Cven qveyanas gavacnobT ucxoelebs.<br />
cekvebi unda davdgaT, qoreografi me var<br />
(icinis), SeiZleba qaTuli kerZebic ki davagemovnebinoT<br />
bavSvebs.<br />
- bevri axalgazrda evropaSi Casvlis Semdeg<br />
gansxvavebuli cnobierebiT brundeba, rogor<br />
imoqmeda Senze axalma garemom da evropulma<br />
mentalitetma?<br />
- ukve mecxre Tvea, aq var da am xnis ganmavloba-<br />
Si ramdenime qveyanaSic vimogzaure, SeiZleba<br />
iTqvas, bevri gansxvaveba davinaxe saqarTvelosa<br />
da evropas Soris. Cvens qveyanaSi termin<br />
`evropasa~ da `21-e saukunes~ garyvnilebasTan<br />
akavSireben, Tumca es ase namdvilad araa. aq<br />
yvelas Tavis piradi cxovreba aqvs. aq Camosvlis<br />
Semdeg gavxdi ufro damoukidebeli da<br />
kidev.. saqarTvelos Soridan rom vuyureb, vxvdebi,<br />
Tu ramdeni kargi ram gvaklia imisTvis,<br />
rom ufro ganviTarebulebi viyoT da adamianebsac<br />
mivceT sakuTari niWis ganviTarebis<br />
Sansi.<br />
- da bolos, rogor fiqrob, rogor gagrZeldeba<br />
Seni cxovreba swavlis damTavrebisa da<br />
saqarTveloSi dabrunebis Semdeg?<br />
- vfiqrob, roca saqarTveloSi davbrundebi,<br />
raime keTil saqmes gavakeTeb. davaarsebdi saganmanaTleblo<br />
organizacias an dawesebulebas.<br />
axalgazrda adamianebs davexmarebodi<br />
ganaTlebis miRebasa da sxvadasxva unarebis<br />
ganviTarebaSi. ar vici, ramdenad konkretulia<br />
Cemi survili, magram daaxloebiT aseTi unda<br />
iyos.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
51
aprili 2014<br />
Tamar vaxtangiSvili<br />
adgilobrivi<br />
media gorSi<br />
sami beWduri gamocema, ori telekompania,<br />
erTi radio da ori internet-portali - es im<br />
mediasaSualebebis CamonaTvalia, romelTa<br />
saSualebiTac goris mosaxleoba yoveldRiurad<br />
ecnoba regionul Tu sxva saxis informacias.<br />
telekompania ,,TrialeTi~ 1990 wlidan mauwyeblobs<br />
goris, qarelis, xaSuris, kaspis, cxinvalisa<br />
da axlagoris raionebSi. televizias<br />
500 aTasze meti mayurebeli hyavs. 2014 wlamde<br />
,,TrialeTi~, faqtobrivad, erTaderTi adgilobrivi<br />
telemauwyebeli iyo qalaq gorSi<br />
(2014 wels sakabelo televiziis saxiT gorSi<br />
mauwyebloba daiwyo telekompania ,,diam~), Sesabamisad,<br />
regionuli masStabiT yvelaze meti<br />
mayurebeli da msmeneli am telekompanias<br />
hyavs. garda televiziisa, 2004 wlidan mauwyebloba<br />
daiwyo radio ,,TrialeTmac~, romelic<br />
dRemde Seuferxeblad gadis eTerSi. radioSi<br />
yovel saaTSi erTxel eTerSi sainformacio<br />
gamoSvebaa da eTeris ZiriTadi nawili musikas<br />
eTmoba. aRsaniSnavia, rom tele-radiokompania<br />
,,TrialeTi~-s mauwyebloba konfliqtis<br />
zonis teritoriazec vrceldeba (amoqmedda<br />
telekompaniis saitic, sadac gasuli siuJetebi<br />
da axali ambebi ideba yovedRiurad).<br />
rac Seexeba presas, municipalitetis oficialuri<br />
cnobiT, gorSi 6 adgilobrivi<br />
gamocemaa, Tumca zogierTi maTgani 2010 wlis<br />
Semdeg, teqnikuri Tu finansuri xarvezebis<br />
gamo, aRarc ki ibeWdeba. am etapze goris mosaxleobas<br />
mxolod 3 gazeTis gacnoba Seu-<br />
Zlia. esenia:<br />
gazeTi ,,qarTlis xma~ - romelic 2006 wels<br />
qalaq gorSi daarsda, misi redaqtori saba<br />
wiwikaSvilia. gazeTis stabiluri tiraJi 500<br />
egzemplars ar aRemateba, TveSi sul 3 nomeri<br />
gamodis. gazeTis rubrikebia: axali ambebi,<br />
politika, sazogadoeba, ekonomika, samarTali,<br />
regioni, konfliqtis zona, sporti kultura<br />
da ,,pilpilmoyrili sakiTxavi~.<br />
,,xalxis gazeTi~- yovelkvireuli socialurpolitikuri<br />
gamocemaa, mTavari redaqtori revaz<br />
oqruaSvilia. gamodis kviraSi erTxel da<br />
52
tiraJi 1200 egzempalaramde aRwevs. redaqciis<br />
Jurnalistebi sagazeTo masalebs goridan<br />
da mimdebare soflebidan awvdian redaqcias.<br />
sacalo gayidvaSi gazeTis mxolod mcire<br />
raodenoba, 200 egzemplari gaaqvT, danarCeni<br />
ki xelmomwerebs urigdebaT. gamocemis rubrikebia:<br />
politika, mTavari Tema, kultura,<br />
sporti, monitori, Tineijeri.<br />
zemoT aRniSnuli damoukidebeli mediagamocemebisgan<br />
gansxvavebiT, gazeTi ,,goris macne~<br />
(dasaxeleba ramdenjerme Seicvala ,,lomWabuki~,<br />
,,goris moambe~) goris municipalitetis gamomcemlobaa,<br />
Sebamisad, daarsebidan dRemde<br />
gazeTi sakrebulos da municipalitetis saqmianobas<br />
aSuqebs. biujetidan yovelwliurad<br />
redaqcias 40 aTasamde lari aqvs gamoyofili,<br />
gayidvaSi iSviaTad gamodis da, ZiriTadad,<br />
sabiujeto organizaciebSi vrceldeba.<br />
gorSi arsebul adgilobriv mediasaSualebebs<br />
Soris sakmaod bevri momxarebeli hyavs<br />
internet-portal Qartli.ge-s, romelic 2011<br />
wels Sida qarTlis sainformacio centris<br />
proeqtis farglebSi dafuZnda. portalis<br />
rac Seexeba mediasaSualebebis zogad mdgomareobas<br />
da sxvadasxva saxis problemebs, am<br />
TemasTan dakavSirebiT im Jurnalistebs davukavSirdiT,<br />
romlebic goris da mTlianad<br />
Sida qarTlis mosaxleobas yoveldRiurad<br />
awvdian axal ambebs. maTi komentarebis mixedviT<br />
aRmoCnda, rom konkretuli da gamokveTili<br />
problemebi marTlac arsebobda wina<br />
wlebSi, rac, ZiriTadad, saxelmwifo dawesebulebebSi<br />
informaciebis SeferxebiT wvdomaSi<br />
mdgomareobda, Tumca bolo periodSi adgilobrivi<br />
municipalitetis gadawyvetilebiT<br />
aRniSnuli problema TiTqmis srulad iqna<br />
aRmofxvrili.<br />
nino bolaSvili (telekompania ,,TrialeTis~<br />
Jurnalisti, gazeT qronika+-is korespondeti<br />
Sida qarTlidan) :<br />
_ rogorc Jurnalists, adre ufro didi problemebi<br />
meqmneboda sajaro moxeleebTan komentaris<br />
Cawerasa da informaciis miRebaze. Tumca,<br />
amJamad minda giTxraT, rom es barierebi<br />
garkveulwilad moixsna. ZiriTad problemad<br />
mainc sazogadoebis cnobierebis dabali done<br />
rCeba mediasTan dakavSirebiT. kerZod, xSirad<br />
vxvdebi iseT respondentebs, romlebmac ar<br />
ician Jurnalistis realuri daniSnulebisa<br />
da movaleobis Sesaxeb. aqvT absoluturad<br />
gansxvavebuli molodinebi, Sesabamisad, iqmneba<br />
garkveuli gaugebroba. garda amisa, moqmed<br />
mediasaSualebebSi arsebobs ganaTlebuli<br />
kadrebis problemac, Zalian mniSvnelovania<br />
is, rom adgilobriv doneze ar xdeba mediis<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
redaqtori saba wiwikaSvilia. statistikuri<br />
monacemebis mixedviT, telekompania ,,Triale-<br />
Tis~ Semdeg goris mosaxleoba yvelaze xSirad<br />
Qartli.ge -s saits stumrobs, Tumca mis pirvelobas<br />
jerjerobiT xels goris raionebSi internetkomunikaciebis<br />
srulad ararseboba uSlis<br />
xels.<br />
ganviTarebisTvis saWiro garkveuli aqtivobebis<br />
(diskusiebi, treningebi, seminarebi da<br />
a.S) ganxorcieleba. Cemi azriT, aucilebelia,<br />
rom Jurnalistebis profesiuli standartebisa<br />
da ganaTlebis donis amaRlebaze<br />
meti yuradReba gamaxvildes.<br />
ia TinikaSvili (gazeT ,,goris macnes~ redaqtori,<br />
telekompania ,,maestros~ korespondenti<br />
gorSi) :<br />
_ ver vityvi, rom adgilobrivi media gansakuTrebuli<br />
aqtiurobiT gamoirCeva, Tumca<br />
arc mTlianad dasamarebulia. naklebad<br />
arsebobs aliansebi mediasa da xelisuflebis<br />
warmomadgenlebs Soris. rac Seexeba sajaro<br />
informaciaze xelmisawvdomobas, sajaro dawe-<br />
53
problema aqvs, amitom kvlav grantebze varT<br />
damokidebuli, Tumca wina wlebTan SedarebiT<br />
winsvla aris.<br />
- rogorc onlain gamocemis redaqtori,<br />
sainteresoa, ramdenad aqtualuria goris<br />
mosaxleobaSi informaciis mopovebis amgvari<br />
wyaro da ramdenad uwevT konkurencias teleda<br />
beWdur medias?<br />
_ satelevizio medias konkurencias jer ver<br />
gavuwevT, radgan soflebSi internet naklebadaa<br />
da ZiriTad wyaro iq mainc televizoria.<br />
rac Seexeba qalaqs, minda vTqva, rom<br />
konkurenciis pretenzia gvaqvs, rac ganpirobebulia<br />
saitze vizitorebis ricxviT.<br />
aprili 2014<br />
sebulebebTan es problema mogvarda, Tumca<br />
kvlav rCeba sirTule safinanso da samarTaldamcav<br />
uwyebebTan dakavSirebiT. centralur<br />
uwyebebTan (saministroebTan da maT pressamsaxurebTan)<br />
dakavSirebamde, SeuZlebelia<br />
adgilze raime tipis informaciis miReba an<br />
gadamowmeba.<br />
- sazogadoebis mxridan ramdenadaa interesi<br />
beWdur mediaze?<br />
_ rogorc yvelgan, eleqtronuli mediasa-<br />
Sualebebi ufro popularulia, Tumca arc<br />
gazeTebis mimarTaa interesi Camkvdari. kargi<br />
iqneboda beWdviTi media meti raodenobiT arsebobdes<br />
gorSi, amisTvis ki saWiroa sxvadasxva<br />
organizaciam xeli Seuwyon beWduri mediis<br />
ganviTarebas.<br />
saba wiwikaSvili (qarTli.ge-s da gazeT ,,qarTlis<br />
xmis~ redaqtori)<br />
- adgilobriv medias, ZiriTadad, biznesisa da<br />
reklamebidan miRebuli mcire Semosavlebis<br />
- ra saxis informaciaze meti moTxovna sazogadoebis<br />
mxridan?<br />
-xalxs ZiriTadad iseTi Temebi ainteresebs,<br />
rac uSualod maT raions, problemebs ukav-<br />
SirdebaT, amitom vcdilobT, Cveni media maqsimalurad<br />
mravalferovani iyos.<br />
21 marts gorSi qarTuli Jurnalistikis dRe<br />
aRniSnes. adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebi<br />
demokratiuli CarTulobis<br />
centrSi gorel Jurnalistebs Sexvdnen da<br />
ganixiles regionul mediaSi arsebuli problemebi.<br />
rogorc Sexvedraze iTqva, sasurvelia<br />
problemebs ara mxolod xelisuflebis warmomadgenleba<br />
miaqcion yuradReba, aramed Jurnalistebmac<br />
aiRon garkveuli valdebulebebi.<br />
maTive TqmiT, qarTuli Jurnalistika<br />
profesionalizmis ufro maRal standartze<br />
unda avides da amisaTvis mediis warmomadgenlebma,<br />
upirveles yovlisa, eTikuri normebi<br />
unda daicvan.<br />
54
<strong>gzavnili</strong><br />
kultura<br />
56 WeSmariteba samSoblozec maRla dgas<br />
58 dasis `sunTqva~ mtvrian scenaze<br />
62 patara goris erTguleba didi stalinisadmi
aprili 2014<br />
`WeSmariteba samSobloze<br />
maRlac dgas"<br />
giorgi xarSilaZe<br />
didi qarTveli filosofosi, merab mamardaSvili,<br />
warmoSobiT goridan aris. Tu am qalaqis<br />
quCebSi gaiseirnebT, aucileblad naxavT<br />
mis biusts, romelsac saqarTvelos uaxles<br />
istoriul warsulSi iseve emuqreboda ganadgurebis<br />
safrTxe, rogorc araerTi mozrovnis<br />
saxels, magram bedis wyalobiT yvelaze<br />
mTavar qartexilebs gamoaswro.<br />
is didi moazrovne iyo, magram qarTvelma<br />
sazogadoebam mamardaSvilis filosofia ar<br />
miiRo, radgan misTvis upirvelesi yovelTvis<br />
WeSmariteba iyo.<br />
rodesac saqarTvelo erT did brZolis<br />
velad iyo gadaqceuli, gadaWedil filarmoniis<br />
did sakoncerto darbazSi qarTvelma<br />
,,sokratem" Tqva: ..upirvelesi aris WeSmariteba".<br />
im droindel saqarTveloSi WeSmariteba<br />
aravis ainteresebda, amitom `upirvelesi aris<br />
samSobloo~, uRriales filosofoss da<br />
scenidan Camoagdes. zogierTs dResac hgonia,<br />
rom Tu SevqmniT iseT bombs, romelic saqarTvelos<br />
garda yvela qveyanas gaanadgurebs, es<br />
ukve kargi bombia. WeSmaritebis samSobloze<br />
maRla dayenebas verc maSin ugebdnen brZenkacs<br />
da dResac ver ugeben. maxsovs, Cems `bnel~<br />
bavSvobaSi iyo saubrebi, rom Cveni mizani<br />
afxazebis da cxinvalSi mcxovrebi osebis<br />
ganadgurebaa, xolo Tu vinme sxvanairad ifiqrebda,<br />
mas enas amoaZrobdnen da mousavleT-<br />
Si gaagzavnidnen. ase undodaT mamardaSvilis<br />
SemTxvevaSic, magram, rogorc ioanes saxareba-<br />
Sia naTqvami: ,,pirvelad iyo sityva, sityva iyo<br />
RmerTTan da RmerTi iyo sityva". dro kidev<br />
daamtkicebs, rom Zala ver moaxerxebs gonis<br />
gaTiSvas, amitomac SeuZlebelia mamardaSvili<br />
arsebobdes da msofliom dakargos is.<br />
merab mamardaSvili 1930 wels daibada gorSi.<br />
skola oqros medalze daamTavra da filosofiis<br />
Sesaswavlad moskovSi wavida. misi<br />
megobari, aleqsandr pitigorski wers, rogor<br />
gaaoca pirvelad merabma yvela: ..ocdaaTwliani<br />
megobroba merabTan CemTvis, da ara<br />
mxolod CemTvis, pirvel rigSi iyo sakuTar<br />
TavTan urTierTobis skola. maxsovs Cemi<br />
pirveli gakveTili, romelic `filosofiis<br />
zneobaSi~ miviRe. ormocdaaTiani wlebis<br />
bolos merabTan saubrisas vaxsene Cveni yofili<br />
kolega filosofiis fakultetidan<br />
da davZine, rom `mas aravin uwvdis xels CamosarTmevad~<br />
(`xelis ar CamosarTmevi~ - im drois<br />
inteligentur Jargonze). merabma ki, RmerTo<br />
Cemo, is xom maSin ocdaaTi wlisac ar iyo,<br />
ubralod Tqva: `rogor SemiZlia mas xeli<br />
ar CamovarTva, Tuki is me var?~. es is dro iyo,<br />
rodesac sabWoTa reJimi saxels utexda inteligencias,<br />
rasac es ukanaskneli zneobrivi<br />
qedmaRlobiTa da jgufuri snobizmiT pasuxobda."<br />
merabi iseTi donis filosofosi iyo,<br />
romelmac raRac axalis Tqma SeZlo da ara<br />
aTasjer gamovlilis gameoreba. Zalian bevri<br />
qalaqi, qveyana da eri aris iseTi, romelsac<br />
sakuTari filosofosi ar hyavs. amis mizezi<br />
ubraloa, saerTod ar aris savaldebulo<br />
sadme profesionali filosofosi moRvaweobdes.<br />
mamardaSvils qarTvel ,,sokratesac"<br />
eZaxian, Tumca sokratesTan mxolod erTi ram<br />
hqonda saerTo _ arcerTi arafers werda.<br />
sami ,,k" - kanti, kafka da dekarti. es sami<br />
filosofosi uyvarda gansakuTrebiT mamar-<br />
56
daSvils, romelmac maTi Secnoba ara qronologiurad,<br />
rogorc xuTosani moswavle<br />
moiqceoda, aramed piriqiT, mwvervalidan<br />
qvemoT daiwyo. SeiZleba esec iyos mizezi<br />
imisa, Tu ra brZola gadaitana man sakuTar<br />
TavTan da rogor Seqmna filosofiis<br />
axali xedva. mamardaSvilze waruSleli<br />
kvali datova didma frangma mweralma<br />
marsel prustma. prustis mkiTxvelebs da<br />
maT Soris merab mamardaSvilsac gaumarTla,<br />
rodesac am mwerals sakmarisi fuli<br />
aRmoaCnda, Tavad SeeZina stamba da daebe-<br />
Wda sakuTari da axla ukve yvela Cvenganis<br />
wigni: `dakarguli drois ZiebaSi". gadmocemiT<br />
gagvigia, rodesac mamardaSvili prusts<br />
kiTxulobda, oxvra aRmoxdeboda xolme,<br />
ambobda, ,,is filosofosia, ubralod Tavadac<br />
ar uwyis amis Sesaxeb".<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
mamardaSvili qarTvelebs gveubneboda,<br />
rom qarTveloba iwyeba RirsebiT da ara<br />
piriqiT. misi azriT, adamians sakuTar<br />
TavTan unda hqondes brZola, rom ganvi-<br />
Tardes da sxva mtrobis obieqti ar SeiZleba<br />
arsebobdes. is werda: adamiani ganviTarebis<br />
subieqtia da ara aRzrdis obieqti. is<br />
sakuTar TavSi naxavs naswavlis ekvivalents<br />
da gaiziarebs da Tu ver naxa _ ar miiRebs.<br />
mxolod kargi SemTxvevaa, maswavleblis da<br />
moswavlis azri erTmaneTs emTxveodes...<br />
SemTxvevebis da damTxvevebis ki merabs namdvilad<br />
sjeroda. SeiZleba adamians aiZulo<br />
moiqces ise, rogorc ginda, ubralod ver<br />
aiZuleb iwamos is, rac Sen ggonia swori.<br />
cxovreba imdenad xangrZlivia, rom adamianis<br />
buneba amoxeTqavs romeliRac mosaxvev-<br />
Si. ase sjeroda merabs, SegiZliaT daijeroT<br />
Tqvenc...<br />
57
aprili 2014<br />
patara goris erTguleba<br />
didi stalinisadmi<br />
goris istoriis ganuyofeli nawili _ didi<br />
beladi _ samiode wlis win kamaTis Tema gaxda.<br />
municipalitetis mier stalinis Zeglis<br />
aRebis iniciativas mosaxleobaSi protesti<br />
moyva. ideis sisruleSi moyvanis Semdeg ki<br />
sakiTxi ufro aqtualuri gaxda. mosaxleobis<br />
didi nawili protests gamoTqvams da Zeglis<br />
dabrunebas dResac moiTxovs.<br />
am sakiTxis kvlevisas aRmovaCineT, rom gorSi<br />
azri or nawilad gayofili ar aris. mosaxleoba<br />
Zeglis aRdgenis upirobo momxrea.<br />
rogorc respondentebi acxadeben, Zeglis<br />
aRebis survili maT ar gamouCeniaT. goris<br />
moqalaqe ioseb qucinaSvili acxadebs, rom<br />
Zeglis demontaJisTvis xelis SesaSlelad<br />
mosaxleobam morigeobis jgufebic ki Seqmna<br />
sadarajod, magram mTavrobam Zegli Rame aiRo<br />
da amis aRkveTa ver moaxerxes. kiTxvaze, unda<br />
dabrundes Tu ara stalinis Zegli goris<br />
municipalitetis Senobis win, pasuxi erTmniSvnelovania<br />
_ aucileblad.<br />
mosaxleoba miiCnevs, rom stalini goris istoriuli<br />
warsulia da misi Zeglis aReba gaumar-<br />
Tamar gegiZe<br />
Tlebelia. bevri maTgani acxadebs rom ar<br />
ganixilavs stalins rogorc sabWoTa kavSiris<br />
liders, aramed pativs scems mas rogorc qarTvels.<br />
bevric Tvlis, rom stalinze uaresi<br />
liderebi arsebobdnen da maTi Zegli maTive<br />
qveynebSi dgas, amitom, stalinis Zeglic<br />
unda idges Cveni pativiscemis gamosaxatad.<br />
ramdenime respodenti radikalur damokidebulebasac<br />
gamoxatavs sakiTxis mimarT: `Cven<br />
ar gviTxovia Zeglis aReba da Tbiliselebma<br />
Tu moiTxoves es maTi saqme araa, mere ra<br />
rom stalini mTeli saqarTvelos istoriis<br />
nawilia, goris ufroa da Zegli mxolod qalaqSi<br />
ki ara yvela sofelSi unda idges.~<br />
meore azric analogiuria: `stalinis Zegli<br />
aucileblad unda idges, rameTu, stalinze<br />
didi qarTveli saqarTvelos ar yolia, mas<br />
bevri sikeTe aqvs qveynisTvis gakeTebuli da<br />
visac samSoblo uyvars, visac unda saqarTvelo<br />
gabrwyinebuli naxos, man, pativi unda sces<br />
ioseb besarionis Ze juRaSvilis pirovnebas,<br />
amitom, Zegli ki ara, misi saxe saxated unda<br />
aqcion.~<br />
58
ac Seexeba axalgazrdebs, maTi umetesoba indeferentulia,<br />
Tumca nawili mainc Tvlis,<br />
rom stalinis Zegli qalaqSi aucileblad<br />
unda idges, radgan xels aravis uSlis.<br />
Zegli 1952 wels daidga, is 6 metris simaRlis<br />
iyo da goris municipalitetis Senobis<br />
win 2010 wlis 25 ivnisamde cxrametrian<br />
kvarcxlbekze idga. Zegli 24 ivniss Ramis or<br />
saaTze aiRes. amis mizezi ki konfliqtisTvis<br />
Tavis aridebis mcdeloba iyo, romelic<br />
mxardamWerebisagan iyo mosalodneli. maSin<br />
adgilobriv medias uTxres, rom Zeglis<br />
aRebis survili moqalaqeebma gamoTqves<br />
da gadaRebis ufleba ar misces. Tumca es<br />
zomebi sakmarisi ar aRmoCnda da mosaxleobis<br />
ukmayofileba dRemde grZeldeba. 2010<br />
wlis 25 ivniss gakeTebul gancxadebaSi eqsprezidenti<br />
mixeil saakaSvili acxadebs, rom<br />
is eTanxmeba kulturis saministros ideas<br />
Zeglis demontaJis Sesaxeb, radgan SeuZlebelia<br />
qveyanaSi iyos okupaciis muzeumi da im<br />
adamianis Zegli vin 1921 wels es okupacia<br />
moaxdina.<br />
Zegli, daaxloebiT, 2 milion dolarad<br />
aris Sefasebuli, saministros balanszea da<br />
goris municipalitets ar exeba. miuxedavad<br />
amisa, municipalitetSi Tvlian, rom xalxis<br />
neba uzenaesia, amitom Zegli adgils unda<br />
daubrundes, radgan turistuli TvalsazrisiT<br />
qalaqisTvis Zalian mniSvnelovania.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
unda vaxsenoT isic, rom Zegli erTaderTi<br />
RirsSesaniSnaoba araa gorSi, romelic<br />
stalins ukavSirdeba. qalaqSi gaxsnilia<br />
ioseb stalinis saxlmuzeumi, romelic mnaxvelebis<br />
simcires ar uCivis. piriqiT, ucxo<br />
qveynidan Zalian didi raodenobiT turists<br />
Rebulobs da adgilobrivebs Sorisac didi<br />
popularobiT sargeblobs. saxlmuzeumis<br />
ezoSi SeniSnavT SeCerebuli postametis<br />
mSeneblobas, romelzec qalaqis centridan<br />
aRebuli Zegli unda daedgaT, stalinis<br />
sacxovrebeli oTaxis win.<br />
saxl-muzeumis ukan mdgari uzarmazari muzeumi<br />
didi beladis cxovrebas dawvrilebiT<br />
gviambobs. aq stalinis araerTi biusti da<br />
Zegli dgas. Senaxulia misi piradi nivTebi,<br />
maT Soris yvelasTvis cnobili Cibuxebi. aqve<br />
inaxeba stalinis gardacvalebis Semdeg misi<br />
saxidan aRebuli niRabi, misi samuSao magida<br />
romelic kremlidan Camoitanes da piradi<br />
samgzavro vagonic, romelic tyviagaumtaria<br />
da aRWurvili iyo abazaniT, mosasvenebeli<br />
oTaxebiT, sakonferencio oTaxiT da yvela<br />
saWiro atributiT. muzeumis pirvel sar-<br />
Tulze gaxsnilia maRazia sadac msurvels<br />
didi beladis suraTiani maisuris, saaTis,<br />
kalmis, Cibuxis an CanTis SeZena SeuZlia.<br />
nivTebs sakmaod didi fasi adevs, Tumca<br />
turistuli TvalsazrisiT uyuradRebod ar<br />
rCeba. muzeumis xSiri stumrebi arian gorelebic,<br />
romlebic gidis gareSe Sedian da<br />
TavianT Svilebs uamboben ioseb juRaSvilis<br />
istorias.<br />
59
stalinis pirovneba erTnairad mniSvnelovania gorelebisTvis. rogorc erT-erTi respodenti<br />
acxadebs _ stalini, rogorc lideri, arafriT gamoirCeva qarTuli istoriisTvis, magram<br />
udavod legendaa sabWoTa kavSirisTvis. is ar fiqrobs, rom sabWoTa beladi gandidebis sagani<br />
unda gaxdes, magram misi Zeglis aRebasac arasworad miiCnevs, radgan cudia es Tu kargi, is<br />
saqarTvelos istoriuli warsulia da versad gaaqrob. misi Zegli unda idges Tundac imitom,<br />
rom axalgazrda Taobam icodes, rogori iyo warsuli da miiRos swori gadawyvetileba, rogor<br />
unda icxovros momavalSi.<br />
aprili 2014<br />
60
61<br />
<strong>gzavnili</strong>
dasis `sunTqva~<br />
mtvrian scenaze<br />
TinaTin gegenava<br />
aprili 2014<br />
,,goreli gorSi unda iyos da Tu raRacis Sno<br />
gaqvs, Seni niWi unda aCuqo maT~ - ambobs goris<br />
Teatris msaxiobi merab WankvotaZe. ase imitom<br />
ambobs, rom Tavis droze, Teatraluri institutis<br />
damTavrebis Semdeg, 1990 wels, SeeZlo,<br />
TbilisSi, marjaniSvilis Teatris dasis wevri<br />
yofiliyo, magram uari Tqva da mSobliuri qalaqis<br />
TeatrSi daido navsayudeli.<br />
pirveli seriozuli roli iyo gogi abramaSvilis<br />
reJisorobiT dadgmuli speqtakli<br />
,,TeTri bairaRebi~, sadac zaza nakaSiZis rols<br />
asrulebda.<br />
merabisgan gansxvavebiT, aseve goris Teatris<br />
msaxiobi, Tbiliseli zaza Tedeluri ambobs:<br />
,,me miyvars es saqme. aseTi gamoTqmacaa, xali-<br />
Cas gamovitan da quCaSic viTamaSebo. scena iyos<br />
mTavaria da mayurebeli. Sen Sens gasakeTebels<br />
gorSi gaakeTeb, TbilisSi, baTumSi, Telavsa Tu<br />
zugdidSi, ar aqvs mniSvneloba.~<br />
62<br />
goris dramatuli Teatri wlebis ganmavloba-<br />
Si cud mdgomareobaSi iyo. msaxiobebs Zalian<br />
rTul pirobebSi uwevdaT muSaoba. zamTarSi<br />
mTlianad ver xerxdeboda mcire scenis gaTboba,<br />
rac xels uSlida msaxiobebs muSaobaSi.<br />
garda amisa, diskomforts uqmnida mayurebelsac,<br />
radgan isini iZulebulni iyvnen qurTukiT<br />
msxdariyvnen da ase gaeTboT gayinuli tyavis<br />
savarZlebi.<br />
speqtaklis msvlelobas aseve xels uSlida teqnikuri<br />
problemebi. yvelaze did problemas,<br />
albaT, mainc normaluri ganaTebis arqona<br />
warmoadgenda. SeuZlebelia, daaxloebiT ocdaerTi<br />
moZvelebuli `proJeqtoriT~ dadebiTi<br />
efeqtis moxdena.<br />
TeatrSi, daaxloebiT, rva wlis ganmavlobaSi<br />
ver xerxdeba did scenaze speqtaklebis dadgma<br />
da am drois ganmavlobaSi mxolod Teatris<br />
mcire scenaze dgamen speqtaklebs.<br />
2013 wlis ianvridan daiwyo Teatris reabilitacia,<br />
romelic goris municipalitetis dafinansebiT<br />
xorcieldeba. Tavidan proeqti<br />
iyo gaumarTavi, iyo garkveuli `Cavardnebi~ da<br />
remonti SesvenebebiT mimdinareobda, magram<br />
Semdeg proeqti daixvewa da Teatris restavracia<br />
isev gagrZelda. reabilitaciis farglebSi<br />
unda ganaxldes Teatris didi scena, aseve<br />
saxuravi da saTavso oTaxebis daaxloebiT 80<br />
procenti.<br />
imis gamo, rom municipalitetis mier gamoyofili<br />
Tanxa ar aris sakmarisi, Senobis me-3 sar-<br />
Tulis garemonteba ver xerxdeba da jerjerobiT<br />
pirveli-meore sarTulebi keTdeba (wyaro<br />
- ,,reportiori~- lana CerqeziSvili, gori)
<strong>gzavnili</strong><br />
goris Teatris direqtoris zaza zazaSvilis TqmiT, Teatrs ar aqvs imdeni Tanxa, rom gastrolebi<br />
hqondeT. yvelaferi finansebTanaa dakavSirebuli. ,,Tanxa imdeni gvaqvs, rom Zlivs gvyofnis<br />
xelfasebisTvis, sadadgmo xarjisTvis - speqtaklis gamosaSvebad, rom weliwadSi 6-7 speqtakli<br />
mainc gamovuSvaT. SarSan, ukrainaSi viyaviT. ZiriTadad, Cvens qveyanaSi davdivarT, kaxeTSi, Wia-<br />
TuraSi gvqonda cota xns win gasvla.~ rac Seexeba mayurebels, zaza zazaSvili ambobs, rom goris<br />
Teatrs kulturuli msmeneli hyavs. ufro metad axalgazrdebi stumroben Teatrs.<br />
`gveSinoda, 400-kaciani darbazi rom garemontda, Seivseboda Tu ara, magram mayurebeli dadis.<br />
SabaT-kvirasaa speqtaklebi, axla vapirebT paraskevis damatebasac daswrebidan gamomdinare.~<br />
63
aprili 2014<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
ganaTleba<br />
65 codna cxovrebisTvis<br />
67 samxatvro skola - sivrce, sadac xelovneba ibadeba<br />
64
codna cxovrebisTvis<br />
`codna cxovrebisTvis~ _ es goris saxelmwifo<br />
saswavlo universitetis slogania. slogani,<br />
romelic cxinvalisa da goris gaerTianebuli<br />
universitetis pirvelma reqtorma, zaza cotniaSvilma<br />
dautova universitets.<br />
goris universitetSi ukve ori welia, rac,<br />
konkretuli fakultetebis nacvlad, yvela<br />
damamTavrebeli gamocda sagamocdo centrSi<br />
tardeba. administraciaSi amboben, rom es<br />
msoflioSi aprobirebuli meTodi da gamWvirvale<br />
procesia, rac universitetis misiis<br />
ganxorcielebas emsaxureba. mTavari misia ki<br />
maRali xarisxis profesiuli da akademiuri<br />
(sabakalavro, samagistro) ganaTlebis uzrunvelyofaa,<br />
romelic qveynisa da regionis<br />
interesebs Seesabameba.<br />
bakalavriatis farglebSi humanitarul,<br />
socialur, zust da sabunebismetyvelo<br />
fakultetis studentebi universitetSi<br />
gamarTul konferenciebSi aqtiurad monawileoben,<br />
maRali akademiuri moswrebiTa<br />
da sxva aqtivobebiT ki prezidentisa da Sida<br />
sauniversiteto stipendiebis mopovebas cdiloben.<br />
izi nozaZe<br />
`goris saxelmwifo saswavlo universiteti<br />
`erasmus mundusis~ programaSia CarTulia<br />
da Cveni studentebi gacvliT programebSi<br />
aqtiurad monawileoben, sazRvargareTidanac<br />
Camodian, wina welsac erT students<br />
vumaspinZleT.~ _ acxadebs universitetis<br />
asocirebuli profesori, laura eliauri.<br />
universitetis studentebis didi nawili adgilobrivi<br />
axalgazrdebi arian. dedaqalaqis<br />
umaRles saswavleblebSi swavlis gagrZelebaze<br />
nawilma ekonomiuri mizezis gamo Tqva<br />
uari.<br />
universitetis aRdgenil infrastruqturas<br />
axali reqtoris, giorgi sosiaSvilis saxels<br />
ukavSireben.<br />
`ramdenime wlis win universitetis saswavlo<br />
korpusebis aRdgena daiwyo, dRes ki samive<br />
korpusis SekeTeba dasrulebulia. iqamde<br />
aq arc teqnikuri baza iyo gamarTuli. dRes<br />
ukve garemontda da moewyo samkiTxvelo dar-<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
65
azi, moxda eleqtronuli bazis srulyofa.<br />
universitetis biujetSi wignadi fondis gamdidrebis<br />
mizniT gaTvaliswinebuli Tanxis<br />
odenobac gaizarda~, _ acxadebs universitetis<br />
sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris<br />
ufrosi ani imnaZe.<br />
aprili 2014<br />
Tumca studentTa nawili ambobs, rom saswavlo<br />
literatura maTTvis mainc deficitia<br />
da xSir SemTxvevaSi araTu naTargmni, aramed<br />
ucxouri literaturis Sovnac uWirT.<br />
rogorc maTematikis mimarTulebis studenti,<br />
meri terunaSvili ambobs, problemebs<br />
Tavidan mxolod saxelmZRvaneloebTan,<br />
wignebTan dakavSirebiT awydeboda, referatis<br />
weris dros ki meti masalaa saWiro da<br />
misi moZieba Wirs. `maTematikis wignebi zogierT<br />
sakiTxSi rusuli an inglisurenovania.<br />
iyo SemTxvevebi, roca biblioTekaSi wigni<br />
sul ar hqoniaT.~ - ambobs igi.<br />
aRsaniSnavia, isic rom studentebs miRebuli<br />
Teoriuli codnis praqtikaSi gamoyenebis<br />
saSualeba ar gaaCniaT. rTuli<br />
warmosadgenia, rogor unda daimkvidros<br />
pedagogiuri specialobis studentma Tavi,<br />
Tuki mas aranairi praqtikuli gamocdileba<br />
ar eqneba.<br />
`humanitaruli fakultetis sabakalavro<br />
saganmanaTleblo programis saswavlo<br />
gegmebi ar iTvaliswinebs praqtikis gavlas<br />
skolebSi da uaxloes momavalSi arc igegmeba~,<br />
_ acxadebs humanitaruli fakultetis<br />
dekani - qeTevan barbaqaZe. rac Seexeba<br />
Jurnalistikis mimarTulebas, misi TqmiT,<br />
studentebs saSualeba eZlevaT, praqtika<br />
Sida sauniversiteto gazeTsa da JurnalSi<br />
gaiaron.<br />
universitetis studenturi TviTmmarTveloba<br />
aqtiurad funqcionirebs, Tumca,<br />
rogorc aRmoCnda, studentebi am RonisZiebebSi<br />
iSviaTad an saerTod ar monawileoben:<br />
`simarTle giTxra, arc ki vinteresdebi,<br />
ras akeTeben da, saerTod, isic ar vici, ra<br />
evalebaT~ _ gviTxra studentma irina gasitaSvilma.<br />
TviTmmarTvelobis prezidentis, uSangi<br />
cacabaSvilis TqmiT ki, `univesitetSi gasarTobi<br />
RonisZiebebi, kafe-saRamoebi, `far-<br />
Tebi~, eqskursiebi, SemoqmedebiTi saRamoebi<br />
xSirad tardeba. RonisZiebebSi monawileTa<br />
sias dekani gvaZlevs da maRali akademiuri<br />
moswrebis studentebs yovelTvis meti Sansi<br />
aqvT, Tumca studentebis CarTuloba Zalian<br />
dabalia.~<br />
im korpusebSi, sadac axla goris universitetia<br />
ganTavsebuli, erT dros baraTaSvilis<br />
saxelobis pedagogiuri instituti,<br />
mogvianebiT ki ekonomikuri instituti<br />
funqcionirebda. dRes goris saxelmwifro<br />
universitetSi 1950 studenti swavlobs.<br />
66
ana xaCiZe<br />
sivrce, sadac xelovneba<br />
ibadeba<br />
samxatvro skolebi - adgili, sadac Tandayolil<br />
niWTan erTad SegiZlia iswavlo<br />
fantaziis, fiqrebis, grZnobebis qaRaldze<br />
gadmotana da isic, Tu rogor misce maT<br />
Tavisufleba. saqarTvelos bevri qalaqi ar<br />
aris ganebivrebuli aseTi skolebis arsebobiT,<br />
Tumca gori maT ricxvs ar miekuTvneba.<br />
goris centrSi, farnavazis quCaze Tu movxvdebiT,<br />
advilad SeamCnevT sxvebisgan gamor-<br />
Ceul Senobas, romelic ana feraZis saxelobis<br />
samxatvro skolaa.<br />
samxatvro skolis Sesaxeb skolis saswavlo<br />
nawili, qalbatoni gulnara CitaZe gvesaubra.<br />
swored misgan gavigeT, rom Tavdapirvelad<br />
samxatvro skola IX skolis ezoSi mdebareobda.<br />
amJamindeli Senoba ki 1972 welsaa aSenebuli<br />
qalaqis komitetis pirveli mdivnis Salva<br />
berianiZis iniciativiT.<br />
imxanad qalaqs gamoCenili qarTveli mxatvrebi,<br />
maT Soris, lado gudiaSvili, stumrobdnen.<br />
swored maSin gadawyvita berianiZem<br />
da xalxsac dahpirda, rom samxatvro skolas<br />
axal Senobas auSenebda. asec moiqca. ,,skola<br />
orsarTuliania, is marTlac samxatvro<br />
skolis saWiroebebsaa morgebuli. pirvel<br />
sarTulze sagamofeno darbazi gvaqvs, meoreze<br />
saklaso oTaxebi, sxva damxmare oTaxebTan er-<br />
Tad~ _ gviambo qalbatoma gulnaram, romlic<br />
samxatvro skolis pedagogebzec gvesaubra<br />
da aRniSna, rom am skolaSi Zalian cnobili<br />
pedagogebi aswavlidnen: mamia axobaZe, cnobili<br />
mxatvari fermweri, didxans aswavlida<br />
maTTan, aseve irakli mWedliSvili. axla 7<br />
mxatvari aswavlis skolaSi, aqedan TiTqmis<br />
yvelas samxatvro akademia aqvs damTavrebuli.<br />
garda pedagogobisa, maswavleblebi Semoqmedi<br />
mxatvrebic arian, gamofenebi aqvT mowyobili<br />
bevr qalaqSi. maT Soris ramdenime sabWoTa<br />
kavSiris mxatvarTa kavSiris wevric iyo, sab-<br />
WoTa kavSiris daSlis Semdeg ki saqarTvelos<br />
mxatvarTa kavSiris wevrebi gaxdnen.<br />
1992 wels gorSi daarsda regionis mxatvarTa<br />
kavSiri da maSin airCies qalbatoni gulnara<br />
mxatvarTa kavSiris Tavmjdomared.<br />
qalbatoni gulnara yofil da axlandel<br />
moswavleebzec gvesaubra: ,,Zalian bevri bavSvi<br />
gavzardeT. ra Tqma unda, yvela mxatvari ver<br />
gaxdeba, an amdeni mxatvari rad gvinda? aba,<br />
puri viRam gamoacxos? (icinis) bevrma Cvenma<br />
moswavlem akademiaSi ganagrZo swavla da<br />
seriozul mxatvrobas mihyo xeli. sul ra-<br />
Rac 2 welia, rac skola eqvswledi gaxda,<br />
manamde oTxwledi iyo. axla patara mxatvrebs<br />
vzrdiT. aq modian skolis me-3 da me-4 klasis<br />
moswavleebi, xolo 6 wlis Semdeg TviTon<br />
wyvets bavSvi, gaagrZelebs Tu ara samxatvro<br />
akademiaSi swavlas. xatvasTan erTad, moswavleebi<br />
swavloben saxviTi xelovnebis istorias,<br />
Zerwvas. aq bavSvi iZens sxva karg Tvisebebsac,<br />
kulturas, qcevas, metyvelebas, rac ase<br />
akliaT Cvens axalgazrdebs,~ _ gviTxra man.<br />
kiTxvaze, iReben Tu ara samxatvro skolis<br />
moswavleebi konkursebsa da gamofenebSi<br />
monawileobas, qalbatonma gulnaram ase gvipasuxa:<br />
,,rac Seexeba konkursebsa da gamofenebs,<br />
CvenTan yoveli saswavlo wlis bolos ewyoba<br />
gamofena. eqvswledis dasrulebis Semdeg aq<br />
diplomsac icaven moswavleebi. raRa Tqma<br />
unda, sazRvargareTidanac aris mowvevebi.<br />
axlaxan erTerTi moswavle bulgareTSi iyo<br />
konkursze wasuli, sadac gamofena moewyo da<br />
vercxlis medliT dagvibrunda.~<br />
sivrce, mxatvruli simSvide, ai, ra igrZnoba<br />
SenobaSi SesvlisTanave, rasac yvela stumari<br />
aRniSnavs xolme. es yvelaferi ki ukan gamosvlis<br />
survils gikargavs, imis miuxedavadac,<br />
rom Senoba mTlianad mtversa da WuWySia gaxveuli.<br />
samxatvro skolaSi amJamad saremonto samuSaoebi<br />
mimdinareobs.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
67
cnobisaTvis:<br />
pirveli samxatvro skola 1648 wels safrangeTSi<br />
daarsda, romelic cnobilia, rogorc<br />
natifi xelovnebis skola (Ecole des Beauxrts).<br />
xelovnebis am savanis stili eyrdnoboda<br />
klasikur `antikurobas~ (me-17 saukunis evropaSi<br />
warmoSobili xelovnebisa da literaturis<br />
mimdinareoba) da miznad isaxavda am idealizebuli<br />
formebis Senaxvasa da stilis momavali<br />
TaobebisTvis gadacemas. skolas mravali gamo-<br />
Cenili xelovani hyavs gazrdili.<br />
aprili 2014<br />
mTeli ori saukunis dagvianebiT gaixsna saqarTveloSi<br />
pirveli dawyebiTi samxatvro skola<br />
1874 wels, romlis damaarsebelic gaxldaT<br />
,,samxatvro sazogadoeba~. am periodidan daiwyo<br />
saqarTveloSi samxatvro skolebis daarseba.<br />
Tumca isic unda aRiniSnos, rom 1921 wlamde<br />
Tbilissa da saqarTvelos sxva qalaqebSi arsebobda<br />
mxolod kerZo skolebi. warumateblad<br />
damTavrda xelovnebis moRvaweTa mcdeloba<br />
saqarTveloSi umaRlesi samxatvro saswavleblis<br />
dasaarseblad.<br />
`ar SeiZleba vifiqroT, rom Tavisi xasiaTiT<br />
saocari qveyana ar Sobdes mxatvrul Zalebs.<br />
me mjera, rom kavkasiis samxatvro xana winaa. es<br />
mSvenieri qveyana mogvcems mxatvrebs, romlebic<br />
Rirseulad asaxaven mas~ (i.repinis werili<br />
,,saWiroa Tu ara xelovnebis skola TbilisSi?~,<br />
gazeTi ,,kavkazi~ 1897 9.01, 10.01).<br />
1918-1921 wlebSi, saqarTvelos damoukideblobis<br />
xanmokle periodSi 1916 wels daarsebuli<br />
qarTvel xelovanTa sazogadoeba agrZelebs<br />
konkretul muSaobas samxatvro akademiis<br />
dasaarseblad. 1921 wlidan ki daarsda e.w.<br />
umaRlesi samxatvro saxelosnoebi.<br />
me-20 saukunis 50-iani wlebi, periodi, rodesac<br />
saqarTvelos qalaqebi ar arian ganebivrebuli<br />
samxatvro skolebiT, qalaqi gori asparezze<br />
gamodis. 1957 wels ana feraZe aarsebs goris<br />
samxatvro skolas.<br />
ana (aniko) nadiraSvili-feraZe daibada 1909<br />
wlis 3 Tebervals, TbilisSi, mosamsaxuris<br />
ojaxSi.<br />
is 1926 wels amTavrebs Tbilisis saxalxo<br />
samxatvro studias. 1927 wels ki swavlas<br />
iwyebs Tbilisis samxatvro akademiis ferweris<br />
fakultetze, romelsac warmatebiT amTavrebs.<br />
1930 wlidan qalbatoni ana muSaobas iwyebs<br />
goris pedagogiur teqnikumSi xatvis maswavleblad.<br />
imxanad gorSi sul xuTiode skola iyo<br />
da yvela skolaSi ana feraZe aswavlida xatvas.<br />
man skolebSi Seqmna samxatvro wreebi, romlebic<br />
SemdgomSi gaerTianda da 1931 wels Camoyalibda<br />
samxatvro studiad.<br />
1957 wels, rogorc ukve aRiniSna, q. gorSi ana<br />
feraZis didi Zalisxmevis Sedegad, gaixsna samxatvro<br />
skola, romlis ucvleli direqtori<br />
gardacvalebamde TviTon iyo.<br />
xangrZlivi da nayofieri muSaobisTvis ana<br />
feraZes mieniWa saqarTvelos socialisturi<br />
respublikis ,,skolis damsaxurebuli maswavleblis~<br />
wodeba.<br />
68
<strong>gzavnili</strong><br />
<strong>gzavnili</strong><br />
sporti<br />
68 gori - Cempionebis qalaqi<br />
70 goris dila - alionidan daisamde<br />
69
qeTi baWvelaSvili<br />
saqarTvelos sportul rukaze gors erTerTi gamorCeuli adgili uWiravs. c gansakuTrebiT aRsaniSnavia<br />
goris sportuli skolisa da guram papitaSvilis saxelobis Widaobis kompleqsuri skolis aRsazrdelebis<br />
miRwevebi, rogorc msofliosa da evropis Cempionatebze, ise olimpiadaze.<br />
aprili 2014<br />
gamorCeulia goreli sportsmenebis wvlili<br />
WidaobaSi.ukve wlebia, saqarTvelo Cempion<br />
moWidaveebs, ZiriTadad, am qalaqidan iRebs.<br />
gansakuTrebiT aRsaniSnavia maTi warmatebebi<br />
ZiudoSi. sportis es iaponuri saxeoba saqarTveloSi<br />
1962 wlidan arsebobs da mas saTaveSi<br />
swored goreli guram papitaSvili da kaxeli<br />
biZina maziaSvili Caudgnen. maT gaxsnes<br />
Ziudos pirveli skolebi saqarTveloSi da<br />
daiwyes sportsmenebis momzadeba. Sedegmac ar<br />
daayovna da imave wels germaniaSi gamarTul<br />
evropis Cempianatze ori qarTveli sportsmeni<br />
- anzor qibrowaSivili da anzor kiknaZe - gaxda<br />
Cempioni. zustad aT weliwadSi ki 1972 wlis<br />
miunxenis olipiadaze SoTa CoCiSvili gaxda<br />
pirveli Ziudosti mTel sabWoTa kavSirSi,<br />
vinc oqros medali moipova. amis Semdegac<br />
araerTi Cempioni aRzarda gorma, maTgan aRsaniSnavia:<br />
Temur xubuluri, gia TenaZe, koba<br />
kapanaZe, giorgi vazagaSvili, nugzar tatalaSvili.<br />
aseve gorelia saqarTvelos ukanaskneli<br />
olimpiuri Cempioni laSa SavdaTuaSvili,<br />
romelic Cveni qveynis istoriaSi kidev ori<br />
ramiT Sevida: is erTdroulad aris yvelaze<br />
axalgazrda da damoukidebel saqarTveloSi<br />
dabadebuli pirveli olimpiuri Cempioni.<br />
amJamad gorSi Ziudos savarjiSod ori darbazia,<br />
jer sportuli skolis darbazSi mivdivar,<br />
romelic 1977 wlidan arsebobs. SesvlisTanave<br />
Cems yuradRebas bavSvebis simravle da<br />
mkveTri asakobrivi sxvaoba ipyrobs. darbazis<br />
yvelaze patara aRsazrdeli - 5 wlis gigi<br />
qareli - jiutad cdilobs Tokze asvlas.<br />
gogonebic biWebis msgavsad varjiSoben da maT-<br />
Tan Widaoben. 12 wlis mariam qebliaSvili ara<br />
marto gogonebSi, Tavisi asakis biWebSic Cempionia.<br />
darbazSi 3 mwvrTnelia, maTgan yvelaze gamocdili<br />
qarTlos pavliaSvilia, romelic<br />
siamovnebiTa da siamayiT miyveba darbazis<br />
istoriasa da miRwevebze:<br />
1979 wlidan vamzadeb bavSvebs da Cems xelSi<br />
ramdenime Taobam gaiara, Cemi yvelaze<br />
warmatebuli mowafea gia vazagaSvili. ise<br />
bevri Cempioni hyavs am skolas aRzrdili,<br />
saerTod Sida qarTli Widaobis keraa,<br />
kaxeTTan erTad mowinavea am saxeobaSi.<br />
sisxlSi gvaqvs, rogorc Cans, Tan bavSvebs<br />
sxvisi warmatebis magaliTi rom aqvT, ufro<br />
mondomebuli arian. ician, rom bevri SromiT<br />
mizans miaRweven.<br />
70
- 2016 wlis olipiadisiTvis emzadebiT?<br />
- ki, hyavs Cvens skolas nakrebSi biWebi,<br />
romlebsac Sansi aqvT gamgzavrebisa da<br />
gamarjvebisac. Cven Zalian gagviWirda omis<br />
dros, 2008 wels es darbazi afeTqda, veRar<br />
vvarjiSobdiT, zafxulSi movdiodiT, magram<br />
mainc SeuZlebeli iyo, pirobebi ar gvqonda,<br />
2011 wels aRdga es darbazi da mas Semdeg<br />
nulidan viwyebT.<br />
- vin aRadgina?<br />
- goris municipalitetma aRadgina.<br />
- axla Tu gaqvT raime problemebi?<br />
- Cven iseTi periodebi gvaqvs gamovlili, axla<br />
raRas unda vCiodeT, darbazi wesrigSia, gaTboba<br />
gvaqvs, kimonoebsac Ziudos federacia gvawdis<br />
rogorc SeuZlia, didi xania ar migviRia,<br />
magram ise gvaZlevs xolme.<br />
sportuli skolidan meore darbazSi<br />
mivdivar, romelic damsaxurebuli qarTveli<br />
mwvrTnelis guram papitaSvilis saxelobisaa,<br />
swored am darbazSi varjiSobs laSa<br />
SavdaTuaSvili. aqac bavSvebis simravle mxvdeba<br />
TvalSi, tatamebze asamde bavSvi varjiSobs,<br />
Tumca, darbazi gacilebiT mcire zomisaa,<br />
vidre sportul skolaSi. bavSvebis yuradReba<br />
mec maleve miviqcie, ramdenime maTgani maleve<br />
interesdeba Cemi vinaobiT, gagebisTanave<br />
sakuTari istoriis moyolas iwyeben. ra Tqma<br />
unda, ar mikvirs, rom TiToeuli maTgani<br />
olimpiur Cempionobaze ocnebobs da maTi<br />
misabaZi sportsmeni laSa SavdaTuaSvilia.<br />
Semdeg skolis direqtor anzor TenaZes<br />
vxvdebi, romelic Tavis ZmasTan, gia TenaZesTan,<br />
erTad am darbazis sulis Camdgmelia.<br />
ukve iCagrebian amden warmatebaSi, Torem,<br />
rasakvirvelia, naklebi miRwevebi araa.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
anzor TenaZe: `skola 2004 wlidan arsebobs,<br />
magram jer darbazi ar gvqonda da kerZod<br />
vvarjiSobdiT, Cemi Zmis kuTvnil SenobaSi,<br />
Semdeg 2006 wels aSenda es darbazi sportis<br />
departamentis daxmarebiT da goris<br />
municipalitets gadaeca. amis Semdeg uwyvetad<br />
funqcionirebs, Tu omis periods ar CavTvliT,<br />
maSin SevwyviteT, ra Tqma unda, davziandiT<br />
kidec, magram maleve SevZeliT aRdgena. Cveni<br />
yvelaze didi warmatebaa 2012 wlis londonis<br />
olimpiada, sadac laSa SavdaTuaSvilma moigo<br />
oqros medali. is jerjerobiT Cveni skolidan<br />
erTaderTi olimpiuri Cempionia, magram es<br />
ar aris patara miRweva, radgan faqtobrivad<br />
8 weliwadSi mivaRwieT am Sedegs, Tan im mZime<br />
wlebis fonze rac gamoviareT~<br />
- Semdegi olipiadisTvis Tu emzadebiT?<br />
- ra Tqma unda, gvyavs iseTi biWebi, viszec<br />
imeds vamyarebT, evropisa da msoflios<br />
Cempioni WabukebSi beqa RviniaSvili, romelmac<br />
axla TurqeTSi grampric moigo. nugzar<br />
tatalaSvilic am skolaSi varjiSobs, aseve<br />
erekle arxozaSvili, romelic evropisa<br />
da evropis olimpiadis Cempionia. Kkidev<br />
Zalian bevri priziori gvyavs, romlebic<br />
71<br />
ase rom, Tuki qarTuli sporti msoflioSi<br />
cnobilia, masSi udidesi damsaxureba<br />
moWidaveebs ekuTvniT. qarTveli<br />
sportsmenebi yvelasTvis angariSgasawevi<br />
Zalaa da xSirad favoritis tituliTac<br />
sargebloben. sportis sxva arcerT<br />
saxeobaSi imdeni warmatebisTvis ar gvaqvs<br />
miRweuli, ramdenic WidaobaSi. 2012 wels<br />
saqarTvelos Ziudos nakrebi msoflios<br />
Cempioni gaxda da kidev erTxel gaimyara<br />
msoflios erTerTi Zlieri nakrebis<br />
tituli. gorSi yofnisas mivxvdi, rom<br />
am yvelafris mizezi is enTuziazmi,<br />
Sromismoyvareoba da mizandasuxulobaa,<br />
romelic qarTvel moWidaveebs ar akliaT.<br />
aseve davrwmundi, rom Widaoba sportis im<br />
Zalismier saxeobebs ekuTvnis, romlebic<br />
qarTvelebs sisxlSi gvaqvs da kargadac<br />
gamogvdis. ase rom, win kidev bervi<br />
warmatebaa.
aprili 2014<br />
goris `dila ~<br />
alionidan - daisamde<br />
giorgi xarSilaZe<br />
,dila sixarulis, dila siyvarulis, Cveni warmatebis dila, xmebi aRmafrenis, Cveni gamarjvebis,<br />
geZaxi dilao dila~ - aseTi SeZaxilebi ismis Tengiz burjanaZis stadionze. goris<br />
`dilas~ erTguli gulSemakitvrebi, fan-klub ,,lomgulebis~ wevrebi mTeli oTxmocdaaTi<br />
wuTis ganmavlobaSi ar wyveten sayvareli gundis qomagobas. am biWebis sayvareli klubi ki<br />
wels karg fexburTs ver TamaSobs, arada wina sezons rom gadavxedoT, saqarTvelos Tasic<br />
moiges da mTeli Cempionatis ganmavlobaSi ,,dinamo Tbiliss~ tols ar udebdnen pirvelobisTvis<br />
brZolaSi. cota iRbali da iqneb oqros medlebisTvisac gamoekraT xeli.<br />
fexburTSi xSirad xdeba ase, grandebsac<br />
emarTebaT, warmatebul sezons Cavardna rom<br />
mosdevs. ager ,,manCester iunaitedsac~ krizisi<br />
daudga, Tumca gasul wels premierliga<br />
damajereblad moigo. SeuZlebelia inglisis<br />
Cempionats da saerTod romelime Cempionats<br />
klubi iRblis daxmarebiT igebdes. Cempionati<br />
ar aris konkretuli matCi, maraTonuli<br />
turniria da sul formaSi unda iyo, sul<br />
unda igebde.<br />
netav, Cvenc aseTi problemebi gvqondes, imaze<br />
vfiqrobdeT, fexburTelebi ratom berdebian<br />
da axalgazrdoba rom dabrunebodeT, ama Tu<br />
im gunds ra dRes daayridnen, magram, samwuxarod,<br />
ase ar aris. saqarTveloSi politika<br />
rom fexburTTan aris dakavSirebuli da Tan<br />
ise mWidrod, rom erTmaneTis gareSe ukve warmoudgenladac<br />
gveCveneba, amaSi kidev erTxel<br />
davrwmundiT, rodesac Sinagan saqmeTa saministro<br />
`dilas~ mepatroned mogvevlina. moaruli<br />
Worebis Tanaxmad, am klubTan dakavSireba<br />
xelisuflebas mxolod wina saarCevnod<br />
dasWirda. es xmebi ufro sarwmunod imitomac<br />
moCans, rom fexburTelebs kontraqti eqvsi<br />
TviT gauformes, amis Semdegi perspeqtiva ki<br />
erTaderTi sityviT Semoifargla: ,,vnaxoT~.<br />
rac gakeTda, da obieqturobisTvis aucileblad<br />
unda aRiniSnos, is aris, rom klubis<br />
stadioni gaaremontres, im arenas daamsagavses,<br />
sadac fexburTis TamaSi SeiZleba.<br />
maSindeli xelisufleba arCevnebSi rom ar<br />
damarcxebuliyo, ar viciT, ra moxdeboda, magram<br />
amaze marCielobas jobs imaze visaubroT,<br />
ra xdeba axla klubSi. ,,qarTuli ocneba~<br />
fexburTis ganviTarebaze ar saubrobso, es<br />
tyuili iqneba, Tumca, wina xelisuflebisgan<br />
gansxvavebiT, sxva gzebs xedaven da zogadad,<br />
albaT es midgoma ufro samarTlianad<br />
gamoiyureba. `erTiani nacionaluri moZraoba~<br />
mxolod ,,dilas~ dafinansebiT Semoifargla,<br />
72
axali xelisuflebis periodSi ki mTlianad<br />
CempionatSi fulis Cadebaze daiwyo saubari,<br />
weliwadSi ocdacameti milionis odenobiT,<br />
romelic sam welzea gaTvlili. ar vici,<br />
ramdenad samarTliania biujetidan romelime<br />
klubi an federacia finansdebodes, amaze<br />
saubari ki Sors wagviyvans...<br />
rodesac Cveni qveynis gundebi evrosarbielze<br />
cdilobdnen warmatebisTvis mieRwiaT, goruli<br />
klubis warmateba mainc didi kiTxvis<br />
niSnis qveS idga, vfiqrobdiT, gamoucdeli<br />
gundia, jer evroturnirebze gamocdileba<br />
ar aqvso, magram yvela sasiamovnod gagvaoca,<br />
rodesac kviprosis `anorTosisi~ metoqis<br />
moedanze 0:3 gaanadgura. es is kviprosis `anor-<br />
Tosisia~, Cveni nakrebis Tavkaci Temur qecbaia<br />
rom TamaSobda da Semdeg wvrTnida. Temuri<br />
axla iq legendaa, misi TaosnobiT gundma xom<br />
CempionTa ligaze gaaRwia. aseTi gundi daamarcxa<br />
qarTulma klubma da veravin ityvis,<br />
yvelaze gamoucdeli metoqe Sexvda, vinc ki<br />
SeiZleboda Sexvedrodao.<br />
evroTasebze warmatebuli gamosvlis miuxedavad,<br />
Zalam mainc aRmarTi moxna, dila damarcxda<br />
da mxolod saqarTvelos pirvelobas<br />
unda davbrunebodiT, magram proeqti Cavarda,<br />
xelisufleba Seicvala, biujeti aRar damtkicda<br />
da fexburTelebmac TavianTi gza<br />
monaxes. axlac rom gadavxedoT goris `dilas~<br />
Semadgenlobas, aRmovaCenT ramdenime saintereso<br />
gvars: aleqsandre kvaxaZe, aleqsandre<br />
koSkaZe, giorgi beriaSvili, gulverd TomaSvili<br />
da sxvebi, Tumca amiT Tormetgundian<br />
CenpionatSi qveda eqvseulis liderobaRa<br />
gaxda SesaZlebeli.<br />
bevri qveynis xelisufleba ereoda fexburT-<br />
Si, icodnen, ra mniSvnelobis matarebeli iyo<br />
xalxisTvis es sporti. italiaSi faSistebma<br />
iaraRis muqariT moaxerxes msoflio Cempionoba,<br />
Tbilisis `dinamo~ ki sabWoTa kavSiris<br />
Cempioni mxolod maSin xdeboda, rodesac<br />
politikuri TvalsazrisiT sabWoTa xelisuflebas<br />
Zalian uWirda saqarTveloSi.<br />
mravali magaliTi SemiZlia kidev moviyvano,<br />
magram eg arafers gviSvelis. Tu saxelmwifo<br />
marTlac apirebs CaerTos fexburTSi, Cemi<br />
azriT, mxolod infrastruqtura ver gviSvelis,<br />
jobs bavSvTa fexburTSi Caidos fuli da<br />
egeb bevrma iTamaSos Cvidmeti wlis mere didi<br />
fexburTi...<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
73
aprili 2014<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
blogi<br />
75 xalxTa mama<br />
77 Cven <strong>gzavnili</strong> gamogvatanes<br />
74
xalxTa mama<br />
Tamar gegiZe<br />
ioseb besarionis Ze juRaSvili, saqveynod<br />
cnobili, rogorc ioseb stalini da didi<br />
beladi, aramxolod giganti imperiis siamaye<br />
gaxldaT (destalinizaciamde),<br />
aramed am imperiis Semadgeneli<br />
patara qalaqisac, romelic<br />
dRemde amayad atarebs<br />
stalinis mSobliuri<br />
qalaqis saxels.<br />
muSaTa moZraobis<br />
erT-erTi xelmZRvaneli<br />
da marqsizmis<br />
propagandisti<br />
wlebis Semdeg<br />
yvelam gaicno<br />
uZlieres liderad.<br />
Tumca bevrma<br />
ar icis, rom<br />
msoflios uniWieresi<br />
mTavarsardali<br />
pirvel nabijebs<br />
goris sasuliero<br />
seminariaSi dgamda,<br />
Semdeg ki Tbilisis<br />
sasuliero seminariaSi<br />
gaagrZela swavla.<br />
wlebis Semdeg<br />
amxanagi stalini,<br />
romelic aRmatebul<br />
klaseb-<br />
Tan TavdauRalavi<br />
brZoliT<br />
movida udidesi<br />
imperiis saTaveSi,<br />
iqca TanasworTa<br />
klasis liderad.<br />
samwuxarod, erTmaneT-<br />
Tan TanxvedraSi ar modis<br />
sabWoTa idea- yvela Tanaswori<br />
varT da frazebi `kacTa<br />
Soris rCeuli~ an `xalxTa mama~,<br />
romliTac xalxi xotbas asxamda<br />
mas.<br />
TanasworobisTvis brZola dasrulda imiT,<br />
rom stalini iqca diqtatorad, Tumca amave<br />
epoqaSi moRvawe hitleris fonze misi,<br />
rogorc diqtatoris imiji naklebSesamCnevi<br />
gaxda da win wamoiwia xalxis keTil<br />
dReobisTvis mebrZolma saxem, romelic,<br />
Si daRvrili 1,6<br />
milioni adamianis<br />
sisxli, 6 milionis<br />
adamianis gadasax-<br />
leba, maT Soris<br />
1.5 milionis daRupva<br />
da koleqtivizaciac.<br />
Tumca beladi<br />
saxelis gafuWebas<br />
gadaurCa, roca<br />
gmirulad CaerTo samamulo<br />
omSi da TavganwirviT<br />
SeebrZola<br />
mTel msoflios, sab-<br />
WoTa kavSiris gadasar-<br />
Cenad. am Tavganwirul<br />
brZolaSi milionobiT<br />
adamiani daiRupa deviziT<br />
`samSoblosaTvis,<br />
stalinisaTvis!~, riTac<br />
samudamod ukvdavyves<br />
ioseb juRaSvilis, rogorc<br />
didi mTavarsardlis,<br />
xsovna.<br />
ramdeni sisxlic unda iyos<br />
diqtatoris xelebze, milionobiT<br />
adamians tkbilad<br />
aTrobda misi Cibuxis boli<br />
da am burusis ukan xedavdnen<br />
udides pirovnebas, romelic<br />
dRedaRam zrunavda maT<br />
keTildReobaze, rac udavod<br />
did niWs, Zalisxmevas da, ra<br />
Tqma unda, genias saWiroebda.<br />
dRemde am geniis Tayvanismcemelia<br />
aTasobiT adamiani.<br />
qarTveli stalinistebisTvis<br />
didi beladi yvelaze didi<br />
qarTveli moRvawea.isini miiCneven,<br />
rom is saqarTvelos<br />
sxva qveynebze win ayenebda da<br />
bevri sikeTe gaakeTa qveynisTvis.<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
sabolood, kultad iqca. kultis Crdili imdenad<br />
didi aRmoCnda, rom gadafara gulageb-<br />
Tumca, faqti faqtad rCeba, stalinisTvis<br />
sabWoTa kavSiris yvela qveyana Tanabrad<br />
75
aprili 2014<br />
mniSvnelovani iyo, rogorc teritoria da<br />
saqarTveloc sxva qveynebTan erTad Tanabrad<br />
erTveboda ganviTarebisa da industrializaciis<br />
procesSi. fiqri imaze, rom samSoblos<br />
stalini sxva qveynebs Soris gamoarCevda, absurdulic<br />
kia im magaliTis fonze, rom didma<br />
beladma sakuTari Svilic ki gawira, roca<br />
uari Tqva mis tyveobidan gaTavisuflebaze,<br />
germaneli generlis sanacvlod. misi pasuxi<br />
iyo - `yoveli jariskaci sabWoTa kavSirSi Cemi<br />
Svilia da yvela erTnairad miyvars, ubralo<br />
jariskacebs ki generlebze ar vcvli~.<br />
mas Semdeg rac saqarTvelosa da ruseTs Soris<br />
urTierTobis daZabvam piks miaRwia, gamoCnda<br />
xalxi, romelic miiCnevs, rom sabWoTa kav-<br />
SirSi da ruseTis mfarvelobaSi cxovreba<br />
ukeTesi iyo qarTvelebisaTvis, amasTanave<br />
gamoCndnen mowinaaRdegeebic. am kiTxvebze eri,<br />
albaT, didxans idavebs, manam ki me ubralod<br />
giambobT, rogor mivageni amis pasuxebs didi<br />
beladis mSobliur kuTxeSi.<br />
miuxedavad xmauriani warsulisa, gori mSvidi<br />
da wynari qalaqia, cxovrebis uCveulo tempiT.<br />
aq quCebs saocari sevda moaqvs da gaucnobierebeli<br />
SiSic gipyrobs, SiSi, romelic omgamovlil<br />
qalaqs axasiaTebs. midixar da akvirdebi<br />
xalxs. saocaria, ra mSvidi saxeebi aqvT, ra<br />
neli nabijiT moZraoben da ramdenad udardelad<br />
ebrZvian axal dRes...<br />
aseTi xalxiT savse quCebSi marto mivabijebdi.<br />
respodentebis ZiebaSi xalxmraval quCaze<br />
Sevuxvie da Tvalwin damidga is, rac am qalaqis<br />
istoriaSi didi beladis warmomavlobaze<br />
ufro mniSvnelovania. Cem win idga xuTsarTuliani<br />
sacxovrebeli saxli, romlis cali<br />
kedeli 2008 wlis omis daRs dRemde atarebs.<br />
ucxo qalaqSi marto dgaxar, dacxriluli<br />
kedlis, Seni qveynis istoriis, patriotuli<br />
grZnobebisa da tkivilis winaSe, romelic<br />
omis dReebSi Senma Tanamemamuleebma ganicades.<br />
TiTqos es ar kmara pleerSi momdevno<br />
musika irakli Carkvianis `saqarTvelo~ irTveba<br />
da emociebiT imdenad savse xar, veRar<br />
76
moZraob. magram gzas Tu gaagrZeleb sul<br />
sxvas dainaxav stalinis saxl-muzeumis ezoSi,<br />
romelic lamazi skveriTaa garSemortymuli.<br />
aq goris cxovrebis ritmisTvis uCveulo<br />
fusfusia. muzeums mnaxveli ar aklia, Tumca<br />
gansakuTrebul yuradRebas iqcevs misi biusti<br />
ezoSi, romelTanac patara rigi dadga. rigi<br />
msurvelebisa, gadaiRon suraTi did belad-<br />
Tan.<br />
am qalaqSi ori istoriuli mniSvnelobis<br />
Zeglia: pirveli agvistos omis monumentia,<br />
Tuki SeiZleba ase vuwodoT dacxrilul<br />
saxls, meore ki _ ioseb juRaSvilis muzeumi.<br />
TiToeuli qarTveli valdebulia, pativiscemiT<br />
moekidos orive maTgans, radgan istoria<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
arasdros unda mieces daviwyebas, imisTvis,<br />
rom yovelTvis gvaxsovdes, rani viyaviT, vin<br />
varT da rogor unda vicxovroT winaparTa gamocdilebiT.<br />
axal Taobas aqvs ufleba, Tavad<br />
gadawyvitos, ra miiCnios samagaliTod Cveni<br />
mdidari warsulidan da ra ara. bolos da<br />
bolos, yvela veTanxmebiT, rom `awmyo Sobili<br />
warsulisagan, mSobeli aris momavalisa~ ,<br />
ioseb stalini ki Cveni qveynis ganuyofeli<br />
warsulia, Tan ramdenic ar unda vidavoT,<br />
SeuZlebelia, ar vaRiaroT, rom is marTlac<br />
didi iyo, didi imdenad, rom TiTqmis naxevari<br />
msoflio RmerTad Tvlida, naxevari ki satanad.<br />
77
aprili 2014<br />
Cven<br />
<strong>gzavnili</strong><br />
gamogvatanes<br />
nanuka bregaZe<br />
8-is naxevarze SeTanxmebulebi, 8-ze _ `SesaSuri~<br />
punqtualobiT vikribebiT da gorisken viRebT<br />
gezs, raTa `<strong>gzavnili</strong> goridan~ Tqvenamde movitanoT.<br />
diax, Cven Tsu-eli Jurnalistebi varT<br />
da gadavwyviteT gors `SevesioT~.<br />
daskvniT niusrums mikroavtobusSi vawyobT,<br />
Cvens leqtorTan, qalbaton maia toraZesTan<br />
erTad saboloo detalebze vTanxmdebiT da<br />
erT saaTSi ukve adgilze varT.<br />
goris SesasvlelSi merab mamardaSvilis Zegli<br />
gvegebeba, Semdeg ki qalaqis uxucesi verxvis<br />
xe. cotac da, im korpusebs vuaxlovdebiT,<br />
2008 wlis omis simbolod rom iqca. is cecxlmokidebuli<br />
korpusebi axla Tavmomwoned,<br />
darbaislurad dganan da warsulis sevdas<br />
ar imCneven. Tumca, rogoria cxovreba fasads<br />
miRma, cotam Tu icis.<br />
istoriul korpusebs gamovcdiT da goris<br />
erTerT savizito baraTTan _ stalinis saxlmuzeumTan<br />
movediT. gadawyda _ `banaki~ aq unda<br />
`davceT~.<br />
transportidan CamovdivarT da vgrZnobT, rom,<br />
miuxedavad susxisa, dila gorSi zafxulisas<br />
hgavda, mze rom eqvs saTze ukve anaTebs, magram<br />
miuxedavad amisa, erTi-or adamians RviZavs.<br />
.mokled, gors vaxmaurebT.<br />
ukve adgilze varT da kidev erTxel vakeTebT<br />
monaxazs _ vin, sad da qalaqis romel ubanSi<br />
an mimdebare soflebSi gaifanteba. Sexvedris<br />
dros da adgilsac vaTanxmebT.<br />
moqmedeba iwyeba. nawili qalaqSi ifanteba,<br />
soflebSi mimavlebi ki avtosadgurisken mivemarTebiT.<br />
naTia suxitaSvili da TaTia kakiaSvili<br />
sofel karaleTSi midian.<br />
karaleTidan dabrunebuli TaTia yveba, rom<br />
CasvlisTanave misi yuradReba erTma Suaxnis<br />
mamakacma miipyro, romelic saubarSi dawvrilebiT<br />
yveboda karaleTis warsulis ambebs.<br />
`mas sabWoTa kavSiri imdenad Zvalsa da rbil-<br />
Si aqvs gamjdari da stalini imdenad miaCnda<br />
qveynierebis simbolod, rom momavalSi verafers<br />
xedavs, Tu Zvel ssrk qveynebs ar mivewerebiT...<br />
sakvirvelia, Tumca mec ar vici, mis<br />
adgilas, mis epoqaSi gazrdils, ra Sexedulebebi<br />
Camomiyalibdeboda,~- ambobs TaTia.<br />
naTia ki 83 wlis mewisqviles xvdeba da misi<br />
cxovrebiT interesdeba, Turme, wlebia, mewisqvile<br />
sam sofels emsaxureba.<br />
goris uaxlesi istoriis gamo, xelmokle<br />
da socialurad daucvelis statusis mqone<br />
ojaxebi, samwuxarod, aravis ukvirs.<br />
giorgi SaverdaSvilma swored socialur<br />
Temaze gadawyvita reportaJis gakeTeba da<br />
sofel tinisxidSi xuTSviliani ojaxis moulodneli<br />
stumari gaxda.<br />
`sofel tinisxidSi socialurad daucvel<br />
5-Svilian ojaxs veZebdi.. veZebdi saxls, romelic<br />
vicodi, kargad ar gamoiyureboda,<br />
magram nanaxma molodis gadaaWarba... erTi<br />
oTaxi, moryeuli kedlebi, fanjrebi, naxevrad<br />
78
<strong>gzavnili</strong><br />
Casmuli minebiT, irgvliv siRatake da siRaribe<br />
sufevda, romelic ojaxis wevrebze, patara<br />
ninidan dawyebuli, qalbatoni elisos (deda)<br />
saxeze aRweriliyo,"_ ixsenebs giorgi.<br />
giorgis tinisxidSi stumrobis paralelurad,<br />
me, ana xaCiZesTan da ana gelaSvilTan erTad,<br />
sofel atenSi gaxldiT.<br />
es sofeli udidesi istoriul-kulturuli<br />
mniSvnelobiT iwonebs Tavs. sxva rom araferi<br />
iyos, saamayod mxolod meSvide saukunis<br />
atenis sioni da dedaTa monasteri eyofa,<br />
romelmac funqcionireba 2006 wels ganaaxla.<br />
Tumca, garda istoriuli Zeglebisa is udidesi<br />
vazis kulturiTac gamoirCeva da amjerad,<br />
atenSi, swored vazma da Rvinis dayenebis<br />
tradiciuli da uZvelesi kulturis interesma<br />
Camogviyvana.<br />
yofili Sampanuris qarxanaSi varT. rogorc<br />
vigebT, axla mxolod Rvinos awarmoeben da<br />
kerZo damkveTebze yidian. aqedan orni unikal-<br />
79
uri marnisken mivemarTebiT. erTgan qvevris<br />
Rvinoze vsaubrobT, meoregan ki, RvinosTan<br />
erTad, unikalur maran-muzeums vawydebiT,<br />
sadac Zalian Zvel da saintereso nivTebs<br />
mouyria Tavi. codva gamxelili sjobs da,<br />
Cveni saocrad stumarTmoyvare maspinZlebis<br />
wyalobiT, marnebs ise ver vtovebT, rom Te-<br />
Tri, SuSxuna `atenuri" da `Tavkveris" wiTeli,<br />
cqriala Rvino ar davagemovnoT.<br />
samwuxarod, dedaTa monastris marnis naxvis<br />
saSualeba ar gveZleva. rogorc aRmoCnda,<br />
amisTvis, meufis kurTxeva aris saWiro.<br />
aprili 2014<br />
rodesac Cven atenis quCebSi davabijebT da<br />
marnebs vaTvalierebT, gorSi zogi quCis gamokiTxvas<br />
atarebs, zogic axali da Zveli ubnebis<br />
arqiteqturas swavlobs da arc goris cixeze<br />
asvla da TeatrSi stumroba aviwydebaT.<br />
Semdeg, Tika gegenava gviyveboda, rom gorelebis<br />
kamerasTan alaparakeba arc Tu advili<br />
saqme yofila. nawils saqmeze eCqareba, nawils<br />
_ saxlSi datovebul patarasTan da ra aRar...<br />
`SesaSuri sityvaZviroba gamoiCines gorelebma.<br />
Tumca, ramdenimem mainc dagviTmo cota dro<br />
da erTi-ori sityva gviwyaloba. ufro advili<br />
aRmoCnda saubari goris Teatris warmomadgenlebTan.<br />
fotoebic gadagvaRebines,<br />
gulaxdilad gvesaubrnen da scenazec ki<br />
waiTamaSes CvenTvis. mixaria, rom goris Teatri<br />
funqcionirebs da, rogorc goris Teatris<br />
direqtorma miTxra, sakmaod aqtiuri da kulturuli<br />
msmeneli hyavT." - STabeWdilebebs<br />
gviziarebs Tika.<br />
is rom Teatrs stumrobs, Tamuna gegiZe gorelebis<br />
stalinis mimarT damokidebulebiT<br />
interesdeba.<br />
`didi beladi _ ase cocxlobs goreli xalxis<br />
warmodgenaSi misi xsovna da misdami, rogorc<br />
kultisadmi damokidebuleba arcerTi<br />
wamiT ar Senelebula. mosaxleobas miaCnia,<br />
rom stalinis Zeglis dadgma, qalaqis istoriis<br />
xazgasmis ki ara, misdami saukunovani pativiscemis<br />
niSani unda iyos," _ ambobs Tamuna.<br />
SegrZneba, romelzec qeTi saubrobs, arc<br />
danarCenebisTvis aris ucnobi.Ees istoriebi<br />
ki mxolod mcire nawilia imisa, rac am erTdRiani<br />
stumrobis dros gorSi da mis irgvliv<br />
soflebSi gadagvxda.<br />
Tbilisisken momaval gzaze erTmaneTSi<br />
uamravi emocia ireva, romelTa gamoxatvas da<br />
TqvenTvis gaziarebas im ambebis gadmocemiT<br />
vcdilobT, romelsac goris raioni da misi<br />
mosaxleoba gigzavniT. imedia, gamogvivida...<br />
jgufan erTad wamosvlas ramdenime studenti<br />
ver axerxebs da Semdeg marto uwevT Casvla.<br />
Tumca, isic unda aRniSnos, rom TiTqmis yvela<br />
Jurnalists mogviwia ganmeorebiT vwveodiT<br />
gors.<br />
izi nozaZe gorSi Casvlis dros cotas nerviulobs,<br />
radgan iq pirvelad aris da Tan<br />
marto:<br />
`kiTxva-kiTxviT mivageni univrsitets. bavSvebi<br />
Zalian Tbilad damxvdnen. mekiTxebodnen,<br />
sad SeZleben Jurnalis el-versiis naxvas.<br />
universitetis samive korpusi davaTvaliere,<br />
leqtorebsac gavesaubre da SemTxveviT erTi<br />
gogonac gavicani, romelic Tavisi stundenturi<br />
cxovrebiT sainteresod momeCvena. mikroavtobusSi<br />
rom Cavjeqi, iseTi SegrZneba mqonda,<br />
rom stumrad ucnob ki ara CemTvis Zalian<br />
nacnob da sayvarel qalaqSi viyavi."<br />
80
81<br />
<strong>gzavnili</strong>
aprili 2014<br />
82